به گزارش مشرق، اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه امروز (دوشنبه) ۲۸ آبان ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.
* حمله به تأسیسات هستهای ایران
وی در پاسخ به سؤالی درباره حمله به تأسیسات هستهای ایران بیان کرد: در خصوص قطعنامه ۵۳۳ که یکی از بسیار قواعد و مقرراتی است که هرگونه تهدید و توسل به زور علیه تأسیسات هستهای تحت نظر آژانس را منع میکند وجود دارد و سند مشخص است.
بقایی اضافه کرد: تهدید به استفاده از زور علیه تأسیسات هستهای کشورها را ممنوع میکند و تصریح دارد شورای امنیت ملزم است ورود کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: تهدید علیه تأسیسات هستهای کشور به منزله تهدید علیه صلح و امنیت بینالمللی و امنیت کشورهاست.
وی گفت: این بعد حقوقی موضوع است و از حیث سیاسی طبیعی است منطقه ما با این رویکردهای قانون شکنانه و خلاف حقوق بینالملل از سوی این رژیم به مدت چند دهه آشنا بوده و حتما تدابیر و اقدامات برای دفاع از منافع و صنعت صلحآمیز هستهای را اتخاذ کردهایم.
* سفر لاریجانی به بیروت و دمشق
سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر علی لاریجانی به سوریه و لبنان و اینکه وزارت خارجه در جریان جزییات این سفر بوده، اظهار داشت: خبر سفرها را خود من اعلام کردم.
وی گفت: حضور در لبنان و سوریه به عنوان دو کشور پیشتاز در جلوگیری از توسعه طلبی رژیم صهیونیستی پیام مشخصی را داشت. پیام قاطع ایران در حمایت از مردم سوریه و لبنان را بار دیگر اعلام شد.
* ایران حسن نیت خود را نشان داد
وی گفت: در بحث هستهای ما مذاکرات را هیچوقت ترک نکردهایم. در خصوص مباحث رفع تحریمها و احیای برجام مذاکرات وجود داشته و هیچ مذاکرهای در خلأ صورت نمیگیرد. ایران حسننیت خود را نشان داد و سفر مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی سفر مفید و خوبی بود که در آن تفاهمات خوبی صورت گرفت.
بقایی ادامه داد: انتظار میرود طرفهای مقابل قدردان این رویکرد و حسننیت ایران باشند و اجازه دهند مسائل ایران و آژانس به صورت فنی حل و فصل شود.
* هیچگاه پیشگام قطع رابطه نبودهایم
این دیپلمات ارشد ایرانی درباره خبر منتشر شده در خصوص دیدار نماینده ایران با نمایندگان مراکش و عمان و عربستان گفت: ایران همیشه از بهبود و گسترش روابط با کشورهای همسایه، منطقه و اسلامی استقبال کرده است.
وی افزود: تاریخچه روابط ما و مراکش روشن است. ایران هیچگاه پیشگام قطع روابط نبوده است. در راستای سیاستی که از قبل داشتیم و در دولت چهاردهم ادامه میدهیم همواره از بهبود روابط با کشورها بر مبنای اصول حکمت، عزت و مصلحت در چارچوب منافع کشور و در نظر داشت مصالح منطقه و جهان اسلام استقبال خواهیم کرد.
بقایی در پاسخ به سؤالی گفت: کانال ارتباطی بین ایران و آمریکا سفارت سوئیس است و وجود داشته و همچنان وجود دارد.
این دیپلمات ارشد ایرانی درباره همکاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا اظهار داشت: از چند سال قبل ایران وارد مذاکره با این اتحادیه اقتصادی شد. مشتمل بر پنج کشور است که ظرفیت اقتصادی قابل توجهی دارند. آخرین تحول امضا و تصویب توافقنامه بین ایران و ارمنستان بود. اگر یکی دو کشور دیگر این را تصویب کنند و ایران هم روند تصویب را در مجلس تکمیل کند، اجرایی خواهد شد و انتظار میرود ظرفیت قابل توجهی به همکاری های تجاری و اقتصادی بین ایران و این کشورها اضافه کند.
