به گزارش مشرق، تنبیه بدنی همچنان به‌عنوان یکی از معضلات جدی در مدارس کشور مشاهده می‌شود. انتشار تصاویر یا فیلم‌هایی از آثار ضرب و جرح بر بدن کودکان و نوجوانان که به دلیل تنبیه بدنی در مدارس ایجاد شده، افکار عمومی را جریحه‌دار می‌کند.
هر چند تعداد تنبیه بدنی در مدارس کشور اندک است اما حتی یک مورد تنبیه بدنی هم زیاد است. هر دانش‌آموز، انسانی با حقوق و کرامت ذاتی است و تجربه خشونت در محیط آموزشی می‌تواند تأثیرات مخربی بر زندگی او داشته باشد.
تنبیه بدنی، همراه با تحقیر و آزار روانی در برخی مدارس، می‌تواند منجر شود که فضای مدرسه برای دانش‌آموزان به محیطی ناامن تبدیل شود.
تنبیه بدنی شامل هرگونه اعمال خشونت فیزیکی مانند ضرب و شتم، سیلی زدن، هل دادن و ... است.
تنبیه غیر بدنی (روحی و روانی) شامل تحقیر، توهین، تهدید، تبعیض، محروم کردن از حقوق اولیه و ایجاد ترس و اضطراب در دانش‌آموز است.
ترس از مدرسه و معلم
این رفتارها، علاوه بر تضاد آشکار با اصول تربیتی مدرن و حقوق دانش‌آموزان، تبعات منفی جدی بر روح و روان آنها به‌جا می‌گذارد.
ترس، کاهش اعتمادبه‌نفس، افت تحصیلی، ترس از مدرسه و معلم و اختلال در یادگیری از جمله پیامدهای تنبیه بدنی و تحقیر و آزار روانی دانش‌آموزان است. از سوی دیگر، این موضوع اغلب به درگیری میان والدین و مدارس منجر می‌شود و فضای آموزشی را متشنج می‌کند.
تأکید قوانین بر ممنوعیت تنبیه بدنی
در ماده ۸۱ آیین نامه انضباطی مدارس صراحتاً بر ممنوعیت تنبیه بدنی دانش‌آموزان در مدارس تأکید و اشاره شده است: تنبیه بدنی دانش‌آموز و سوء رفتار با او به هر دلیل و تحت هر شرایطی ممنوع است و با متخلفین طبق مقررات و قوانین برخورد می‌شود. مدیر مدرسه باید همکاران خود را نسبت به امور انضباطی (ممنوعیت تنبیه بدنی و سوء رفتار با دانش‌آموز) آگاه کند.
در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، مصادیق سوءرفتار با کودکان و نوجوانان این‌گونه تعریف شده است: هرگونه فعل یا ترک‌فعل عمدی که سلامت جسمی، روانی، اخلاقی یا اجتماعی کودک و نوجوان را در معرض خطر قرار دهد، از جمله ضرب‌وجرح، محبوس کردن، سوءاستفاده جنسی، توهین یا تهدید. همچنین مجازات‌هایی، از جمله دیه و حبس، برای افرادی که اقدام به ضرب‌وجرح و تنبیه بدنی دانش‌آموزان می‌کنند، تعیین شده است.
طبق قوانین وزارت آموزش و پرورش، پرونده افرادی که اقدام به تنبیه بدنی دانش‌آموزان می‌کنند، به هیئت رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع می‌شود و این هیئت بر اساس شواهد و گزارش‌های موجود، رأی خود را صادر می‌کند. با این حال، برخی کارشناسان معتقدند که در برخی موارد آرای صادره به اندازه کافی بازدارنده نبوده و ممکن است در پیشگیری از وقوع موارد مشابه مؤثر واقع نشود.
با این حال با توجه به اینکه تنبیه بدنی از مصادیق سوءرفتار بوده و ممنوع است، والدین می‌توانند موضوع را از طریق مراجع قضایی و قوه قضائیه پیگیری کنند.
نمونه‌ای از یک پرونده
در روزهای اخیر تصویری از تنبیه بدنی و آثار ضرب و جرح در بدن دانش‌آموز "مدرسه فاروق" در شهرستان ایرانشهر استان سیستان و بلوچستان در فضای مجازی منتشر شد.
