به گزارش مشرق، تأمین امنیت، کنترل، حفاظت فیزیکی و نظارت بر جمعیتی چند هزار نفری آن هم در بازی فوتبال که از مهیج ترین ورزش‌های گروهی محسوب می‌شود، همواره دغدغه مهمی برای مسئولان، برگزارکنندگان و هواداران رقابت های این رشته ورزشی در سراسر جهان بوده است.
گذشته از سرعت انتقال اضطراب و استرس از زمین بازی به سکوها و بالعکس، احتمال بروز درگیری میان هواداران تیمها، بازیکنان، کادر فنی و ... اهمیت امنیت و نظارت موثر را دوچندان میکند. در این راستا، فدراسیونها، سازمان‌ها و اتحادیههای فوتبال در کشورهای مختلف تمهیداتی اندیشیدهاند که در زیر به برخی از مهم ترین آن ها اشاره می‌شود.
بیشتر بخوانید:
احتمال برگزاری لیگ نوزدهم بدون تماشاگر
در همین راستا فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا)، کنفدراسیون فوتبال آسیا (ای‌اف‌سی) و اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) هریک قوانین جداگانه‌ای را درباره ورزشگاه‌ها و تأمین امنیت برای برگزاری مسابقات فوتبال تعیین کرده‌اند که یک ورزشگاه برای دارا بودن استانداردهای هر یک از این نهادها باید قوانین اتخاذ شده از سوی آنها را رعایت کند که این قوانین طیف گسترده‌ای از موضوعات از امنیت ورزشگاه حین برگزاری مسابقه گرفته تا بازرسی تماشاگران، ورود و خروج و نحوه فروش بلیت و بسیاری دیگر از موارد را شامل می‌شوند.
این قوانین تا حدود زیادی همپوشانی دارند اما در پاره‌ای از موارد نیز هر یک از نهادهای فوق قوانین مربوط به خود را دارند.
بخش اول
1 اصول بنیادین
امنیت و ایمنی توازنی درست میان طراحی و مدیریت ورزشگاه است.
یک ورزشگاه شاید تنها زمانی به عنوان میزبان یک مسابقه فیفا قرار بگیرد که شرایط ساختاری و فنی آن منطبق بر الزامات امنیتی کشور میزبان باشد و یک مجوز امنیتی از سوی مقامات مرتبط صادر شده باشد.
قوانین، مقرارت و دستورالعمل‌های اداری در محل برای ساخت و تسهیلات فنی ورزشگاه باید مورد احترام قرار بگیرد.
حداکثر شمار تماشاگران پذیرش شده از سوی ورزشگاه نباید از ظرفیت ایمن مورد توافق قرار گرفته آن تجاوز کند.
یک ورزشگاه شاید تنها زمانی به عنوان میزبان یک مسابقه فیفا قرار بگیرد که شرایط ساختاری و فنی آن منطبق بر الزامات امنیتی کشور میزبان باشد و یک مجوز امنیتی از سوی مقامات مرتبط صادر شده باشد.
مسئولیت‌ها
انجمن‌های مربوطه مؤظف هستند تا افسران امنیت ملی متبحر که مشخصات آن از سوی فیفا تعریف شده را منصوب کنند.
انجمن‌ها از طریق امنیت ورزشگاه و تیم مدیریت امنیتی، بر اساس تعریف فیفا، موظف به تضمین امنیت تمامی تماشاگران، بازیکنان، مقامات و هر فردی در ورزشگاه میزبان مسابقات فیفا هستند.
اگر انجمن‌ها، سازمان دهندگان مسابقات و یا مقامات ورزشگاه مجوز قانونی برای سازماندهی الزامات تدابیر امنیتی را ندارند باید با مقامات امنیتی مربوطه کشور میزبان همکاری کنند تا امنیت ورزشگاه تضمین شود. فیفا فورا باید در جریان این موضوع که چه کسی جایگزین شده است قرار گیرد.
