به گزارش مشرق به نقل از فارس، یک سال از آغاز ناآرامی در سوریه گذشت. 15 مارس سال 2011 یک گروهک مسلح در شهر درعا در جنوب سوریه در اواخر شب به یک دستگاه آمبولانس حمله کرد.
این حمله سه کشته بر جای گذاشت. طبق آنچه سران سوریه در ماههای گذشته اعلام کردند، گروههای سلفی تندرو با هدف سوء استفاده از وضعیت این کشور وارد سوریه شدند که اقدامی شبیه شورش مسلحانه است برای همین ارتش سوریه وارد موضوع شد و بخصوص در بانیاس، تلکلخ، رستن، جسرالشغور، درعا، باباعمرو وارد عمل شدند تا شورش مسلحانه را به طور کامل از بین ببرند.
تلویزیون سوریه تاکنون اعترافات بسیاری از افراد مسلح بازداشت شدهای را پخش کرده است که به دریافت سلاح و پول از خارج از سوریه اعتراف کردهاند. طبق اعلام برخی سران سوریه، بیش از 1000 نیروی امنیتی و ارتش سوریه به دست افراد مسلح کشته شدهاند و این در حالی است که مخالفان خارجنشین تا چندی پیش آشکارا وجود گروهکهای مسلح را رد میکردند اما در دو سه ماه گذشته با تغییر مواضع خود، خواستار تجهیز بیشتر این گروهکها از جانب کشورهای غربی و منطقهای شدهاند.
میشل کیلو از جمله معارضانی که تاکنون سه بار طعم حبس در سوریه را به دلیل مخالفت چشیده است، اعلام کرده است که بخش زیادی از آنچه دولت سوریه درباره معارضان مسلح میگوید باور دارد بخصوص اینکه بسیار از این افراد از خاک عراق وارد سوریه شدهاند.
مقامات سوریه در بخشی دیگر اعلام کردند که عناصری خرابکار به تظاهرات مسالمتآمیز نفوذ میکنند و با هدف متهم کردن نظام سوریه، به مردم شلیک میکنند و آنان را میکشند.
در ذیل نگاهی به اتفاقات ماههای یک سال گذشته سوریه میافکنیم:
مارس 2011:
شهر درعا در جنوب سوریه شاهد ظهور گروهکی مسلح بود که اواخر شب 15 مارس به یک دستگاه آمبولانس حمله کرد و در این حمله سه نفر کشده شد. اما این اتفاق به متشنج شدن اوضاع در این شهر شد. معارضان ادعا میکنند که پیش از این تاریخ در فیسبوک صفحهای ساخته شد که تا فوریه سال گذشته 26 هزار نفر به آن پیوستند.
گفته میشود در 25 مارس اعتراضات پراکنده در چند شهر سوریه مشاهده شد و مخالفان نام جمعه عزت را بر آن گذاشتند.
29 مارس کابینه سوریه به ریاست ناجی عطری (نخست وزیر سابق) استعفا کرد تا نشان بدهد حکومت سوریه در اجرای اصلاحات جدی است.
آوریل 2011:
یک روز قبل از آغاز ماه آوریل بشار اسد رئیس جمهوری سوریه اولین سخنرانی خود را پس از آغاز ناآرامیها در کشور ایراد کرد و از اجرای برخی اصلاحات سیاسی در کشور خبر داد. وی اعلام کرد که به این وعدهها پایبند است و آن را در روندی منظم اجرا میکند.
اکنون یک سال گذشته است و بسیاری از مخالفان داخلی این کشور به عمل کردن اسد به وعدههای خود اذعان میکنند.
دولت جدید در اواسط آوریل به نخست وزیری عادل سفر (متولد 1953) تشکیل شد.
هفتم آوریل بشار اسد در دستوری حکومتی به کردهای مقیم سوریه ملیت سوری اعطا کرد.
