به گزارش مشرق، وزارت خارجه آمریکا در گزارشی جدید به تکرار اتهامات علیه ایران پرداخته و درباره آنچه «فعالیتها و مواد هستهای اعلامنشده در ایران» خوانده شده ابراز نگرانی کرده است.
در گزارش سالانه موسوم به «پایبندی به توافقات کنترل تسلیحاتی و منع اشاعه» آمده است: «طی دوره گزارشدهی ۲۰۲۱ ایران گسترش فعالیتهای غنیسازی اورانیوم و ذخایر اورانیوم ذخیرهشده خود از جمله نصب سانتریفیوژهای پیشرفته را ادامه داد.»
وزارت خارجه آمریکا بار دیگر با تکرار ادعاهای اثباتنشده مدعی شده این اقدامات، عواملی کلیدی برای تولید مواد هستهای کافی جهت ساخت سلاح هستهای در صورت تصمیمگیری ایران برای حرکت در این مسیر است.
کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سالهای گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کردهاند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.
ایران تأکید میکند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی (انپیتی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هستهای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هستهای ایران بازدید کردهاند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هستهای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکردهاند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنشها بر سر برنامه هستهای خود دست پیدا کرد. علیرغم اذعان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.
وزارت خارجه آمریکا در این گزارش اعتراف کرده که ایران اقدامی در جهت ساخت سلاح هستهای انجام نداده است. در این گزارش آمده است: «ارزیابی وزارت خارجه آمریکا همچنان این است که ایران در حال حاضر هیچ فعالیت کلیدی در جهت ساخت سلاح هستهای انجام نمیدهد.»
وزارت خارجه آمریکا در بخش دیگری از این سند با تکرار ادعاها تصریح کرده است: «جمعبندی ایالات متحده آمریکا بر پایه گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) درباره اجرای "توافقنامه پادمانی جامع ایران" (CSA) و "پروتکل الحاقی" (AP)، این است که نگرانیهای جدی در خصوص فعالیتها و مواد هستهای اعلامنشده ایران در پایان دوره گزارشدهی پابرجا است.»
در ادامه سند آمده است: «عدم همکاری کامل ایران با تحقیقات پادمانی آژانس بینالمللی انرژی اتمی باعث ایجاد نگرانیهای جدی در خصوص پایبندی ایران به تعهداتش در پذیرش پادمانها ذیل بند ۳ معاهده NPT (معاهده منع گسترش سلاحهای اتمی) میشود.»
بخشهای دیگر گزارش آمریکا به شرح گزارشهای آژانس اتمی درباره برنامه هستهای ایران و تحولات مربوط به این برنامه پرداخته است.
وزارت خارجه آمریکا در ادامه تصریح کرده است: «از ۲۳ فوریه ۲۰۲۱، فعالیتهای راستیآزمایی و نظارتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نتیجه تصمیم ایران برای متوقف کردن اجرای فعالیتهای فراتر از توافق جامع پادمانی، از جمله پروتکل الحاقی تضعیف شده است.»
واشنگتن تصریح کرده این کشور از طریق شورای حکام آژانس اتمی تلاش خواهد کرد از آژانس در جهت حل و فصل مسائل باقیمانده با ایران حمایت به عمل بیاورد. در این سند آمده است: «ایالات متحده آمریکا به مسدود کردن تمامی مسیرهای ایران به سمت سلاح هستهای متعهد است و با شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری خواهد کرد تا حمایت لازم را از آژانس در جهت حل این مسائل جدی به عمل بیاورد.»
وزارت خارجه آمریکا همچنین مدعی شده ایران از لحاظ حقوقی ملزم است توضیحات و دسترسیهای لازم را به آژانس اتمی ارائه دهد. واشنگتن گفته است: «ایالات متحده تأکید کرده ایران بایستی فوراً با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاریهای کامل را انجام داده و به تعهدات پادمانی هستهای پایبند باشد.»
وزارت خارجه آمریکا در ادامه به مذاکرات رفع تحریمها در وین هم اشاره کرده و گفته که هنوز تفاهمی در این گفتوگوها حاصل نشده است: «ایالات متحده آمریکا به دنبال یک راهکار دیپلماتیک جامع برای رسیدگی به نگرانیها درباره برنامه هستهای ایران است. این راهکار بایستی بر راستیآزماییهای موثر استوار شود.»
این گزارش میافزاید: «تحریمهای آمریکا از سال ۲۰۱۸، بخشهای حساس اقتصاد ایران، نظیر انرژی، کشتیرانی، کشتیسازی، ارائه خدمات بیمه به افراد تحریمشده یا فعالیتهای تحریمپذیر و مبادلات مربوط به نهادهای مالی تحریمشده را هدف قرار داده است.»
«جو بایدن»، رئیسجمهور فعلی آمریکا مدعی شده قصد دارد از طریق مذاکراتی که چندین دور آن در شهر وین برگزار شده زمینههای بازگشت آمریکا به برجام را فراهم کند اما تا به حال از انجام اقدامات لازم در این خصوص خودداری کرده است.
مذاکرات رفع تحریمها در وین از چند ماه پیش دچار وقفه شد. دولت آمریکا از زمان آغاز این مذاکرات به جای پیشنهاد دادن ابتکارهای عملی برای پیشرفت گفتوگوها بارها تلاش کرده طرفهای مختلف به ویژه ایران را به کند کردن روند مذاکرات متهم کند.
یکی از دلایل عدم انجام اقدامات لازم از سوی طرفهای آمریکایی در مذاکرات وین مخالفتهای نمایندههای کنگره با سیاستهای دولت بایدن در خصوص برجام بوده است. یکی از انتقادات این گروه از قانونگذاران آمریکایی این است که برجام به همه حوزههای اختلاف آمریکا با ایران از جمله فعالیتهای منطقهای و برنامه موشکی ایران نمیپردازد.
وزارت خارجه آمریکا در گزارش سالانه خود تصریح کرده است: «ایالات متحده و شریکانش در گروه ۱+۵ از آوریل ۲۰۲۱ و در سراسر بازه زمانی مربوط به جمعآوری مستندات این گزارش وارد یک روند دیپلماتیک با هدف بازگشت دوجانبه به اجرای کامل برجام شده است. تا پایان دوره این گزارش، هیچ تفاهمی حاصل نشده است.»
تعیین ضربالاجلهای ساختگی یکی از تاکتیکهای ضلع غربی مذاکرات وین در ماههای گذشته برای تحت فشار قرار دادن تیم ایران بوده، حال آنکه شواهد مختلفی نشان میدهند ضعف تصمیمگیری در طرفهای غربی به خصوص آمریکا عامل حرکت کند مذاکرات بوده است.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران عصر دوشنبه ۱۵ فروردین ماه در توئیتی درباره مذاکرات وین نوشت: اگر مکثی در روند مذاکرات وین دیده می شود، به دلیل زیاده خواهی طرف آمریکایی است.وزارت امور خارجه در جهت کسب عالی منافع ملت و رعایت خطوط قرمزها با قدرت و منطق عمل می کند. هرگز زیر بار زیاده خواهی آمریکا نخواهیم رفت. اگر کاخ سفید واقع بینانه رفتار کند، توافق دست یافتنی است.