با توجه به پیشرفت تکنولوژی و همه گیری وسایل الکترونیکی و فضای مجازی، آمار استفاده از صدای ضبط شده در دادگاه ها به عنوان مدرک خصوصا در پرونده‌های کیفری بسیار بالا رفته است. حال سوال اصلی این است که واقعا این مدارک و صداهای ضبط شده، چقدر در روند جلسه دادگاه و تصمیم قاضی تاثیر دارد؟ با ما همراه باشید تا مهم‌ترین نکات را در این باره، بدانیم.

به گزارش مشرق نیوز، بنابر اعلام گروه وکلای دیوان سالار، در بسیاری از موارد مردم با استفاده از عکس، صدا و فیلم های ضبط شده، قصد دفاع در مقابل اتهام یا اثبات اتهام طرف مقابل در پرونده‌های کیفری را دارند.

به گفته وکیل کیفری: صدای ضبط شده می‌تواند به عنوان اماره مستند علم قاضی قرار بگیرد و در صورت انکار طرف مقابل موضوع توسط قاضی به کارشناس مربوطه ارجاع می‌شود تا انتساب یا عدم انتساب صدا به طرف مقابل محرز و مشخص شود.

بنا به ماده ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی، صراحتا گفته شده است که ادله اثبات جرم کیفری به شرح زیر اند:

• اقرار
• شهادت
• قسامه
• سوگند

بنابراین می‌توان گفت تنها این موارد ادله قانونی هستند و میتوانند به عنوان مدرک در تصمیم نهایی قاضی تاثیر داشته باشد.

البته صدای ضبط شده نیز اماره بوده و روی علم قاضی تاثیرگذار است.

آیا صدای ضبط شده توسط افراد عادی جرم است؟

در پاسخ به این سوال باید گفت ضبط صدا توسط افراد عادی جرم محسوب نمی‌شود و تنها در شرایطی ضبط صدا توسط برخی از افراد که در ادامه توضیح داده می‌شود جرم محسوب می‌شود.

البته نکته حائز اهمیت در این باره این است که هرگونه ارسال یا انتشار صدا بدون اجازه فراد جرم بوده و پیگرد دارد.

اثبات رابطه نامشروع با صدای ضبط شده و نقش وکیل رابطه نامشروع

بنا به تجربیات وکلای کیفری از پرونده‌های کیفری، در جلسات دادگاه، صدای ضبط شده اماره محسوب می‌شود و به عنوان نشانه ای در علم قاضی تاثیر دارد. به گفته وکیل متخصص رابطه نامشروع، اگر فردی بخواهد بابت رابطه نامشروع شکایت کند، با صدای ضبط شده از متهمین می‌تواند تا حد زیادی به قاضی برای اثبات ادعای خود کمک کند.

همه چیز درباره حریم خصوصی

یکی از مهم ترین موارد مورد توجه در باب حقوق بشر، حریم شخصی افراد است. در تمامی جوامع بین الملل بر روی حریم شخصی بسیار تاکید شده است.

به زبان ساده میتوان گفت که حریم شخصی خط قرمز ها و مقررات شخصی هر کسی است که به خود وی مربوط می‌باشد و فقط از طریق رضایت و اجازه خود آن فرد است که شخصی بتواند از آن خط قرمز های تعریف شده عبور کند و یا مقررات را زیر پا بگذارد.

اولین ماده قانون انتشار و دسترسی به اطلاعات آزاد، مصادیقی از حریم خصوصی را ذیل ماده یک آورده است.

اطلاعاتی نظیر نام و نام خانوادگی، آدرس محل سکونت و آدرس محل کار، تمامی اطلاعات مربوط به  خانواده، وضعیت معیشت و زندگی، عادت های رفتاری و شخصی فرد، شماره حساب ها و رمز عبور، ناراحتی های جسمی و بیماری های روحی و روانی و ... جزو این اطلاعات بوده و در ماده ۱۴ قانون اطلاعات شخصی، حق دسترسی و بررسی این اطلاعات در جهت حمایت از حریم شخصی، رد کرده است.

