به گزارش مشرق به نقل از پایگاه خبری الجزیره، دادستانی مصر اعلام کرد که جنازه محمد مرسی رئیس جمهور مخلوع این کشور تنها چند ساعت بعد از اعلام مرگ در اثر سکته قلبی که در جریان حضور در جلسه دادگاه دچار آن شد، به خاک سپرده است.
دادستانی مصر با صدور بیانیه مختصری که دیشب صادر شد، اعلام کرد که دادستانی دستور تدفین جنازه محمد مرسی ۶۸ ساله را در پی پایان معاینات پزشکی قانونی صادر کرده است. این موضوع را خبرگزاری رسمی مصر اعلام کرد، اما دادستانی این کشور به نتایج به دست آمده در نتیجه معاینات پزشکی قانونی و کالبد شکافی جنازه مرسی هیچ اشاره‌ای نکرد.
بیشتر بخوانید:
پرونده "مُرسی" چگونه بسته شد؟
تلویزیون رسمی مصر نیز به نقل از منابع پزشکی اعلام کرد که مرسی در اثر سکته قلبی در جریان محاکمه خود دنیا رفته است.
ابهامات در مورد تدفین سریع و مخفیانه مرسی
بر اساس اعلام شاهدان عینی مراسم تدفین جنازه محمد مرسی در قبرستان «وفا و امیدواری» در شهر نصر واقع در شمال شرقی قاهره با محاصره نیروهای امنیتی انجام شد.
منابع متعدد به الجزیره اعلام کردند که مؤسسات امنیتی از طریق تعدادی از وکلا به خانواده مرسی اعلام کردند که جنازه وی در قبرستان شهر نصر تدفین خواهد شد و غیر از همسر و فرزندانش کسی اجازه حضور در مراسم تدفین محمد مرسی را نخواهد داشت. مؤسسات امنیتی مصری درخواست خانواده مرسی برای تدفین وی در زادگاهش در روستای العدوة واقع در استان الشرقیه مصر بر اساس وصیت وی را رد کردند.
خبرگزاری رویترز به نقل از عبدالله فرزند مرسی ساعاتی بعد از مرگ محمد مرسی اعلام کرد که خانواده وی مکان دقیق جنازه مرسی را نمی‌دانند و ارتباط آنها با مؤسسات امنیتی تنها از طریق وکلا صورت می‌گیرد.
بعد از بیانیه‌ای که دادستانی مصر در خصوص جزئیات مرگ محمد مرسی صادر کرده بود، وی در جریان محاکمه و لحظاتی بعد از پایان سخنانش روی زمین افتاد و به بیمارستان منتقل شد، اما در آنجا مشخص شد که مرده است. این اتفاق در ساعت ۴ و ۵۰ دقیقه عصر رخ داد.
درخواست تحقیقات بین‌المللی در مورد مرگ مرسی
الجزیره اعلام کرد که مقامات مصری درخواست‌های مطرح شده از سوی بسیاری از مؤسسات حقوقی در خارج از این کشور برای تشکیل کمیته بین‌المللی تحقیق در زمینه شرایط مرگ مبهم و پیچیده مرسی را رد کرده‌اند. جماعت اخوان المسلمین اعلام کرد که مرگ مرسی یک قتل بوده است. این جریان از مصری‌ها خواسته بود تا در تشییع جنازه مرسی شرکت کنند.
تصمیم به تدفین سریع جنازه محمد مرسی رئیس جمهور مخلوع مصر در شرایطی صورت گرفت که مؤسسات حقوق بشری از مقامات این کشور خواستند تا تحقیقات شفافی را در زمینه جزئیات مرگ وی انجام دهند.
منصف المروزوقی رئیس جمهور سابق تونس در گفتگو با شبکه الجزیره مرسی را شهید توصیف کرده و گفته که روزی عدالت در مسیر واقعی خود قرار خواهد گرفت. وی گفت که مرسی در نتیجه شکنجه‌های صورت گرفته، جان خود را از دست داده است.
جریان اخوان‌المسلمین همچنین خواستار برگزاری تجمع عناصر اخوان المسلمین در برابر سفارتخانه‌های مصر در خارج از این کشور شد.
عبدالحمید الذنیبات ناظر جماعت اخوان المسلمین در اردن نیز دولت عبدالفتاح السیسی را به قتل محمد مرسی محکوم کرد.
سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد در واکنش به سوالات خبرنگاران در خصوص جزئیات مرگ مرسی در گفتگوی مطبوعاتی خود این موضوع را به خانواده و هواداران وی تسلیت گفت. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اما با اعلام اینکه گزارش‌های خبری در خصوص مرگ محمد مرسی را دریافت کرده، تاکید کرد که واکنشی به این خبر ندارد.
