تیم ملی کشتی آزاد در 4 وزن از 7 وزن موجود مسابقات جهانی 2011 استانبول (مسابقات کشتی در 7 وزن برگزار می‌شد) موفق به کسب سهمیه المپیک شد.

در آخرین مسابقات جهانی که به عنوان یکی از مراحل گزینشی المپیک در سال 2015 به میزبانی لاس‌وگاس در آمریکا برگزار شد با توجه به اینکه 6 نفر برتر هر وزن سهمیه حضور در المپیک برزیل را کسب می‌کردند تیم ایران در اوزان 57، 65، 74، 86 و 97 کیلوگرم موفق به کسب سهمیه شد و تنها در سنگین‌وزن دست ایران از سهمیه کوتاه ماند.

البته یکی از نکات نگران کننده در این دوره کاهش یک مرحله‌ای مسابقات گزینشی است که به طبع باعث کاهش تعداد شرکت‌کنندگان و سخت‌تر شدن مسیر رسیدن به سهمیه خواهد شد.

رقابت‌های جهانی کشتی و گزینشی المپیک روزهای 23 تا 31 شهریورماه در شهر نورسلطان کشور قزاقستان برگزار می‌شود که 108 کشتی‌گیر (آزاد، فرنگی و زنان) در 6 وزن المپیکی، سهمیه حضور در المپیک 2020 توکیو را بدست می‌آورند.

البته محمدی این بار تیمی جوان و البته باتجربه را عازم مسابقات خواهد کرد، تیمی که بیشتر نفرات آن نسبت به سال‌ قبل تغییرات عمده‌ای داشته است و حتی 2 مدال آور مسابقات جهانی سال‌های قبل (رضا یزدانی و پرویز هادی)‌ به دلیل مصدومیت از ترکیب بیرون ماندند. 

شاید مصدومیت نفرات با تجربه‌ای مانند رضا یزدانی و پرویز هادی پیش از حضور در مسابقات جهانی به نوعی توفیقی اجباری برای میدان دادن به کشتی‌گیران جوانی مانند شعبانی و محبی شود، اما در هر صورت ریسک این کار را نیز بالا می‌برد. در تیم محمدی شاید تنها 2 - 3 چهره با تجربه نظیر احسان‌پور، حسن یزدانی و علیرضا کریمی و البته اطری و محبی  به چشم آیند، اما هستند جوانان با انگیزه‌ای همچون امامی، امیرمحمد یزدانی و شعبانی که حرف‌های زیادی برای گفتن خواهند داشت. 

بدون شک قبل از هر چیزی کسب سهمیه‌های کامل المپیک در این رویداد اهمیت بسیار بیشتری برای تیم ایران خواهد داشت چرا که اگر محقق شود، محمدی و همکارانش فارغ از نگرانی از کسب سهمیه المپیک با خیال راحت‌تری در ادامه به آماده‌سازی تیم خود برای حضوری قدرتمند در المپیک توکیو خواهند پرداخت.

بعد از تغییر اوزان کشتی و دسته‌بندی اوزان المپیکی و غیرالمپیکی، همواره در سال‌های قبل از المپیک بسیاری از کشتی‌گیرانی که در اوزان غیرالمپیکی روی تشک می‌رفتند تغییر وزن داده و برای حضور در این میدان بزرگ المپیک صعود یا فرود داشته‌اند؛ اتفاقی که شواهد نشان می‌دهد در این دوره هم رخ خواهد داد و باید منتظر ماند و دید آیا با توجه به تغییر قوانین وزن‌کشی آیا باز هم توفیقی در کاهش وزن خواهند داشت یا نه؟!

در زیر نگاهی به 5 وزن اول تیم ملی کشتی آزاد در مسابقات جهانی خواهیم داشت

* همه چیز به خود اطری بستگی دارد

در 57 کیلوگرم در حالی رضا اطری برای حضور در مسابقات جهانی انتخاب شده است که بعد از کناره‌گیری حسن رحیمی در این سال‌ها اطری همواره گزینه اصلی کادر فنی تیم ملی برای حضور در مسابقات مختلف بوده است؛ شاید به همین دلیل بود که محمدی و همکارانش در این وزن انتخابی برگزار نکردند و ترجیح دادند به اطری اعتماد کنند.