* اصرار برخی اروپاییها به تقابل به نفع هیچ کس نخواهد بود
وی در پاسخ به سؤال در خصوص تصمیم اتحادیه اروپا برای تحریم خطوط کشتیرانی ایران بیان کرد: حتما هر کنش نامناسبی علیه منافع ایران با واکنش متقابل ایران مواجه خواهد شد.سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: اقدامات ایذایی طرفهای مقابل از طریق تحریم بخشهای مختلف اقتصادی ایران بی پاسخ نمیماند.
وی گفت: هفته قبل هم اشاره شد که در شرایطی که مقامات اوکراین خودشان اذعان دارند به اینکه ادعاهای مربوط به انتقال موشک بالستیک از ایران به روسیه صحت نداشته، انتظار میرفت که در اقدامات تحریمی قبلی که برمبنای این ادعا بوده، تجدیدنظر کنند.
بقایی بیان کرد: به نظر میرسد برخی کشورهای اروپایی بر اصرار روند تقابل تأکید دارند که قطعاً به نفع هیچ کس نخواهد بود. ایران با توجه به جمیع ملاحظات تصمیمات خود را در واکنش به این اقدام اتحادیه اروپا که کماکان معتقدیم چنین اشتباهی را مرتکب نشوند، انجام خواهد داد.
بقایی در پاسخ به سؤالی عنوان کرد: تقلیل و تحدید مسائل ایران و آمریکا باید مبتنی بر رویکرد واقع بینانهای باشد در شناخت روابط دو کشور.
وی افزود: سابقه تلخ رابطه بین ایران و آمریکا سابقه هفت دههای است در طول این سالها هیچ حسن نیت و تلاش جدی برای جبران تعدیل و یا ترمیم این رفتارهای ناصواب دیده نشده بر عکس عملکرد دولتهای مختلف آمریکا نشان داده بر رویکرد خصمانه با تحریم و فشار و کمک نظامی به دشمنان ایران افزودهاند.
بقایی گفت: این گزاره که ما عملکرد دولتهای مختلف آمریکا را مبنای ارزیابی و تصمیم گیری در رویکردهای آتی قرار خواهیم داد، کلیشهای نیست، مبتنی بر یک انگاره و محاسبه دقیق از منافع ملی خودمان و شناخت فضای بینالملل و محیط پیرامونی است.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ما با توجه به عملکرد و رفتار دولت آمریکا حرکتهای خود را در آینده تنظیم خواهیم کرد.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی گفت: باید آژانس بتواند به دور از فشارهای مخرب و شرورانه برخی از طرفها کار فنی خود را انجام دهد.
بقایی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: یکی از عواملی که باعث تداوم یک شرارت و گسترش جنایات میشود، اطمینان از بی کیفرمانی است.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره سفر لاریجانی به لبنان و انتقال پیام مقام معظم رهبری به نبیه بری گفت: این سفر نشانه حمایت قاطع و جدی ایران از مسیر مقاومت مشروع و قانونی مردم لبنان علیه اشغالگری و تجاوزات رژیم صهیونیستی است.
بقایی درباره طرح آتشبس برای لبنان اظهار داشت: متأسفانه یک امر اثبات شده است که تا به امروز همه مداخلات و ورودهای آمریکا به مباحث منطقه از جمله تحت عناوین طرحهای مختلف طرحهایی یک طرفه بوده و در مسیر گسترش و ترویج جنایات رژیم صهیونیستی در منطقه بوده است.
وی گفت: ما امیدواریم و مطمئن هستیم مردم لبنان و مقاومت لبنان خودشان مصالح خود را تشخیص میدهند و درباره هر طرحی برای توقف جنایات رژیم صهیونیستی مطرح میشود، مصالح خود را در نظر میگیرند.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ایران به عنوان یار مقاومت از هیچ تلاشی دریغ نخواهد کرد.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی گفت: ایران مصمم است از ظرفیتهای بریکس استفاده کند. معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه ارتباط هدفمندی با سازمان توسعه تجارت دارد و در خصوص تقویت نمایندگیهای ایران در حوزه اقتصادی برنامه مشخصی دارد که یکی از برنامهها استفاده از ظرفیت رایزنان بازرگانی است.
این دیپلمات ارشد ایرانی در خصوص بحث کاهش تعداد مستشاران نظامی ایران در سوریه و اظهارات خاجی مبنی بر اینکه ایران برنامهای برای افزایش مستشاران را ندارد، گفت: من حرفهای خاجی را باید دقیق چک کنم، ولی این پاسخ ایشان در پاسخ به طرح شک و شبهههایی در خصوص نحوه و یا ادامه روابط خوب و راهبردی بین ایران و سوریه مطرح شده بود و فکر میکنم جواب ایشان روشن بود که حمایت ایران از مقاومت و روابط بسیار خوب ما با دولت سوریه کماکان ادامه خواهد یافت.
وی افزود: سفر اخیر مقامات ایران در بالاترین سطوح به این کشور ظرف دو سه روز اخیر گواه این مدعاست.
وی در پاسخ به پرسشی گفت: برخوردی که با حامیان حقوق مردم فلسطین در کشورهای اروپایی صورت میگیرد، ناشایست است. متأسفانه نمیتوانیم جور دیگری تعبیر و تفسیر کنیم به جز اینکه در راستای سیاست اعلامی و اعمالی برخی از کشورهای اروپایی در حمایت همه جانبه از رژیم صهیونیستی است.
وی درباره برنامه جامع راهبردی ایران و چین گفت: رابطه ایران و چین رابطه مستحکم، دیرپا و بسیار مفید برای دو ملت و کشور بوده است و ایران و چین کماکان همچون گذشته مصمم هستند از همه ابزارها و ظرفیتها برای گسترش و تعمیق روابط استفاده کنند.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: این موافقتنامه یکی از مهمترین چارچوبهای نظم دهنده در روابط دو کشور است که با جدیت از سوی دو کشور تلاش میشود از حداکثر ظرفیتهای آن استفاده شود.
وی در پاسخ به سؤالی درباره روابط با بحرین و بازگشایی سفارتخانهها اظهار داشت: موضع ما در رابطه با بحرین مثل موضع در رابطه با هر کشور مستقل و همسایهای است که در همسایگی ایران قرار دارد. درباره روند برقراری روابط دیپلماتیک فرآیندی است که از مدتها قبل شروع شده بود. رفت و آمد مقامات طرفین، وزیر خارجه بحرین طی مدت چند ماه سه سفر به ایران داشت. ما هم سفری به بحرین در چارچوب رایزنیهای منطقهای داشتیم.
بقایی بیان کرد: مبحث برقراری روابط دیپلماتیک یکی از موضوعات دو کشور است و ادامه دار است و طبیعی است درباره مراحل اجرایی کردن تفاهمها زمان ببرد ولی این روند به صورت مثبت در حال تداوم است.
سخنگوی وزارت خارجه درباره اجازه آمریکا به اوکراین برای استفاده از موشکهای دوربرد اظهار داشت: ما همیشه گفتهایم بخشی از منازعه اوکراین نبودهایم و معتقدیم یکی از دلایل پیچیده شدن این منازعه همین مداخلات و دخالتهایی است که از سوی برخی کشورهای غربی خصوصا آمریکا صورت میگیرد.
وی افزود: موضع اصولی ما این بوده که طرفهای درگیر این منازعه باید تلاش کنند از طرق مسالمت آمیز و دیپلماتیک مسائل خود را حل کنند خواسته از کشورهای فرامنطقه این بوده که به این منازعه به طرق مختلف دامن نزنند.
بقایی در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات وزیر خارجه انگلیس درباره به رسمیت نشناختن نسلکشی در غزه گفت: اینکه گفته شود مفهوم نسلکشی مفهومی است بسیار بزرگ و سنگین در آن تردید نیست ولی اینکه برای آن مصداق تعیین کرده و بگویند نسلکشی در مواردی است که میلیونها انسان از بین رفته باشند، بهتآور است.
وی افزود: باید در راستای سیاست دولت انگلیس و رفتارش در قبال منطقه به صورت خاص در یک سال اخیر که همواره فارغ از جنایات در سرزمینهای اشغالی به ادامه ارسال تسلیحات مرگبار به رژیم ادامه دادند، این موضوع بررسی شود.
بقایی افزود: همه شاهدند که این نسل کشی به چه شکل در حال انجام است قریب ۵۰ هزار نفر به شهادت رسیدهاند کل باریکه غزه تخریب شده است و اگر اینها را به عنوان مصداق نسل کشی نبینند به نوعی مشارکت و تأیید جنایت است و همچنین با قوانین بینالمللی که انگلیس خودش داعیه دار آن است، منطبق نیست.
وی در پاسخ به سؤالی درباره سفر معاون وزیر دادگستری به کابل اظهار داشت: مراودات بین ایران و حکومت سرپرست افغانستان برای انتقال محکومان افغانستانی به کشورشان از مدتها قبل در جریان بوده و یک روند طولانی است. تعداد افغانستانیهای محکومو محبوس درا یاران زیاد است و رد اکثر استانها زندانی دارمی و جرایم متفاوت است و بیشترین آن مواد مخدر است.
بقایی ادامه داد: هزینههای زیادی بر دوش بیت المال میگذارد طی یکی دو سال گذشته تلاشهایمان را مضاعف کردیم برای انتقال محکومان افغانستانی به کشورشان که ادامه دوران محکومیت را بگذرانند. خیلی از موارد محکومان مالی و غیر از جرایم شدید هستند که باید سازوکاری برای موضوعات مرتبط با آنها پیدا کرد
وی افزود: در این سفر تفاهمات خوبی صورت گرفت امیدواریم به صورت موثر فرایند اجرای تفاهم را از سوی طرف افغانستانی شاهد باشیم.
بقایی در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات هستهای با اتحادیه اروپا گفت: ما هیچ وقت از مواضع اصولی خود کوتاه نمیآییم هر مذاکرهای به معنی داد و ستد و تبادل امتیازها باید منصفانه، عادلانه و معقول و منطقی و با در نظر گرفتن نگرانیها و مصالح طرفین صورت بگیرد.وی گفت: مذاکرات را به قدیم و جدید تقسیم نمیکنم هر مذاکرهای یک پیشینه دارد و مذاکرات در تداوم مذاکراتی است که گذشته صورت گرفته است.
طرفهای مذاکره حتما درسهای خود را از مذاکرات گرفتهاند و انتظار است در ادامه مسیر گذشته را چراغ راه آینده قرار دهند و اشتباهات گذشته را تکرار نکنند.
وی درباره برقراری آتشبس اظهار داشت: رژیم صهیونیستی بارها نشان داده هیچ اعتقادی به توقف جنگ افروزی در منطقه ندارد. با وجود این ایران و همه کشورهای منطقه با صدای واحد همواره برای توقف جنگ افروزی و جلوگیری از گسترش ناامنی و بی ثباتی در منطقه تلاش کردند فارغ از اینکه رژیم و برخی حامیشان کماکان تمایل دارند منطقه دچار حالت موجود باشد.
بقایی اضافه کرد: معتقدم رسالت و وظیفه همه کشورهای صلح دوست و دغدغه مند نسبت به امنیت و ثبات منطقه این است که تلاشهای خود را به شیوههای مختلف در جبهههای مختلف برای تحقق آتش بس ادامه دهند و چیزی است که ما به آن پایبند هستیم.
این دیپلمات ارشد ایرانی درباره اقدامات تروریستی در مناطق مرزی با پاکستان گفت: ایران رایزنیها با پاکستان برای مبارزه با تروریسم داشته است. تروریسم هر دو کشور را در معرض آسیب قرار داده و سازوکارهای عملی و عملیاتی با کشورهای همسایه برای مقابله با تروریسم ایجاد کردهایم.
موافقتنامه همکاری بین ایران و پاکستان وارد مرحله اجرایی شده و دو کشور مصمم هستند با تمام توان و مستقل گروههای درگیر در جنایات سازمان یافته فراملی و قاچاق را شناسایی و به نحو مقتضی با آنها مقابله کنند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره پرونده برخی از اموال ایران در دیوان بینالمللی دادگستری، اظهار داشت: این یکی از چند پروندهای است که در این دیوان داریم. در مارس ۲۰۲۳ رای ماهوی دیوان به نفع ایران صادر شد و آمریکا به دلیل تخلف و ارتکاب اعمال متخلفانه بینالمللی به دلیل نقض عهدنامه ۱۹۵۵ مقصر شناخته شد. دیوان در رای خود به لزوم جبران خسارت وارده به ایران طی بازه زمانی دو ساله تأکید کرده و یک دور مذاکره فنی و حقوقی با طرفل مقابل در لاهه انجام شده و قاعدتا در صورتی نتوانیم از این طریق به توافق تا مارس ۲۰۲۵ برسیم، ما ناگزیر باید به دیوان بینالمللی دادگستری مجددا مراجعه و لایحه مربوط به میزان خسارت مورد نظر را ارائه دهیم تا دیوان تعیین کند.
وی گفت: این روندی است که دوستان در بخش حقوقی وزارت خارجه و با همکاری دستگاه ذیربط در حال انجام هستند.
بقایی در پاسخ به سؤالی درباره مذاکره با دولت جدید آمریکا و اینکه آیا ایران حاضر است برای تمام اختلافات با آمریکا وارد مذاکره شود؟ گفت: رابطه ایران و آمریکا را نباید به صورت مقطعی و در یک بازه زمانی کوتاه مدت نگاه کرد و یا به یک دولت خاص و حزب و فرد خاص مرتبط کرد. باید نگاه تاریخی به موضوع داشت.
وی افزود: از وعدههای خوب انتخاباتی استقبال میکنیم که اجرا شود. به عنوان یک کشور منطقه که از ناامنی و کشتار برادران و خواهران در فلسطین و لبنان ناراحت هستیم، از هر طرحی که منجر به توقف جنایات و نسل کشی شود استقبال میکنیم.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: با توجه به عملکردهای طرف مقابل سیاستهای آتی خود را تنظیم خواهیم کرد. مشخص است چه کارهایی باید بشود یا چه کارهایی نباید بشود. اصول حقوق بینالملل و منشور ملل مشخص کرده روابط دو دولت باید بر چه اساسی باشد.
وی در پاسخ به سؤالی درباره عملیات وعده صادق ۳ اظهار داشت: در دفاع از تمامیت سرزمینی و حاکمیت ایران در حراست از منافع و امنیت ملی ایران از هیچ کسی اجازه نخواهیم گرفت و در مورد تجاوز به ایران قطعا پاسخ قاطع خواهیم داد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤالی درباره کشته شدن ۱۷۰ نیروی داعشی در مناطق مختلف عراق و تهدید داعش در عراق و اینکه تهدید علیه امنیت ملی ما نیز هست و تدابیر ایران در این خصوص عنوان کرد: حضور مستشاری ایران در سوریه برای مقابله با داعش بود. مسئولانهترین رویکرد را ایران در آن مقطع زمانی برای جلوگیری از گسترش تروریسم تکفیری و ایدئولوژی خشن آن اتخاذ کرد.
بقایی افزود: متأسفیم کشورهای اروپایی که مدعی مبارزه با تروریسم هستند در این مورد خاص برخوردی بسیار غیرمسئولانه داشتند.
