به گزارش مشرق به نقل از گروه مجلات همشهري اخيرا آمار به دست آمده از يک تحقيق نشان داد که از هزار و 108 معتاد درمان‌جوي بررسي شده در استان تهران، 344 نفر کراک و 327 نفر شيشه مصرف مي‌کردند؛ يعني دو سوم از معتادان تهراني، شيشه و کراک مصرف مي‌کنند. همشهري تندرستي در شماره چهارم خود در گزارشي به بررسي آخرين وضعيت اعتياد به مخدرهاي صنعتي در ايران پرداخته است.
دو سوم معتادان تهراني شيشه و کراک مصرف مي‌کنند
دکتر آذرخش مکري، معاون آموزشي مرکز ملي مطالعات اعتياد، با تاييد اين آمار به «همشهري تندرستي» مي‌گويد: «اين وضعيت را نمي‌توان به همه معتادان سطح شهر تعميم داد زيرا کسي از وضعيت آنها به درستي اطلاع ندارد. معتادان زيادي وجود دارند که بي‌آنکه کسي از اعتياد آنها خبر داشته باشد به مصرف مواد مخدر در خانه‌هاي خود مي‌پردازند، ضمن اينکه مصرف‌کنندگان کراک بيشتر به درمان نياز دارند.»
وي با بيان اينکه سال‌هاي زيادي است که مواد مخدر سنتي در دنيا جاي خود را به مواد توهم‌زا، روانگردان و به طور کلي مواد مصنوعي مدرن‌تر داده است، مي‌افزايد: «گسترش شهرنشيني و مدرن‌شدن زندگي مردم دنيا بر وضعيت اعتياد نيز اثر گذاشته و باعث تغيير الگوي مصرف از مخدرهاي سنتي به سمت مواد مصنوعي شده است.»
مکري ادامه مي‌دهد: «اين اتفاق در کشور ما نيز با يک تاخير 30-20 ساله در حال رخ دادن است.»
شيشه، فرد را چند ماهه به جنون مي‌کشاند
وي در توضيح دلايل اين تغيير الگو به ديدگاه و ايدئولوژي افراد مختلف اشاره مي‌کند و مي‌گويد: «عده‌اي معتقدند مبارزه و مقابله با موادمخدر سنتي گرايش معتادان را به سمت مواد صنعتي بيشتر مي‌کند زيرا قاچاق اين مواد راحت‌تر و مصرف آن آسان‌تر است. ضمن اينکه مواد مخدر سنتي با زندگي شهري مدرن سازگار نيست. در حالي که مواد مخدر صنعتي محرک است.»
مکري ادامه مي‌دهد: «ديدگاه ديگري معتقد است به تدريج که معتاد از مواد سنتي استفاده مي‌کند احتياج به مواد قوي‌تري دارد و مواد مخدر صنعتي اين نياز را تامين مي‌کنند.»
وي بر آسيب کمتر مواد سنتي نسبت به مواد صنعتي تاکيد دارد و مي‌گويد: «ممکن است فردي 20 سال ترياک خالص مصرف کند بي‌آنکه کار او به خودکشي، جنون يا افسردگي بکشد اما کراک و شيشه ظرف چند ماه فرد را به مرز جنون مي‌رسانند و افسردگي شديد در فرد به وجود مي‌آورند.»
اين استاد دانشگاه در عين حال هشدار مي‌دهد که ترسناکي شيشه به جنوني که در فرد به وجود مي‌آورد نيست، بلکه گرفتاري اصلي آن است که ترک شيشه بسيار دشوار است و افرادي که شيشه را ترک مي‌کنند در بيشتر مواقع بازهم گرفتار آن مي‌شوند.
وي با بيان اينکه جنون در افراد کراکي کمتر ديده مي‌شود، مي‌گويد: «افسردگي شديد در مصرف‌کنندگان شيشه و کراک مشترک است اما در کراک جنون کمتراست؛ البته کوکتل مخلوط اين دو از هر دو خطرناک‌تر است و انهدام آن نيز شديدتر است.»
