image-20230207201452-1.png

فیلم آه سرد، دربارۀ تبعات یک قتل ناموسی است. بهرام (علی باقری) بعد از بیست سال از زندان کوهک آزاد می‌شود و پسرش بهاء در اندیشۀ قتل اوست.

سرویس فرهنگ و هنر مشرق- فیلم آه سرد در روز دوم جشنواره، در سالن اصحاب رسانه (سینما ملت) و کاخ جشنواره (برج میلاد) به نمایش درآمد.

خلاصه داستان: مردی به نام بهرام (علی باقری) که مرتکب قتل ناموسی شده، بعد از بیست سال از زندان آزاد می‌شود.

امتیاز: * (ضعیف)

فیلم آه سرد، نخستین ساختۀ ناهید عزیزی صدیق است که سیدرضا محقق تهیه کنندگی آن را بر عهده داشته. جناب محقق، فیلمِ همسرِ این کارگردان را نیز تهیه کرده است؛ فیلمی به نام «شهر خاموش» دومین ساختۀ احمد بهرامی که آن نیز در جشنواره فجر حضور دارد، اما در بخش بین الملل. هر دو فیلم در ژانر هنر و تجربه هستند و تماشای آنها برای مخاطبان عام، با رنج و دشواری همراه است.

فیلم آه سرد، دربارۀ تبعات یک قتل ناموسی است. بهرام (علی باقری) بعد از بیست سال از زندان کوهک آزاد می‌شود و پسرش بهاء (ایمان عزیزی صدیق و برادر کارگردان) او را سوار کرده در مسیر کوهستان‌های پربرف حرکت می‌کنند.

مخاطب با اطلاعات قطره‌چکانی متوجه می‌شود که پسر، در جناح مادر مقتولش ایستاده و پدر را قاتل و مجرم می‌داند. گفته می‌شود که پسر از کودکی، نزد باباشریف بزرگ شده. و او اکنون بدون اینکه از پدرش برای آن قتل توضیح بخواهد، به قتل وی می‌اندیشد.

یکی از موضوعاتی که روشنفکران در این سال‌ها برای بی‌اثر کردنش فیلم‌های فراوان ساخته‌اند، غیرت‌ورزی مردان است. آنها از سوی دیگر، برای «غیرت زنان» ارزش قائل می‌شوند و آن را یک نیاز اساسی و مهم تلقی می‌کنند. در حالیکه قضیه در دین اسلام، کاملاً بالعکس است. «غیرت»، فقط برای مردان مستحسن است و غیرت زنان، در ردیف کفر و حسد محسوب می‌شود. از امام علی(ع) نقل شده که فرمود: «غیرت زن، کفر است و غیرت مرد، ایمان» (نهج البلاغه، کلمات قصار 124). و واضح است که کفر و ایمان، متضاد هستند و نمی‌توان هر دو را موجه دانست. (برای احادیث دیگر دربارۀ شئومت داشتن غیرت زنان، به اواخر جلد پنجم الکافی مراجعه کنید: باب غیرة النساء).

ضدیت با غیرت مردان، در یک فیلم هنر و تجربه

حضرت امیر المؤمنین(ع) البته از غیرت‌ورزی بی‌سبب نیز منع کرده و در سفارش به فرزندش چنین فرموده است: «از غیرت نشان دادن بی‌جا بپرهیز، زیرا که درستکار را به بیمار دلی، و پاکدامن را به بدگمانی می‌رساند» (نهج البلاغه، نامۀ 31).

در فیلم آه سرد، بهترین وجهی که دربارۀ شخصیت پدر می‌توان تصور کرد، این است که او بی‌سبب غیرت‌ورزی کرده باشد. اما این نگاه، بسیار خوشبینانه است و نمی‌توان آن را بر فیلم حمل کرد.

قتل‌های ناموسی، ریشه در ادیان الهی و فرهنگ چند هزار سالۀ مشرق زمین دارد. در دین اسلام احکامی در این خصوص وجود دارند که در قوانین ایران نیز ظهور و بروز داشته‌. ماده 630 قانون مجازات اسلامی حکایت دارد که چنانچه شوهر، همسر خود و مرد اجنبی را در یک فراش یا در حال ارتکاب زنا ببیند و آنها را به قتل رساند، از قصاص معاف می‌شود، مشروط بر اینکه علم به تمکین زوجه داشته باشد و بتواند آن را اثبات کند. مشابه با این حکم، در تورات کنونی یهود نیز موجود است.[1]

به این ماده، «قتل در فراش» می‌گویند، که طبق آن، شوهر می‌تواند هر دو نفر را به قتل برساند، به این شرط که بتواند موضوع را اثبات کند. اما اگر زن در این ماجرا، مجبور و مُکره باشد، بری خواهد بود و شوهر مجاز به آسیب رساندن به او نیست. نکته در این است که قبل یا بعد از ماجرا، شوهر چنین جوازی نخواهد داشت و اگر آسیبی به طرفین برساند، مجرم خواهد بود.

