به گزارش مشرق، تاریخ روابط ایران و ونزوئلا تاریخی پر فراز و نشیب بوده است؛ تاریخی که نفت در آن نقش مهمی داشته است بویژه در تاسیس اوپک. پس از ملی شدن صنعت نفت ایران و سرنگونی دولت مصدق، روند ملی شدن صنایع نفت شتاب بیشتری به خود گرفت و ونزوئلایی‌ها طرحی را آماده کردند که بر اساس آن، قدرت از شرکت‌های نفتی به کشورهای نفتی منتقل می‌شد.
در همان ایام، کنگره مهمی در مصر با عنوان کنگره فرآورده‌های نفتی برگزار شد؛ در آن کنگره جلسات مخفیانه‌ای میان خوزه آلفونسو پرز وزیر وفت نفت ونزوئلا با عبدالله تریکی وزیر نفت عربستان و منوچهر فرمانفرمائیان نماینده شرکت ملی نفت برگزار می‌شود. هدف از این جلسه، آماده کردن بستری برای تاسیس سازمانی توسط کشورهای تولیدکننده نفت بود.
بیشتر بخوانید:
اسپوتنیک: ایران بیخ گوش آمریکا بر تحریم‌های نفتی غلبه کرد
ایران و ونزوئلا؛ از شکستن اعتصاب صنعت نفت تا بریدن حلقه تحریم
به دلیل پشت کردن اعراب به ایران در ماجرای تحریم نفت کشور، دولت وقت قصد حضور در این کنگره را نداشت چرا که بیشتر شرکت کنندگان در این کنگره کشورهای عربی بودند. دولت وقت که تفکرات مصدق را همچنان در بدنه خود می‌دید معتقد بود هنگامی که صنعت نفت ایران ملی شد و نفت ایران تحریم، اعراب بلافاصله وارد گود شدند و با عرضه ۶۰۰ هزار بشکه‌ای خلا ایران را در بازار پر کردند.
ایران در آن روزها وضعیت اسفناکی به خود می‌دید به طوری که صادرات نفت آن پیش از ملی شدن به ۳۰ هزار بشکه در روز رسید آن هم با تخفیف ۵۰ درصدی قیمت به مشتریان.
اما سرانجام، در پایان جلسه موافقتنامه‌ای تدوین شد که به موافقت نامه "عالیجنابان" معروف است و تنها به موضوعاتی همچون چگونگی اداره صنعت نفت و محیط زیست اشاره شده بود و خبری از قیمت گذاری و بازار نفت نبود. در سندی که از این موافقتامه وجوددارد، ایران متعهد شده بود تنها ناظر این موافقتنامه باشد و در باب اجرا همکاری نکند.
با کشمکش‌های فراوانی که درباره اوپک وجود داشت، اما سه کشور ایران، ونزوئلا و عربستان تاسیس این سازمان را کلید زدند و از همان دوره روابط تهران – کاراکاس آغاز شد. این دو کشور در اغلب اوقات متحد یکدیگر در اوپک بوده و در برابر خواسته‌های عربستان مقاومت می‌کردند. البته این اتحاد در برهه‌های مختلف دچار دگرگونی می‌شد بویژه در روزهایی که نظام سیاسی ونزوئلا به غرب و بویژه آمریکا تمایل داشت.
با روی کار آمدن هوگو چاوز در این کشور، روابط دو کشور عمیق‌تر شد و فرصت‌های همکاری بیشتر؛ در تاریخ ۷ آوریل ۲۰۰۲ مدیریت و اعضای اتحادیه شرکت دولتی نفت ونزوئلا در اعتراض نسبت به برکناری اعضای ضد اوپک این شرکت، دست به اعتصاب زدند. رهبری این کارکنان را افراد وفادار به احزاب سیاسی قدیمی به عهده داشتند، که بعد از انتخاب چاوز به سمت ریاست جمهوری از دستگاه‌ها و تشکیلات اخراج شده بودند.
اما کودتا شکست خورد تا چاوز از «الی رودریگز» بخواهد از اوپک بازگردد و زمام شرکت دولتی نفت را به عهده گیرد. در آن دوره، وضعیت صنعت نفت این کشور شکننده بود و به دلیل اعتصابات کارکنان که از مدیران آمریکایی خط می‌گرفتند، ونزوئلا با محدودیت تامین بنزین مواجه شد. دولت این کشور از ایران درخواست کرد تا این کشور را برای تامین سوخت کمک کند که در نهایت منجر به ارسال ۵ محموله بنزینی به کاراکاس می‌شود.
اما چند سال بعد وقتی ایران با تحریم بنزین آمریکا مواجه شد، ونزوئلا به میان آمد و بخشی از نیازهای بنزینی ایران را تامین کرد تا روابط اقتصادی میان دو کشور بیشتر شود. ونزوئلایی‌ها شرایط کار را برای ایران در صنعت نفت خود مهیا کرد و شرکت‌های ایرانی وارد این همکاری‌ها شدند.
پس از درگذشت هوگو چاوز و با به روی کار آمدن نیکولاس مادوور، شرایط این کشور بحرانی شد و آمریکایی‌ها با تشدید فشار به ونزوئلا، باز هم صنعت نفت این کشور را هدف گرفتند. در چنین شرایطی باز هم پالایشگاه‌های این کشور دچار مشکل شدند.
ایران هم با در نظر گرفتن منافع خود، ۵ محموله بنزین را راهی این کشور کرد تا بخشی از نیازهای این کشور را تامین کند که چنین اقدامی، در نوع خود بی نظیر است، زیرا هر دو کشور، توسط آمریکا مورد شدیدترین تحریم‌ها قرار گرفته‌اند.
منبع: میز نفت