14 اوریل بشار اسد دستور داد تا همه کسانی که در اعتراضات و نآرامیها بازداشت شدهاند آزاد شوند. تعداد این افراد به صدها نفر رسیده بود. اما کسانی که مرتکب جنایت علیه مردم شده بودند، مستثنی شدند.
16 آوریل اسد دومین سخرانی خود را ایراد کرد. وی با بیان اینکه سوریه در مرحلهای حساس به سر میبرد از تصمیم دولت خود برای لغو قانون فوقالعاده و آزادی بازداشتیان خبر داد و همگان را به گفتوگو فراخواند.
21 آوریل پس از سالها قانون فوقالعاده به دستور اسد لغو شد تا بیش از پیش جدیت دولت سوریه برای اصلاحات روشن شود. گفته میشود این قانون از سال 1963 نزدیک به 48 سال اعمال میشد.
همچنین بشار اسد در این ماه، دادگاه عالی امنیت کشور را منحل کرد.
در طرف مقابل مخالفان سوری اعلام میکردند که تا این زمان بیش از 250 نفر در سوریه و ناآرامیها آن کشته شده بودند.
روز 22 آوریل را مخالفان اعلام میکنند که از روزهای خونین سوریه بود زیرا مدعی هستند که حدود 100 نفر در این روز کشته شدند اما منابع خبری سوری این آمار را رد کردند و تصریح کردند که در این آمار بزرگنمایی شده است.
می 2011 :
پس از درگیریهای درعا و فعال شدن گروهکهای مسلح ناآرامی به بانیاس رسید و ارتش سوریه برای کنترل اوضاع وارد این شهر ساحلی شد. تعداد زیادی بازداشت شدند. منابع معارضان اعلام کردند که نزدیک به 500 نفر طی چند روز بازداشت شدند.
15 می اوضاع شهر تلکلخ با حمله افراد مسلح به مردم و نیروهای امنیتی و حافظ نظم عمومی سوریه متشنج شد. این درگیری مسلحانه بسیاری از خانوادهها را به کوچ از خانه خود واداشت.
29 می در رستن و تلبیسه نیز درگیری میان ارتش و گروهکهای مسلح تشدید شد و گفته میشود بیش از 250 نفر بازداشت شدند.
ژوئن 2011 :
گفته میشود در 3 ژوئن چند صد نفر در میدان العاصی شهر حماة و میدان حریة معرة النعمان تجمع و تحصن کردند و خواستار اجرای اصلاحات شدند. به گفته معارضان تا آن زمان، این بزرگ ترین تظاهرات مردم معترض در سوریه بود.
در روزهای بعد و از 4 ژوئن به بعد جسر الشغور محل درگیری شدید گروهکهای مسلح و ارتش شد. به دلیل شدت درگیریها بسیاری از خانوادههای این منطقه به طرف مرز کوچ کردند تا خود را از درگیریها در امان نگاه دارند.
20 ژوئن بشار اسد سومین سخنرانی خود را پس از آغاز ناآرامیها انجام داد. وی در این سخنرانی از ساخت آینده سوریه سخن گفت ام لازمه آن را شناخت عمیق گذشته و زمان حاضر برشمرد. وی در این سخنان معارضان را به سه دسته تقسیم کرد و دسته اول را مردمی دانست که خواستههای بحقی دارند که دولت خود را موظف به برآورده کردن خواست آنان میداند و دسته دوم قانونشکنانی هستند تحت پیگرد عدالت قرار دارند و دسته سوم که آنان را خطرناکترین عناصر مخرب دانست، تکفیریها و صاحبان اندیشههای تندرو دانست.
ژوئیه 2011 :
شهر حماة در این ماه بار دیگر شاهد شدت تحرکات مسلحانه بود و معارضان اعلام کردند که درگیریهای ارتش با آنان 23 نفر کشته شد.
قرار بود در شانزدهم این ماه کنفرانسی در داخل و کنفرانس در خارج از کشور و در شهر استانبول ترکیه با مشارکت چند صد نفر از معارضان تحت عنوان کنفرانس نجات ملی تشکیل شود اما این کنفرانس در داخل برگزار نشد.