در فیلم آه سرد، جزئیات قتل معلوم نیست. لذا در کنفرانس خبری جشنواره، سؤال راقم از خانم نویسنده/ کارگردان همین بود که چرا جزئیات قتل را در فیلم نیاورده‌اید تا معلوم شود که آیا جواز «قتل در فراش» تحقق یافته یا نه. خانم عزیزی، اینطور پاسخ داد که نمی‌خواسته قضاوت کند (!)، مخصوصاً که از قانون و قضا هم سررشته ندارد و به آن ورود نمی‌کند.

این پاسخ، زیرکی خانم کارگردان را می‌رساند. او در هنگامی که دیگران را تشویق به عدم قضاوت می‌کند، خودش علیه غیرت‌ورزی فیلم ‌ساخته و شوهران غیور را نیز محکوم کرده است! یکی از مشخصه‌های بارز فمینیست‌ها همین است که قانون و قضا را یک طرفه برای خود می‌خواهند؛ فوایدش برای زنان، و مضراتش برای آقایان!

فیلم‌های فراوانی علیه غیرت‌ورزی مردان ساخته شده مانند فیلم طبقۀ حساس/ کمال تبریزی (1392) که این موضوع را تا قبرستان هم دنبال کرده و تمسخر می‌کند. در اینجا به برخی از مشهورترین فیلم‌هایی که علیه غیرت مردان ساخته شده اشاره می‌کنیم (لینک‌ها، حاوی نقدها راقم هستند):

ـ دو زن/ تهمینه میلانی (۱۳۷۶)

ـ قرمز/ فریدون جیرانی (۱۳۷۷)

ـ به آهستگی/ مازیار میری (۱۳۸2)

ـ چهل سالگی/ علیرضا رئیسیان (۱۳۸۸)

ـ من همسرش هستم/ مصطفی شایسته (۱۳۹۰)

ـ به خاطر پونه/ هاتف علیمردانی (۱۳۹۱)

ـ طبقۀ حساس/ کمال تبریزی (۱۳۹۲)

ـ دوران عاشقی/ علیرضا رئیسیان (۱۳۹۳)

ـ نقطه‌کور/ مهدی گلستانه (۱۳۹۴)

ـ مَلی و راه‌های نرفته/ تهمینه میلانی (۱۳۹۵)

ـ مردی بدون سایه/ علیرضا رئیسیان (۱۳۹۷)

در بهترین حالت، منظر فیلمساز این است که غیرت مرد و زن را یکسان بشمارد؛ در حالیکه کفر و ایمان یکسان نبوده و نخواهند بود. مثلاً فیلم‌های من همسرش هستم (مصطفی شایسته/ 1390) و برف روی کاج‌ها (پیمان معادی/ 1390) هر دو سعی کرده‌اند که غیرت زن را همچون غیرت مرد جلوه دهند.

ضدیت با غیرت مردان، در یک فیلم هنر و تجربه

«آه سرد» در مقام اولین فیلم خانم ناهید عزیزی صدیق، کشدار و خسته‌کننده است. تکنیک فیلم به آثار همسر این خانم می‌ماند؛ یعنی فیلم‌های دشت خاموش (1399) و شهر خاموش (1401) ساختۀ احمد بهرامی، که هر دو جوایزی از جشنواره‌های خارجی برده‌اند. می‌خواهم نتیجه بگیرم که آه سرد نیز برای جشنواره‌های خارجی ساخته شده است. هرچند که انتظار می‌رود که در جشنواره چهل و یکم فجر، سیمرغ بهترین فیلم هنر و تجربه را دریافت کند.

بیش از یک قرن است که در اروپا، غیرت مردان را بی‌اثر کرده‌اند و حتی به حق مردان در باکره بودن همسران خود (که در تورات هم مؤکد است و در مسیحیت نیز وجود دارد)، ترتیب اثر نمی‌دهند. مجلس ششم شورای اسلامی، با اینکه بسیاری از حقوق شرعی مردان را از آنها گرفت و در کفۀ زنان گذاشت، اما حق باکره بودن زوجه را چون در قانون تصریح نشده بود، نتوانست تغییر دهد. با این حال طبق ماده 1128 قانون مدنی اگر ازدواج، مشروط بر صفتی در طرف مقابل باشد، در صورت نبود صفت، حق فسخ برقرار است. بنابراین، اگر باکره بودن زوجه در عقدنامه ذکر شود و بعداً خلاف آن ثابت گردد، برای مرد حق فسخ خواهد بود.

می‌خواستم بگویم اگر خانم عزیزی و سایر فمینیست‌ها همینطور به کار خودشان ادامه دهند، بعد از چندی مسئلۀ بکارت هم که نوع تشریع مبتنی بر تکوین است، از ذهن مردان رخت خواهد بست و فمینیست‌ها موفق خواهند شد که این آخرین قلعه را نیز فتح کنند و بنیان خانواده را بر باد دهند.

