به گزارش مشرق، پدیده مهاجرت (بخصوص جوانان و تحصیل‌کردگان) در ایران در طول دهه‌های گذشته همواره یکی از موضوعات جدی و همواره داغ و پرطرفدار در جامعه ایران بوده چرا که با در نظر داشتن ساختار هرم جمعیتی جامعه ایران که بخش مهمی از آن را جوانان تشکیل می‌دهند، این موضوع همواره کانون توجهات اساسی بوده است.
با این‌حال به نظر می‌رسد مسائل و مباحث حاشیه‌ای، اظهارنظرهای مغرضانه و جهت‌دار درباره پدیده مهاجرت در کشور، آن را به یک بحران چالش‌برانگیز در سپهر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران تبدیل کرده است؛ در واقع، این منازعات حاشیه‌ای در بیشتر اوقات چنان سایه‌ای سنگین بر موضوع مهاجرت در ایران انداخته است که حواشی مهاجرتی خود تبدیل به چالشی بزرگ‌تر نسبت به اصل پدیده مهاجرت و پیامدهای گوناگون آن شده است.
بیشتر بخوانید:
نتیجه به حاشیه رفتن متن و تمرکز بیهوده بر مسائل حاشیه‌ای در عرصه مهاجرت‌های بین‌المللی در ایران این شده است که در حال حاضر با یک وضعیت آشفته و نابسامانی روبه‌رو هستیم که نه‌تنها کمکی به حل معضلات این حوزه نمی‌کند بلکه باعث عمیق‌تر شدن مشکلات این حوزه و همچنین از دست رفتن اندک فرصت‌های موجود در این حوزه نیز شده است.
در همین راستا کافی است تا یک نگاه اجمالی بر مطالب نشر یافته در این حوزه بیاندازیم تا متوجه شویم حجم و تنوع مطالب و اظهارنظرهای غیرعلمی و غیرسازنده در این حوزه هزاران برابر محتویات علمی، پژوهش‌های آماری کمی و کیفی، مستندات و گزاراشاتی است که باید در این حوزه درباره زمینه‌ها و انگیزه‌های انواع مهاجرت، اثرات و تبعات، فرصت‌ها و تهدیدات مهاجرت برای جامعه ایرانی تولید و نشر و برای حل مسائل مرتبط با این پدیده به کار گرفته می‌شد.
در این راستا، معاونت علمی و بنیاد ملی نخبگان تلاش می‌کند در قالب ارائه مطالب پیوسته ادعاهای مطروحه را مورد بررسی قرار دهد.
یکی از ادعاهای طرح شده این است: «مرداد 1344 نتایج بررسی مهاجرت که توسط سازمان ملل انجام‌شده بود، ایران را از لحاظ مهاجرت اتباع به کشورهای دیگر در ردیف پنج کشور پایین جدول نشان می‌داد (نزدیک به صفر)»
این در حالی است که با مراجعه به داده‌های بانک جهانی در حوزه مهاجران خارج از کشور در دهه 1960 میلادی (دهه 40 شمسی) ایران رتبه 76ام را در بین 232 کشور از نظر تعداد مهاجران در خارج از کشور را داراست، به عبارت دیگر به ازای هر هزار نفر جمعیت کشور، 7.8 نفر در خارج از کشور به سر می‌برده‌اند.
داده‌های مربوط به مهاجران کشورها، در پایگاه داده سازمان ملل از سال 1990 موجود است؛ داده‌های مربوط به دهه 60 میلادی توسط بانک جهانی استخراج و در دسترس قرار گرفته است. از سوی دیگر، طبق داده‌های بانک جهانی در دهه 1960(دهه 40 شمسی) تعداد مهاجران ایرانی در کشورهای دیگر برابر با 171,478 نفر بوده است؛ به‌عبارت‌دیگر به ازای هر هزار نفر جمعیت ایران 7.8 نفر در خارج از کشور به سر می برده‌اند.
همچنین رتبه ایران در تعداد مهاجران خارج از کشور بین 232 کشور در دهه 40 شمسی هفتاد و ششم بوده است و علاوه بر آن، نرخ خالص مهاجرت ایران در 65-1960 بر اساس داده‌های سازمان ملل متحد، برابر با (0.07-) به ازای هر هزار نفر است.
این نرخ از تقسیم تفاوت مهاجران ورودی به مهاجران خروجی به جمعیت کشور به دست می‌آید لذا از داده‌های موجود در پایگاه داده سازمان ملل در سال 65 نمی‌توان تعداد دقیق مهاجران ایرانی در خارج از کشور را تخمین زد چراکه مهاجران ورودی به ایران هم در آن لحاظ شده است.