دیده بان حقوق بشر دولت مصر را مسئول مرگ مرسی معرفی کرده و گفت که وی خدمات پزشکی کافی نداشته و از حقوق اساسی خود در زندان بهره مند نبوده است.
سازمان عفو بین‌الملل نسبت به این خبر واکنش نشان داده و آن را شوکه کننده توصیف کرد. این سازمان از مقامات مصری خواست تا تحقیقات کامل و فراگیری را در خصوص ابهامات مرگ وی و جزئیات بازداشتش و حبس انفرادی وی انجام دهند.
همچنین سازمان عدالت و حقوق بدون مرز در پاریس نیز خواستار انجام تحقیقات بین‌المللی شفاف در خصوص جزئیات مرگ محمد مرسی شد.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز مرسی را شهید در زندان‌های جور السیسی دانست و تاکید کرد که تاریخ این ظالمان را فراموش نخواهد کرد. وی گفت که هرگز با قاتلان محمد مرسی دیدار نخواهد کرد.
شیخ تمیم بن حمد آل ثانی نیز در مطلب توئیتری خود اعلام کرد: با کمال تعجب خبر درگذشت ناگهانی محمد مرسی رئیس جمهور سابق مصر را دریافت کردیم. من این موضوع را به خانواده وی و ملت برادر مصر تسلیت می‌گویم.
خالد المشری رئیس شورای عالی دولتی در لیبی نیز اعلام کرد که مرسی به صورت تدریجی طی چند سال ترور شده است.
جنبش النهضة تونس نیز ابراز امیدواری کرد که مرگ مرسی بتواند به مصیبت‌های هزاران زندانی سیاسی در مصر پایان دهد.
جنبش مقاومت اسلامی فلسطین حماس نیز با ستایش از محمد مرسی رئیس جمهور سابق مصر تاکید کرد که غزه مواضع جاودان و شجاعانه مرسی در قبال خود را فراموش نخواهد کرد.
واکنش زندانیان مصری به مرگ مرسی
شبکه الجزیره همچنین گزارش داد که انتشار خبر مربوط به مرگ محمد مرسی در زندان‌های مصر واکنش قابل توجه زندانیان به ویژه هواداران جریان اخوان‌المسلمین مواجه شد و جوانان با خشم و تندی به درب زندان‌ها می‌کوبیدند و در زندان‌ها فریاد می‌زدند.
تدابیر امنیتی مشکوک قبل از مرگ مرسی
سازمان حقوق بشری مصری «کومیته فور جستس» خواستار انجام تحقیقات بین‌المللی در خصوص جزئیات مرگ محمد مرسی شد. احمد مفرح ساکن ژنو در گفتگو با شبکه الجزیره برخی از جزئیات لحظات پایانی زندگی محمد مرسی را اعلام کرده و نوشت که بیانیه دادستانی مصر در زمینه مرگ دکتر محمد مرسی مشکوک است، چرا که دادستانی عامل اصلی عدم مداوای محمد مرسی در داخل زندان شده و یک جریان بی طرف نیست که بتواند در خصوص جزئیات مرگ محمد مرسی تحقیق کند.
این سازمان از هماهنگ کننده ویژه قتل در خارج از چارچوب قوانین سازمان ملل متحد خواست تا تحقیقات ویژه‌ای را در خصوص شرایط و جزئیات مرگ مرسی و مطالب مربوط به شرایط بازداشت وی و صدها نفر دیگر از زندانیان در داخل زندان‌های مصر انجام دهد.
مفرح اعلام کرد که شرایط داخلی و منطقه‌ای مصر به گونه‌ای است که امکان طرح اتهام قتل محمد مرسی به دولت مصر وجود دارد. این در حالی است که دادستانی عمومی مصر بدون اجازه خانواده مرسی و بدون حضور نمایندگان قانونی وی اقدام به کالبد شکافی جنازه السیسی کرده‌اند.
مفرح اعلام کرد که بر اساس اطلاعات وی آکادمی پلیس قاهره قبل از برگزاری نشست محاکمه مرسی شاهد تدابیر امنیتی بود که در نشست‌های گذشته دادگاه بی‌سابقه بوده است.
مفرح از حضور وزیر کشور و تعدادی از افسران ارشد امنیتی در سالن‌های دادگاه خبر داده و اعلام کرد که تمامی وکلای حاضر در این جلسه مورد بازرسی دقیق قرار گرفته‌اند و جلوی ورود تلفن‌های همراه و سایر تجهیزات الکترونیکی به دادگاه گرفته شده است.
