سرویس سیاست مشرق- روزنامه‌ها در لابه‌لای گزارش‌ها و سرمقاله‌ها، قسمتی از صفحات خود را به اخبار روزهای گذشته یا اخبار ویژه اختصاص می‌دهند که مشرق در ادامه به آنها اشاره می‌کند.
******
کیهان
بی‌تدبیری ارزی دولت چند هزار صادرکننده قلابی درست کرد؟
رئیس سابق اتاق بازرگانی می‌گوید در اثر بی‌تدبیری دولت، برخی صادرکنندگان واقعی خانه‌نشین شدند اما به جای آن، رانت‌خواران ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد میدان شدند.
محسن جلال‌پور که از حامیان دولت به شمار می‌رود، در گفت‌وگو با خبر آن لاین و در پاسخ این سوال که «چندی پیش وزیر اقتصاد عنوان کرد که ۳۰ میلیارد دلار ارز به داخل کشور بازنگشته است. این گروه چه کسانی هستند که ارز را برنمی‌گردانند و اصلاً توجیه‌شان چیست؟»، گفت: حکایت بزرگواران سیاست‌گذار ما این است که در بالادست مسیری را به اشتباه پیشنهاد کردند و در پایین‌دست روی مسیر درست نشستند. بهتر است به فروردین سال ۹۷ بازگردید و بشنوید و بخوانید مطالبی را که ما به عنوان صادرکنندگان مطرح کردیم و گفتیم این مسیر اشتباه است. این شرایط قابل پیش‌بینی بود. من در سرمقاله‌ای تحت عنوان «لطفا فیل هوا نکنید» نوشتم که سیاست‌های ارز ۴۲۰۰ تومانی و پیمان‌سپاری، مسیری است که قبلاً رفتیم و در این مسیر، راه بی‌راهه‌ای ایجاد می‌شود و کسانی که اصلاً صادرکننده نیستند و شبه‌صادرکننده یا صادرکننده مصنوعی هستند، وارد بازار می‌شوند و کسانی که عملاً تعهدی در بازگشت ارز ندارند، صادرکننده می‌شوند. در عمل صادرکنندگان واقعی در بیرون گود قرار می‌گیرند و صادرکنندگان مصنوعی وارد می‌شوند. به این ترتیب، نه ارزی به کشور باز می‌گردد و نه دستاوردی برای کشور دارد.
بر این اساس، سه اتفاق از این تصمیم اشتباه را شاهد خواهیم بود. یکی اینکه بازارهای صادراتی از صادرکنندگانی که ۳۰، ۴۰، ۵۰ سال سابقه دارند، گرفته می‌شود و در جریان این رقابت ناصحیح، صادرکنندگانی که هیچ تعهدی به بازگشت ارز ندارند و با هر قیمتی می‌توانند کالا را بگیرند و بفروشند، وارد عمل می‌شوند. همچنین ارزی به خزانه کشور و چرخه اقتصادی کشور بازنمی‌گردد.
همچنین صادرکنندگان واقعی بعد از سال‌ها دل‌زده، دلگیر و گوشه‌نشین می‌شوند. بر این اساس، اثر تصمیماتی که در سال گذشته گرفته شد، کاملاً قابل پیش‌بینی بود و از ابتدا مسیر اشتباهی تعبیه شد.
جلال‌پور خاطرنشان کرد: آمار سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد از این ۳۰ میلیارد دلار، ۱۰ میلیارد دلار مربوط به بخش خصوصی و کالاهای غیرپتروشیمی و غیرمیعانات گازی بوده است. این سازمان اعلام کرده که در سال ۹۷ برای اولین بار ۶ هزار و ۵۰۰ صادرکننده جدید به وجود آمده است. از این ۶ هزار و ۵۰۰ صادرکننده در قالب شرکت‌ها و افراد، ۴ هزار و ۶۰۰ صادرکننده افراد هستند و حدود هزار و ۹۰۰ صادرکننده حقوقی هستند. این گروه ۵/۲ میلیارد دلار صادرات را انجام دادند که آثاری از آنها در کشور نیست و قبل از این هم صادرکننده نبودند و صادرکننده نوظهور هستند.
