رئیس مرکز سرمایه گذاری اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: ساز و کار معامله ایران و اروپا به این شکل است که هرگونه معامله، نیازمند همکاری یک بانک است که بتواند نقل و انتقال مالی برای هرگونه تجارت را انجام دهد و «اینستکس» به خودی خود نمی‌تواند بدون همکاری یک بانک اروپایی، نقل و انتقالات پولی و بانکی را برای معاملات انجام دهد.
بیشتر بخوانید:
سه پرسش از مسئولان درباره اینستکس غیراروپایی
وی گفت: متاسفانه تحریم‌ها باعث شده تا هیچ بانکی حاضر نباشد پای کار معامله با ایران بیاید ولی از سوی دیگر بر اساس اطلاعاتی که به ما رسیده، تلاش‌ها و رایزنی اروپایی‌ها برای متقاعد کردن یک بانک یا موسسه مالی به منظور همکاری با اینستکس ادامه دارد.
مستوفی اضافه کرد: البته در روزها و هفته‌های اخیر بسیاری از کشورهای اروپایی دیگر از پیوستن به اینستکس استقبال کرده‌اند تا در کنار سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان، از طریق اینستکس با ایران مرتبط شوند.
رئیس مرکز سرمایه گذاری اتاق بازرگانی تهران تاکید کرد: نکته قابل توجه آن است که از یک طرف «اینستکس» فعلاً قرار است تنها برای انتقال غذا و دارو و اقلام بشردوستانه به ایران بکار گرفته شود و از طرف دیگر، آمریکایی‌ها مدعی‌اند که غذا، دارو و اقلام بشردوستانه در لیست تحریم‌ها قرار ندارند ولی با این همه، هیچ بانکی در اروپا حاضر نمی‌شود حتی برای این انتقال این اقلام بشردوستانه، نقل و انتقالات مالی با ایران وارد همکاری با اینستکس و این کانال ارتباطی شود.
وی با بیان اینکه لازم است تا مقامات ایران، فشار بیشتری به اروپایی‌ها بیاورند، خاطرنشان کرد: باید مشخص شود چرا زمانی که اقلام بشردوستانه همچون غذا و دارو جزو اقلام تحریمی نیستند، بانکهای اروپایی اجازه نقل و انتقال مالی برای ورود این اقلام به ایران را ندارند؛ لذا به نظر می‌رسد مقامات کشورمان باید با فشار بیشتر به اروپایی‌ها، آن‌ها را مجبور کنند تا آمریکا را تحت فشار بگذارند و ایالات متحده مجوز همکاری بانک‌ها برای انتقال دارو، غذا و اقلام بشردوستانه به ایران را صادر کند.
اینستکس چیست؟
۱۱ بهمن ماه سال گذشته و پس از ماه‌ها انتظار، سرانجام کانال مالی ارتباطی میان ایران و اروپا یا همان SPV با نام اینستکس در پاریس ثبت شد؛ اینستکس که مخفف عبارت Instrument in Support of Trade Exchanges به معنای «ابزار پشتیبانی مبادلات تجاری» است، با سرمایه اولیه ۳هزار یورو که از سوی وزارت اقتصاد فرانسه تامین شده بود، در پاریس و در چارچوب قوانین فرانسه ثبت شد. هم اکنون فرانسه، آلمان و انگلیس، سهامداران اصلی آن هستند.
بر اساس اعلام صورت گرفته، اینستکس موسسه‌ای است که قرار بود این اجازه را بدهد تا بدون انجام مراودات مالی بین ایران و اتحادیه اروپا تجارت میان ایران و قاره سبز را امکانپذیر کند. یعنی یک شرکت ایرانی در ازای صادرات کالا به اروپا، اعتباری به دست آورد که با استفاده از این اعتبار، خود او یا یک واردکننده ایرانی دیگر بتواند از آن برای واردات کالا از اروپا به ایران استفاده کند؛ بدون اینکه پولی بین طرفین مبادله شود.
اما حالا با گذشت ۳ ماه از راه‌اندازی اینستکس، به نظر می‌رسد «هیچ» چیز عاید ایران و تجار ایرانی نشده و عملاً اینستکس نتوانسته راهی را برای تجارت میان ایران و اروپا باز کند.