به گزارش مشرق، ۱۸ فصل از مسابقات لیگ برتر فوتبال - جام خلیج فارس - می‌گذرد. در کنار تیم‌هایی که هر سال برای قهرمانی می‌جنگند و آنهایی که همیشه در میانه‌های جدول ثابت می‌مانند، تیم‌هایی هم هستند که هدفشان بقا در لیگ برتر است. در بین این تیم‌ها، آنها که تازه به لیگ برتر صعود کرده‌اند، جایگاه خاصی دارند. تازه‌واردهای هر فصل لیگ برتر همیشه زیر ذره‌بین منتقدان، رسانه‌ها و هوادارانشان هستند که معلوم شود چند مرده حلاج‌اند و چقدر خود را برای رقابت در بالاترین سطح فوتبال ایران آماده کرده‌اند. گاهی این تیم‌ها در همان سال نخست حضورشان در لیگ برتر، به دسته پایین‌تر سقوط می‌کنند، گاهی چند سال دوام می‌آورند و گاهی برای همیشه ماندگار می‌شوند. در این گزارش به عملکرد تیم‌هایی پرداخته‌ایم که در ۱۸ فصل سپری شده از لیگ برتر، به این لیگ صعود کرده‌اند و سرنوشت آنها را پی گرفته‌ایم.
بیشتر بخوانید:
چند تیم غیرحکومتی به من معرفی کنید! / دست من بود ۲ مربی معروف را به ایران می‌آوردم
در ۱۸ فصل از مسابقات لیگ برتر، ۳۲ تیم منحصر به فرد تا به حال موفق شده‌اند به لیگ برتر صعود کنند. صنعت نفت آبادان، استقلال اهواز، شموشک نوشهر، پگاه گیلان، صباباتری، ملوان بندرانزلی، شهید قندی یزد، راه‌آهن، مس کرمان، پیکان، شیرین فراز کرمانشاه، پیام مشهد، فولاد خوزستان، استیل آذین، تراکتورسازی تبریز، شاهین بوشهر، شهرداری تبریز، نفت تهران، مس سرچشمه، فجر سپاسی شیراز، آلومینیوم هرمزگان، گهر دورود زاگرس، گسترش فولاد تبریز، استقلال خوزستان، پدیده مشهد، نفت مسجد سلیمان، سیاه جامگان مشهد، ماشین‌سازی تبریز، پارس جنوبی جم، سپیدرود رشت، نساجی مازندران و گل‌گهر سیرجان تیم‌هایی بوده‌اند که موفق شدند به لیگ برتر صعود کنند.
جدول فصل به فصل صعودکنندگان رقابت‌های لیگ برتر خلیج فارس به شرح زیر است:
| فصل | تیم | تیم | تیم |
| ۸۱-۸۲ | صنعت نفت آبادان | استقلال اهواز | ***** |
| ۸۲-۸۳ | شموشک نوشهر | پگاه گیلان | ***** |
| ۸۳-۸۴ | صباباتری | ملوان | ***** |
| ۸۴-۸۵ | شهید قندی یزد | راه‌آهن | ***** |
| ۸۵-۸۶ | مس کرمان | پیکان | ***** |
| ۸۶-۸۷ | شیرین فراز کرمانشاه | پگاه گیلان | صنعت نفت آبادان |
| ۸۷-۸۸ | پیام مشهد | فولاد خوزستان | ***** |
| ۸۸-۸۹ | استیل آذین | تراکتورسازی | شاهین بوشهر |
| ۸۹-۹۰ | شهرداری تبریز | نفت تهران | صنعت نفت |
| ۹۰-۹۱ | مس سرچشمه | داماش گیلان (پگاه گیلان) | فجر سپاسی شیراز |
| ۹۱-۹۲ | پیکان | آلومینیوم هرمزگان | گهر دورود زاگرس |
| ۹۲-۹۳ | گسترش فولاد | استقلال خوزستان | ***** |
| ۹۳-۹۴ | پدیده مشهد | نفت مسجد سلیمان | پیکان |
| ۹۴-۹۵ | استقلال اهواز | سیاه جامگان مشهد | ***** |
| ۹۵-۹۶ | صنعت نفت آبادان | ماشین‌سازی تبریز | پیکان |
| ۹۶-۹۷ | پارس جنوبی جم | سپیدرود رشت | ***** |
| ۹۷-۹۸ | نفت مسجد سلیمان | نساجی مازندران | ***** |
| ۹۸-۹۹ | شاهین بوشهر | گل‌گهر سیرجان | ***** |
در بین تیم‌های صعود کننده، پیکان تیمی بوده که با ۴ بار، بیشترین تعداد صعود را به لیگ برتر داشته است. فولاد خوزستان که فصل ۸۶-۸۵ در لیگ برتر با قرارگیری در رده پانزدهم به لیگ دسته اول سقوط کرده بود، در فصل ۸۸-۸۷ به لیگ برتر بازگشت و بیشترین روند حضور خود در لیگ برتر به عنوان یک تیم صعود کننده را با ۱۲ فصل حضور داشته است. تراکتورسازی تبریز نیز با ۱۱ فصل حضور در مرتبه دوم این روند قرار دارد.
* آسانسورهای لیگ
صنعت نفت‌آبادان در فصل ۸۲-۸۱ و ۸۷-۸۸، شموشک نوشهر در فصل ۸۳-۸۲، شهید قندی یزد در فصل ۸۵-۸۴، پیام مشهد در فصل ۸۸-۸۷، مس سرچشمه در فصل ۹۱-۹۰، پیکان در فصل‌های ۹۲-۹۱ و ۹۴-۹۳، آلومینیوم هرمزگان و گهر دورود در فصل ۹۲-۹۱، نفت مسجد سلیمان در فصل ۹۴-۹۳، استقلال اهواز در فصل ۹۵-۹۴ و ماشین‌سازی تبریز در فصل ۹۶-۹۵ تیم‌های بوده‌اند که در اولین فصل از حضورشان در لیگ برتر به لیگ دسته پایین‌تر سقوط کردند.
