به گزارش مشرق، احمد کاظمی پژوهشگر ارشد حوزه اوراسیا طی یادداشتی نوشت: برگزاری مراسم بزرگداشت «شهدای مقاومت؛ از عاشورا تا چالدران، از چالدران تا ظهور» در مسجد اعظم اردبیل، باعث موجی از واکنش‌های محافل قوم‌گرا در ترکیه و محافل ترکیزه شده در جمهوری آذربایجان گردید.

در نگاه اول، دلیل این واکنش‌ها به اظهارات یکی از حاضرین در این مراسم برمی‌گردد، حال‌آنکه ریشه این واکنش‌ها فراتر از موضوع اظهارات یک نفر است، حتی اگر دلیل مسئله، اظهارات یک شخص باشد از نظر افکار عمومی ایران که در فرایند نبردهای ادراکی و شناختی و با بصیرت تاریخی، همواره جلوتر از برخی از مدعیان آداب دیپلماتیک هستند، محافل ترکیه و جمهوری آذربایجان به لحاظ رویه رفتاری، حق اعتراض در این‌ خصوص را ندارند.

چراکه سال‌هاست که در این کشورها آداب حسن هم‌جواری و روابط دیپلماتیک کنار گذاشته شده و ماشین رسمی و سیستماتیک نفرت‌پراکنی علیه ایران در سطوح آموزش رسمی، ایجاد ساختارهای دولتی، فعالیت‌های ده‌ها تشکل قومی ضدایرانی شکل‌گرفته است.

آنها با آسودگی از سکوت و انفعال ارگان‌های دیپلماتیک ایران، آشکار و مستمراً نه‌تنها به عالی‌ترین ارکان نظام جمهوری اسلامی ناسزا می‌گویند؛ بلکه عناصر و مفاخر هویت‌بخش و افتخارآفرین ایران‌زمین را تحریف، تحقیر یا مصادره می‌نمایند.

هیاهوی سیاسی به رویه‌ای ثابت از سوی محافل آنکارا و باکو تبدیل شده

حتی اگر اظهارات آن شخص نبود، تجارب سایر اقدامات مؤثر معطوف به قفقاز و آناتولی که در عرصه‌های تاریخی یا دینی یا موضوع قراباغ از سوی ایران در سه دهه اخیر برگزار شده است، نشان می‌دهد که در این‌گونه موارد هیاهوی سیاسی به رویه‌ای ثابت از سوی محافل آنکارا و باکو تبدیل شده است.

واقعیت این است که آنها از اصل یادآوری جنگ چالدران و مقاومت تاریخی، ناخرسند و بیمناک هستند؛ بنابراین سؤالی که مطرح می‌شود این است که چرا محافل ترکیه، درحالی‌که عثمانی به یُمن ارابه‌های توپ، به پیروزی بزرگی در نبرد سرنوشت‌ساز چالدران دست‌یافت، از یادآوری این جنگ، دردناک می‌شوند؟

جنگ چالدران صحنه رشادت و مقاومت مردان و زنان غیور ایرانی

پاسخ به این سؤال در مجموعه‌ای از کارکردهای تاریخی، هویتی، ایرانی و دینی جنگ میهنی چالدران نهفته است. جنگ چالدران صحنه رشادت و مقاومت مردان و زنان غیور ایرانی از جمله آذری‌ها، کردها و ترکمن‌ها بود که همگی با توسل به مولایشان امیرالمؤمنین‌(علیه‌السلام)، در راه حفظ وطن از جان خود گذشتند.

جنگ چالدران ثابت کرد که هویت اصیل و شریف آذربایجانی به‌عنوان یک «نژاد ریشه‌دار و بومی ایرانی» به لحاظ تاریخی، مذهبی، فرهنگی، زبانی و نژادی نه‌تنها با «هویت غیربومی ترکی آناتولی» ارتباط ندارد، بلکه بزرگ‌ترین سدّ در مقابل توسعه‌طلبی ارضی و هویتی عثمانی است.