*امیر اهوارکی


[1]. حکم قتل زانی و زانیه در تورات کنونی یهود در باب 22 از سفر تثنیه چنین است:

۲۲ اگر مردی‌ یافت‌ شود که‌ با زن‌ شوهرداری‌ همبستر شده‌ باشد، پس‌ هر دو یعنی‌ مردی‌ که‌ با زن‌ خوابیده‌ است‌ و زن‌، کشته‌ شوند. پس‌ بدی‌ را از اسرائیل‌ دور کرده‌ای‌. ۲۳ اگر دختر باکره‌ای‌ به‌ مردی‌ نامزد شود و دیگری‌ او را در شهر یافته‌، با او همبستر شود، ۲۴ پس‌ هر دو ایشان‌ را نزد دروازه‌ شهر بیرون‌ آورده‌، ایشان‌ را با سنگ‌ها سنگسار کنند تا بمیرند؛ اما دختر را چونکه‌ در شهر بود و فریاد نکرد، و مرد را چونکه‌ زن‌ همسایة‌ خود را ذلیل‌ ساخت‌، پس‌ بدی‌ را از میان‌ خود دور کرده‌ای‌. ۲۵ اما اگر آن‌ مرد دختری‌ نامزد را در صحرا یابد و آن‌ مرد به‌ او زور آورده‌، با او بخوابد، پس‌ آن‌ مرد که‌ با او خوابید، تنها کشته‌ شود [تثنیه 22/ 22 تا 25]

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 9
  • در انتظار بررسی: 0
  • غیر قابل انتشار: 4
  • IR ۲۱:۴۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۸
    1 1
    احکام یهود به ما چه ارتباطی داره که ازش استفاده کردی؟!
    • راقم IR ۰۷:۳۹ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۰
      1 0
      چون خداوند، یکی است پس دین هم یکی است. یعنی ما ادیان نداریم بلکه فقط «دین» داریم. اگر دقت کرده باشین خداوند تعالی حکم قصاص در قرآن رو، از تورات نقل قول فرموده (سوره مائده آیات 44 و 45).
  • IR ۲۳:۰۵ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۸
    0 1
    پرچم حسین ع را در باکو پایین کشیده اند هل من ناصر ینصرنی کسی در ایران نیست فرزند زهرا را یاری کند؟؟؟
  • SE ۲۳:۰۵ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۸
    0 0
    همین گارگردانان اگر به ناموسشون مشکوک بشوند مانند شهردار سایق محمدعلی نجفی غیرتی میشوند و همسرشان را میکشند یا به وی افتخار میکنند و شیرینی پخش میکنند؟
  • IR ۰۱:۱۰ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۹
    0 0
    امام صادق (‌علیه السلام‌): «اِنَّ اللّهَ غَیُورٌ یُحِبُّ کُلَ غَیُور وَ لِغیرَتِهِ حَرَّمَ الْفَواحِشَ ظاهِرَها وَ باطِنَها؛ خداوند غیور است و هر غیورى را دوست دارد و به خاطر غیرتش تمام فواحش (‌هر فحشایی‌) را اعم از آشکار و پنهان تحریم فرموده است. فروع کافى، جلد۵، صفحه۵۳۵ باب الغیره، حدیث۱
    • IR ۱۱:۰۹ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۰
      0 0
      درقرآن غیور از نام های خداوند نیست. خداوند نامهای زیادی دارد که خودش آنها را ذکر کرده است .بهتر است از همان نامها استفاده کنیم .از خودمان نام به خداوند نگذاریم.الأعراف : 180 وَ لِلَّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‏ فَادْعُوهُ بِها وَ ذَرُوا الَّذينَ يُلْحِدُونَ في‏ أَسْمائِهِ سَيُجْزَوْنَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ
  • IR ۰۸:۱۱ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۹
    0 0
    جالب است که نویسنده محترم تماما به تورات استناد کرده است .انگار که در قرآن چیزی در این مورد وجود ندارد.چرا به آیات 6تا 9 سوره نور استناد نکرده ای که میگوید اگر مردی به همسر خود نسبت زنا دهد وغیر از خود شاهدی نداشته باشد باید پنج بار سوگند بخورد تا خلافکار بودن زنش اثبات شود تا امکان زدن صد تازیانه فراهم شود.تازه اگر زن هم پنج بار سوگند بخورد که مرد دروغ میگوید آن صد تازیانه برداشته می شود. از کجای دین اسلام حسن بودن غیرت برای مردان را در آورده اید؟ جاییکه برای هر امری خداوند حدودی تعیین کرده است اگر کسی به اسم اینکه غیرتی شده حدود خداوند را زیر پا بگذارد کارش میتواند مورد تحسین باشد؟
  • IR ۰۹:۴۴ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۹
    1 0
    فردی که در اهواز سر همسرش را بریده بود و در خیابان گرداند فقط ۷ سال زندان گرفته مرد میتونه زنش را طلاق بده کی گفته باید به قتل برسونه
  • IR ۱۲:۰۵ - ۱۴۰۱/۱۱/۱۹
    1 0
    مجلس ششم نگو بگو مجلس براندازان!

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس