سرویس جهان مشرق - «جان بولتون» مشاور امنیت ملی ترامپ سال‌های سال است که به خاطر سیاست‌های بی‌اندازه جنگ‌طلبانه و چهره بی‌اندازه منحصربه‌فردش دست‌مایه طنز رسانه‌های آمریکایی و غیرآمریکایی بوده است؛ از عکاسانی که بیش از هر چیز روی سبیل پُرپشت او تمرکز می‌کنند تا کاریکاتوریست‌هایی که از همین سبیل برای معرفی شخصیت جنگ‌طلب بولتون استفاده کرده‌اند. البته مواضع بولتون انتقادات جدی‌ای را هم در پی داشته که زبان آن‌ها با زبان طنز فاصله زیادی دارد. با این حال، مجله شناخته‌شده «تایم» اخیراً با ادبیاتی تندتر به توصیف شخصیت، مواضع و کاربرد مشاور امنیت ملی ترامپ در دستگاه سیاست خارجی آمریکا پرداخته است. این هفته‌نامه اخیراً در گزارشی تحت عنوان «جان بولتون چگونه به سگ پاچه‌گیر ترامپ در سیاست خارجی تبدیل شد [۱] » به همین موضوع پرداخته است.

‌

از کتاب «آتش و خشم» نوشته «مایکل وولف»:

›› پرزیدنت ترامپ با سبیل «جان بولتون» مشکل داشت

پیامی که فقط جان بولتون می‌توانست به ایران بدهد

تایم در ابتدای گزارش خود به اطلاعاتی اشاره می‌کند که آمریکایی‌ها مدعی هستند نشان می‌دهد ایران در پی حمله به نیروهای آمریکایی یا منافع این کشور یا متحدانش در خاورمیانه حکایت دارد. طبق معمول (جزئیات بیش‌تر)، این به‌اصطلاح اطلاعات را رژیم صهیونیستی در اختیار آمریکایی‌ها گذاشته است: «خبر محرمانه از سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل رسیده بود: ایران دارد خود را برای حمله به نیروهای آمریکا یا متحدانش در عراق و سوریه آماده می‌کند [۲] . فرماندهان نظامی آمریکا با تعجیل در اعزام ناوگان کوچک از ناوهای جنگی و بمب‌افکن‌های آمریکایی به خلیج فارس (قدرت آتش کافی برای انجام واکنش طولانی‌مدت تلافی‌جویانه [در صورت اقدام ایران]) به این اطلاعات واکنش نشان دادند.»

مجله تایم سپس نقش جان بولتون در این میانه را توصیف می‌کند:

اما آمریکایی‌ها می‌خواستند مطمئن شوند که مقامات تهران دقیقاً می‌دانند چه چیزی دارد به سویشان می‌رود [و چه سرنوشتی در انتظارشان است]. یک مقام امنیتی آمریکایی به شرط مخفی ماندن نامش به تایم می‌گوید: «ما می‌خواستیم این پیام را با بلندترین صدای ممکن مخابره کنیم. رژیم ایران باید این پیام را بلند و واضح می‌شنید.» راه‌حل چه بود؟ بگویید جان بولتون این پیام را مخابره کند.

«جنگ»؛ سبیل «جان بولتون» دست‌مایه بسیاری از انتقادات به زبان طنز درباره مواضع جنگ‌طلبانه اوست (+)

«ویلیام هنیگان» و «جان والکات» نویسندگان گزارش تایم در ادامه خاطرنشان می‌کنند:

در بیانیه ۵ می [۳] [بیانیه‌ای که جان بولتون در آن تلاش کرد از اعزام روتین ناو هواپیمابر «آبراهام لینکن» به خاورمیانه برای تهدید جنگ با ایران استفاده رسانه‌ای کند]، مشاور امنیت ملی اعلام کرد: «هرگونه حمله به منافع آمریکا یا متحدان ما با نیروی بی‌امان مواجه خواهد شد.» بولتون گفت اعزام ناو هواپیمابر «یواس‌اس آبراهام لینکن» و هواپیماهای بمب‌افکن با هدف «ارسال یک پیام روشن و بی‌ابهام به رژیم ایران بوده است. وی تصریح کرد که «آمریکا به دنبال جنگ با رژیم ایران نیست، اما ما کاملاً آماده پاسخ دادن به هرگونه حمله‌ای هستیم.»

