سرویس جهان مشرق- وزارت دارایی آمریکا در ۷۵ کشور جهان دفتر دارد. مهمترین کار این دفاتر، «کمک به شرکت‌های آمریکایی برای فروش محصولات و خدماتشان در سراسر جهان» است. در عوض این شرکت‌ها از دستور کار سیاسی دولت ایالات متحده تبعیت می‌کنند. تضعیف ونزوئلا یکی از آنها است.
بازی برد-برد دولت آمریکا و شرکت‌های بزرگ نفتی و گازی این کشور، این روزها در گویان متمرکز شده است، کشوری کوچک که از حدود دو دهه پیش، ذخایر عظیم نفتی و گازی آن به تدریج خبرساز شد و حالا این صنعت در گویان، خوش‌آتیه‌ت رین صنعت برای سرمایه‌گذاری است.
همین کافی است تا دولت آمریکا شرکت‌های آمریکایی را به عنوان بازوهای اقتصادی خود راهی حوزه‌های سودآور گویان کند و از هر طریقی از انحصار آنها حمایت کند. سود مالی این همکاری برای شرکت‌ها مشخص است. اما سود سیاسی این اقدام برای دولت آمریکا چیست؟ تولد یک جایگزین جدی برای نفت ونزوئلا در منطقه.
تولد یک جایگزین برای ونزوئلا
شاید پیش از این آمریکایی‌ها گویان را به معبر ترانزیت مواد مخدر از کلمبیا می‌شناختند. اما از این به بعد، نام آن را بیشتر خواهند شنید چون ناگهان واشینگتن ارادت ویژه‌ای به گویان پیدا کرده است.
برآورد سازمان آمار زمین‌شناسی آمریکا (USGS) در سال ۲۰۰۰ نشان می‌داد بیش از ۱۳ میلیارد بشکه در حوزه‌های نفتی گویان خوابیده باشد. سال ۲۰۱۵ میلادی اکسون موبیل، شرکت نفتی آمریکایی توانست یک حوزه ۴ میلیارد بشکه‌ای را کشف کند و داستان شروع شد.
همزمان فشار دولت آمریکا بر ونزوئلا افزایش یافت تا به تدریج با کاهش صادرات نفت آن کشور، راه برای افزایش استخراج نفت در گویان و در نتیجه، افزایش سود اکسون موبیل فراهم شود. دخالت آمریکا در کنار برخی مشکلات داخلی ونزوئلا توانست آشوب گسترده را همزمان با هجمه رسانه‌ای به پیش ببرد.
تلاش‌های همه جانبه ایالات متحده موجب شده که حالا در سال ۲۰۱۹ میلادی و بعد از فراز و نشیب‌های کودتای داخلی و تحریم خارجی، استخراج نفت در ونزوئلا به کمترین میزان خود در ۱۶ سال گذشته برسد. واقعاً اگر ونزوئلا نفت نداشت، برای آمریکا تا چه حد مهم بود که کاراکاس به ساز واشینگتن می‌رقصد یا نه؟
همراهی دولت گویان
دولت گویان نیز با این روند همراهی می‌کند چون بدش نمی‌آید تولید ناخالص داخلی‌اش از ۳-۴ میلیارد دلار فعلی تا چند سال بعد حدود سه برابر شود. این در مقیاس نرخ رشد اقتصادی، آمار چشمگیری به شمار می‌آید.
جمعیت این کشور به یک میلیون هم نمی‌رسد. این سرمایه عظیم نفتی نه تنها فقر را کاهش خواهد داد، بلکه ثروتمندانش را به پایه ثروتمندان کویتی می‌رساند. اما نگرانی از گسترش فساد اقتصادی و سیاسی به دلیل منازعه بر سر سرمایه جدید نفتی روز به روز بیشتر می‌شود جدا از اینکه ساختار سیاسی و اقتصادی این کشور کوچک، حالا باید تماماً به گونه‌ای سامان یابد که منافع دولت آمریکا و بازوهای اقتصادی‌اش تا چند ده سال آینده حفظ شود.
هنوز نیز اسامی مقامات سیاسی نشان از تبارشان دارد. دیوید گرنگر از ۲۰۱۵ میلادی رئیس‌جمهور گویان است.
سود حوزه‌های نفتی می‌تواند برای افزایش نرخ باسوادی، ارتقای تحصیلات، گسترش فناوری، بهبود بهداشت عمومی، کاهش مرگ و میر مادران و نوزادان و مانند آن به کار رود، اما ممکن است از آن سو موجب جدال زرگری میان احزاب و کاهش نیاز حکومت به مردم نیز بشود. از همه بدتر، با تکیه بر آینده این صنعت، شرکت‌های خارجی ممکن است قراردادهای سنگینی را بر دولت گویان تحمیل کنند به گونه‌ای که تا سال‌ها بخش قابل توجهی از سود استخراج نفت برای پرداخت بدهی‌های خارجی هزینه شود.
مانور نظامی نیروی دریایی آمریکا در گویان در اوایل مه نشان داد واشینگتن برای خود در آن کشور، منافع راهبردی در نظر گرفته است. از این پس بسیاری از اتفاقات داخلی گویان برای واشینگتن مهم می‌شود به ویژه اینکه کاخ سفید راهی بی‌بازگشت علیه کاراکاس در پیش گرفته و با شتاب تمام در حرکت است.
منابع
https://www.export.gov/article?id=Guyana-Oil-and-Gas
http://theconversation.com/guyana-hopes-oil-will-bring-wealth-not-corruption-and-crisis-108958
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_heads_of_state_of_Guyana
https://sputniknews.com/analysis/201906011075533496-oil-venezuela-us