به گزارش مشرق، جمعه ۱۵ شهریورماه سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سفر «کورنل فروتا» مدیرکل موقت این نهاد به تهران خبر داد و اعلام کرد که این سفر بخشی از تعاملات مداوم بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
بیشتر بخوانید:
بیانیه آژانس درباره سفر فروتا به ایران
این دیپلمات رومانیایی که سوم مرداد ماه از سوی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و پس از مرگ «یوکیا آمانو» مدیرکل سابق این سازمان عهده‌دار این سمت به صورت موقت شد، از جمله گزینه‌های تصدی مدیرکلی آژانس است.
پس از اعلام آژانس، کاظم غریب‌آبادی سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس هم این سفر را تأیید کرد و در عین حال آن را جزیی از تعاملات و همکاری‌های جاری ایران و آژانس و در چارچوب رایزنی‌های سطح بالا بین طرفین خواند.
شنبه ۱۶ شهریور ماه نیز بهروز کمالوندی معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در نشستی خبری که به منظور اعلام جزییات گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران در محل سازمان انرژی اتمی برگزار شد به این سفر اشاره کرد و گفت که فروتا در این سفر ضمن دیدار با علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه نیز ملاقات خواهد کرد.
کمالوندی همچنین عنوان کرد که این سفر براساس برنامه گذشته بود و اگر آمانو زنده بود این سفر باید در همین زمان انجام می‌شد.
در همین راستا کورنل فروتا بامداد امروز (یکشنبه) ۱۷ شهریور ماه و در اولین سفرش به ایران پس از تصدی این سمت وارد تهران شد و در اولین برنامه حضورش در جمهوری اسلامی ایران، راهی سازمان انرژی اتمی شد و با علی‌اکبر صالحی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی دیدار و گفتگو کرد. در این دیدار بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان و کاظم غریب‌آبادی سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس نیز حضور داشتند و پس از آن نشست خبری مشترک با حضور صالحی و فروتا برگزار شد.
صالحی در اظهاراتی سفر فروتا را به فال نیک گرفت و اظهار داشت: مذاکرات بسیار مفصلی با یکدیگر داشتیم و فعالیت‌ها و همکاری‌هایی که تا امروز با آژانس بین المللی انرژی اتمی داشتیم را مرور کردیم. با توجه به حساسیت زمان در خصوص تحولات و اتفاقاتی که بعد از خروج آمریکا از ۱+۵ رخ داده و آثار منفی که روی کشورهای ۱+۵ و تعهدات آنها گذاشته گفتگو کردیم. همچنین بحث اتحادیه اروپا مطرح شد که قرار بود خلأ عدم حضور آمریکا را پر کند و جایگزین این کشور شود. متاسفانه نتوانستند آنگونه که وعده داده بودند، عمل کنند.
معاون رئیس جمهور کشورمان در این دیدار بار دیگر درگذشت آمانو مدیرکل فقید آژانس را تسلیت گفت و خاطرنشان کرد: امیدوارم همانطور که در گذشته همکاری‌های گسترده ای با آژانس داشتیم، همچنان این همکاری ها ادامه پیدا کند. آقای فروتا شخصیتی با تجربه فراوان هستند که به عنوان معاون و مشاور آقای آمانو در برجام نیز تخصص بسیار بالایی دارند. آشنایی ایشان با برجام در خصوص نحوه همکاری‌ها و ادامه همکاری‌های ایران و آژانس می‌تواند کمک زیادی کند.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پایان با اشاره به دیدارهای فروتا با برخی مسؤولان کشورمان ابراز امیدواری کرد فروتا بتواند با نتایج مورد رضایت طرفین به سلامت بازگردد.
*فروتا: آژانس مشتاقانه تمایل دارد تا همکاری‌ها با ایران تداوم یابد
از سوی دیگر فروتا نیز عنوان کرد: آژانس بین المللی انرژی اتمی به رویکرد مستقلانه، بی طرف و حرفه‌ای خود ادامه خواهد داد و این موجب اعتبار آژانس است.
وی تصریح کرد: در این زمینه آژانس از فشارها تأثیر نمی پذیرد. آژانس از یک سو وظیفه راستی آزمایی اجرای برجام را بر عهده دارد و از سوی دیگر در اجرای پروتکل الحاقی و موافقتنامه جامع پادمان در تعامل فعال با ایران است.
فروتا همچنین افزود: آژانس بین المللی انرژی اتمی مشتاقانه تمایل دارد تا همکاری‌ها با ایران تداوم یابد و آماده هستیم تا به صورت حرفه‌ای و بیطرف به کار خود ادامه دهیم.
پس از پایان این دیدار، فروتا و هیأت همراه راهی وزارت خارجه در میدان مشق شد تا با محمدجواد ظریف دیدار کند. در این دیدار که بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی، کاظم غریب‌آبادی نماینده ایران در آژانس و رضا نجفی مدیرکل صلح و امنیت بین‌المللی وزارت امور خارجه و نماینده سابق ایران در آژانس نیز حضور داشتند، وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که منجر به گزارش‌های متعدد آژانس در تایید اجرای برجام توسط ایران شده و استمرار این همکاری‌ها در مقطع فعلی، بر ضرورت رعایت اصول حرفه‌ای، حفظ محرمانگی و انجام وظایف آژانس به صورت بیطرفانه تاکید کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین اقدامات جمهوری اسلامی ایران در کاهش تعهدات خود در قبال عدم انجام تعهدات از سوی طرف‌های اروپایی را در چارچوب پاراگراف ۳۶ برجام توصیف کرد.