آگوست 2011 :
در چهارم آگوست بشار اسد دستوری مبنی بر مشارکت متعدد احزاب در قدرت صادر کرد. وی این وعده را پیش از این داده بود.
دو روز بعد اسد وعده کرد که انتخاباتی در سلامت کامل تا پایان سال برگزار شود.
در این ماه شهر دیرالزور شاهد درگیری افراد مسلح با نیروهای امنیتی سوریه بودند.
11 آگوست خبر استعفای علی حبیب وزیر دفاع سوریه منتشر و سپس داود راجحه وزیر دفاع جدید سوریه اعلام شد.
تلویزیون سوریه اعلام کرد که تعیین وزیر دفاع جدید سوریه در راستای ایجاد تغییرات دربالاترین سطوح است و بعد از دیدارهایی است که بشار اسد با گروههایی انجام داد که نماینده شهرهایی هستند که در آن اعتراضات صورت گرفته است.
بر اساس گزارشها علی حبیب به دلیل مشکلات جسمی نمیتوانست به وظیفه خود به عنوان وزیر دفاع ادامه دهد.
9 آگوست فشارهای بیسابقهای از طرف برخی کشورهای عربی و غیر عرب بر دمشق وارد شد. عربستان و کویت و بحرین سفرای خود را برای رایزنی فراخواندند.
در این ماه عبدالله بن عبدالعزیز شاه سعودی که در خصوص مسائل منطقه سکوت کرده بود، در سخنانی بیسابقه و به گفته مقامات سوریه مداخلهآمیز، از بشار اسد خواست تا اصلاحات در سوریه را فورا آغاز کند.
17 آگوست، سازمان ملل بسیاری از کارمندان خود در سوریه را بیرون کشید.
تونس نیز در این ماه سفیر خود را فراخواند.
18 آگوست فشارهای تبلیغاتی بینالمللی به اوج رسید و آمریکا، انگلیس و فرانسه اعضای دائم شورای امنیت به همراه آلمان، اتحادیه اروپا و کانادا مدعی شدند که بشار اسد مشروعیت خود را از دست داده است.
سپتامبر 2011 :
در ابتدای این ماه رئیس شورای حقوق بشر سازمان ملل در گزارشی یکجانبه اعلام کرد که تعداد تلفات ناآرامیها در سوریه به بیش از 2000 نفر رسیده است اما در این آمار خود اعلام نکرد که چه تعداد از این افراد به دست نیروهای مسلح کشته شدهاند.
در همین ماه شورای حقوق بشر که به تلاشهای بینالمللی برای تحت فشار قرار دادن سوریه پیوسته بود، خبر از تشکیل کمیتهای تحقیق برای بررسی اوضاع حقوق بشر در سوریه خبر داد و از دولت سوریه خواست که با آن همکاری کند.
اکتبر 2011 :
دوم این ماه سرانجام با تلاشهای فراوان کشورهای مخالف سوریه مانند فرانسه و آمریکا و ترکیه و قطر شورایی در ترکیه تشکیل شد که نام آن را شورای ملی سوریه گذاشتند. از اعضای اصلی این شورا اعضای جماعت اخوان المسلمون بودند که فعالیت سیاسیشان در سوریه ممنوع شده بود.
ریاست این شورا به برهان غلیونی رسید که در نامهای محرمانه به هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا خواستار حمله نظامی آنان به کشورش سوریه شده بود.
در همین ماه روسیه و چین برای اولین بار پیشنویس قطعنامهای را که آمریکا، فرانسه و انگلیس و متحدانشان آن را علیه سوریه تهیه کرده بودند، وتو کردند.
در همین ماه گروههای مسلح ساریه احمد حسون پسر مفتی ارشد سوریه را در استان ادلب ترور کردند.
11 اکتبر شورای انتقالی لیبی که با کمک فرانسه و آمریکا تشکیل شده بود، شورای ملی سوریه را که در استانبول ترکیه تشکیل شده بود به رسمیت شناخت.
