به گزارش مشرق، تقریباً دو هفته دیگر تا آغاز گام سوم ایران درراستای کاهش تعهدات برجامی خود باقی مانده است. جمهوری‌اسلامی پیش از این برای مقابله با بی‌تعهدی طرف‌های اروپایی در قبال وظایف برجامی‌شان، گام اول را همزمان با نخستین سالگرد خروج آمریکا از برجام و پس از آن، گام دوم را در تاریخ 16 تیرماه برداشت.
بیشتر بخوانید:
در آستانه گام سوم
بنا بر اعلام قبلی، ایران دو هفته دیگر، گام سوم خود برای ادامه روند کاهش تعهدات برجامی‌اش را از سر خواهد گرفت. این موضوع بستگی تام به این خواهد داشت که سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان تا چه حد حاضر خواهند بود کنش ملموس و موثری درراستای عمل به وظایف برزمین‌مانده خود در برجام انجام بدهند. ایران بارها هشدار داده که در صورت استمرار حالت بی‌اعتنایی اروپایی‌ها، گام سوم خود را محکم‌تر از دو گام اول برخواهد داشت.
حسن روحانی در حاشیه سفر ماه قبل خود به آذربایجان‌شرقی تاکید کرد: ممکن است در هفته‌های آینده به نتایج مثبتی در مذاکرات برسیم؛ اگر نرسیم گام سوم را هم محکم برمی‌داریم.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان سابقاً اعلام کرده بود که «اگر تهران تصمیمات اروپا برای دفاع ازخود در برابر تحریم‌های آمریکا را دریافت نکند، به کاهش تعهدات خود در چهارچوب برجام ادامه خواهد داد». وزیر خارجه تاکید کرد: «در شرایط کنونی و تا زمانی که اقدامات لازم از سوی اروپا صورت نگرفته، حتماً گام سوم جمهوری اسلامی در کاهش تعهدات برجام عملی خواهد شد». بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز دو هفته پیش در اظهاراتی با تاکید بر تصمیم قاطع ایران برای برداشتن گام سوم گفت: «اگر طرف مقابل در یک ماه باقیمانده همچنان به تعهدات خود عمل نکند، براساس آنچه قبلاً رییس‌جمهوری به‌عنوان رییس شورای عالی امنیت ملی اعلام کرده است، حدود یک ماه دیگر گام سوم کاهش تعهدات برجامی برداشته خواهد شد.»
آغاز روند کاهش تعهدات
شورای عالی امنیت ملی کشورمان روز ۱۸ اردیبهشت سال‌جاری و همزمان با نخستین سالگرد خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران و اِعمالِ حقوق جمهوری اسلامی ایران مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، دستور توقف برخی اقدامات در توافق برجام را صادر کرد. این تصمیم به‌طور مفصل در نامه‌ای از سوی روحانی رییس‌جمهوری به سران کشورهای عضو برجام شامل آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه اعلام شد. ایران در گام نخست در همان ۱۸ اردیبهشت، رعایت محدویت‌های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۳/۶۷ و ذخایر آب سنگین را لغو کرد. همچنین در گام دوم کاهش تعهدات که از تاریخ 16 تیرماه آغاز شد، جمهوری اسلامی ایران غنی‌سازی اورانیوم بیشتر از غنای 3.67 درصد را در پیش گرفت؛ موضوعی که در گزارش سازمان بین‌المللی انرژی اتمی هم مورد تأیید قرار گرفت. عراقچی، معاون وزیر خارجه همان روز 16 تیر در نشستی خبری دلیل اقدام ایران برای برداشتن گام دوم را این‌گونه عنوان کرد: «از آنجا که خواسته‌های ما در برجام و بازگشت فروش نفت ایران به قبل از خروج آمریکا از برجام اجرایی نشد، امروز گام دوم را برمی‌داریم».
هول و ولای اروپایی‌ها
پس از اقدام ایران برای برداشتن گام دوم کاهش تعهدات برجامی در تاریخ 16 تیر و حتی کمی قبل از آن، اروپایی‌ها تلاش‌های خود برای متقاعدکردن ایران به بازگشت به وضعیت قبل از 18 اردیبهشت 98 را آغاز کردند. در این میان، فرانسوی‌ها بیشتر از دو کشور دیگر یعنی انگلیس و آلمان به
هول و ولا برای کاهش تنش در برجام افتادند. دو سفر امانوئل بُن، مشاور دیپلماسی رییس‌جمهوری فرانسه طی ماه‌های خرداد و تیر به تهران و دیدار با مقامات کشورمان، از جمله این اقدامات بود. بُن در یکی از این سفرها طرحی موسوم به «توقف در برابر توقف» را به مسوولان کشورمان ارائه کرد. هرچند این طرح با مخالفت ایران مواجه شد. در این طرح پیشنهادی قرار بود تا آمریکا در ازای توقف اقدامات بیشتر از سوی ایران برای کاستن از تعهدات برجامی، اعمال تحریم‌های بیشتر را به منظور آغاز گفت‌وگوها متوقف کند.