گهر دورود زاگرس در بین تیم‌هایی که به لیگ برتر صعود کردند بدترین نتیجه را داشت و در لیگ دوازدهم با ۱۹ امتیاز در رتبه هجدهم قرار گرفت و در اولین حضور خود در لیگ برتر به لیگ دسته یک سقوط کرد.
* بهترین عملکرد
بهترین نتیجه یک تیم صعود کننده در اولین فصل حضور خود در لیگ برتر مربوط به تیم‌های استیل آذین و پارس جنوبی جم است. استیل آذین در فصل ۸۹-۸۸ با ۵۲ امتیاز در رده پنجم ایستاد و پارس جنوبی جم در فصل ۹۷-۹۶، با ۴۷ امتیاز موفق شد در رتبه پنجم جدول لیگ برتر قرار بگیرد.
* با هم آمدند، با هم رفتند
در فصل ۹۲-۹۱ و در جالب‌ترین اتفاق ممکن، هر سه تیم صعود کننده یعنی تیم‌های پیکان، آلومینیوم هرمزگان و گهر دورود در اولین فصل حضور خود در لیگ برتر، به لیگ دسته یک سقوط کردند.
* سقوط، پولدار و فقیر نمی‌شناسد!
در میان تیم‌های صعود کننده به لیگ برتر، تیم‌هایی بوده‌اند که با بضاعت کم وارد لیگ برتر شدند. تیم‌هایی مثل گهر دورود، شموشک نوشهر، شیرین فراز کرمانشاه، شهید قندی یزد، آلومینیوم هرمزگان و سپیدرود رشت تیم‌هایی بوده‌اند که توان مالی آن‌چنانی نداشتند و به سرعت هم از گردونه رقابت‌های لیگ برتر کنار رفتند. در مقابل تیم‌های متمول و پولداری همچون استیل‌آذین بوده‌اند که با سرمایه خوب، پا به لیگ برتر گذاشتند و بازیکنان خوبی را در اختیار گرفتند اما به علت حاشیه‌هایی که سر راهشان قرار گرفته بود، موفق نشدند در لیگ برتر ماندگار شوند.
استیل آذین یکی از تیم‌های پولدار و ثروتمندی بود که در فصل ۸۹-۸۸ به لیگ برتر آمدند و بازیکنان بزرگی همچون علی کریمی و مهدی مهدوی‌کیا را به خدمت گرفت اما مسیر این تیم در لیگ برتر با حاشیه‌های مختلفی همراه شد که در نهایت موجب این تیم در لیگ برتر ماندگار نشود.
* آنها که هوادارانشان را ناامید کردند
از طرفی دیگر تیم‌های پرطرفداری مثل سپیدرود رشت، نساجی مازندران، صنعت نفت آبادان و شاهین بوشهر بودند که با وجود طرفداران زیاد نتوانستند خواسته‌های هواداران خود را محقق کنند و در لیگ برتر نتوانستند خوش بدرخشند. در مقابل تیم کم طرفداری مثل پیکان بوده که در برخی ادوار لیگ برتر نتایج نسبتاً خوبی را کسب کرد.
* قدیمی‌ها موفق‌ترند یا تازه واردها؟
تیم‌های نوساخته‌ای مثل استیل‌آذین، پارس جنوبی جم و استقلال خوزستان در دوره‌های مختلف لیگ برتر حضور داشتند و پارس جنوبی جم یکی از این تیم‌هایی است که توانسته تا اینجای کار موفق عمل کند و در فصل اول حضور خود در رتبه پنجم قرار بگیرد و در لیگ هجدهم در جایگاه دوازدهم قرار بگیرد اما تیمی مثل استقلال خوزستان شرایط کاملاً متفاوتی را در طی حضور خود در لیگ برتر داشت و در فصل ۹۵-۹۴ قهرمان لیگ برتر شد و در فصل ۹۸-۹۷ به لیگ دسته یک سقوط کرد.
در مقابل تیم‌های قدیمی و با سابقه‌ای مثل شاهین بوشهر، ملوان بندر انزلی، شهرداری تبریز، فجرسپاسی شیراز، ماشین‌سازی تبریز، نفت تهران، صباباتری، تراکتورسازی تبریز و راه‌آهن نیز بوده‌اند که با وجود طرفدارانی که داشتند یا به مراتب بالای سطح فوتبال ایران رسیده‌اند یا به سبب نتایج بدی که گرفتند، منحل شدند یا در سطح پایین فوتبال ایران قرار گرفته‌اند.
تراکتورسازی در طی ۱۱ فصل حضور خود در لیگ برتر همواره عملکرد قابل قبولی داشته است و در سال‌های اخیر یکی از مدعیان قهرمانی بوده اما تیم‌هایی مثل نفت تهران و صباباتری هم بوده‌اند که با وجود پتانسیل‌های خوبی که داشتند نتوانستند در لیگ برتر ماندگار شوند و نفت تهران به علت بدهی‌های زیاد مالی و مشکلات مدیریتی و مالکیتی منحل شد و صباباتری در وهله اول به شهر قم منتقل و در ادامه به علت نتایج ضعیفی که داشت به لیگ استانی قم تبعید شد.
در فصل پیش رو، تیم‌های شاهین شهرداری بوشهر و گل‌گهر سیرجان تیم‌های صعود کننده به لیگ برتر هستند و باید دید این تیم‌ها چه سرنوشتی را برای خود رقم می‌زنند.