اطری در اولین حضورش در رده سنی بزرگسالان مدال برنز سال 2017 را بر گردن آویخت و عازم مسابقات جهانی پاریس شد که در دور دوم مغلوب توماس گیلمان شد که با توجه به حضور حریفش در فینال به شانس مجدد رفت، اما در این مرحله نیز مغلوب آندری یاتسنکو از اوکراین شد تا به عنوانی بهتر از سیزدهمی نرسد. اطری در همان سال به مسابقات امیدها (زیر 23 سال) جهان نیز اعزام شد که با نمایشی ناامیدکننده چهاردهم شد، اما این باعث نشد خادم اطری را رها کند و او را برای حضور در بازی‌های آسیایی انتخاب کرد که برنز گرفت. اطری در سال 2018 نیز عازم مسابقات جهانی شد که در همان گام اول باخت و به عنوانی بهتر از سیزدهمی نرسید تا در دومین حضورش در مسابقات جهانی، در مجموع 2 دوره، تنها 4 بار روی تشک رفته باشد.

اعتماد به کشتی‌گیری مانند اطری در حالی‌که پیش از او قهرمانی مانند رحیمی در وزن اول مدال‌آوری داشته است، ریسک بالایی دارد، آنهم در حالی‌که در این سال‌ها نتوانسته آنطور که باید خودی نشان دهد؛ البته اطری در مسابقات قهرمانی 2019 آسیا کمی امیدوارکننده‌تر نشان داد و با مدال طلا آب رفته را به جوی برگرداند تا جای پایش را بار دیگر در وزن اول تیم ملی کشتی آزاد محکم کند و شاید همین مدال بهانه‌ای شد تا بار دیگر محمدی و همکارانش به او اعتماد کنند تا شاید در سومین حضور جهانی‌اش توشه‌ای بهتر از آنچه در این سال‌ها کاشته درو کند.

البته اطری 25 ساله، سن زیادی ندارد که بخواهیم عمر دوران قهرمانی او را تمام شده بدانیم، اما شاید اگر نتواند از این میدان جهانی با دست پُر (حداقل کسب سهمیه المپیک) خارج شود شاید دیگر مجالی برای چشیدن طعم حضور در المپیک را پیدا نکند. با انی اوصاف همه چیز به خود اطری بستگی دارد و این بار باید خودی نشان دهد تا در فاصله کمتر از یک سال مانده تا المپیک حضور در توکیو را تضمین کند.

در آخرین رنکینگ اعلام شده از سوی اتحادیه جهانی سلیمان آتلی، قهرمان اروپا و دارنده 2 مدال برنز جهان (ترکیه)، زائور اوگویف (روسیه)، قهرمان 2018 جهان، یوکی تاکاهاشی، قهرمان 2017 و نفر سوم 2018 جهان (ژاپن) و نوراسلام سانایف  (آرتاش سانا)‌، نایب قهرمان 2018 جهان (قزاقستان) به عنوان 4 کشتی‌گیر برتر این وزن معرفی شده‌اند که در کنار نفراتی مانند توماس گیلمان، نایب قهرمان 2017 جهان (آمریکا)، گئورگی ادیراشویلی، قهرمان 2017 و 2018 اروپا (آذربایجان)، گیوی داویدووی (ایتالیا)، رینری اورتگا (کوبا) از مدعیان اصلی این وزن خواهند بود.

* مجالی برای جبران ناکامی‌های بهنام

در 61 کیلوگرم بهنام احسان‌پور عازم مسابقات جهانی خواهد شد، البته در این وزن محمدباقر یخ‌کشی هم در این مدت توانسته بود خودی نشان دهد و نگاه‌ها را معطوف خود نماید، اما در نهایت قرعه به نام احسان‌پور در آمد تا چهارمین حضورش در مسابقات جهانی را تجربه کند، چهارمین حضوری که در دفعات قبل منجر به کسب مدال نشده است. 