گفت‌وگوهای تلفنی روحانی و مکرون
علاوه بر سفرهای بُن به ایران، روسای‌جمهوری ایران و فرانسه نیز طی ماه‌های اخیر، بارها و بارها با یکدیگر گفت وگوهای تلفنی داشته‌اند. محور اصلی این گفت‌وگوها نوعاً محکومیت تروریسم اقتصادی اعمالی از سوی آمریکا علیه ملت ایران، تاکید بر حق کشورمان در کاهش تعهدات برجامی خود و مطالبه‌گری از طرف‌های مقابل در عمل به وظایف‌شان طبق برجام و قطعنامه سازمان ملل متحد بوده است. این گفت‌وگوها از اهمیت بسزایی برخوردار بوده‌اند، به‌گونه‌ای که محمود واعظی، رییس‌دفتر رییس‌جمهوری در یکی از اظهارات خود، مدت یکی از این گفت‌وگوها را قریب 100 دقیقه
عنوان کرد.
نماینده روحانی در الیزه
در ادامه گفت‌وگوهای تلفنی روحانی و مکرون، سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه، ابتدای مردادماه به نمایندگی از رییس‌جمهوری به دیدار ماکرون رفت و پیام مخصوص روحانی را تقدیم او کرد. عراقچی در دیدار ضمن تسلیم پیام کتبی روحانی به رییس‌جمهوری فرانسه، درباره موضوعات مورد علاقه دو کشور و یافتن راهکارهایی برای کاهش تنش‌ها در منطقه و استمرار حفاظت از برجام گفت‌وگو کرد. عراقچی در سفرش به فرانسه علاوه بر مکرون با «لودریان» وزیر خارجه این کشور نیز دیدار کرد.
دیدار ظریف و مکرون
ظهر روز گذشته نیز محمدجواد ظریف در سفری که به پاریس داشت، با مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه دیدار و گفت‌وگو کرد. روابط دوجانبه، لزوم اجرای تعهدات برجامی سایر طرف‌های توافق هسته‌ای، تحولات منطقه‌ای و بین‌الملل و به‌ویژه ادامه رایزنی در خصوص ابتکار فرانسه در مورد برجام پس از خروج آمریکا، از محورهای مهم این دیدار بوده است. ظریف پس از این دیدار، درباره جزئیات آن اظهار کرد: فرانسه پیشنهادهایی را ارائه کرده بود و پیشنهادهایی هم را ما درباره نحوه اجرای برجام و گام‌هایی که نیاز است طرفین بردارند، ارائه کردیم. وزیر خارجه کشورمان با بیان اینکه ایران برجام را غیر قابل مذاکره مجدد می‌داند، تاکید کرد: مذاکرات خوب و سازنده‌ای بود، البته به این بستگی دارد که چگونه اتحادیه اروپا بتواند تعهداتی که در قالب برجام و همین‌طور تعهداتی که بعد از برجام و خروج آمریکا، متعهد شده، انجام دهد.وزیر خارجه کشورمان نقبی نیز به اجلاس جی7 و فرصت هم‌افزایی طرف‌های اروپایی برای عمل به وظایف خود زد و تاکید کرد: اجلاس جی۷ هم پیش رو است و فرصتی برای آقای مکرون که با سایر اعضای اروپایی ۱+۴ و اگر بخواهند با سایر اعضای گروه ۷ صحبت کنند.
همه چشم‌ها به اروپا
آنچه از اظهارات ظریف پس از دیدارش با رییس‌جمهوری فرانسه برمی‌آید، این است که آینده برجام به‌طور تمام و کمال به انگیزه و اراده اروپایی‌ها برای عمل به تعهدات خود بازمی‌گردد. در غیر این صورت همان‌طور که مقامات کشورمان بارها تاکید کرده‌اند، سیاست گام سوم درراستای کاهش تعهدات برجامی، در پیش گرفته خواهد شد.
منبع: صبح نو