مشرق - به خواست خدای متعال، همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان، همه روزه مجموعه‌ای از احادیث موضوعی اهل‌بیت علیهم‌السلام با نام «ره‌توشه معرفت» تقدیم‌ مخاطبین می‌شود. امیدواریم از نظرات و پیشنهادهای سازنده‌تان برخوردار شویم.

رحمت ویژه الهی در ماه رمضان:

تمام افرادی که ماه مبارک رمضان را درک می کنند دو دسته هستند؛ یا آمرزیده می شوند و به خدا و امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف نزدیک می شوند. یا اینکه ملعون اند و از رحمت خدا دورند. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «مَنْ أَدْرَکَ شَهْرَ رَمَضَانَ فَلَمْ یُغْفَرْ لَهُ فَأَبْعَدَهُ اللَّهُ»[1] یعنی کسی که ماه رمضان را درک کرد و آمرزیده نشد ملعون است و از رحمت خدا دور است.

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از منبر سه پله‎ای بالا می رفتند و در هر پله ای آمین می گفتند. سؤال کردند که یا رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم علت سه بار آمین گفتن شما چه بود؟ فرمود: پله اول که پا گذاشتم جبرئیل دعا کرد که هر کسی ماه رمضان را درک کند و آمرزیده نشود خدا لعنتش کند و من آمین گفتم. پله دوم که پا گذاشتم جبرئیل دعا کرد که هرکسی به پدر و مادر خودش احترام نکند ملعون است من آمین گفتم. در پله سوم جبرئیل دعا کرد که کسی که نام من را بشنود و صلوت نفرستد آمرزیده نشود «فَأَبْعَدَهُ اللَّهُ» از رحمت خدا به دور باشد.(روضة الواعظین، ترجمه مهدی دامغانی، ص554) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: «فَإِنَّ الشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ»[2]

بدبخت و شقی کسی است که در این ماه رمضان آمرزیده نشود. خدایی که در ماه رمضان چند صد میلیون نفر را از آتش جهنم آزاد می کند؛ اگر کسی نتواند مورد رحمت واسعه خدا قرار نگیرد واقعا بدبخت است.

رحمت واسعه الهی:
حسن بصری که ادعای مقدس بودن داشت؛ شعارش این بود «لَیْسَ الْعَجَبُ مِمَّنْ هَلَکَ کَیْفَ هَلَکَ وَ إِنَّمَا الْعَجَبُ مِمَّنْ نَجَا کَیْفَ نَجَا»[3] یعنی تمامی شگفتی ها در این است که کسی که نجات پیدا می کند چطور نجات پیدا می کند. همه مردم با گناهانشان هلاک شده اند و کسی که نجات پیدا می کند چطور می شود که نجات پیدا می کند. یعنی کسی که اهل بهشت شد و از آتش جهنم نجات پیدا می کند جای تعجب دارد. امام سجاد زین العابدین علیه السلام این شعار حسن بصری را شنیدند و فرمودند که این جمله غلط است باید این طور گفت «لَیْسَ الْعَجَبُ مِمَّنْ نَجَا وَ إِنَّمَا الْعَجَبُ مِمَّنْ هَلَکَ مَعَ سَعَةِ رَحْمَةِ اللَّه»[4] یعنی تعجب و شگفتی از این است که با این همه وسایل رحمت که خدا گسترده است چطور هلاک می شود که کسی هلاک می شود.

همه اعمال در ماه مبارک رمضان، رحمت ویژه است باید از این رحمت ویژه خدا بهره مند شویم. «إِلَهِی إِنْ أَدْخَلْتَنِی النَّارَ فَفِی ذَلِکَ سُرُورُ عَدُوِّکَ وَ إِنْ أَدْخَلْتَنِی الْجَنَّةَ فَفِی ذَلِکَ سُرُورُ نَبِیِّکَ وَ أَنَا وَ اللَّهِ أَعْلَمُ أَنَّ سُرُورَ نَبِیِّکَ»[5]. امام سجاد علیه السلام به خداوند عرضه می دارد: خدایا اگر من را جهنم ببری دشمن هایت شاد می شوند؛ شیطان شاد می شود؛ ولی اگر من را بهشت ببری پیامبرت شاد می شود مسرور می شود؛ به خودت قسم من می دانم که خوشحالی پیامبر پیش تو بهتر است از خوشحالی دشمن هایت.

--------------

[1]. بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار / مجلسی / ج 71 / 74 / باب 2 بر الوالدین و الأولاد و حقوق بعضهم علی بعض و المنع من العقوق... / ص: 22.
[2]. وسائل الشیعة / یخ حرعاملی / 10 / 313 / 18- باب تأکد استحباب الاجتهاد فی... / ص: 303.
[3]. إعلام الوری بأعلام الهدی / شیخ طبرسی / 261 / الفصل الرابع فی ذکر بعض مناقبه و فضائله... / ص: 259.
[4]. همان.
[5]. بحارالأنوار / مجلسی / 95 / 92 / باب 6- الأعمال و أدعیة مطلق لیالی... / ص: 82.