به گزارش مشرق، اوایل خرداد ماه بود که زمزمه های فروش سهام ETF پالایشی از دولت برخاست؛ سرمایه گذاران در بورس هم با توجه به سابقه عرضه ETF بانکی و سود زیاد آن یکباره برای خرید سهام ۴ شرکت پالایشی “شبریز، شپنا، شتران، شبندر” صف کشیدند.

تشکیل صفوف خرید باعث شد که ارزش این سهم ها روز به روز بیشتر از قبل شده و افزایش قیمت بالای ۷۰۰ درصدی را تجربه کنند. به عنوان مثال شتران که نماد پالایشگاه تهران است در نخستین روز کاری بورس تهران یعنی اول فروردین ۹۹ هر سهمش ۶۹۸ تومان بود که یک روز پیش از منتفی شدن عرضه صندوق دوم، به ۵ هزار تومان رسیده بود که بیانگر رشد ۷۱۶ درصدی طی ۵ ماه بود.

در این میان در حالی که قرار بود ETF پالایشی نهایتا در ابتدای تیرماه عرضه شود هر بار سازمان خصوصی سازی اعلام می‌کرد که عرضه آن به تعویق افتاده است.

برخی از کارشناسان سفارشی‌نویس هم مردم را دعوت به خرید این سهام پالایشی کردند تا جایی که تقریبا بیشتر روزهای ابتدای خرداد ماه تا ۲۰ مرداد ماه که ریزش بورس آغاز شد این ۴ سهم روند مثبتی داشتند.

شروع ریزش بورس از ۲۰ مرداد و با ریزش این ۴ سهم اصلی پالایشی آغاز شد؛ در حالی که سازمان خصوصی سازی اطلاعیه ای درباره صندوق پالایشی منتشر کرده بود، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی اعلام کرده است که آمادگی واگذاری سهام ندارد! این اظهار نظر غیر کارشناسی باعث شد تا یکباره ارزش ۴ سهم «شبریز، شپنا، شتران، شبندر» پایین بیاید چرا که سف فروش این سهام شکل گرفت.

پیام مهم منفی شدن یکباره این ۴ سهم با ارزش به بازار بورس «عدم اعتماد به تصمیمات دولت» بود و در همین راستا موجی از فروش سهام آغاز شد و روزگار بازار بورس پس از ماه‌ها قرمز شد!

در این میان رفتار شناسی شرکت ملی پالایش وپخش فرآورده های نفتی به عنوان بزرگترین سهامدار ۴ شرکت پالایشی مهم است. این شرکت در حالی خبر لغو صندوق پالایشی را اعلام کرد که روزهای قبل از این اعلام آمادگی، بخش عظیمی از سهام خود را با قیمت بالا به فروش رسانده بود.

تابلوی سهامداران شتران در اولین روز ریزش بورس

تابلوی سهامداران شبندر در اولین روز ریزش بورس

تابلوی سهامداران شبریز در اولین روز ریزش بورس

تابلوی سهامداران شپنا در اولین روز ریزش بورس

اگرچه ارزش سهام این ۴ شرکت با اخبار مسئولان دولتی و سازمان خصوصی سازی در طول دو ماه رشد چند ده درصدی را تجربه کرد، اما رفتار مشکوک شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی این است که این شرکت در حالی که در روزهای نخست اعلام عرضه ETF پالایشی بالاترین سهام را داشته بر خلاف صف خرید مردم، سهام خود را به صورت پلکانی به فروش می رسانده است تا جایی که از رتبه نخست سهام داری به رتبه دوم سقوط می کند!

فروش پلکانی سهام شپنا توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی

یعنی در شرایطی که مردم خریدار سهام پالایشی بودند، شرکت پخش با قیمت های بالا دارایی خود را که شامل این ۴ شرکت پالایشی است، به فروش رسانده و در نهایت بعد از ۲۰ مرداد ماه با اعلام خبر عدم عرضه صندوق پالایشی از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و تایید آن توسط زنگنه، وزیر نفت، یکباره صف های فروش این سهم ها از سوی مردم تشکیل شده است.

به عبارت دیگر شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، در شرایط اوج گرفتن قیمت سهام پالایشی در کشور سهام خود را به سهامداران حقیقی یا مردم فروخته و از این طریق نقدینگی چندین هزار میلیاردی را از مردم جمع آوری کرد و با یک شایعه ارزش کالای گرانی که به مردم فروخته بود را به میزان واقعی خود نزدیک کرد.

برخی دیگر از شرکت های دولتی هم در چنین شرایطی که مردم با ضرر به دنبال خروج از بورس هستند، خریدار سهام آنها شده اند و سهام گران مردم را در کمترین قیمت از آنها خریداری می‌کنند.

ریزش بورس اگرچه برای بسیاری از مردم و سهامداران در بورس ناخوشایند بود اما تنها کارکرد مثبت آن حل مشکلات بودجه ای دولت بود؛ در حالی که دولت بر اساس برنامه بودجه سال ۹۹ که خود به مجلس ارائه کرد، موظف بود ۷۸ هزار میلیارد تومان از منابع بودجه ای خود را از طریق فروش نفت به دست بیاورد، در نهایت با افزایش تحریم‌ها و کاهش فروش نفت، با مشکلات بودجه‌ای زیادی مواجه شد که گران فروشی سهام و در نهایت ارزان خریدن همان سهام از مردم بخشی از این مشکلات را حل کرد.

دولت برای تأمین منابع بودجه ای خود باید روزانه ۱ میلیون بشکه نفت با قیمت هر بشکه ۵۰ دلار به فروش می رساند، اما عدم توانایی وزارت نفت برای دور زدن تحریم ها و فروش نفت در کنار کاهش قیمت جهانی نفت باعث شد تا شرکت های زیرمجموعه وزارت نفت کارکرد خود را تغییر داده و به جای بررسی افزایش درآمدهای نفتی و پالایشگاهی کشور، دست در جیب مردم فرو برده و کسری بودجه دولت را از جیب مردم پر کنند.

در تایید این موضوع، موسوی لارگانی نماینده مجلس در توئیتی اعلام کرده بود که حدود یک و نیم تریلیون از سرمایه های مردم در بورس دود شده است.

اگرچه اخیراً واعظی، مسئول دفتر رئیس جمهور اعلام کرده است که دولت در بورس دخالتی نداشته است و نگاه هیجانی مردم باعث وضعیت فعلی بورس است اما بررسی عملکرد شرکت های دولتی به ویژه شرکت های زیر مجموعه وزارت نفت گویای موضوع دیگری است که باید دید دستگاه های نظارتی به این موضوع رسیدگی خواهند کرد؟

منبع: جهت