«یواس‌اس آبراهام لینکن» اواخر ماه ژانویه سال ۲۰۱۹ در اقیانوس اطلس (+)

پاچه‌گیری در شرح وظایف «مشاور امنیت ملی» نیست

تایم در انتقاد از رویکرد نامتعارف و جنگ‌طلبانه بولتون نسبت به مشاوران امنیت ملی سابق در آمریکا می‌نویسد: «این پیام به اندازه یک ناو هواپیمابر، ظریف بود، و پیامی بود که هم‌سِمتی‌های سابق و باوقار بولتون احتمالاً اولین گزینه برای مخابره آن نمی‌بودند.» این هفته‌نامه آمریکایی سپس در احتمالاً مهم‌ترین بخش از گزارش خود و صریح‌ترین انتقادش از مشاور امنیت ملی ترامپ می‌نویسد:

به طور سنتی، مشاور امنیت ملی بیش‌تر در پشت صحنه کار کرده‌اند؛ مانند یک عروسک‌گردان مخفی که نفوذش اغلب فقط به صورت غیرمستقیم قابل‌مشاهده است. این سِمت در طول تاریخ شامل ارائه میانجیگری [و مشاوره] صادقانه به رئیس‌جمهور در مورد سخت‌ترین تصمیمات استراتژیک روز، حل‌وفصل مناقشات در سیاست داخلی، و ارائه فهرستی از گزینه‌ها در صورت نیاز بوده است. این در حالی است که بولتون نقش مشاور امنیت ملی را با شامه تحلیلگران تلویزیونی [و نه سیاستمدار رسمی]، چنان‌که خودش هم قبلاً [کارشناس تلویزیونی] بود، به عهده گرفته است و از این استعدادش لذت می‌برد که می‌تواند دشمنان آمریکا را با بیانیه‌های علنی تهاجمی که نشان‌دهنده مواضع شخصی خودش درباره مسائل هستند، متزلزل کند.

نقش مشاور امنیت ملی در آمریکا معمولاً مخفی است، اما «جان بولتون» در موضع‌گیری درباره سیاست خارجی از ترامپ سبقت می‌گیرد (+)

در ادامه گزارش می‌خوانیم:

بولتون یک خودیِ محافظه‌کار [درون نظام آمریکا] است که ماه آوریل سال ۲۰۱۸ به دولت پیوست و [از آن زمان] هم آشکارا و هم پنهانی چرخه‌های خبری واشینگتن را با دیدگاه‌های افراطی خود به سرقت برده [و اخباری که کاخ سفید مخابره می‌شود را معطوف به خود کرده] است. به عنوان مثال، وی ماه ژوئن سال گذشته رهبران کره شمالی را با طرح این پیشنهاد به خشم آورد که رژیم کره شمالی باید از «مدل لیبی» برای خلع سلاح هسته‌ای تبعیت کند. بولتون که به هیچ عنوان حامی آشتی دیپلماتیک با پیونگ‌یانگ نیست مطمئناً می‌دانست که کیم جونگ‌اون نمی‌خواهد به همان سرنوشتی دچار شود که گریبان‌گیر معمر قذافی، دیکتاتور لیبی، شد؛ کسی که کم‌تر از هشت سال پس از موافقت با رها کردن برنامه هسته‌ایش، با حمایت غربی‌ها [از مخالفانش] سرنگون و به دار آویخته شد.