انجمن برگزاری مسابقه باید اطمینان حاصل کند که تیم مدیریت امنیت و ایمنی ورزشگاه به طور کامل از تعهداتی که بر عهده آنها است آگاه هستند.
پرسنل
پست‌های کلیدی زیر برای مدیریت تضمین امنیت و ایمنی ورزشگاه لازم هستند
افسر امنیت ملی
مشاور ارشد امنیت ملی
افسر امنیتی ورزشگاه
طراحی امنیتی و ایمنی ورزشگاه
در زمان طراحی و برنامه‌ریزی برای امنیت یک ورزشگاه میزبان برای مسابقات فیفا، تیم مدیریتی باید طیفی از موارد شامل تضمین امنیت تماشاگران، ناظران، هماهنگی با مقامات محلی درباره موضوعات گوناگون و ... را در نظر داشته باشند.
ارزیابی ریسک‌های احتمالی ورزشگاه
مسئول امنیتی ورزشگاه موظف است تا ارزیابی ریسک برای تمامی مسابقات را انجام دهد. داده‌های لازم در این خصوص باید از سوی مقامات محلی و در صورت نیاز از سوی مقامات ملی ارائه شود و هماهنگی‌های لازم در خصوص تمامی خدمات اضطراری شامل آتش‌نشانی، اورژانس شهری و آمبولانس باید انجام شود.
امنیت تماشاگران و اسناد راهکارهای امنیتی
انجمن میزبان باید تمامی مقررات امنیتی و ایمنی لازم را مطابق قوانین و مقررات ملی کشور میزبان تنظیم کند.
در این راستا، مسئول امنیت ملی و مسئول امنیتی ورزشگاه و تیم مدیریت امنیتی باید اسناد امنیت تماشاگران و راهکارهای امنیتی را تنظیم و آن را در اختیار تمامی افراد مسئول در این زمینه قرار بدهد.
انجمن میزبان باید تمامی مقررات امنیتی و ایمنی لازم را مطابق قوانین و مقررات ملی کشور میزبان تنظیم کند
برنامه‌ریزی برای موارد احتمالی ورزشگاه
تیم مدیریت امنیتی و ایمنی ورزشگاه باید با همکاری تمامی سازمان‌ها و نهادهای متخصص خطر هرگونه حادثه احتمالی که ممکن است در جریان مسابقات روی بدهد را ارزیابی کند.
تهیه گزارش
مسئول امنیتی ورزشگاه وظیفه نظارت و حفظ تمامی گزارشات مربوط به مسابقات را دارد. این موضوع باید شامل مجموعه‌ای از موارد مانند جزئیات بازرسی‌های پیش از مسابقه و هر نوع برنامه آموزشی ارائه شده به ناظران باشد.
ناظران
در تدوین این مقررات ناظر به هر فردی گفته می‌شود که صرف نظر از نوع بکارگیری، برای همکاری در زمینه مدیریت امنیتی و ایمنی ورزشگاه به کار گرفته می‌شود.
برای مثال همانگونه که در بالا تعریف شد در برخی از مسابقات نیروهای پلیس و یا ارتش به عنوان ناظر بکار گرفته می‌شوند. در این صورت تمامی افرادی که بکار گرفته می‌شوند باید همه اصول تعیین شده در مقررات را رعایت کنند.
آموزش ناظرها
وظیفه سازمان برگزار کنده مسابقه است تا از این موضوع اطمینان حاصل کند که تمامی ناظرها به شیوه مناسبی آموزش‌های لازم را دیده‌اند و قادر به انجام وظایف خود به شیوه معمول هستند.
آموزش‌ها نیز باید از سوی افراد و یا سازمان‌های متبحر انجام گرفته و تبحر ناظران برای انجام وظیفه نیز باید مورد ارزیابی قرار بگیرد.