15 اکتبر بشار اسد با صدور فرمانی، دستور داد کمیته اصلاح قانون اساسی سوریه تشکیل شود و در اسرع وقت آن را برای همهپرسی مطرح کنند.
16 اکتبر وزرای خارجه عرب در نشستی به دولت سوریه مهلت 15 روزه دادند تا گفتوگو با معارضان را آغاز کند.
در همین روز کمیتهای عربی در سطح وزیر خارجه تشکیل شد تا تحولات سوریه را دنبال و خشونت در این کشور را متوقف کند.
نوامبر 2011 :
12 نوامبر اتحادیه عرب در نشستی مشارکت سوریه در نشستهای اتحادیه عرب را به حال تعلیق در آورد.
در این ماه به دلیل کارشکنیها و حملات شدید سیاسی عربستان و قطر سفارتخانههای این کشورها در دمشق هدف اعتراضات شدید مردمی قرار گرفت.
کنسولگری فرانسه و ترکیه نیز در حلب و لاذقیه هدف اعتراض مردمی قرار گرفت.
27 نوامبر اتحادیه عرب در پی فشارهای بیسابقه خود که در تاریخ آن مشابه نداشت، تحریمهایی اقتصادی علیه سوریه اعمال کرد.
دسامبر 2011 :
2 دسامبر اسد اعلام کرد که سوریه نبردی سخت در پیش دارد. وی گفت سران عرب برای عذرخواهی به دمشق سفر خواهند کرد. اسد در دیدار هیئتی که از لبنان به دمشق رفته بود با ابراز شگفتی از موضع برخی کشورهای عربی نظیر سودان در اتحادیه عرب گفت که برخی از این کشورها به موضع خود در این زمینه اعتقاد ندارند، آنها با ما تماس گرفته و می گویند که چیزی در زمینه مناسبات دوجانبه بعد از صدور قرار تحریم ها علیه سوریه به هم نخورده، البته رهبران عرب در آینده ای نزدیک به دمشق خواهند آمد تا از ما عذرخواهی کنند.
2 دسامبر شورای حقوق بشر سازمان ملل باز هم نشستی در خصوص سوریه برگزار کرد و در پایان بیانیهای شدید علیه سوریه صادر کرد.
19 دسامبر دولت سوریه سرانجام با تحمیل شروط خود بر اتحادیه عرب با ورود ناظران عرب به سوریه موافقت کرد.
22 دسامبر اولین گروه ناظران به دمشق وارد شدند و تعداد آنان به 150 تا 200 نفر رسید.
22 دسامبر هزارن سوری با تجمع در دمشق با پرچم کشور خود و حزبالله که در میان آنان پرچم روسیه و ایران نیز گاهی دیده میشد، به استقبال ناظران رفتند.
23 دسامبر دو انفجار بزرگ مقابل چند ساختمان اطلاعاتی سوریه رخ داد که دست کم 44 نفر در آن کشته شدند.
26 دسامبر محمد مصطفی الدابی رئیس هیئت ناظران اتحادیه عرب برای ماموریتی یک ماهه وارد دمشق شد.
ژانویه 2012 :
6 ژانویه انفجاری بزرگ کنار یک چراغ راهنمایی در منطقه پرجمعیت المیدان در دمشق روی داد. بیش از 25 نفر در این انفجار کشته و بیش از 60 نفر زخمی شدند. دولت سوریه در احتمالات خود، نام القاعده را به عنوان عامل این انفجار اعلام کرد.
10 ژانویه بشار اسد چهارمین سخنرانی خود را پس از آغاز ناآرامیها در دانشگاه دمشق ایراد کرد. او در این سخنرانی اعلام کرد که موضوع تعلیق مشارکت سوریه در نشستهای اتحادیه عرب را به سوری بیارتباط خواند و تاکید کرد که کشورش هدف حمله بیش از 60 رسانه مختلف قرارگرفته است.
