به گزارش مشرق، قیمت دلار پس از رشد هیجانی و در پس آن، عقب‌نشینی از ارقام بالای ۳۰ هزار تومان در سال گذشته، در هفته‌های اخیر مجدد به این مرز روانی حمله‌ور شد و پس از افت‌واخیزهای شدید، اکنون در محدوده ۳۰ هزار تومانی جاخوش کرده است. محدوده‌ای که آخرین بار در واپسین روزهای مهرماه ۱۳۹۹ در آن قرار داشت و پس از بازگشت تا مرز ۲۱ هزار تومانی، به رکورد مذکور نزدیک شده است.
در همین خصوص، اخیراً اخبار، تحلیل و اظهارنظرهای متعددی در رسانه‌ها نسبت به آینده بازار ارز، نگرانی سرمایه‌گذاران اقتصادی و توان‌مندی بانک مرکزی برای کنترل نوسانات بازار منتشر شده است.
کارشناسان نیز در این رابطه با هشدار نسبت به اتخاذ سیاست‌های هیجان‌انگیز در بازار ارز، از بانک مرکزی مطالبه پاسخ‌گویی به نیاز واقعی متقاضیان ارزی و نیز دخالت در بازار ارز در صورت هدایت و مدیریت بازار از سوی سودجویان به سمت و سوی نرخ‌های غیرمنطقی را دارند.
مطالبه‌ای که با سیاست‌هایی همچون ایجاد اختلاف بین نرخ ارز در صرافی ملی و بازار آزاد هم‌خوانی ندارد و با تحریک تقاضا، تشکیل صفوف متقاضیان ارز مقابل صرافی‌ها را باعث می‌شود؛ هرچند بانک مرکزی اصرار بر ارسال سیگنال دسترسی به ذخایر اسکناس ارزی بالا و مطلوب دارد!
کارشناسان همچنین، نسبت به سرمایه‌گذاری هیجانی در بازار ارز با انتظار رشدهای شدیدی مشابه نیمه نخست سال ۱۳۹۷، هشدار می‌دهند و اغلب پتانسیل جهش یا کاهش شدیدی برای بازار ارز حتی در صورت استمرار تحریم‌ها یا گشایش‌های سیاسی قائل نیستند.
بهمنی: متغیر اقتصادی دلیل افزایش قیمت ارز نیست
در همین رابطه محمود بهمنی، درباره نوسانات قیمت ارز در هفته‌های گذشته، گفت: عده‌ای در کشور می‌خواهند نوسانات بازار ارز را به برجام و مذاکرات وین گره بزنند. به همین دلیل تا اخباری از مذاکرات هسته‌ای منتشر می‌شود، بازار ارز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: در ماه‌های گذشته صادرات غیرنفتی و فروش نفت افزایش یافته و براین اساس، با برگشت ارز حاصل از صادرات این محصولات، نباید قیمت ارز افزایش یابد. معتقدم، افزایش قیمت ارز در هفته‌های گذشته متأثر از متغیرهای اقتصادی نبوده و بیشتر منشاء روانی و سیاسی دارد.
رئیس کل اسبق بانک مرکزی گفت: دلیل نوسانات در بازار ارز، به کیفیت عرضه و تقاضا بستگی دارد. اگر بتوانیم ارز مورد نیاز واردکنندگان و سایر مصارف واقعی را تأمین کنیم، بازار ارز قابل کنترل خواهد بود و نرخ ارز کاهش می‌یابد. زیرا در این صورت، متقاضیان ارز کمتر به بازار آزاد برای تأمین ارز مورد نیازشان مراجعه خواهند کرد. گاهی افراد برای خرید تنها ۱۰۰۰ دلار به بازار آزاد مراجعه می‌کنند و همین ارقام خرد نیز باعث تأثیرگذاری بر بازار ارز خواهد شد.
بهمنی در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به اهمیت نقش بانک مرکزی در کنترل بازار ارز افزود: فارغ از اتفاقات مقطعی سیاسی، بازار ارز قابل کنترل و هدایت است. بانک مرکزی با ایفای نقش خود می‌تواند، با اتخاذ سیاست‌های منطقی و راه‌گشا، ارز مورد نیاز تقاضای واقعی را شناسایی، تأمین و آرامش را به بازار برگرداند.