احسان‌پور که با نایب قهرمانی آسیا در سال 2015 و با تکیه به مدال طلای جوانان جهان ورود خوبی به رده سنی بزرگسالان داشت در همان سال عازم مسابقات جهانی لاس‌وگاس آمریکا شد، اما با وجودی اینکه خیلی‌ها او را از شانس‌های اصلی کسب مدال تصور می‌کردند در همان دور اول مغلوب واسیل شوپتار اوکراینی شد و به عنوانی بهتر از هجدهمی نرسید.

احسان‌پور سال 2016 هم بار دیگر عازم مسابقات قهرمانی آسیا شد و این بار هم ترک عادت نکرد و در فینال به دولت نیازبیکوف قزاق باخت و نقره گرفت، اما بازهم مسافر مسابقات جهانی 2016 مجارستان (که در سال المپیک تنها در اوزان غیرالمپیکی برگزار می‌شد) شد؛ البته این بار احسان‌پور بهتر کشتی گرفت با وجود شکست در مرحله نیمه نهایی مقابل لوگان استیبر آمریکایی به رده‌بندی رفت، اما در نهایت مغلوب احمد چاکائف از روسیه شد و نتوانست مدال بگیرد.

احسان‌پور سال 2017 طلسم قهرمان نشدن در آسیا را شکست و طلا گرفت تا بار دیگر بلیت حضور در مسابقات جهانی را رزرو کند ، اما این بار ناامیدکننده‌تر از دفعات قبل با 2 شکست از گردونه مسابقات کنار رفت تا در سومین حضورش نیز با دست خالی از رقابت‌های جهانی بازگردد. همین عملکرد ناامیدکننده باعث شد او مسابقات جهانی 2018 را از دست بدهد و یخ‌کشی به بوداپست برود، اما بعد از قهرمانی در مسابقات 2019 آسیا بار دیگر این فرصت در اختیار احسان‌پور که حالا دیگر یکی از باتجربه‌های تیم ملی کشتی آزاد با 27 سال سن محسوب می‌شود، قرار گرفت. شاید وی نیز در صورت از دست دادن این فرصت دیگر مجالی برای جبران ناکامی‌هایش پیدا نکند.

از شانس‌های اصلی احسان‌پور حضور او در جمع 4 کشتی‌گیر برتر 4 وزن دوم است که این امکان را فراهم می‌کند تا نیمه‌نهایی با یکی از 2 کشتی‌گیر برتر این وزن رو در رو نشود؛ البته بهنام سابقه پیروزی مقابل راحول آواره هندی و شکست برابر بونه رودریگوئز کوبایی را دارد که شاید اگر کمی خوش شانس باشد و در گروه رودریگوئز قرار نگیرد شانس بالایی برای حضور در فینال داشته باشد. البته احسان‌پور در آخرین رنکینگ اعلام شده از سوی اتحادیه جهانی در رده دهم قرار داشت که به دلیل تغییر وزن یا غیبت نفرات قبلی‌اش تا رده چهارم بالا آمد.

یکی از نقاط ضعف احسان‌پور در سال‌های اخیر مشکلات ناشی از وزن کم کردن بوده است و باید دید با وجود اینکه این کشتی‌گیر در قانون قدیم هم برای رسیدن به سر وزن مشکل داشت در قانون جدید که وزن کشی در صبح روز مسابقه برگزرا می‌شود، می‌تواند ریکاوری و بازگشت خوبی داشته باشد یا نه. از سوی دیگر او باید فکری به حال شکست در ثانیه‌های پایانی و نداشتن تمرکز برای اداره مسابقه در اواخر رقابت داشته باشد جایی که در رقابت‌های قبل از این جانب لطمه خورده است.