اصول بنیادی
ارزیابی صحیح حداکثر ظرفیت ایمن ورزشگاه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا امنیت محیط فراهم شود. همچنان جمعیت بیش از حد در ورزشگاه‌ها به مجروح شدن افراد و وارد شدن خسارت به امکانات ورزشگاه است که این موضوع از نظر فیفا غیر قابل قبول است.
با توجه به بند 34، در زمان ارزیابی حداکثر ظرفیت ایمن ورزشگاه، هر بخش باید به طور جداگانه مورد بررسی قرار بگیرد.
ارزیابی صحیح حداکثر ظرفیت ایمن ورزشگاه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا امنیت محیط فراهم شود
محاسبه حداکثر ظرفیت ایمنی ورزشگاه
در زمان محاسبه حداکثر ظرفیت ایمن ورزشگاه باید مواردی مد نظر قرار بگیرند: ظرفیت ورزشگاه (شمار افرادی که می‌توانند به طور ایمن در ورزشگاه حضور یابند)، ظرفیت ورودی ورزشگاه، ظرفیت خروجی ورزشگاه، ظرفیت تخلیه اضطراری ورزشگاه و حداکثر ظرفیت ایمن نهایی.
مجوز ایمنی
مقامات محلی و یا ملی مربوطه (بسته به قوانین کشور میزبان) باید حداکثر ظرفیت ایمن ورزشگاه را مورد تأیید قرار بدهند و با در نظر گیری موارد ذکر شده باید مجوز ایمنی رسمی در این زمینه صادر کنند.
کنترل دسترسی به ورزشگاه
در روز مسابقات تنها افرادی که مجوز معتبر برای ورود دارند می‌توانند وارد ورزشگاه شوند که مجوز معتبر شامل بلیت، اعتبارنامه و دیگر انواع مجوز که از سوی فیفا تعریف شده، است.
دسترسی برای پلیس و دیگر نهادها
بر اساس مفاهیم امنیتی مورد توافق میان پلیس و دیگر نهادهای رسمی، کارت‌های شناسایی که در اختیار نیروهای پلیس و دیگر نهادها مانند آتش نشانی قرار می‌گیرد این امکان را به پرسنل این نهادها قرار می‌دهد تا در ورزشگاه حضور داشته باشند.
بررسی های امنیتی
بررسی‌های امنیتی باید درباره ورودی‌های ورزشگاه و محل‌های مشخص شده، درباره افراد و خودروهایی که وارد می‌شوند انجام بگیرد و این بررسی‌ها باید موارد زیر را در بر یگیرد:
*فرد باید مجوز معتبر ورود داشته باشد.
*فرد نباید حامل سلاح و یا هر شیء ممنوعی باشد که در کد عملکرد ورزشگاه مشخص شده است.
*فرد نباید حامل هر شی باشد که از نظر قانونی بردن آن به ورزشگاه ممنوع است که این موارد برای مثال شامل پوینتر لیزری و یا پلاکاردهای حاوی شعارهای نژادپرستانه است.
*فرد نباید همراه خود نوشیدنی الکلی غیر مجاز و یا داروی ممنوع هنگام ورود به ورزشگاه داشته باشد.
بررسی‌های امنیتی باید درباره ورودی‌های ورزشگاه و محل‌های مشخص شده، درباره افراد و خودروهایی که وارد می‌شوند انجام بگیرد
*در هنگام ورود فرد نباید تحت تآثیر الکل و یا مواد مخدر و دیگر داروهای اعتیاد آور باشد.
*فرد باید شرایط ذکر شده در بلیت، مقررات فروش و قوانین ورزشگاه را رعایت کنند.
*این احتمال وجود دارد که فرد تحت بازرسی‌های بدنی در ورودی‌ها قرار بگیرد.
*تمامی خودروهایی که از ورودی‌های بیرون ورزشگاه وارد می‌شوند باید تحت نظارت‌های امنیتی قرار بگیرند.