وی افزود: این گروه همان‌هایی هستند که ما پیش‌بینی می‌کردیم از کارت دیگران برای ارسال کالا استفاده می‌کنند و تعهدی به بازگشت ارز هم ندارند. بحث کارت‌های اجاره‌ای که همیشه در کشور مطرح است، به این‌جا برمی‌گردد.
ما در حوزه ارز یک تصمیم غلط گرفتیم و این تصمیم اشتباه منجر به این شده که برخی از افراد از کارت‌های دیگران استفاده کنند. اگر ما کلاً بخواهیم کارت بازرگانی را برداریم، مثل این می‌ماند که کارد آشپزخانه را کنار بگذاریم. این‌گونه همه کارها لنگ می‌شود. اما اینکه ریشه‌یابی کنیم که چرا کارت‌های اجاره‌ای به‌وجود آمده است، به تصمیمات اشتباه برمی‌گردد. شما وقتی اعلام می‌کنید کسانی که صادرات انجام می‌دهند، باید ارز خود را در سامانه سنا یا نیما عرضه کنند، توجه نمی‌کنید که این سامانه نه کشش و نه ظرفیت این کار را دارد؛ ضمن اینکه راه بی‌راهه‌ای در کنار این مسیر به وجود می‌آید که گروهی بدون اینکه تعهدی داشته باشند، از کارت‌های دیگران صادر کنند و ارز خود را به قیمت آزاد بفروشند. این گروه نه‌تنها برخورد و تنبیه نشده‌اند، بلکه در برخی دوره‌ها حتی تشویق شده‌اند و برای خلافی که کردند، جایزه هم گرفته‌اند.
رئیس سابق اتاق بازرگانی تصریح کرد: ما کلاً در طول ۴۰، ۵۰ سال گذشته ۸ هزار صادرکننده داشتیم. شما نگاه کنید که در طول ۴۰، ۵۰ سال حدود ۸ هزار صادرکننده ایجاد شد، اما در طول یک‌سال ۹۷ با تصمیم اشتباه ۶ هزار و ۵۰۰ صادرکننده به وجود آمد. حالا اینکه چند صادرکننده واقعی از گردونه خارج شدند، این‌گونه باید بگویم که بخشی از صادرکنندگان نشستند، یعنی اخلاق و شرف و اعتبار برای خود قائل بودند و گفتند هیچ کاری نمی‌کنیم. یک بخشی از صادرکنندگان واقعی نیز به اسم همین صادرکنندگان غیرواقعی صادرات کردند. یعنی بازار را گفتند حفظ می‌کنیم و قانون را هم اگر قرار است دور بزنیم، خودمان دور نمی‌زنیم و اعتبارمان را خراب نمی‌کنیم.
شورای آتلانتیک: سرنوشت برجام اعتبار جهانی اروپا را از بین می‌برد
رئیس کمیته ایران در پارلمان اروپا می‌گوید برجام، گوهرتاج سیاست خارجی اروپا بود که در حال از بین رفتن است و بدین ترتیب اعتبار جهانی اروپا نیز از بین خواهد رفت.
به گزارش دیپلماسی ایرانی، ترجاکرونبرگ در سایت شورای آتلانتیک می‌نویسد: رئیس جمهوری ایران در ۸ مه اعلام کرد که اگر طرف‌های غیرآمریکایی توافق هسته‌ای، راهی را برای دستیابی تهران از مزایای اقتصادی برجام فراهم نکنند، پایبندی خود به برخی از تعهدات مرتبط با توافق هسته‌ای را کاهش می‌دهند. در واکنش به این اظهارات، اتحادیه اروپا و وزرای امور خارجه بریتانیا- آلمان- فرانسه در کنار بیان تداوم حمایت از برجام؛ نسبت به اولتیماتوم ایران واکنش نشان دادند و محدودیت‌های اعلامی فوق در برنامه هسته‌ای را نادیده گرفتند. همچنین آنها در کنار اظهار تأسف نسبت به بازگشت تحریم‌های آمریکا پس از خروج واشنگتن از برجام، اولتیماتوم ۶۰ روزه ایران را رد کردند.