در آخرین رنکینگ اعلام شده از سوی اتحادیه جهانی بونه رودریگوئز (کوبا)، راحول آواره (هند)، بکا لومتادزه (گرجستان) و بهنام احسان‌پور (ایران) به عنوان 4 کشتی‌گیر برتر این وزن معرفی شده‌اند که در کنار نفراتی مانند ماگومد رسول ادریسوف از روسیه، رجب توپال، دارنده برنز اروپا از ترکیه و جو کولون از آمریکا از مدعیان اصلی این وزن خواهند بود.

البته گاجی‌مراد رشیدوف (روسیه) که در بین نفرات برتر رنکینگ این وزن حضور داشت ترجیح داده برای حضور در المپیک تغییر وزن داده و به 65 کیلو برود.

* ظهور ستاره‌ای دیگر از خاندان یزدانی؟

65 کیلوگرم؛ نحوه انتخاب ملی‌پوش وزن سوم برای حضور در مسابقات جهانی کمی کار را برای کادر فنی تیم ملی سخت کرد، در حالی‌که امیرمحمد یزدانی در انتخابی تیم ملی به عنوان قهرمانی رسیده بود، اما با توجه به شکستی که مقابل بیابانی در آن مسابقات داشت؛ نتوانست محمدی و همکارانش را به جمع‌بندی نهایی و قطعی در خصوص انتخاب وی برای حضور در قزاقستان برساند به همین دلیل در آخرین لحظات اعلام اسامی تصمیم به برگزاری انتخابی درون اردوی بین یزدانی و بیابانی گرفته شد که یزدانی در 2 رقابت برگزار شده با اقتدار به برتری رسید تا حرف و حدیثی درباره این وزن نماند.

یزدانی بعد از نایب قهرمانی در مسابقات نوجوانان جهان در سال 2015، روند رو به رشدش را شروع کرد و توانست خیلی زود خودش را به اردوهای تیم ملی بزرگسالان برساند؛ موضوعی که برخی منتقدان این اتفاق را به ضرر او می‌دانستند چرا که به نوعی باعث از دست رفتن جایگاهش در تیم جوانان شد، به طوری‌که حضور در مسابقات جوانان جهان که ماه گذشته در استونی برگزار شد را از دست داد. یزدانی همچنین مدال نقره امیدهای آسیا در سال 2019 را نیز کسب کرد تا به نوعی خود را در این وزن مطرح کند.

در هر حال در غیاب نفرات سرشناسی همچون سیداحمد محمدی (دارنده 2 مدال نقره و برنز جهان) که در انتخابی ناکام بود، حالا جوانی دیگر از خانواده یزدانی قرار است در یک رویداد مهم بین‌المللی روی تشک برود و باید دید آیا می‌تواند پا جای پای بزرگان بگذارد و راه حسن و رضا را ادامه دهد تا شاهد ظهور ستاره‌ای دیگر از خاندان یزدانی باشیم یا نه.

 بدون شک مهم‌ترین مأموریت یزدانی در نورسلطان پیش از مدال‌آوری بدست آوردن سهمیه المپیک است که می‌تواند بار روانی را از روی دوش کادر فنی بردارد و اگر بتواند این مهم را جامه عمل بپوشاند مسیرش برای حضور در المپیک هموارتر از قبل خواهد بود.

در آخرین رنکینگ اعلام شده از سوی اتحادیه جهانی باجرانگ پونیا (هند)، تاکوتو اوتوگورو (ژاپن)، صلاح‌الدین کلیچ سالایان (ترکیه) و سایاتبک اوکاسوف (قزاقستان) به عنوان 4 کشتی‌گیر برتر این وزن معرفی شده‌اند که در کنار نفراتی مانند گاژی مراد رشیداف از روسیه، تولگا تومور اوچیر (مغولستان)، نیورهان اسکاربین (بلاروس)، حاجی محمدعلی (بحرین) و الخاندرو انریکه والدز توبیر (کوبا) از مدعیان اصلی این وزن خواهند بود.