اشغال چندباره تبریز از جمله پس از جنگ چالدران و تعرض متجاوزان وحشی عثمانی به مال، جان و ناموس آذری‌ها و ارامنه تبریز و دیگر مردم ایران که با فتوای مفتی‌های عثمانی صورت گرفت، نشان داد که این برآورد تاریخی ایرانیان درست بوده است.

در واقع آذری‌های ایران به‌صرف زبان آذری که ریشه‌های آن توسط جبهه ترکی آناتولی تحریف می‌شود، نه‌تنها ارتباطی به به‌اصطلاح خانواده تُرک ندارند؛ بلکه بیشترین صدمات تاریخی را از این قوم مهاجم دیده و جزو اولین قربانیان ایده عثمانیسم بوده‌اند.

درناکی ادای احترام به شهدای آرمیده در شهیدگاه اردبیل

در تحولات کنونی منطقه و روابط بین‌الملل، یادآوری جنگ چالدران و کارکردهای آن، و ادای احترام به شهدای آرمیده در شهیدگاه اردبیل، برای آنکارا و محافل ترکیزه شده در باکو دردناک‌تر است.

چرا که آنها در قالب فتنه ژئوپلیتیکی پان تورانیسم و ماسونیسم انگلیسی به دنبال ایجاد به‌اصطلاح «جهان ترک»، تحقق «دالان تورانی ناتو»، از طریق تجزیه سوریه، عراق، ارمنستان، ایران، مناطق ترک‌نشین روسیه و سین‌کیانگ چین در آوردگاه مصاف نظم بومی منطقه‌ای بانظم آنگلوساکسونی هستند.

شیرینی این نقش نیابتی انگلیس برای ترکیه به آن حد است که علاوه بر پا گذاشتن عملی بر معاهده لوزان 1923 در خصوص مرزهای رسمی کنونی این کشور، با تجهیز و ساماندهی هیئت تحریرالشام در سوریه که خود آن را تروریست می‌دانست، وضعیتی برای این کشور ایجاد کرده است که امروز در چشم افکار عمومی جهان اسلام و وجدان بشریت، تمام زیرساخت‌های حیاتی دفاعی، صنعتی و اقتصادی مردم سوریه توسط رژیم صهیونیستی بمباران، و بخشی از آن اشغال می‌شود، بانک ترور نخبگان سوری اجرایی می‌گردد؛ و مدعیان وارث عثمانی، از پیروزی و موفقیت در سوریه سخن می‌گویند و به دنبال تسری آن به عراق و مصر با همان مدل عثمانی هستند.

در جنگ چالدران مقاومت و حماسه‌آفرینی آذری‌ها می‌درخشد

یکی از مهم‌ترین سدّها در برابر این جاه‌طلبی‌های ژئوپلیتیکی که در کانون آنها ایجاد به‌اصطلاح «جهان تُرک» قرار دارد، «هویت شریف آذربایجانی ایرانی» است؛ بنابراین یادآوری جنگ چالدران که در آن مقاومت و حماسه‌آفرینی آذری‌ها می‌درخشد، برای مجریان پان تورانیسم انگلیسی ناراحت‌کننده و دردناک است.

آنها از سال‌ها قبل گاه با تخطئه صفوی و گاه با تحریف آن تلاش کردند که به‌زعم خود از این سدّ بزرگ عبور کنند، به‌طوری‌که ساخت سریال در ترکیه برای تحریف رویکردهای شاه اسماعیل صفوی و ریشه‌های جنگ چالدران با پول شرکت نفت دولتی جمهوری آذربایجان (سوکار) در دستور کار قرار گرفته است؛ اما اقدامات خودجوش مردمی مانند آنچه در اردبیل اتفاق افتاد، نشان داد که ملت چندهزارساله ایرانی با بصیرتی تاریخی، به‌خوبی از رسالت خود در مقابله با فتنه‌های دشمنان این مرزوبوم آگاه هستند.