داوود گلی، رئیس اداره اطلاع‌رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش استان سیستان و بلوچستان با تأیید تنبیه بدنی صورت گرفته گفت: دانش‌آموز موردنظر تحرک و جست‌وجوی زیادی داشت و رفتارهای شیطنت‌آمیز او طی سال تحصیلی به اطلاع خانواده رسیده بود.
تنبیه بدنی باعث شکستگی دست نشد
وی افزود: در یکی از روزها، دانش‌آموز به دفتر مدرسه فراخوانده شد و معاون مدرسه، تحت تأثیر هیجانات لحظه‌ای، اقدام به یک تنبیه جزئی کرد؛ البته این تنبیه به حدی نبود که منجر به شکستگی دست شود.
گلی در پاسخ به این پرسش که "تنبیه جزئی به چه معناست؟" بیان کرد: برخوردی با دانش‌آموز صورت گرفته و تنبیه بدنی انجام شده است. این اقدام، طبق قوانین و مقررات آموزش و پرورش، یک تخلف اداری محسوب می‌شود. بر اساس شواهد و گزارش‌های جمع‌آوری‌شده، برای معاون مدرسه پرونده‌ای در هیئت رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان آموزش و پرورش تشکیل شده و این موضوع در حال بررسی است و پس از بررسی، رأی لازم صادر خواهد شد.
رئیس اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش استان سیستان و بلوچستان بیان کرد: وجه ناپسند دیگر این ماجرا به واکنش خانواده دانش‌آموز مربوط می‌شود. آنها به‌جای مراجعه به اداره آموزش و پرورش برای پیگیری قانونی، دو برادر دانش‌آموز را به مدرسه فرستاده‌اند که این اقدام به درگیری فیزیکی با معاون مدرسه منجر شده است.
وی در پاسخ به این پرسش که "وقتی خانواده با تنبیه بدنی کودک خود مواجه می‌شود، آیا طبیعی نیست که به مدرسه مراجعه کرده و اعتراض کند؟ به نظر می‌رسد اقدام ناپسند اولیه از سوی معاون مدرسه رخ داده است، او در برابر شیطنت یک کودک نتوانسته خویشتن‌داری کند و با وجود آگاهی از اینکه تنبیه بدنی یک تخلف محسوب می‌شود، اقدام به این کار کرده است همچنین این نگرانی مطرح است که آیا دانش‌آموز پس از این حادثه حاضر است به مدرسه بازگردد؟" متذکر شد: پس از وقوع حادثه تنبیه بدنی، پیگیری‌هایی انجام و مشخص شد که دانش‌آموز به دلیل این اتفاق به مدرسه بازنگشته است. برای دلجویی، نمایندگانی از مدرسه به خانه خانواده دانش‌آموز مراجعه کرده‌اند. با توجه به رسم و رسومات محلی استان، جلسه‌ای با حضور بزرگان طایفه برگزار شده تا این مسئله به شیوه‌ای مسالمت‌آمیز حل شود.
وی در پاسخ به این پرسش که برخی معتقدند آرای صادر شده توسط هیئت تخلفات اداری آموزش و پرورش برای جلوگیری از تکرار تنبیه بدنی بازدارنده نیست، گفت: در هر مجموعه‌ای قوانین و مقررات خاصی حاکم است اما برخی از این قوانین به اندازه کافی بازدارنده نیستند؛ در حوزه آموزش و پرورش نیز هیئت رسیدگی به تخلفات اداری وظیفه بررسی این‌گونه موارد را بر عهده دارد و بر اساس میزان تخلف، رأی صادر می‌کند. در برخی مواقع ممکن است رای انفصال از خدمت یا چند هفته انفصال از خدمت صادر شود.
راهکارهایی برای جلوگیری از تنبیه بدنی
برای پیشگیری از تنبیه بدنی در مدارس کشور نیاز است تا معلمان و به ویژه عوامل اجرایی مدرسه همچون معاون و مدیر با برگزاری دوره‌های آموزشی درباره روش‌های تربیتی صحیح، مدیریت کلاس و حل مسئله آشنا شوند همچنین حمایت‌های لازم از دانش‌آموزان و خانواده‌ها برای ایجاد فضای امن در مدرسه و کلاس درس انجام شود با این حال مهمترین نکته نظارت دقیق بر مدارس و برخورد جدی با موارد تنبیه بدنی است.
۱۰:۳۰ - ۱۴۰۳/۱۰/۲۱