وی گفت: گزارشها حاکی از آن است که عناصر تروریستی در سوریه به نوعی از امکانات و تسهیلات آمریکا و برخی دیگر از کشورها در سوریه منتفع میشوند. این موضوعی است که نه تنها امنیت منطقه بلکه امنیت بینالمللی را ممکن است در معرض خطر قرار دهد. هیچ کشوری به اندازه ایران در این خصوص صاحب تجربه از حیث مقابله با این جریان تروریستی و تکفیری نیست.
بقایی بیان کرد: یکی از مواردی که میشود در چارچوبهای موجود هم در قالب نماینده ویژه دبیرکل در امور سوریه و فرمت آستانه در نظر بگیرد مقابله جدی با انباشت داعش در برخی نقاط اثبات شده در سوریه است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤالی گفت: تهدیدهای رژیم صهیونیستی تهدیداتی است که صد درصد خلاف حقوق بینالملل بوده و به شیوه خودش به نحو مقتضی از سوی ایران پاسخ داده خواهد شد.وی افزود: آنچه مشخص بود و در دیدار گروسی و وزیر خارجه مورد تأکید قرار گرفت رویکرد مثبت و همراه با حسن نیت ایران در پرداختن یا در رسیدگی به مباحث و موضوعاتی است که بین ایران و آژانس وجود دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسشی اظهار داشت: با اروپا در خصوص همه موضوعاتی که مورد نگرانی مشترک و یا علاقه مشترک باشد صحبت کردیم. به این معنا که در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل این ابتکار مبتنی بر حسن نیت از سوی ایران ارائه شد و گفتوگوهای خوبی بین معاونان وزارت امور خارجه با طرفهای اروپایی انجام و موضوع هستهای هم یکی از آن موضوعات بود.
وی ادامه داد: دامنه موضوعاتی که بین ما و کشورهای اروپایی مورد بحث قرار گرفته متعدد بوده و قاعدتاً ما با همین حسن نیت و رویکرد آماده هستیم با در نظر گرفتن منافع ملی و سه اصلی که همیشه راهنمای عمل ماست، عزت، حکمت و مصلحت.
بقایی درباره منقضی شدن قطعنامه ۲۲۳۱ در اکتبر ۲۰۲۵ اظهار داشت: آنچه منقضی میشود قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است به این معنا که این قطعنامه به صورت خودکار بعد از انقضای زمان ۱۰ ساله منقضی خواهد شد و موضوع هستهای ایران از دستورکار شورای امنیت خارج خواهد شد.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: از ابتدا اعتقاد داشتیم که ورود موضوع ایران به دستورکار شورای امنیت هیچ مبنا و توجیه قانونی و منطقی نداشته است. برنامه هستهای ایران کاملاً صلحآمیز بوده و در طول این دو سه دهه کاملاً اثبات شده است.
وی گفت: اینکه ما در مورد چه بخشهایی از بستهای که برجام را در برگرفت صحبت کنیم موضوعی است که میتواند در هر گفتوگوی احتمالی مورد بحث قرار بگیرد و عراقچی هم در این خصوص مختصات موضوع را بیان کرد.
وی همچنین گفت که در رابطه با محکومیت سران رژیم صهیونیستی برخی کشورها از جمله آمریکا و آلمان در دیوان بین المللی دادگستری و دیوان کیفری ورود اخلال گرایانه ای داشتند.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره حضور صهیونیستها در نشستها در منطقه بیان کرد: رژیمی که هیچ اعتقادی به اصول و اهداف سازمان ملل و به هنجارها و قوانین بینالمللی اعتقاد ندارد و ایجادش بر مبنای تعرض به یک ملت بوده است، چنین موجودیتی اساساً شایستگی حضور در مجامع بینالمللی مشخصاً سازمان ملل را ندارد.
وی افزود: در سطح سازمان همکاری اسلامی از مدتی قبل ابتکارهایی برای مخالفت با ادامه حضور رژیم صهیونیستی در سازمان ملل شروع شده است.