وی در پایان گفت: بعضی از مسئولین بانک مرکزی شرایط تحریم در سنوات گذشته را به خوبی درک نکرده و از تجربه کافی برخوردار نیستند. استفاده از تجربه‌های گذشته در مواجهه با تحریم‌ها می‌تواند کنترل بازار ارز را تسهیل کند. در گذشته با توجه به افزایش تحریم‌ها، قیمت ارز افزایش یافت. اما با مدیریت بانک مرکزی و تأمین ارز مورد نیاز بازار، از جهش‌های شدید قیمت ارز جلوگیری شد.
درودیان: جهش نرخ ارز نخواهیم داشت
همچنین حسین درودیان کارشناس اقتصادی، در مورد نوسانات ارزی اخیر گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد، پایه‌ها و بنیان اقتصادی کشور نسبت به نرخ ارز در حالت تعادلی قرار گرفته است. فارغ از هرگونه رخداد سیاسی، تا پایان سال شاهد جهش قیمت ارز نخواهیم بود و درحالت بدبینانه، احتمال افزایش نرخ به میزان حداقلی وجود دارد.
وی توضیح داد: به دلیل عوامل مختلف تأثیرگذار در بازار ارز، پیش‌بینی بلند مدت قیمت ارز ناممکن است. اما برای چند ماه آینده و منتهی به پایان سال، جهش نرخ ارز نخواهیم داشت. جهش قیمت زمانی اتفاق می‌افتد که نرخ ارز از ارزش واقعی عقب مانده باشد، ولی در مقطع کنونی قیمت ارز در محدوده قیمت واقعی آن است و پتانسیل جهشی دیده نمی‌شود.
درودیان با اشاره به تأثیر ناچیز نتیجه مذاکرات بر نرخ ارز، ادامه داد: دستیابی به توافق ممکن است در کوتاه مدت باعث کاهش ۲۰ تا ۲۵ درصدی نرخ ارز شود. اما به دلیل برابری قیمت ارز با پایه‌های اقتصادی کشور، این نوسانات گسترده و پایدار نخواهد بود. حتی اگر با دستیابی به توافق گشایش‌های اقتصادی حاصل شود، عوامل مختلف باعث می‌شود، نرخ ارز از ارزش واقعی آن فاصله زیادی نگیرد.
این کارشناس اقتصادی در بخش پایانی اظهاراتش با اشاره به نقش بانک مرکزی در کنترل بازار ارز، تأکید کرد: البته بانک مرکزی با سیاست‌گذاری‌های خود به عنوان عامل ثبات‌بخش بازار ارز، می‌تواند از نوسانات شدید نرخ ارز جلوگیری و هیجانات این بازار را کنترل کند.
گفتنی است، بررسی بازدهی بازارهای مالی در سنوات اخیر، حاکی از عقب‌ماندگی بازار ارز نسبت به اغلب بازارها از منظر سرمایه‌گذاری بوده است. بر همین اساس، بررسی بازدهی بازارهای مالی در سال ۹۹، نشان‌دهنده رشد ۶۱ درصدی نرخ ارز با وجود رشد ۱۵۷ درصدی شاخص بورس، ۸۳ درصدی بهای مسکن و رشد ۷۳ درصدی طلا است.
نمودار تحولات بازدهی در بازارهای مختلف دارایی (سال ۱۳۹۹)
همچنین بازدهی بازارهای مختلف طی ۸ ماهه نخست سال جاری، بیان‌گر پیشتازی بازار خودرو و مسکن نسبت به بازار ارز از حیث بازدهی سرمایه‌گذاری است. براین اساس، به نظر نه تنها سرمایه‌گذاری در این بازار به قصد حداکثر کردن سود سرمایه‌گذاری معقول به نظر نمی‌رسد، بلکه سیاست‌گذاری بانک مرکزی در جهت کنترل تحولات بازار به پشتوانه بهبود تراز تجاری و ابزار مداخله‌ای دور از دسترس نیست.