*افرادی که از طریق اعتبارنامه وارد ورزشگاه می‌شوند باید تصویر آنها با مشخصات ثبت شده مطابقت داشته باشد.
*اگر مشخص شود که فرد در هنگام ورود تحت تأثیر الکل و مواد مخدر قرار دارد، باید از ورود این فرد به ورزشگاه جلوگیری شود.
قوانین امنیتی و ایمنی اتحادیه فوتبال اروپا برای ورزشگاه
افراد مسئول
سازماند دهنده مسابقه باید این افراد را تعیین کند:
*فرمانده پلیس یا افسر امنیتی که مسئولیت کلی امنیت و ایمنی مربوط به مسابقه را بر عهده دارد.
*افراد دیگری که مسئول تأمین امنیت، سرویس‌های پزشکی و آتش نشانی مسابقه را بر عهده دارند.
پرسنل امنیتی
سازمان دهنده مسابقه و پلیس باید درباره ساختار فرماندهی و کنترل مسابقه به توافق برسند.
بازرسی ورزشگاه
مسئول برگزاری مسابقه باید اطمینان حاصل کند که ورزشگاه محل برگزاری مسابقه مطابق با مجوز امنیتی، به طور کامل مورد بازرسی قرار گرفته است.
مجوز امنیتی باید معتبر باشد و از زمان صدور آن بیش از یک سال نگذشته باشد و در صورت درخواست از سوی یوفا، در دسترس قرار بگیرد.
فروش بلیت
فروش بلیت باید به طور محکمی مورد کنترل قرار گیرد.
انجمن‌های مرتبط یا باشگاه‌ها باید اتخاذ سیستمی برای توزیع بلیت برای هوادارانی که به شهر محل مسابقه مسافرت می‌کنند را در نظر داشته باشند.
تدابیر ضد تقلب و بازار سیاه
مسئول برگزاری مسابقات باید در صورت لزوم با پلیس و دیگر مقامات توافق‌های لازم در خصوص فروش بلیت به عمل آورد که برای مثال درباره بازار سیاه فروش بلیت در اطراف ورزشگاه چه اقداماتی صورت بگیرد.
چنین تدابیری می‌تواند شامل محدود کردن تعداد بلیتی باشد که هر فرد می‌تواند خریداری کند.
مسئول برگزاری مسابقات باید به محض مشاهده تقلب در فروش بلیت، با پلیس و مقامات مربوطه گفتگو و برای اتخاذ تدابیر لازم اقدام کند.
مسئول برگزاری مسابقات باید در صورت لزوم با پلیس و دیگر مقامات توافق‌های لازم در خصوص فروش بلیت به عمل آورد
اطلاعات بلیت
بلیت باید تمامی اطلاعات مورد نیاز شامل نام مسابقه، نام تیم‌های شرکت کننده، تاریخ و زمان آغاز و محل دقیق صندلی (بخش، ردیف و شماره صندلی) را در بر داشته باشد.
کنترل ورزشگاه و پذیرش
بررسی بلیت و حفاظت از ورزشگاه
ورزشگاه باید باید در برابر ورود غیرمجاز پیش از برگزاری مسابقه محافظت شود و مدت زمان این محافظت باید مطابق با موارد تعیین شده در بخش ارزیابی خطرات احتمالی انجام شود.
انجام یک بازرسی امنیتی جامع از ورزشگاه و جستجوی افراد غیرمجاز و یا اشیاء ممنوعه باید پیش از برگزاری مسابقه انجام شود.
حضور پرسنل ایمنی و امنیتی
پرسنل امنیتی و ارائه دهنده سریس‌های پزشکی و ... باید پیش از آغاز مسابقه در جایگاه ویژه خود در داخل ورزشگاه و اطراف آن مستقر شوند.
گشایش گیت‌های ورزشگاه برای تماشاگران
مسئول برگزاری مسابقات در ارتباط با فرمانده پلیس برگزاری مسابقه و افسر امنیتی باید درباره زمان گشایش گیت‌های ورزشگاه به روی تماشاگران تصمیم گیری کنند و برخی مؤلفه ها را در نظر بگیرند که از جمله این مؤلفه ها موارد زیر هستند:
ظرفیت ورود: این مؤلفه با توجه به حداکثر تعداد تماشاگر که می‌توانند در مدت زمان یک ساعت به طور ایمن وارد ورزشگاه شوند و در جایگاه خود قرار گیرند تعیین می‌شود.
تعداد تماشاگران برآورد شده برای مسابقه و حداکثر ظرفیت ایمن ورزشگاه.
مسئول برگزاری مسابقات در ارتباط با فرمانده پلیس برگزاری مسابقه و افسر امنیتی باید درباره زمان گشایش گیت‌های ورزشگاه به روی تماشاگران تصمیم گیری کنند
راهبرد جداسازی بیرون ورزشگاه
شرایط ویژه یک مسابقه که نیاز به انجام بازرسی‌ها و جستجوهای جامع‌تری دارد.
پرسنل امنیتی
*پرسنل امنیتی آموزش دیده و متبحر باید در اطراف حفاظ‌های ورزشگاه و گیت‌های ورود و خروج مستقر شوند.
*در تمامی بخش‌های ورزشگاه باید پرسنل امنیتی کافی در دسترس باشند.
*پرسنل امنیتی کافی و آموزش دیده باید در داخل ورزشگاه حضور داشته باشند و بر مستقر شدن بدون وقفه و آرام تماشاگران در جایگاه‌های تعیین شده نظارت کنند.
*تمامی پرسنل امنیتی باید با طرح کلی ورزشگاه و روند امنیت، اضطرار و تخلیه آن آشنا باشند.
نظارت و بازرسی تماشاگران
تماشاگران ابتدا در محوطه بیرونی ورزشگاه مورد نظارت نیروهای امنیتی قرار می‌گیرند و تا این موضوع تضمین شود که تنها افراد دارای بلیت وارد ورزشگاه شده‌اند.
بازرسی نهایی برای تعیین برخی موارد مانند جلوگیری از ورود اشیاء ممنوعه و غیر مجاز در گیت‌های ورودی ورزشگاه انجام می‌شود.
مقررات امنیتی و ایمنی کنفدراسیون فوتبال آسیا برای ورزشگاه
پرسنل امنیتی
مسئول برگزاری مسابقه باید طی همکاری با مقامات ملی در زمینه تعداد مناسب نیروهای امنیتی، بررسی خطرات احتمالی، ظرفیت ورزشگاه و فاکتورهای دیگر اطمینان حاصل کند.
جداسازی تماشاگران و راهبرد پراکندگی جمعیت در ورزشگاه
برای یک مسابقه که تماشاگران تفکیک شده هستند، باید مسئول برگزاری مسابقه یک راهبرد تفکیک اتخاذ کند که این امر با مشورت فرمانده پلیس مسابقه و افسر امنیتی ورزشگاه انجام می‌شود.
در صورت لزوم این موضوع شامل یک استراتژی پارک کردن برای گروه‌های مختلف تماشاگران نیز می‌شود.
راهبرد پراکنده شدن جمعیت در پایان مسابقه نیز در نشست‌های مشترک پیش از آن بررسی می‌شود.
بازرسی ورزشگاه
مسئول برگزاری مسابقات باید اطمینان حاصل کند که ورزشگاه از سوی مقامات مرتبط مورد بررسی قرار گرفته و مجوز امنیتی برای آن صادر شده است.
مجوز امنیتی شامل موارد زیر است
وضعیت امنیتی ساختار ورزشگاه و مناسب بودن ساختمان آن.
مجوز صادر شده برای مدت 2 سال اعتبار دارد و در روز برگزاری مسابقه باید اعتبار داشته باشد.
مسئول برگزاری مسابقه باید اطمینان حاصل کند که پیش از برگزاری مسابقه، ورزشگاه از نظر امنیتی و ایمنی مورد بازرسی کامل قرار گرفته است.
فرآیند بلیت
فروش: فروش بلیت باید به صورت بسیار محکم کنترل شود.
تخصیص بلیت: هر تیمی که برای مسابقه آن بلیت تخصیص داده شده موظف است اطمینان حاصل کند که بلیتها تنها برای تماشاگران خودش تخصیص یافته‌اند.
زمانی که بازی در یک شهر بی‌طرف برگزار می‌شود مسئول برگزاری مسابقه موظف است از این موضوع اطمینان حاصل کند که بلیتها تنها برای هواداران این 2 تیم تخصیص داده شده‌اند نه برای هواداران یک تیم دیگر. مگر اینکه دو تیم در این باره توافق خود را اعلام کرده باشند.
زمانی که بازی در یک شهر بی‌طرف برگزار می‌شود مسئول برگزاری مسابقه موظف است از این موضوع اطمینان حاصل کند که بلیتها تنها برای هواداران این 2 تیم تخصیص داده شده‌اند نه برای هواداران یک تیم دیگر
قیمت‌ها و سهمیه بلیت
سهمیه بلیت برای هر یک از تیم‌های شرکت کننده در مسابقه بر اساس ساختارهای ای‌اف‌سی درباره مقررات مرتبط با هر رقابت تعیین می‌شود.
اطلاعات برای تماشاگران
مسئول برگزاری مسابقه موظف است اطمینان حاصل کند که پیش از برگزاری مسابقه اطلاعات لازم را درباره آن کسب کرده‌اند.
حضور پرسنل امنیتی و ایمنی
پرسنل امنیتی، ارائه دهنده کمک‌های اولیه و نیروهای آتشفشانی باید پیش از آغاز مسابقه در داخل و بیرون از محوطه ورزشگاه، در محل‌های تعیین شده مستقر شده باشند.
اخراج و یا جلوگیری از ورود
مسئول برگزار کننده مسابقه باید با پلیس مسابقه همکاری کرده و اطمینان حاصل کند که هر فرد اخراج شده و یا فردی که از ورود وی به ورزشگاه جلوگیری شده، در زمان مسابقه در ورزشگاه حضور ندارد.
کنترل تماشاگران در داخل ورزشگاه
بر اساس قانون ملی، مصرف، توزیع و یا فروش عمومی الکل در داخل ورزشگاه و بخش‌های خصوصی داخل آن ممنوع است، مسئول برگزاری مسابقه باید از این موضوع اطمینان حاصل کند که چنین عملی انجام نمی‌شود.
بر اساس قانون ملی، مصرف، توزیع و یا فروش عمومی الکل در داخل ورزشگاه و بخش‌های خصوصی داخل آن ممنوع است
محافظت از زمین بازی
مسئول برگزاری مسابقه باید اطمینان حاصل کند که بازیکنان، مقامات حاضر، مقامات مسابقه و ... در برابر هجوم تماشاگران حفاظت می‌شوند. این اقدام ممکن است به طرق گوناگون انجام شود اما نباید محدود به یک روش شود.
اقدامات خشونت آمیز و تبعیض نژاد
مسئول برگزاری مسابقه به همراه افسر امنیتی و رئیس پلیس برگزاری مسابقه باید از هرگونه اقدام تحریک آمیز از سوی تماشاگران در داخل ورزشگاه جلوگیری کنند.(مانند سطوح غیر قابل قبول از گفتارهای تحریک آمیز از سوی تماشاگران علیه بازیکنان و یا طرفداران تیم مقابل. رفتارهای نژادپرستانه، بنرها و پرچم‌های تحریک آمیز.)