به گزارش مشرق، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه و همتای فرانسوی وی امانوئل ماکرون روز پنج‌شنبه در یک گفتگوی تلفنی با یکدیگر در خصوص مسائل مرتبط با برجام تأکید کردند که این توافق نقش مهمی در امنیت منطقه خاورمیانه دارد و باید برای حفظ آن تلاش شود.
بر اساس بیانیه‌ای که دفتر رسانه‌ای کاخ کرملین در خصوص محتوای گفتگوی تلفنی بین رؤسای جمهور روسیه و فرانسه منتشر کرده، دو طرف درباره تحولاتی که پس از خروج آمریکا از برجام (در اردیبهشت 97) رخ داده است و همچنین راهکارهای حل‌وفصل مسائل مرتبط با برجام بحث و تبادل نظر کرده‌اند. پوتین و ماکرون هر دو تأکید داشته‌اند که برجام یک عامل مهم در تضمین امنیت خاورمیانه و حفظ رژیم منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای محسوب می‌شود و به همین دلیل همه کشورهای ذینفع باید تلاش خود را برای حفظ برجام بیشتر کنند.
بیشتر بخوانید:
وزیرخارجه آلمان: اینستکس تنها یکی از ابزارهای حفظ برجام است
توافق هسته‌ای موسوم به برجام در ماه جولای سال 2015 (تیرماه 1394) پس از چندین سال مذاکره در سطوح مختلف سیاسی و فنی بین ایران و کشورهای 1+5 (شامل پنج عضو دائم شورای امنیت+آلمان) منعقد شد و بر اساس آن ایران پذیرفت برخی فعالیت‌های هسته‌ای خود را متوقف کند و در مقابل، سایر طرف‌های برجام نیز متعهد شدند که تمامی تحریم‌ها علیه ایران را برداشته و روابط تجاری با ایران را به حالت عادی بازگردانند.
با این حال دولت ترامپ در اردیبهشت 97 از برجام خارج شد و تحریم‌های اقتصادی مختلفی را علیه ایران وضع کرد. تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران از یک سو و کوتاهی طرف‌های دیگر برجام در تأمین از حقوق مشروع ایران طبق برجام باعث شده است که توافق هسته‌ای سال 2015 در وضعیت بغرنجی قرار گیرد.
ایران پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های یکجانبه واشنگتن، یک سال با این وضعیت مدارا کرد و به طرف‌های دیگر برجام فرصت داد تا به تعهدات خود عمل کنند و اجازه ندهند اقدامات یکجانبه آمریکا باعث نابودی برجام شود.
در ادامه وقتی طرف‌های دیگر این توافق اقدام عملی ملموسی برای حمایت از حقوق مشروع ایران در چهارچوب برجام صورت ندادند، شورای عالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه 18 اردیبهشت در بیانیه‌ای اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی و حقوق تصریح‌شده خود مندرج در بندهای 26 و 36 برجام، برخی اقدامات خود ذیل برجام را متوقف خواهد کرد.
ایران در این بیانیه که در اولین سالگرد خروج آمریکا از توافق هسته‌ای صادر شد، به طرف‌های دیگر برجام 60 روز فرصت داد برای اجرای تعهدات خود به‌ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی اقدام کنند.
روز یکشنبه 16 تیرماه در پایان این مهلت 60روزه، ایران رسماً اعلام کرد که گام دوم کاهش تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام را آغاز خواهد کرد و از این پس غنی‌سازی اورانیوم را حسب نیازهای گوناگون خود، در درصدهای بالاتر از میزان تعیین‌شده در برجام (3.67 درصد) انجام خواهد داد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه 17 تیرماه رسماً تأیید کرد که غنی‌سازی اورانیوم در تأسیسات نطنز ایران از سطح تعیین‌شده در برجام (3.67 درصد) عبور کرده است.
پیش از آن نیز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روز دوشنبه 10 تیر تأیید کرده بود که میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از مرز تعیین‌شده در برجام (300 کیلوگرم هگزافلوراید UF6 و یا معادل آن یعنی 202.8 کیلوگرم اورانیوم) گذشته است.
پس از تأیید رسمی افزایش ذخایر اورانیوم و ارتقای سطح غنی‌سازی در ایران از سوی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، طرف‌های اروپایی برجام و نیز آمریکا که خود از برجام خارج شده است خواستار بازگشت ایران به تعهدات گذشته شدند.
تاکنون چندین مقام اروپایی به‌صورت حضوری یا تلفنی با مقامات ایرانی در این خصوص گفتگو کرده‌اند اما مقامات ایرانی تصریح کرده‌اند که ایران تنها زمانی اجرای تعهدات پیشین خود در برجام را از سر خواهد گرفت که سایر طرف‌های این توافق بین‌المللی نیز تعهدات خود را به انجام برسانند، در غیر این صورت کاهش مرحله به مرحله تعهدات هسته‌ای ادامه خواهد یافت.