بازگشت مجدد تحریم‌های آمریکا علیه ایران توسط دولت ترامپ، از ایفای تعهدات توسط طرفین دیگر برجام جلوگیری کرده است. هراس آنها از خاتمه یافتن دسترسی به بازار و ساختارهای مالی آمریکا و همچنین نگرانی آنها در مورد مجازات مستقیم آمریکا منجر شده که نه تنها شرکت‌های اروپایی بلکه همچنین شرکت‌های روسیه و چین از ایران خارج شوند. اروپایی‌ها در راستای ایجاد تجارت مشروع با ایران برای ایجاد یک سازوکار مالی ویژه به نام «اینستکس» قدم برداشتند؛ اما پس از سه ماه راه اندازی، همچنان مکانیسم آن عملیاتی نشده است.
ایرانی‌ها در واکنش به اقدامات اروپایی‌ها در زمینه تداوم تجارت؛ سیاست صبر و انتظار را اتخاذ کردند. در مقابل تلاش دولت ترامپ در کاهش صادرات نفت ایران به صفر، واکنش تهران به این تصمیم «کاهش برای کاهش» است یعنی اینکه وقتی طرفین توافق به تعهدات خود عمل نمی‌کنند، ایران هم تعهدات خود را کاهش می‌دهد. این مسیر از اقدامات در توافق مطرح شده بودند. از جمله این اقدامات به تکمیل تولید و نصب سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر، افزایش تحقیقات و توسعه هسته‌ای و ایجاد ذخایر اورانیوم غنی شده می‌توان اشاره کرد. اگر برجام با فروپاشی روبه رو شود؛ اروپایی‌ها چیز زیادی را از دست می‌دهند، زیرا برجام گوهر تاج سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا بوده است. از آغاز، اروپا و سپس اتحادیه اروپا بعد از دوازده سال مذاکره با تهران به توافق با ایران دست یافتند؛ علاوه بر این، اروپایی‌ها از طریق برجام به یک نقش جهانی در نظم هسته‌ای دست یافتند. اگر برجام با فروپاشی روبه رو شود، جایگاه و اعتبار جهانی اتحادیه اروپا از بین می‌رود.
دولت ۷۵ رسانه دارد سخنگو ندارد
آقای روحانی از بی‌رسانه بودن دولتش گلایه کرد؛ در حالی که بررسی‌ها نشان می‌دهد بیش از ۷۵ رسانه رسمی اعم از سایت خبری، خبرگزاری، روزنامه، هفته‌نامه و ماهنامه طی سال‌های فعالیت دولت تدبیر و امید یعنی از سال ۹۲ تاکنون جزو رسانه‌های حامی او و دولتش هستند.
به گزارش «تابناک»؛ رئیس جمهور در مراسم بهره‌برداری از چند طرح زیربنایی و اقتصادی در آذربایجان غربی با بیان اینکه برخی می‌ترسند بگویند هر هفته ۳۰ روستا دارای آب آشامیدنی و ۸ روستا دارای برق و هر روز ۱۰ روستا دارای گاز می‌شود، گفت: دولت وسیله تبلیغاتی ندارد، صداوسیما که ندارد، یک روزنامه دارد و یک خبرگزاری که آن خبرگزاری هم مدعی است برای نظام کار می‌کند، نه دولت.
این سخنان در حالی از سوی روحانی مطرح می‌شود که او یک بار دیگر هم چنین انتقاداتی را مطرح کرده بود. روحانی در سال ۹۲ و در جریان اختتامیه جشنواره مطبوعات با بیان اینکه، جز یکی دو رسانه که از بودجه عمومی کشور استفاده می‌کنند، بقیه مطبوعات عمرشان چند ساله است، گفته بود: پس چرا این نهال پرثمر نمی‌شود و بخش مطبوعات و جراید ما استقلال پیدا نمی‌کنند؟
همان زمان که او چنین سخنانی را مطرح کرده بود، بررسی‌ها نشان می‌داد بیش از ۳۰ روزنامه سراسری حامی دولت بخش اصلی صفحه اول خود را به تیتر و عکس سخنرانی روحانی در اختتامیه جشنواره مطبوعات اختصاص داده و سایت‌های خبری و خبرگزاری‌های حامی او نیز همین رویه را در پیش گرفته‌اند.
