لجستیک یکی از صنایعی است که از دیرباز جزو مهم‌ترین بخش‌های هر کسب‌وکار بوده و امروزه نیز با گسترش فروشگاه‌های اینترنتی و به وجود آمدن لجستیک هوشمند، نامش بر سر زبان‌ها افتاده است. شاید مهم‌ترین موضوعی که پیرامون مفهوم لجستیک وجود دارد، معنی لجستیک است. پاسخ‌های زیادی به سؤال لجستیک چیست داده شده است و هنوز هم بحث‌های زیادی پیرامون معنی دقیق آن وجود دارد. ما در این مقاله تلاش کردیم تا با زبانی ساده معنی لجستیک را بررسی کرده و جنبه‌های مختلف این مفهوم را بررسی کنیم.

لجستیک چیست؟  

لجستیک به طور گسترده به فرآیند هماهنگی و جابه‌جایی و یا ذخیره کردن انواع مختلف منابع مثل افراد، مواد و تجهیزات از یک مکان به مقصد نهایی گفته می‌شود. به شکل ساده‌تر می‌توان معنی لجستیک را مدیریت انتقال یک محصول از محل تولید تا محل مصرف مشتری دانست که این فرآیند، به سه مرحله‌ی برنامه‌ریزی، انتقال و نظارت تقسیم می‌شود. ریشه‌ی کلمه لجستیک یونانی است و در گذشته جواب سؤال لجستیک چیست، فرآیند انتقال نیروهای نظامی و تجهیزات از مبدأ به خط مقدم بود.

مدیریت لجستیک یعنی چه؟  

"مدیریت لجستیک نقشی حیاتی در پیش‌برد اهداف و نقشه‌های استراتژیک در زنجیره تامین ایفا می‌کند."

 برنامه‌های استراتژیکی که مدیر لجستیک باید آن‌ها را مدیریت و هماهنگ کند شامل مواردی مثل مدیریت سفارش‌ها، هماهنگی با واحد انبارداری، کنترل موجودی، مدیریت ناوگان حمل‌ونقل، برنامه‌ریزی برای عرضه و تقاضا و تحقیقات بازار و خواسته‌های مشتریان است. با توجه به موارد گفته شده می‌توان گفت مدیریت لجستیک نقشی حیاتی در پیشبرد اهداف و نقشه‌های استراتژیک در زنجیره تأمین ایفا می‌کند.

چه تفاوتی میان لجستیک و زنجیره تامین وجود دارد؟ 

برای توضیح تفاوت میان لجستیک و زنجیره تأمین لازم است تا ابتدا با معنی زنجیره تأمین آشنا شویم. زنجیره تأمین شبکه ای است بین یک شرکت و تأمین کنندگان آن برای تولید و توزیع کالا به خریدار نهایی.

 با توجه به این تعریف، می‌توان گفت لجستیک بخشی از زنجیره تأمین است و در واقع، مدیریت زنجیره تأمین در برگیرنده‌ی مدیریت لجستیک، اعم از روش‌های سنتی لجستیک و روش‌های مدرن، توسعه‌ی محصول، بازاریابی و خدمات مشتریان است.

انواع لجستیک شامل چه مواردی است؟

لجستیک را بر اساس معیارهای مختلفی مثل نوع حمل‌ونقل، نوع صنعت، فرآیند ارسال و گستردگی زنجیره تأمین به دسته‌بندی‌های متفاوتی تقسیم می‌شوند که دسته‌بندی بر اساس محل انجام انتقالات و مراحل توزیع از مهم‌ترین این دسته‌بندی‌ها است.

لجستیک بر اساس مراحل توزیع 

به طور کلی برای انتقال یک محصول از کارخانه و محل تولید تا دست مشتری 3 مرحله طی می‌شود.

First Mile Delivery:

 مرحله‌ی اول، انتقال یک محصول تولید شده به انبار مرکزی است.

Mid Mile Delivery:

در این مرحله محصول از انبار اصلی به انبارهایی فرعی و یا هاب های لجستیک منتقل می‌شود.

Last Mile Delivery:

مرحله‌ی اصلی و آخر انتقال که در آن کالا و محصول به دست مشتری می‌رسد.

انواع لجستیک بر اساس محل انجام انتقالات

این دسته‌بندی را می‌توان مهم‌ترین دسته‌بندی برای لجستیک دانست. بر اساس این دسته‌بندی، لجستیک به 4 بخش لجستیک درونی، لجستیک کارخانه، لجستیک بیرونی و لجستیک معکوس تقسیم می‌شود.

لجستیک درونی:

 این نوع لجستیک بر تأمین مواد خام و قطعات مورد نیاز کارخانه تمرکز دارد.

لجستیک داخلی کارخانه:

این نوع لجستیک که بیشتر در کارخانه‌های بزرگ کاربرد دارد به فرآیندهای حمل‌ونقل و انبارداری مواد خام از زمان وارد شدن به کارخانه تا تبدیل شدن به محصول نهایی گفته می‌شود. این فرآیند در محدوده کارخانه انجام می‌شود.

لجستیک بیرونی:

این نوع لجستیک که مشهورترین نوع لجستیک است، به ارسال محصول تولید شده و نهایی از کارخانه و شرکت به دست مشتریان تمرکز می‌کند.

لجستیک معکوس:

آخرین نوع لجستیک در این دسته‌بندی، لجستیک معکوس است. این نوع لجستیک شامل فرآیندهایی مثل بازگشت موارد معیوب از کارخانه و یا مرجوع شدن کالا توسط مشتری است.

ما در این مقاله با این که معنی لجستیک چیست، آشنا شدیم و فهمیدیم که لجستیک به فرآیند هماهنگی، جابه‌جایی و ذخیره کردن انواع مختلف منابع از مکانی به مکان دیگر گفته می‌شود. بعد از آن نیز سراغ مفهوم مدیریت لجستیک رفتیم و بعد از معرفی این مفهوم، انواع لجستیک را بر اساس محل انتقالات بررسی کردیم.

منبع:   https://blog.logiico.xyz