البته ودلایمیر خینچگاشویلی آزادکار سرشناس و باتجربه گرجستانی هم با کوله‌باری از مدال‌های رنگارنگ سودای حضور در سومین المپیک دوران ورزشی‌اش را در سر می‌پروراند. وی بعد از قهرمانی در المپیک 2016 ریو در 57 کیلوگرم تا سال 2018 در 61 کیلو کشتی گرفت و مدال آوری کرد و بعد از آن به بهانه حضور در المپیک توکیو به 65 کیلوگرم کوچ کرد، هر چند در مسابقات جهانی سال گذشته ناکام بود و به عنوانی بهتر از یازدهمی نرسید، اما در آخرین رویدادی که روی تشک رفت به مدال ارزشمند نقره بازی‌های اروپایی دست یافت تا خود را به عنوانی مدعی جدی وزن دوم المپیک مطرح کند.

* امامی و هزار راه نرفته...

در وزن 70 کیلوگرم یونس امامی عازم مسابقات جهانی خواهد شد تا دومین حضورش در رقابت‌های جهانی را تجربه کند. امامی که سال گذشته هم مسافر مسابقات جهانی بوداپست مجارستان شده بود در همان دور اول مغلوب تیموراز سالکازانوف از اسلواکی شد تا وداعی زودهنگام با رقابت‌ها داشته باشد و به عنوانی بهتر از نوزدهمی نرسد.

امامی بعد از موفقیت و مدال‌های نقره و برنز جهانی و آسیایی در رده نوجوانان، در سال 2017 و مسابقات جهانی جوانان در فنلاند موفق به کسب مدال برنز شد و بعد از آن نیز در همین سال این مدال را در امیدهای جهان تکرار کرد تا راهی مسابقات قهرمانی آسیا در قرقیزستان شود، اما در نخستین حضورش در رده سنی بزرگسالان به عنوانی از پنجمی نرسید. 

عملکرد امامی در تورنمنت‌های گرجستان و ترکیه و از سویی نداشتن مهره قابل اعتماد در این وزن، باعث شد رسول خادم به او برای حضور در اولین مسابقات جهانی بزرگسالانش اعتماد کند، هر چند به نظر می‌رسد امامی نتوانست بار روانی مسابقات جهانی پاریس را تحمل کند و با شکست در همان دور نخست به عنوانی بهتر از نوزدهمی نرسید.

قهرمانی در جام تختی و کسب مدال برنز در آسیا، سومی در تورنمنت ساساری ایتالیا و قهرمانی در تورنمنت گرجستان  در سال 2019 کادر فنی تیم ملی کشتی آزاد را مجاب به انتخاب امامی به عنوان گزینه اصلی این وزن کرد تا شاید این بار بتواند ناکامی سال گذشته را جبران کند. 

حالا امامی به عنوان یک استعداد جوان این فرصت را دارد که با توجه به کوچ مدعیان به اوزان المپیکی، در وزنی غیرالمپیکی شانسش را برای رسیدن به مدال جهانی امتحان کند، مدالی که می‌تواند سکوی پرتابی برای این کشتی‌گیر جوان و آینده‌دار به افق‌های درخشان آینده باشد. یونس با قرار گرفتن در جمع 4 کشتی‌گیر برتر این وزن این شانس را دارد که تا مرحله نیمه نهایی با یکی از 2 کشتی‌گیر برتر وزنش (آدام باتیروف یا نورکوژا کایپانوف) رور در رو نشود تا به نوعی مسیر راحت‌تری برای رسیدن به مراحل پایانی داشته باشد.

در آخرین رنکینگ اعلام شده از سوی اتحادیه جهانی آدام باتیروف (بحرین)، نورکوژا کایپانوف (قزاقستان)، یونس امامی (ایران) و داوید سافاریان (ارمنستان) به عنوان 4 کشتی‌گیر برتر این وزن معرفی شده‌اند که در کنار نفراتی مانند مصطفی کایا، قهرمان اروپا (ترکیه)، دیوید بائف (روسیه)، زورابی یاکوبیشویلی (گرجستان) و فرانکلین کاستیلو (کوبا) از مدعیان اصلی این وزن خواهند بود.

