به گزارش مشرق، از نمای بالا که نگاه می‌کنی، شبیه آسمان پرستاره در شب است؛ ستاره‌هایی که با فاصله مشخص از هم قرار گرفته‌اند و سوسو می‌زنند، اما در واقع این ستاره‌ها، بخاری‌های باغی در باغ پسته هستند و حاصل تجربه کشاورزان برای در امان ماندن باغ از سرمای اول بهار. این بخاری‌ها که این روزها در باغ‌های پسته رفسنجان بیشتر دیده می‌شود، قوطی‌های فلزی‌ای هستند که سوختن گازوئیل داخل آنها، دمای باغ را ۲ تا ۳ درجه افزایش و شکوفه‌های درختان را از خطر سرمازدگی نجات می‌دهند.

کشاورزان کرمانی معتقدند با حمایت شرکت‌های دانش‌بنیان این طرح ابتکاری سازوکار علمی پیدا خواهد کرد. ‌

نجات باغ از سرما

هنوز ساعتی تا اذان صبح مانده و آسمان یک دست سیاه است. شعله‌های کوچک یکی یکی در باغ روشن می‌شوند و باغ پسته پس از دقایقی روشن‌تر از آسمان می‌شود، حتی روشن‌تر از گرگ‌ و میش هوا.

بخاری‌های باغی به اندازه گازوئیلی که دارند حدود ۲ ساعتی روشن می‌مانند و حدود ساعت ۶ صبح خاموش می‌شوند.

همین ۲ تا ۳ ساعت کافی است تا سرمای صبحگاهی اول بهار را از باغ پسته بگیرند و باغ را از سرمازدگی نجات دهند.

عباس مهران، مهندس کشاورزی ساکن کرمان می‌گوید: «از سال ۱۳۹۶ به بعد سرمازدگی اول بهار باعث شد تا باغ‌های پسته کمابیش خسارت ببینند. کشاورزان هم برای نجات باغ، راه جایگزین به نام بخاری باغی را انتخاب کرده‌اند.»

درختان آور در اولویت‌

«قدیم‌ترها نخاله‌های پسته را آتش می‌زدیم تا دمای باغ بالا برود و درختان را سرما نزند.» این را بهروز زینعلی می‌گوید.

او که یکی از باغداران پسته در رفسنجان کرمان است، صحبتش را اینطور ادامه می‌دهد: «۲ سالی می‌شود که از بخاری باغی برای جلوگیری از سرمازدگی استفاده می‌کنیم. بین هر دو بخاری باغی حدود ۵ متر فاصله است. بخاری در واقع قوطی فلزی ۳ لیتری روغن است که داخل آن گازوئیل می‌سوزد و گرما ایجاد می‌کند. با این روش سال گذشته در رفسنجان خسارت سرمازدگی نداشتیم، اما در باغ‌های سیرجان خسارت ایجاد شد.»

به‌گفته زینعلی، برای هر هکتار باغ حدود ۱۰۰ بخاری باغی لازم است که نمی‌گذارد دمای باغ به صفر درجه سانتی‌گراد برسد. روشن‌کردن بخاری‌های باغی در یک هکتار همکاری ۱۰ نفر را می‌طلبد.

با هماهنگی صورت‌گرفته بین جهاد کشاورزی کرمان و شرکت نفت، میزان سوخت گازوئیل موردنیاز به باغداران اختصاص داده می‌شود. با توجه به اینکه درختان پسته یک سال در میان، آور(بارده) هستند، زینعلی می‌گوید که اولویت روشن کردن بخاری برای بخشی از باغ پسته است که درختان آور داشته باشد تا سوخت کمتری
مصرف شود. ‌

طراحی بخاری باغی همسو با محیط‌زیست

بخاری‌های باغی از هفته دوم فروردین به‌مدت یک ‌ماه در باغ‌های پسته رفسنجان روشن می‌شود، زیرا کاهش دما در کرمان و خسارت به درختان پسته در این مدت اتفاق می‌افتد. بخاری باغی یکی از روش‌های قدیمی گرم نگه‌داشتن باغ است که هر چند خسارت سرمازدگی را از محصول دور می‌کند، اما دود ناشی از سوخت گازوئیل آلودگی زیست‌محیطی را به همراه دارد.

علی اسماعیل‌پور، یکی از محققان پژوهشکده پسته کرمان می‌گوید: «از آنجا که سوخت گازوئیل آلودگی خاک، آب و هوا را در بر دارد، حتما باید ادامه روش استفاده از بخاری باغی با پشتوانه علمی پیش برود. از سوی دیگر مدت استفاده از بخاری باغی در باغ‌های پسته حدود یک‌ماه و نجات محصول پسته بسیار مهم است. طراحی بخاری باغی با سوخت گاز نیز در دست بررسی و تهیه است.»

منبع:همشهری