بر اساس این گزارش، جلسه محاکمه محمد مرسی در ساعت ۱۲:۳۰ ظهر به وقت محلی به ریاست محمد شیرین فهمی آغاز شده است. مرسی درخواست صحبت در دادگاه را کرده و گفته است که جلوی مداوای وی گرفته شده و او در معرض مرگ عمدی از سوی مقامات مصری قرار دارد. وی شرایط جسمی خود را نابسامان توصیف کرده و گفت که طی هفته گذشته چندین بار از هوش رفته است، اما هیچ مداوایی در این خصوص دریافت نکرده است.
بر اساس اعلام این منبع، مدتی بعد میکروفون مرسی قطع شده و وی اجازه صحبت بیشتر پیدا نکرده است.
بر اساس اعلام مفرح وی بعد از صحبت‌هایش از هوش رفته و حدود ۳۰ دقیقه بدون هیچ امداد پزشکی در این شرایط باقی مانده است. وی اعلام کرد که متهمان دیگر در قفسی دیگر بوده‌اند و برای درخواست بررسی وضعیت مرسی به داد و فریاد پرداخته‌اند.
سازمان کمیته فور جستس اعلام کرد که وی از جولای سال ۲۰۱۳ در معرض اقدامات انتقام جویانه قرار گرفته و به مدت چهار ماه به دور از خانواده‌اش و بدون اطلاع آنها ربوده شد. او در ادامه به مقر گارد ریاست جمهوری منتقل شد و در ۴ نوامبر همان سال اولین جهت دادگاه وی در آکادمی پلیس برگزار شد.
بر اساس این گزارش، محمد مرسی اجازه ارتباط با وکلا و قاضیان را نداشت و در قفسی شیشه‌ای محبوس بود که امکان شنیده شدن صدای وی نیز با میکروفون وجود داشت. او در جریان محاکمه نیز نتوانست از حقوق قانونی خود برخوردار شود. مرسی به مدت ۳ سال در زندان انفرادی در زندان المزرعه واقع در قاهره بود، بدون اینکه این حبس انفرادی علت خاصی داشته باشد.
مشکلات جسمی مرسی و بی‌توجهی مطلق پزشکی
مفرح بااشاره به مشکلات جسمانی محمد مرسی نظیر مرض قند مزمن که در نتیجه شرایط سخت زندان و جلوگیری از مداوای وی پیامدهای خطرناکی را برای او به دنبال داشت، گفت که محمد مرسی بینایی چشم چپ خود را نیز تا حد زیادی از دست داده بود و دچار التهاباتی در دهان و دندان‌های وی شده بود. او در نتیجه کمبود شکر در خون نیز بارها بیهوش شده است. این‌ها علاوه بر التهابات روماتیسمی شدید در ستون فقرات و مهره‌های گردن بود که در نتیجه خوابیدن روی زمین دچار آن شده بود.
این گزارش توضیح می‌دهد که دادگاه مصر در تاریخ ۸ آگوست سال ۲۰۱۵ او را به بیمارستان انتقال داده و با وجود اینکه دادگاه حضور طبیب متخصص در زمینه مرض قند را برای وی دستور داده بود، اما این پزشک تاکنون برای وی حاضر نشده بود.
خبرگزاری اسوشیتدپرس به نقل از یک منبع قضائی مصری که بنا به دلایل امنیتی به نام وی اشاره‌ای نشده است، با اشاره به جزئیات دادگاه آخر محمد مرسی گفت که او درخواست صحبت در زمینه اتهامات مربوط به جاسوسی برای قتل وی را مطرح کرده بود.
اظهارات آخر مرسی قبل از مرگ
مرسی در این اظهارات ۲۰ دقیقه صحبت کرد و گفت که اسرار بسیار زیادی دارد که اگر این اسرار را فاش کند، آزاد خواهد شد، اما به علت اینکه افشای این اسناد به امنیت ملی مصر آسیب می‌زند، این کار را نخواهد کرد. این منبع قضائی اعلام کرد که مرسی چند دقیقه بعد از اظهاراتش در قفس شیشه‌ای روی زمین افتاد و بیهوش شد.
مرسی در آخرین لحظات زندگی‌اش گفته است: من هیچ اتفاقی را در این دادگاه نمی بینم، من هیچ وکیل یا رسانه و حتی هیچ دادگاهی نمی‌بینم. حتی وکیلی که دادگاه برای من قرار داده نیز اطلاعاتی برای دفاع از من ندارد.