به گزارش مشرق، کاهش آلودگی هوا، کاهش ترافیک و افزایش تمایل مردم به استفاده از حمل‌ونقل عمومی یا وسایل نقلیه مشترک، دغدغه بسیاری از شهرهای جهان است و برای رسیدن به این اهداف، این شهرها از سیاست‌ها و اقدامات متعددی بهره می‌برند.
یکی از این سیاست‌ها، ایجاد خطوط HOV (High Occupancy Vehicle) یا "خطوط وسیله نقلیه با تعداد سرنشین بالا" است. خطوط HOV به خطوط ویژه‌ای در بزرگراه‌ها اطلاق می‌شود که تنها برای وسایل نقلیه‌ای با تعداد مشخصی سرنشین (معمولاً دو یا سه نفر) قابل استفاده است.
هدف اصلی این خطوط، کاهش ترافیک، کاهش آلودگی هوا و تشویق به استفاده از وسایل نقلیه مشترک است.
مزایای خطوط HOV
یکی از مزایای اصلی خطوط HOV، کاهش تراکم ترافیکی است. استفاده از این خطوط باعث کاهش تعداد خودروهای تک‌سرنشین در بزرگراه‌ها می‌شود و به تبع آن، جریان ترافیکی روان‌تر می‌گردد.
علاوه بر این، با کاهش تعداد خودروهای تک‌سرنشین و افزایش استفاده از وسایل نقلیه با سرنشین بیشتر، میزان انتشار آلاینده‌ها کاهش می‌یابد و به این ترتیب می‌توان به کاهش آلودگی هوا نیز کمک کرد.
خطوط HOV همچنین به افرادی که از اتومبیل‌های مشترک یا حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کنند، انگیزه می‌دهد و از آنجا که تعداد خودروهای در حال حرکت کاهش می‌یابد، هزینه‌های مرتبط با نگهداری و تعمیرات نیز کاهش خواهد یافت.
با این حال، این خطوط نیازمند نظارت و اجرای قوانین دقیق هستند. برای جلوگیری از سوءاستفاده و تخلف، لازم است که نظارت مستمر و اجرای قوانین به‌طور مؤثر انجام شود. علاوه بر این، در مناطقی که جمعیت و ترافیک کمتری دارند، استفاده از خطوط HOV ممکن است از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نباشد.
در بسیاری از شهرهای دنیا مانند سیدنی، ملبورن، توکیو، تورنتو و نیویورک، از خطوط HOV به عنوان بخشی از استراتژی‌های کاهش ترافیک و آلودگی استفاده می‌شود.
اجرای خطوط HOV در تهران
در تهران نیز اخیراً، بحث راه‌اندازی خطوط HOV مطرح شده است.
پوریا علیمردانی؛ مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران، در این خصوص گفت: در بسیاری از شهرهای دنیا، تاکسی‌ها و خودروهای پرسرنشین می‌توانند به‌صورت رایگان از خطوط HOV (خودروهای چندسرنشین) استفاده کنند.
وی افزود: شبکه‌ای از خطوط HOV در تهران طراحی شده است که بزرگراه شهید همت نخستین مرحله از اجرای آن خواهد بود. این شبکه مشابه سیستم خطوط BRT عمل می‌کند و به این ترتیب، خودروهایی که بیش از دو سرنشین دارند، می‌توانند از این مسیرها عبور کنند.
علیمردانی تأکید کرد: این طرح مصوبه شورای عالی ترافیک کشور و شورای ترافیک تهران را دارد و به‌زودی اجرایی خواهد شد.
محسن هرمزی؛ معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران، پیش از این اعلام کرده بود که این خطوط ویژه در بزرگراه‌ها تفکیک فیزیکی نخواهند داشت. بلکه از طریق علائم هشداردهنده، به مردم اطلاع داده می‌شود که در ساعات خاص، یعنی پیک صبحگاهی و عصرگاهی، تردد فقط برای خودروهای پرسرنشین مانند ون‌ها، اتوبوس‌ها و سرویس‌های ادارات امکان‌پذیر خواهد بود تا این خودروها بتوانند سریع‌تر حرکت کنند.
هرمزی همچنین گفت: اگر خودروهای شخصی و تک‌سرنشین در ساعات اعلامی وارد این مسیرها شوند، تحت نظارت تصویری جریمه خواهند شد.
اگرچه حل معضلات دیرینه آلودگی هوا و ترافیک در تهران یک چالش پیچیده است و نیازمند مجموعه‌ای از اقدامات مانند توسعه حمل‌ونقل عمومی و ارتقاء کیفیت سوخت است، اما به نظر می‌رسد اجرای این طرح می‌تواند به عنوان نقش مکمل، راه را برای کاهش معضلات مذکور هموارتر کند.
