گزارش خبرنگار اعزامی مشرق به مسکو: از پنجره طبقه بیستم هتل "گلدن رینگ" مسکو، به رودخانه بزرگ شهر می‌نگریستم که دوستی، دستی به شانه‌ام زد و گفت: «می‌دانی که روس‌ها برای کشتی‌رانی، نه‌تنها در این رودخانه، که در رودخانه پهناوری چون ولگا، تا بهار هم نیاز به ماشین‌های یخ‌شکن دارند و به همین دلیل تخصص و علاقه عجیبی به شکستن و ذوب‌کردن یخ‌ها دارند اما همزمان برخی گردشگران غربی و کودکان، از آب‌شدن یخ‌ها خشمگین می‌شوند و ترجیح می‌دهند به جای اجازه‌دادن به حرکت روان‌تر کشتی‌ها، وقت خود را با سرسره‌بازی و اسکیت و پاتیناژ تلف کنند.»


هتل "گلدن‌رینگ" مسکو در چند متری ساختمان غول‌آسای وزارت امور خارجه روسیه قرار دارد؛ هتلی که امروز (دوشنبه) محل مذاکراتی است که در کانون توجه رسانه‌ها و سیاستمداران غربی و شرقی و صهیونیستی از یک سو و جمهوری اسلامی ایران و ملت و دولت آن از سوی دیگر است؛ مذاکرات گروه 1+5 متشکل از روسیه، چین، آلمان، فرانسه، انگلیس و آمریکا با هیئت مذاکره‌کننده ایرانی به ریاست سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران درباره مسائل هسته‌ای و غیرهسته‌ای؛ مذاکراتی که خبرنگاران غربی، اصرار عجیبی دارند از آن با عنوان "Talks" (گفت‌وگو) نام ببرند؛ شاید علت آن این باشد که می‌دانند در مذاکره، بحثِ دادن و گرفتن امتیاز است و در این مورد خاص، کمترین امتیازی که غرب باید به کشورمان بدهد، اعتراف به حق مسلم ایران در پذیرش غنی‌سازی برای مصارف صلح‌آمیز است.

طرف غربی در این مذاکرات، یک دستور کار بیشتر ندارد و آن هم موضوع "غنی‌سازی 20 درصدی اورانیوم در ایران" است، موضوعی که اتفاقاً طرف ایرانی هم دوست دارد با در نظر گرفتن سه مؤلفه "اقتدار"، "منطق" و "ابتکار عمل" بر سر آن، با غربی ها به گفت‌وگو بنشیند اما مشکل آنجاست که برای بحث بر سر این دستور کار، از پذیرش مدالیته و چارچوب برای نظم و نسق بخشیدن به مذاکره، طفره می‌رود و این، معضلی است که کار را تا حدود زیادی برای طرفین دشوار کرده است.

هیئت ایرانی که رئیس آن، نماینده مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی کشورمان نیز هست به نمایندگی از ملت ایران، متعهد شده است که از حق مسلم خود برای غنی‌سازی 20 درصدی اورانیوم برای استفاده در مصارف مدنی، کوتاه نیاید اما همزمان اعلام کرده که می‌تواند درباره این موضوع، گزینه‌هایی را مورد بررسی قرار دهد مشروط بر آنکه طرف غربی، اولاً این حق مسلم و بدیهی را به رسمیت بشناسد و ثانیاً تحریم‌های بیهوده و تکراری خود علیه مردم ایران را حذف کند.

سعید جلیلی همان‌گونه که در سخنرانی اخیر خود در مجلس شورای اسلامی و نیز در تماس تلفنی که به اصرار کاترین اشتون، رئیس هیئت مذاکره‌کننده غربی انجام شد، اعلام کرد؛ دستور کاری شامل پنج موضوع را برای طرح در نشست مسکو در نظر دارد؛ اول آنکه مذاکرات باید شامل موضوعات غیرهسته‌ای مانند بحرین نیز باشد و برای مثال، دست‌کم، حق مردم این کشورها برای برخورداری از انتخاب دموکراتیک حکومت خود علناً به رسمیت شناخته شود.

دستور کار دوم جمهوری اسلامی ایران همان‌گونه که جلیلی در سخنرانی خود در مجلس اعلام کرد، تأکید بر حق مسلم ایرانیان در برخورداری از فناوری غنی‌سازی اورانیوم و لغو تحریم‌هاست.

دستور کار سوم که می‌توان گفت مبنای تداوم مذاکرات خواهد بود و عدم تعیین آن در مذاکرات مسکو, تداوم مذاکره در آینده را منتفی خواهد کرد، موضوع تعیین مدالیته و چارچوب روند مذاکرات متقابل است.

دستور کار چهارم و پنجم هم شامل تأکید بر حقوق و تکالیف ایران در چارچوب توافقنامه پادمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که از بدیهی‌ترین مسائل برای اعضای آژانس به شمار می‌آید.

اکنون ایران چشم به ایستگاه مسکو دوخته است؛ ایستگاهی که می‌تواند در صورت عدم لغو تحریم‌ها از سوی طرف غربی و عدم تصویب مدالیته و به رسمیت شناخته‌نشدن حق ایران در برخورداری از غنی‌سازی 20 درصد، ایستگاه آخر باشد؛ ایستگاهی که چه‌بسا هیئت ایرانی را به پیاده‌شدن از قطار مذاکرات و تداوم غنی‌سازی نه‌تنها از نوع 5 درصد، بلکه از نوع 20 درصد و "بالاتر از آن" در "داخل کشور" تشویق کند.

در این میان، روس‌ها که تخصص عجیبی در شکستن یخ‌ها دارند می‌توانند نقش کاتالیزوری را داشته باشند که به طرف غربی بقبولاند که حق مسلم ایران در این خصوص را به رسمیت بشناسد وگرنه با ایرانی صاحب "فراتر از غنی‌سازی 20 درصد" مواجه خواهد شد.

به دوستی که آن بالا درباره تخصص روس‌ها در شکستن یخ‌ها حرف مي‌زد گفتم: هتل گلدن‌رینگ که اکنون در طبقه بیستم آن ایستاده‌ایم و امروز مذاکرات در آن برگزار می‌شود اگرچه به‌ظاهر هتلی مستطیل‌شکل با 20 طبقه است، اما چند طبقه دایره‌ای بالاتر از طبقه بیستم هم دارد که میهمانان می‌توانند با پله و آسانسور به طبقات بالاتر از آن هم بروند تا دورنمای زیباتری از افق‌هاي روشن دوردست داشته باشند!