روزنامه‌های ایران و مشتقات آن، همشهری و ضمائم و مجلاتش، شرق، اعتماد، سازندگی، آفتاب یزد، جمهوری اسلامی، اطلاعات، آرمان، ابتکار، دنیای اقتصاد، شهروند، قانون، کار و کارگر، گسترش، مردم‌سالاری، روزان، تعادل، ابرار، جهان صنعت، جهان اقتصاد، تفاهم، همبستگی، آفرینش، اسرار، راه مردم، همدلی، مستقل و… در زمره روزنامه‌های حامی دولت تدبیر و امید هستند.
جدای از ده‌ها روزنامه حامی دولت، خبرگزاری‌های ایرنا (دولتی و وابسته به وزارت ارشاد)، ایسنا (وابسته به جهاد دانشگاهی)، ایلنا (خانه کارگر)، شبستان (وزارت ارشاد)، برنا (وزارت ورزش و جوانان)، موج، پانا (آموزش و پرورش) و ایانا (وزارت جهاد) نیز حامی دولت محسوب می‌شود.
همچنین ده‌ها سایت خبری از جمله سایت‌های جماران، انتخاب، انصاف نیوز، خبرآنلاین، آفتاب، نامه نیوز، صدای ایران، اعتدال، تدبیر و امید، رویداد ۲۴، بانگ، فرارو، روزگار نو، خردادنیوز، روز نو، نواندیش، ایران خبر، دیپلماسی ایرانی، جمهوریت، فریادگر، شبکه ایران، سفیر، تیک نیوز و… هم در زمره سایت‌های حامی دولت اعتدال به شمار می‌روند. از طرفی هفته‌نامه‌های امید جوان، صدا، جست‌وجو، تجارت فردا، ستاره صبح و همچنین ماهنامه‌های مشق آفتاب، اندیشه پویا، چشم‌انداز ایران، نسیم بیداری، گزارش، مهرنامه، خط خطی و… نیز از جمله رسانه‌های حامی دولت تدبیر و امید در بین مطبوعات به شمار می‌روند.
همه اینها در حالی است که دولت ظرفیت‌هایی مانند جایگاه سخنگویی دولت، روابط عمومی‌های وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، نهادها و شرکت‌های دولتی و همچنین رسانه‌هایی که در اختیار آنهاست را در کنار رسانه‌هایی که شرح آنها رفت، در دست دارد، اما از آغاز به کار روحانی به عنوان رئیس جمهور، همواره این انتقاد به او و تیمش مطرح بوده است که نتوانسته از ظرفیت‌های اطلاع‌رسانی موجود بهره ببرد. به عنوان مثال اکنون بیش از ۹ ماه است دولت سخنگو ندارد.
دشمنان دنبال تجزیه‌طلبی هستند خاتمی دنبال چیست؟
یک سایت اصلاح‌طلب، اظهارات خاتمی درباره فدرالیسم در ایران را نسنجیده و خطرناک توصیف کرد.
دیپلماسی ایرانی که زیر نظر صادق خرازی اداره می‌شود، به قلم صادق ملکی (از فعالان اصلاح‌طلب) نوشت: سیاسیون، در سخن گفتن نه یک بار بلکه باید چندین بار فکر کرده و سخن بگویند. با این وجود در مورد هیچ کس نباید اسطوره‌سازی کرد و در اندیشه‌ها ماند. کاریزمای افراد بعضاً ما را از نگاه انتقادی دور می‌کند.
در روزهایی که بایدها و نبایدهای جنگ و مذاکره در بحران ایران و آمریکا دغدغه اصلی است، رئیس دولت اصلاحات اعلام کرده که مطلوب‌ترین شیوه حکومت مردمی، سیستم فدرالی بوده که قانون اساسی ایران فاقد ظرفیت اجرایی آن است.