کورنل فروتا مدیرکل موقت آژانس نیز در این دیدار با اشاره به تلاش آژانس برای اعتماد سازی، بر انجام فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس به صورت حرفه‌ای و بیطرفانه تاکید کرد.
علیرغم اینکه براساس گفته مسؤولان ایرانی این سفر از قبل برنامه‌ریزی شده بود و در صورتی که آمانو نیز زنده بود باید همین موقع به تهران می‌آمد، اما انجام این سفر دو روز بعد از ورود ایران به گام سوم کاهش تعهدات برجامی، توجهات را به خود جلب کرد و تحلیل‌های متفاوتی در این زمینه ارائه شد.
جمهوری اسلامی ایران براساس بیانیه شورای عالی امنیت ملی در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ماه سال جاری و در اولین سالگرد خروج آمریکا از برجام، تصمیم خود برای کاهش تعهدات برجامی را اعلام کرد و گام‌های اول و دوم این تصمیم اتخاذ شد و گام سوم نیز از روز جمعه (۱۵ شهریور ماه) و با دستور رئیس جمهور مبنی بر توقف تعهدات برجامی در زمینه تحقیق و توسعه کلید خورد.
آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز دیروز (شنبه) در واکنش به ورود گام سوم ایران اعلام کرد: «ما از اخبار رسانه‌ها در ارتباط با توسعه و تحقیقات سانتریفیوژهای ایران آگاه هستیم. بازرسان آژانس در ایران در محل هستند و هرگونه فعالیت‌های مربوط به آن را به مقر این سازمان در وین گزارش خواهند کرد.»
البته در آستانه انجام این سفر جان بولتون همچون گذشته به رجزخوانی پرداخت و در توئیتی نوشت: «مدیرکل موقت آژانس زمانی به ایران سفر می‌کند که آژانس، اعضای شورای حکام را از فعالیت‌ها و برنامه مخفیانه ایران مطلع کرده است. ما و دیگر اعضای شورای حکام مشتاق به دریافت گزارش کامل از این سفر در اسرع وقت هستیم.»
این ادعای بی اساس بولتون آن هم در آستانه این سفر در حالی مطرح شده که جمهوری اسلامی ایران هیچ برنامه مخفیانه‌ای نداشته و ۱۶ گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز همه مؤید این قضیه است و آژانس در این گزارش‌ها به کرات بر اجرای برجام از سوی ایران و همکاری سازنده تهران با این نهاد تأکید کرده است.
تداوم همکاری ایران با آژانس نیز روز شنبه از سوی بهروز کمالوندی بار دیگر عنوان شد و او گفت نظارت‌ها و دسترسی‌های آژانس و شفاف سازی کما فی السابق ادامه خواهد داشت و ایران فعلا بنا ندارد در این زمینه تغییری ایجاد کند. وی همچنین در پاسخ به سؤال مبنی بر اینکه آیا در گام چهارم برنامه‌ای برای توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی وجود خواهد داشت؟ گفت: فهرستی از گام‌های مختلف به شورای عالی امنیت ملی و ریاست جمهوری ارائه و خیلی گزینه‌ها در فهرست اول دیده شده بود؛ حتی خروج از NPT را دیده بودیم که بعد خودمان تجدیدنظر کردیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: بحث‌های فنی دارد به انتها می‌رسد، فردو و نظارت‌ها باقیمانده که نگاه سازمان این نیست که در حوزه نظارت‌ها وارد شویم، به خصوص در حوزه پادمان و مسائل مربوط به پروتکل الحاقی و ...، مادامی که کار خلافی انجام نمی‌دهیم، دلیلی ندارد شفافیت‌ها را نداشته باشیم و بهانه به طرف مقابل و دشمن بدهیم.
رایزنی‌های نصف روزه فروتا در تهران پایان یافت و او ساعاتی پیش راهی وین مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شد.
*بیانیه آژانس درباره سفر فروتا
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در بیانیه‌ای در رابطه با این سفر اعلام کرد: «بحث‌ها حول محور فعالیت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران بوده است و بر تداوم تعامل بین آژانس و ایران در ارتباط با اجرای توافقات پادمانی و پروتکل الحاقی تأکید شد. فروتا تأکید کرد که اینگونه تعاملات نیازمند همکاری کامل و به موقع ایران است».
آژانس در خصوص دیدارهای مدیرکل موقت آژانس با مقامات ایرانی گفت: «وی (فروتا) اعلام کرد که فعالیت‌های پادمانی آژانس به صورت بیطرفانه، مستقل و عینی و مطابق با اقدامات پادمانی در حال انجام است. بحث‌ها همچنین شامل راستی‌آزمایی و نظارت آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران طبق برجام شده است و در این خصوص، فروتا، در جریان فعالیت‌های اعلام شده ایران در ارتباط با تحقیق و توسعه سانتریفیوژ قرار گرفته است. وی اعلام کرد که گزارشی را در این خصوص در اختیار شورای حکام آژانس قرار خواهد داد».