ماگومدرسول گاجی‌ماگومدوف (روسیه) و آندری یاتکوفسکی (اوکراین) نیز که در رنکینگ برترین‌های این وزن حضور داشتند با توجه به اعلام اتحادیه جهانی تغییر وزن داده و در وزنی المپیکی روی تشک خواهند رفت.

* نبرد تجربه و جوانی در جنگ ستارگان

74 کیلوگرم؛ در سومین وزن المپیکی تیم ملی کشورمان یک کشتی‌گیر کهنه‌کار را عازم مسابقات جهانی قزاقستان خواهد کرد، رضا افضلی. افضلی که اولین دوره مربیگری محمدی در تیم ملی در حوالی سال‌های 2010 و 2011 نیز سابقه شاگردی سرمربی فعلی تیم ملی را داشته است یکی از باسابقه‌ترین ملی‌پوشان حال حاضر کشتی آزاد است هر چند تا سال‌ها پشت سد محکمی همچون صادق گودرزی، یکی از آزادکاران پرافتخار تیم ملی ماند و مجال خودنمایی پیدا نکرد، اما در معدود فرصت‌هایی نیز که به او داده شد نتوانست ثبات نتیجه‌گیری داشته باشد و با فراز و فرودهای گاه و بیگاه در حالی‌که بسیاری بعد از خداحافظی گودرزی در سال 2013 از کشتی تصور می‌کردند او مهره اصلی این وزن باشد جایگاهش را از دست داد.

افضلی بعد از مدال طلای جوانان آسیا در سال 2010 تا سال‌ها نتواسنت خودش را به دوبنده تیم ملی برساند تا اینکه بار دیگر در سال 2014 بعد از قهرمانی در آسیا عازم مسابقات جهانی ازبکستان شد، اما با شکست در دور دوم مقابل اشرف علی‌یف آذربایجانی به عنوانی بهتر از سیزدهمی نرسید. همین شکست باعث شد تا بار دیگر افضلی به حاشیه رانده شود و تا سال‌ها رنگ دوبنده تیم ملی را نبیند و عملا از سال 2014 در هیچ رویداد رسمی (بغیر از تورنمنت‌ها)‌ روی تشک نرفت. 

بعد از گذشت 5 سال از حضور افضلی در مسابقات جهانی حالا بار دیگر او مسافر یک رویداد مهم بین‌المللی شده است، رویدادی که نتیجه‌گیری یا عدم نتیجه‌گیری در آن می‌تواند تأثیر زیادی در سرنوشت این کشتی‌گیر کهنه‌کار و 29 ساله داشته باشد. 

در آخرین رنکینگ اعلام شده از سوی اتحادیه جهانی فرانک چامیزو (ایتالیا)، جردن باروز (آمریکا)، زائوربک سیداکوف (روسیه)، آوتاندیل کنتچادزه (گرجستان) به عنوان 4 کشتی‌گیر برتر این وزن معرفی شده‌اند که در کنار نفراتی مانند سونر دمیرتاش، دارنده مدال برنز المپیک و جهان (ترکیه)، بکزاد عبدالرحمانوف (ازبکستان)، عظمت نوریکوف (بلاروس)، یاکوپ گور (ترکیه)، دانیار کایسانوف (قزاقستان)، آمیت کومار (هند)‌ از مدعیان اصلی این وزن خواهند بود.

با توجه به حضور کشتی‌گیران با تجربه و عنوان‌داری فرانک چامیزو، قهرمان اروپا و 2017 جهان و نفر سوم المپیک، جردن باروز، قهرمان جهان و المپیک و زائوربک سیداکوف، قهرمان اروپا، بازی‌های اروپایی و 2018 جهان این وزن را باید به نوعی تقابل ستارگان دنیای کشتی دانست که بنظر می رسد مدال‌های قهرمانی را نیز باید برای یکی از این 3 نفر به عنوان مثلث عنوان قهرمانی کنار گذاشت.