شیوه فدرالی به معنای تغییرات ساختاری است که نتایج آن می‌تواند با مدنظر قرار دادن واگرایی‌ها، شرایط بین‌المللی و منطقه‌ای، بر
ای ایران خطراتی در پی داشته باشد که هزینه آن تجزیه کشور باشد. ظهور اولین جمهوری کرد در مهاباد و دولت پیشه‌وری در آذربایجان در این ارتباط باید محل عبرت باشد. افراد سیاسی می‌توانند عبرت نگرفته و در نهایت قربانی شوند، اما نباید آنان کشور را محل عبرت کنند، زیرا این عبرت قابل جبران نخواهد بود. ایران اگرچه پاکستان نیست اما سوئیس هم نیست که برایش نظام فدرالی تجویز شود. ایران کشور اقوام و مذاهب است. وجود تفاوت‌های قومی و مذهبی در آن یک واقعیت است. باید تلاش شود این اختلافات منجر به شکاف‌های قومی یا مذهبی نشود.
طرح بدون محاسبه سیستم فدرالی در کشوری که هنوز از تعلقات قومی و مذهبی به‌طور کامل عبور نکرده است، می‌تواند بسیار خطرناک باشد. نباید پیشنهادی را مطرح کرد که سبب بازی با احساسات عامیانه درگیر در تعلقات قومی و مذهبی شود.
ویژگی خاص روح ایرانی به کثرت در وحدت و وحدت در کثرت معنا بخشیده و سبب شده است در خاورمیانه ایرانیان در قیاس با همسایگان خویش، کمترین معضل قومی و مذهبی را داشته باشند.
آگاه باشیم عرصه سیاست و مشکلات کشورداری از جنس عرصه‌های روشنفکری نیست و محاسبات صحنه سیاست باید بسیار دقیق باشد. اهمیت و ارزیابی هر سخن و یا پیشنهادی در وضعیت‌های بحرانی با توجه به تبعات داخلی و خارجی آن مضاعف می‌شود. در شرایط بحرانی خاورمیانه اگر امنیت و وحدت ملی ایران و ایرانیان عامل حسد کشورهای پیرامونی نباشد، مسلماً عامل غبطه است. در روزهایی که بیش از همه زمان‌ها باید از وحدت حمایت کرده و برای تقویت انسجام ملی تلاش کرد، طرح پیشنهاد سیستم فدرالی به عنوان یک سیستم مطلوب از سوی خاتمی یک شوک سیاسی است. پیش از این سیدجواد طباطبایی از افراد نزدیک به اصلاح‌طلبان نیز به اظهارات توأم با بی‌سوادی خاتمی اعتراض کرده بود.
الاهرام: ایران قدرتمند است / آمریکا نمی‌تواند با ایران بجنگد
یک روزنامه معروف مصری تصریح کرد جنگی میان آمریکا و ایران رخ نمی‌دهد چون ایران قدرتمند است.
روزنامه الاهرام نوشت: جنگی میان آمریکا و ایران رخ نمی‌دهد، زیرا تهران دارای قدرت نظامی و موشک‌هایی با برد متوسط و سامانه دفاع هوایی است و می‌تواند تهدیداتش برای بستن تنگه هرمز را عملی و سوخت‌رسانی به بیشتر کشورهای جهان را با مشکل مواجه کند. جهان در حال حاضر به منطقه خلیج فارس و تشدید تنش‌ها و تهدیدات متقابل میان آمریکا و ایران چشم دوخته است. ایران قدرت نظامی خود را به نمایش گذاشته است. واقعیت آن است که آمریکا به دلایل راهبردی مهم، جنگی علیه ایران به راه نخواهد انداخت. نیروهای آمریکایی با اینکه از تکنولوژی تسلیحاتی برخوردار هستند اما وارد جنگ با یک قدرت نظامی (مانند ایران) نمی‌شوند. واشنگتن وقتی جنگ علیه عراق را در سال ۲۰۰۳ به‌راه انداخت، قبلش وارد جنگی فرسایشی به مدت ۱۲ سال شد و توانست عراق را از پای درآورد. این مسئله درباره ایران صدق نمی‌کند. چرا که این کشور دارای قدرت نظامی و موشک‌هایی با برد متوسط و سامانه دفاع هوایی است. همچنین می‌تواند تهدیداتش برای بستن تنگه هرمز به روی کشتیرانی را عملی و سوخت‌رسانی به بیشتر کشورهای جهان را با مشکل مواجه کند.