محفوظ نگه داشتن اسرار و اطلاعات فرد مانند مکاتبات شخصی و اطلاعات فردی الکترونیکی  اعم از ایمیل و امثالهم، مکالمات تلفنی و پیام ها، مصداق حفظ حریم شخصی افراد بوده و شما بدون اجازه فرد و رضایت او حق زیر پا گذاشتن این حریم را ندارید. چنانچه فکر میکنید اینگونه اطلاعات الکرونیکی‌تان درز کرده و مورد سو استفاده قرار گرفته است، حتما با یک وکیل کیفری مشورت کنید.

متن صریح قانون در اینباره اینچنین است:

“بازرسی و نرساندن نامه‌ها، ضبط و فاش کردن مکالمات تلفنی، افشای مخابرات تلگرافی و تلکس، سانسور، عدم مخابره و نرساندن آنها، استراق سمع و هرگونه تجسس ممنوع است مگر به حکم قانون. اصل بیست و پنجم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران”

مجازات ضبط مکالمات تلفنی توسط مامور دولت

مطابق قانون و بنا به ماده ۵۲۸ مجازات اسلامی هر کارمند و یا ماموری که استخدام دولت و یا نماینده دولت باشد، حق ضبط صدا را نداشته مگر در مواردی خاص که قانون اجازه داده باشد.

در صورت تخلف و سوءاستفاده از این موارد، شخص مجرم به حبس از ۱ تا ۳ سال و یا جریمه نقدی از مبلغ ۶ تا ۱۸ میلیون ریال محکوم می شود.

در چه مکان هایی نمیتوان صدا را ضبط کرد؟

با وجود اینکه از نظر قانون ضبط صدا توسط مردم عادی جرم نبوده اما همچنان در برخی از مکان ها به دلیل شرایط و منافع اشخاص مختلف اینکار ممنوع بوده و جرم تلقی میگردد.

یکی از این مکان ها دادگاه ها هستند. مطابق تبصره ماده ۳۵۳ قانون آیین دادرسی کیفری هرگونه عکس برداری و ضبط صدا یا فیلم از جلسه دادگاه ممنوع است. البته رئیس دادگاه می تواند اجازه ضبط صدا و فیلم از همه و یا بخشی از جلسه دادگاه را نیز صادر کند.

شایان ذکر است که مکالمات دادگاه کیفری یک باید ضبط شود و این مورد از طرف مراجع بالاتر الزام شده است. ضبط سایر مکالمات به تشخیص و تصمیم دادگاه وابسته است.

تفاوت شنود با ضبط صدا با ذکر مثال

تفاوت شنود و ضبط صدا در این است که شنود توسط شخص ثالث انجام می شد به این صورت که شخص ثالث، به مکالمات دو شخص دیگر گوش میدهد.

اما ضبط صدا به گونه ای است که شما مکالمات خودتان با فردی را و یا پیغام صوتی فردی را که برای شما گفته است ضبط کنید.

به طور مثال هنگامی که بنده با شما تلفنی صحبت کنم در آن حین اقدام به ضبط صدا کنم، ‌ من عمل ضبط صدا را انجام داده ام اما اگر شما با شخص دیگری مکالمه کنید و من به هر طریقی بدون آنکه شما بدانید به مکالمات شما دسترسی داشته باشم، بنده عمل شنود را انجام داده ام.

مجازات شنود غیر مجاز

هرکسی اعم از مردم عادی و مامورین دولت، اقدام به شنود یعنی بازبینی و بررسی مطالب غیر عمومی و شخصی که میان دو فرد دیگر رد و بدل شده است را شنود کند مرتکب جرم شده و مجازات می شود.

بنا به اطلاعات منتشر شده در وبسایت حقوقی گروه وکلای دیوان سالار به  نشانی https://divansalar.org/ ، مجازات شنود غیر مجاز ۶ ماه تا ۲ سال حبس و یا جریمه نقدی به مبلغ ده تا چهل میلیون ریال می‌باشد.