مکري با بيان اينکه درمان اعتياد به سه تا پنج سال زمان نياز دارد، مي‌افزايد: «براي ترک شيشه درمان دارويي وجود ندارد اما براي ترک کراک داروي قدري همچون متادون در دسترس است که تا حدود زيادي جلوي مصرف را مي‌گيرد و وسوسه را از بين مي‌برد. هرچند درمان دارويي به تنهايي کافي نيست و معتاد و خانواده او بايد بدانند براي ترک، بايد وقت، انرژي و در برخي موارد هزينه زيادي بگذارند.»
مخدرهاي صنعتي ارزان‌تر از سنتي‌ها هستند
دکتر صفاتيان، مديرکل درمان و بازپروري ستاد مباررزه با مواد مخدر نيز به دلايل تغيير الگوي مصرف مواد مخدر در دنيا اشاره مي‌کند و به همشهري تندرستي مي‌گويد: «تغيير الگوي مصرف در کشورمان نيز در حال رخ دادن است و متاسفانه گرايش معتادان کشور به مواد صناعي در حال رشد است که يکي از دلايل آن مي‌تواند قيمت بالاتر مواد سنتي نسبت به مواد صناعي باشد.»
وي يکي ديگر از دلايل اين تغيير الگو را انرژي‌دهي مواد صناعي مي‌داند و مي‌افزايد: «مصرف مواد صناعي هيجان و انرژي کاذبي در فرد پديد مي‌آورد که شدت زيادي دارد. جوانان هم در پارتي‌ها به دنبال موادي هستند که به قول خودشان فاز بدهد در حالي که ترياک و هروئين و کراک اين حال را به شخص نمي‌دهد.»
صفاتيان همچنين به خرده فرهنگ‌ها در زمينه اعتياد اشاره دارد و معتقد است: «کلاس بالاتر مواد صناعي يکي ديگر از دلايلي است که گرايش به سمت آنها را بيشتر مي‌کند. حتي در خود اين مواد برخي کلاس بالاتري نسبت به بقيه دارند.»
وي با بيان اينکه پروسه درمان اعتياد به مواد مخدر شامل دو بخش دارويي و غيردارويي مي‌شود، مي‌گويد: «25درصد از درمان اعتياد به مواد مخدر شامل درمان دارويي و 75درصد درمان غيردارويي است، اين در حالي است که مواد توهم‌زا و شيشه درمان دارويي ندارند و درمان آن تنها از طريق يک پروسه طولاني مدت غيردارويي است و به همين دليل است که شخص معتاد و خانواده وي در بيشتر موارد تمايلي به ادامه درمان نشان نمي‌دهند.»
طول عمر معتادان به مواد صناعي از معتادان به مواد سنتي کمتر است
مدير کل درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر ادامه مي‌دهد: «ميانگين زماني خاصي براي درمان اعتياد به مواد روانگردان و شيشه نمي‌توان مشخص کرد، زيرا عموما اين اعتياد با بيماري‌هاي رواني همراه است که بايد در کنار آن درمان شوند.»
وي تعداد معتاداني را که سالانه وارد پوشش درمان مي‌شوند 620 هزار تا 640 هزار نفر ذکر مي‌کند و تصريح مي‌کند: «از اين تعداد در سال اول، تنها حدود 120 هزار نفر در پوشش درمان باقي مي‌مانند که در سال دوم از اين 120هزار نفر هم حدودا 90 هزار نفر مجددا به مصرف مواد روي مي‌آورند.»
صفاتيان ميزان برگشت‌پذيري به اعتياد پس از درمان را در مواد مخدر کمتر از مواد روانگردان مي‌داند و مي‌افزايد: «طول عمر معتادان به مواد صناعي از معتادان به مواد سنتي کمتر است؛ ضمن اينکه در اعتياد تزريقي به مواد صناعي هم طول عمر بسيار پايين‌تر از نوع خوراکي يا کشيدني اين نوع مواد است.»
براي کسب اطلاعات بيشتر درباره مخدرهاي صنعتي، همشهري تندرستي شماره چهارم را بخوانيد.