از این رو معادله میان آمریکا و ایران چندان سهل و ساده نیست. ایران می‌خواهد با حمایت از حوثی‌ها در یمن، حزب‌الله در لبنان، حماس و گروه اخوان‌المسلمین، به بلندپروازی‌هایش در سیطره بر باب‌المندب در دریای سرخ جامه عمل بپوشاند بنابراین تحرکات علیه ایران باید طبق قطعنامه‌های بین‌المللی صورت بگیرد نه اینکه خود آمریکا به تنهایی وارد عمل شود.
اولین زیان‌کننده در این میان، کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند که در معرض درگیری‌ها قرار گرفته‌اند.
ایران
تأیید دیدار سناتور آمریکایی با ظریف
خبر اول اینکه، سخنگوی نمایندگی کشورمان در سازمان ملل دیدار محمدجواد ظریف با «دایان فینشتاین» سناتور مطرح امریکایی را تأیید کرد. به گزارش ایرنا، علیرضا میریوسفی گفته است: «این جلسه طبق روال قبلی که با اعضای کنگره داشتیم، انجام شده است.»
پایگاه خبری «پالیتیکو» روز پنجشنبه مدعی شد که وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران چند هفته پیش در جریان سفرش به نیویورک، با این سناتور مطرح دموکرات دیدار کرده است.
دفتر این سناتور امریکایی در مورد شام کاری فینشتاین و ظریف، گفته است که این دیدار با «مشورت با وزارت خارجه» امریکا صورت گرفته است. یک مقام وزارت خارجه امریکا به پالیتیکو گفته است که این دیدار به درخواست این وزارتخانه انجام نشده است. مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا هم در مصاحبه شبکه تلویزیونی فاکس نیوز، از این دیدار انتقاد کرد و گفت: «چنین اقداماتی در مرز قانون لوگان است و همه از خطرات دیدار شهروندان با مقام‌های کشورهای دیگر، اگر به نمایندگی از ایالات متحده باشد، مطلعیم.» فینشتاین که رئیس سابق کمیته اطلاعات سناست، از منتقدان سیاست خارجی «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری امریکا به شمار می‌آید و اخیراً چند بار از کاخ سفید خواسته به جای تنش‌آفرینی، برای گفت‌وگو با ایران تلاش کند.
قطع روابط تهران- آنکارا غیر ممکن است
خبر دیگر اینکه، معاون رئیس جمهوری ترکیه در بخشی از گفت‌وگوی خود با روزنامه «دیلی صباح» قطع روابط تجاری و اقتصادی تهران- آنکارا را غیرممکن خواند. به گزارش فارس، «فواد اُکتای» درباره تحریم‌های امریکا علیه ایران تأکید کرد: ایران همسایه ترکیه است، نه یک کشوری در فاصله ۱۰ هزار کیلومتری. فقط به دلیل اینکه برخی کشورها می‌خواهند همسایه ما را تحریم کنند، ما نمی‌توانیم روابط تجاری و اقتصادی خودمان را قطع کنیم.
وی افزود: «ترکیه همواره با طرفِ برحق بوده است. این در تاریخ هم مشخص است. موضع ما این است که ما منافع خودمان را داریم و باید به آنها بپردازیم. به همین دلیل ما نمی‌توانیم هر زمان که شما (امریکا) بخواهید، از تصمیمات شما پیروی کنیم.»
خراسان
آغاز حسابرسی از وضعیت مدیران ۲ شغله
طبق نامه روزهای اخیر یک نهاد نظارتی به تعدادی از سازمان‌ها و ادارات دولتی با اشاره به اینکه طبق تبصره ۲ قانون بودجه امسال، عضویت همزمان مقامات و معاونان و مدیران دستگاه‌های اجرایی در مدیریت عاملی و دیگر مسئولیت‌های اجرایی و نیز عضویت هیئت مدیره شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی ممنوع شده، بنابراین دو نهاد نظارتی اصلی کشور شامل دیوان محاسبات و سازمان بازرسی مسئولیت بررسی، نظارت و پیگیری‌های قانونی مربوط را دارند که بر این اساس، بررسی و عنداللزوم تصمیم اصلاحی و اقدام لازم آغاز شده است.