«مشاوره امنیت ملی من؟» «بگذارید ترامپ، ترامپ باشد» (+)

نویسندگان گزارش نمونه دیگری از نمایش‌های تبلیغاتی جان بولتون را این‌گونه یادآوری می‌کنند:

طی یک نشست مطبوعاتی در ماه ژانویه [۲۰۱۹] درباره ونزوئلا [۴] ، بولتون دفتر یادداشتی روی سینه‌اش و مقابل دوربین‌ها گرفت که روی آن (ظاهراً به دست‌خط خودش) نوشته شده بود «[اعزام] ۵۰۰۰ سرباز به کلمبیا». این پیام (چه تعمداً افشا شده بود و چه غیرعمدی) درون واشینگتن پخش و موجب گمانه‌زنی‌هایی درباره استقرار زودهنگام نیروهای آمریکایی در کلمبیا برای اعزام سریع به کشور همسایه‌اش ونزوئلا در صورت درخواست شد.

«جان بولتون» با کراوات «فیل و ابر و پرنده» و با یادداشتی درباره اعزام نیرو به کلمبیا (+)

این سگ مدت‌هاست به دنبال پاچه ایران است

هفته‌نامه تایم با اشاره به گزارش مشهوری تحت عنوان «برای جلوگیری از یک بمب ایرانی، ایران را بمباران کنید [۵] » به قلم جان بولتون که موضوع آن انتقاد از سیاست‌های باراک اوباما، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، در قبال تهران و در عوض، تشویق واشینگتن به حمله نظامی به ایران بود، می‌نویسد: «بولتون از مدت‌ها پیش طرف‌دار سرنگون کردن حکومت ایران بوده است. وی سال ۲۰۱۵ در روزنامه نیویورک‌تایمز ادعا کرد که «تنها اقدام نظامی» است که می‌تواند با آرمان‌های هسته‌ای ایران مقابله کند. او نوشته بود: [اگرچه زمان فوق‌العاده کم است، اما] «حمله نظامی هنوز هم می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد.» این در حالی است که کاخ سفید [و دولت ترامپ] علناً از این سیاست استقبال نمی‌کند.»

در همین‌باره بخوانید:

›› جنگ با ایران، آمریکا و ترامپ را نابود خواهد کرد

هنیگان و والکات ادامه می‌دهند:

با این وجود، کارشناسان در داخل و خارج از دولت ترامپ معتقدند هدف نهایی تحریم‌های گسترده اقتصادی رئیس‌جمهور علیه تهران تغییر رژیم است. مقامات در جامعه اطلاعاتی و در وزارت‌خانه‌های خارجه و دفاع آمریکا می‌گویند به طور فزاینده‌ای نگران هستند که بخشی از هدف کمپین روزافزون «فشار حداکثری» بولتون علیه ایران تلاش برای تحریک تهران به یک پاسخ نظامی یا سایبری است که به مشاور امنیت ملی آمریکا این امکان را می‌دهد تا به ترامپ که در حال حاضر نسبت به واکنش نظامی یا حمله سایبری، یا هر دو، علیه ایران بی‌میل است، بگوید چنین اقداماتی ضرورت دارند.

در همین‌باره بخوانید:

›› بولتون یک نومحافظه‌کار جنگ‌طلب است که اعتقادی به قوانین بین‌المللی ندارد

در ادامه گزارش آمده است:

بیانیه اخیر بولتون باعث تسریع در اعزام ناو هواپیمابر «یواس‌اس آبراهام لینکن» و کشتی‌های همراهش شد و یکی از دلایل صدور آن، یک سری هشدارها از سوی اسرائیل مبنی بر این بود که ایران در حال آماده شدن برای حمله به آمریکا یا متحدانش در خلیج فارس است، در حالی که هیچ‌کدام از این هشدارها توسط نهادهای اطلاعاتی آمریکا تأیید نشده‌اند. «مئیر بن شبت» همتای اسرائیلی بولتون، دو هفته قبل‌تر این هشدارها را به بولتون و دیگر مقامات آمریکا داده بود. گزارش درباره این هشدارها اولین بار توسط اخبار کانال ۱۳ اسرائیل منتشر شد و دو مقام آمریکایی نیز این خبر را در گفت‌وگو با تایم تأیید کردند. یکی از این مقام‌ها سناریوی طرح‌شده توسط اسرائیل را «مبهم» و فاقد هرگونه جزئیاتی در مورد برنامه‌ریزی، تسلیحات یا اهداف ایران توصیف کرد.

در همین‌باره بخوانید:

›› دست موساد پشت اتهامات تروریستی علیه ایران

ترامپ در محاصره جنگ‌طلب‌ها

نویسندگان گزارش بخشی از واکنش‌ها و پیامدهای این مانور تبلیغاتی رژیم صهیونیستی و جان بولتون را این‌گونه تشریح می‌کنند:

ارتش آمریکا نیازی به استدلال متقاعدکننده نداشت. مقامات آمریکایی به تایم گفته‌اند که ژنرال «کنت مک‌کنزی» فرمانده کل نیروهای آمریکا در خاورمیانه، پس از دیدن این ارزیابی‌های اطلاعاتی خواستار تعجیل در اعزام ناوهای جنگی شده است. این مقامات می‌گویند «پاتریک شاناهان» وزیر دفاع موقت آمریکا، همان روز یک‌شنبه [هم‌زمان با انتشار بیانیه بولتون] پای درخواست مک‌کنزی را امضا کرده است [جزئیات بیش‌تر]. اکنون قرار است این کشتی‌ها تا اواسط ماه جاری (می ۲۰۱۹)، یعنی بیش از یک هفته زودتر از برنامه‌ریزی قبلی، از مدیترانه [به خلیج فارس] برسند. مقامات مذکور می‌گویند ژنرال «جوزف دانفورد» رئیس ستاد مشترک ارتش در اقدامی نادر خواستار آن شده است که کاخ سفید در مورد این مسئله بیانیه صادر کند. کاخ سفید نیز به این نتیجه رسیده است که مناسب‌ترین فرد برای ارسال این پیام بولتون است. «آنتونی کوردزمن» از مقامات اطلاعاتی سابق در پنتاگون که اکنون در اندیشکده «مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌الملل» کار می‌کند، می‌گوید: «این پیام باید از سوی کسی صادر می‌شد که یک صدای قوی در سیاست خارجی داشته باشد. وضعیت درباره ایران دارد به طور فزاینده‌ای غیرقابل‌پیش‌بینی می‌شود. مشخص نیست که چه ترکیبی از تحریم و فشارهای دیگر منجر به یک اقدام واکنشی تهاجمی [از سوی تهران] خواهد شد.»

صدای جان بولتون در سیاست خارجی آمریکا همیشه به جنگ‌طلبی بلند است (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› «پاتریک شاناهان» گزینه ترامپ برای وزارت دفاع آمریکا کیست؟

مجله تایم به سایر اقدامات ضدایرانی ترامپ نیز اشاره می‌کند:

آمریکا حتی قبل از این‌که ترامپ رئیس‌جمهور شود هم با اقدامات متقابل نظامی، اطلاعاتی و دیپلماتیک به توسعه نفوذ منطقه‌ای ایران پاسخ می‌داد. تصمیم ماه می سال ۲۰۱۸ ترامپ مبنی بر خروج از توافق هسته‌ای، صرفاً موجب تسریع درگیری‌ها شد. کمپین «فشار اقتصادی و دیپلماتیک حداکثری» ترامپ با هر تحریم جدیدی که منجر به خروج دسته‌جمعی سرمایه‌گذاران خارجی و کاهش صادرات نفت ایران می‌شود، تنش‌ها را می‌افزاید. دولت آمریکا ماه گذشته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را که یکی از شاخه‌های ارتش ملی ایران است به عنوان یک سازمان تروریستی اعلام کرد؛ اقدامی که تراکنش‌های بانکی و توانایی سفر [خارجی] اعضای سپاه پاسداران را محدود می‌کند. این اقدام اولین باری بود که آمریکا یکی از شاخه‌های دولت یک کشور را به عنوان گروه تروریستی اعلام می‌کرد. این تصمیم بحث‌برانگیز بود. بولتون و «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه، از آن حمایت می‌کردند، اما فرماندهان ارشد ارتش و مقامات اطلاعاتی مخالف این اقدام بودند و می‌ترسیدند ایران علیه نیروهای آمریکایی مقابله‌به‌مثل کند. چنان‌که در عرض چند روز، دولت ایران تمام نیروهای آمریکایی در خاورمیانه را تروریست اعلام کرد.

در همین‌باره بخوانید:

›› طرف‌داران «تغییر رژیم» ایران ترامپ را محاصره کرده‌اند

نویسندگان گزارش ادامه می‌دهند:

این اقدام ایران هر یک از سربازان آمریکایی را که در سرتاسر خاورمیانه مستقر شده‌اند به یک هدف بالقوه [برای حمله بازیگران منطقه‌ای] تبدیل کرده است. این در حالی است که تهران هم‌اکنون در تک‌تک درگیری‌های مهم در منطقه حضور دارد و تقریباً همیشه در کنار دشمنان آمریکا ایستاده است. ارتش آمریکا تا کنون از رویارویی مستقیم با نیروهای ایرانی اجتناب کرده است؛ حتی وقتی قایق‌های کوچک و هواپیماهای بدون‌سرنشین ایرانی به طور منظم کشتی‌های آمریکایی را در دریا آزار می‌دهند. با این وجود، با توجه به تداوم حمایت سپاه پاسداران از گروه‌های ستیزه‌جوی متحدش در عراق، لبنان و سوریه، اسرائیل و برخی از کشورهای خلیج [فارس] کاخ سفید را تحت فشار قرار داده‌اند تا با آن چیزی مقابله کند که از نظر آن‌ها نفوذ روبه‌رشد ایران در سراسر خاورمیانه است.

در همین‌باره بخوانید:

›› تحریم سپاه یعنی کشته شدن نیروهای آمریکایی در خاورمیانه

›› پس از تحریم سپاه نیروهای آمریکایی روی آرامش را نخواهند دید

«سگی که پارس می‌کند، هرگز گاز نمی‌گیرد»

هفته‌نامه آمریکایی تایم گزارش خود را این‌گونه به پایان می‌رساند:

مقامات آمریکایی می‌گویند تهران هم‌چنین حمایت مالی از شورشیان شیعه مخالف با متحدان آمریکا در بحرین، عربستان و یمن را نیز افزایش داده است. به علاوه، این کشور هم‌چنان بر خلاف [قطعنامه‌های] سازمان ملل به توسعه فناوری موشک‌های بالستیک ادامه داده است؛ موضوعی که بولتون اغلب آن را برجسته می‌کند. «علی واعظ» مدیر پروژه ایران در [سازمان غیردولتی بین‌المللی] «گروه بین‌المللی بحران» [مستقر در بلژیک] می‌گوید: «بولتون سال‌هاست تنَش برای جنگ با ایران می‌خارد. امیدوار است که اقدامات خصمانه آمریکا ایران را به سوی انجام اشتباهی سوق بدهند که بتوان از آن به عنوان بهانه جنگ استفاده کرد تا دماغ ایران را خونین و قیچی کرد [و این کشور را سر جای خود نشاند].»

در همین‌باره بخوانید:

›› «علی واعظ» کیست و «گروه بین المللی بحران» چه نقشی در روند مذاکرات هسته‌ای داشت؟

آمریکایی‌ها یک ضرب‌المثل دارند که می‌گوید: «سگی که پارس می‌کند، هرگز گاز نمی‌گیرد.» شواهدی که مشرق پیش از این در گزارشی مجزا آن‌ها را بررسی کرده، نشان می‌دهند تحرکات نظامی اخیر آمریکا در خلیج فارس به هر معنایی می‌تواند باشد، جز آغاز جنگ علیه ایران (جزئیات بیش‌تر). به عبارت دیگر، تهدیدهای بولتون اتفاقاً به خاطر ناتوانی او در اجرای نقشه‌هایش است. مشاور امنیت ملی ترامپ ممکن است زیاد پارس کند، اما دندان پاچه گرفتن ندارد.

در همین‌باره بخوانید:

›› اعزام ناو هواپیمابر به خلیج فارس؛ برنامه ۳۰ ساله آمریکا برای ترساندن ایران