11 ژانویه بیش از 70 عنصر تروریستی با ملیتهای کویتی، عربستان و قطری بازداشت شدند که برخی از قطریها ماموران اطلاعاتی بودند.
11 ژانویه دست کم 9 خبرنگار که چندتن از آنان غربی بودند، در حملات افراد مسلح کشته شدند.
13 ژانویه ارتش سوریه کاملا بر منطقه ناآرام زبدانی که گروهکهای مسلح در آن جولان میدادند، کنترل پیدا کرد.
14 ژانویه امیر قطر برای اولین بار خواستار اعزام ارتشهای عربی به سوریه برای سرنگون کردن نظام سوریه شد.
15 ژانویه بشار اسد در دهمین دستور ریاستی سال جدید میلادی (۲۰۱۲) دستور عفو عمومی صادر کرد که بر اساس آن همه بازداشتیان آزاد شدند.
فوریه 2012 :
2 فوریه برای دومین بار روسیه و چین قطعنامه ضد سوری شورای امنیت را وتو کردند. روسیه و چین اعلام کردند که با هرگونه مداخله خارجی در سوریه مخالفاند و اجازه نمیدهند سناریو لیبی در سوریه تکرار شود.
6 فوریه آمریکا سفارت خود در سوریه را تعطیل کرد تا فشار روانی و رسانههای و سیاسی علیه سوریه را تشدید کند.
7 فوریه سرگی لاوروف وزیر خارجه روسیه به همراه رئیس دستگاه اطلاعات روسیه به دمشق سفر و با سران سوریه دیدار کردند. لاوروف این دیدار را خیلی خوب توصیف کرد.
10 فوریه پارلمان روسیه با انتشار بیانیهای که به امضای اکثریت قاطع نمایندگان آن رسید، هرگونه دخالت خارجی در سوریه را رد کردند و درباره تکرار سناریو لیبی در این کشور هشدار دادند.
12 فوریه پیش نویس قانون اساسی اصلاح شده سوریه تسلیم بشار اسد شد.
20 فوریه بن حلی معاون دبیر کل اتحادیه اعلام کرد که این اتحادیه به تعلیق مشارکت سوریه در نشستهای اتحادیه عرب از جمله اجلاس سران عرب همچنان پایبند است.
22 فوریه خبرنگار آمریکایی ماری کالوین که به همراه تعدادی دیگر از خبرنگاران غربی به طور غیرقانونی وارد سوریه شده بود در درگیریهای شهر حمص کشته شد.
24 فوریه کوفی عنان فرستاده ویژه سازمان ملل و اتحادیه عرب در سازمان ملل تعیین شد.
26 فوریه همه پرسی قانون اساسی جدید سوریه برگزار شد و وزارت کشور سوریه اعلام کرد که با وجود تهدیدهای گروهکهای مسلح 57 درصد واجدان شرایط در آن شرکت کردند و بیش از 90 درصد به آن رای آری دادند.
27 فوریه بشار اسد در دستوری قانون اساسی جدید سوریه را ابلاغ کرد.
مارس 2012 :
اول ماه مارس ارتش سوریه اعلام کرد که کنترل کامل منطقه باباعمرو در شهر حمص را که کانون فعالیت گروهکهای مسلح بود به دست گرفته است. گروههای مسلح از این منطقه فرار کردند اما ریاض الاسعد سرهنگ فراری از ارتش سوریه که فرماندهی گروهکهای مسلح را بر عهده دارد مدعی شد که آنان عقبنشینی تاکتیکی کردند.
10 مارس ارتش سوریه پس از پاکسازی باباعمرو به سراغ شهر ادلب رفت و کنترل این منطقه را نیز به دست گرفت.
13 مارس بشار اسد تاریخ هفتم ماه می، (18 اردیبهشت) را موعد برگزاری انتخابات پارلمانی این کشور با حضور احزاب متعدد اعلام کرد.
17 مارس دو انفجار در دمشق روی داد. این انفجارها ناشی از انفجار دو خودرو بمبگذاری شده بود.