کد خبر 1685039
تاریخ انتشار: ۱۲ بهمن ۱۴۰۳ - ۱۱:۵۴

به گزارش مشرق، کانال تلگرامی اندیشکده تهران نوشت:

سقوط بشار اسد و قدرت‌گیری اسلام‌گرایان سلفی در کنار ضرباتی که بر جنبش حماس و حزب‌الله واردشده، بخشی از ‏بازدارندگی منطقه‌ای ایران را با آسیب جدی همراه کرده است، بازیگران رقیب و دشمن این وضعیت را به مثابه ‏تغییر توازن قدرت در سطح منطقه‌ای فهم خواهند کرد و درصدد برخواهند آمد که به سمت پرکردن خلأ قدرت ‏اقدام کنند.‏

در نظم مبتنی بر موازنه قدرت که برای مدت‌ها بر ترتیبات سیاسی و امنیتی خاورمیانه حکمفرما بوده است، ‏هرگونه تحول به شکل افزایش یا کاهش قدرت میان بازیگران رقیب و دشمن در مجموعه امنیتی غرب آسیا ‏دربردارنده تغییرات قابل‌توجه هم در ادراک و هم در واقعیت میدانی است.‏

در این میان عربستان سعودی و امارات عربی متحده دو بازیگر اصلی عربی هستند که تحولات جدید سوریه و ‏لبنان را از منظر فرصت‌های نوظهور تحلیل می‌کنند؛ عرصه‌ای که می‌تواند ضمن خارج کردن رقیب دیرینه از ‏چرخه کنشگری فعال، تهدیدات جدید و منبعث از تغییر آرایش قدرت را نیز مدیریت کرده و فراتر از این دو ‏زمینه به سمت بازیگری فعال به شکل بسط الگوی مورد نظر خود حرکت کنند.‏

بر این مبنا می‌توان بازیگری ابوظبی و ریاض را حول سه محور تبیین کرد:‏

تثبیت خروج ایران از بازی

نفوذ منطقه‌ای ایران و حضور در پایتخت‌های عربی با شکل‌دهی به محور مقاومت در طول دو دهه گذشته، ‏محدودیت‌های بازیگری را برای امارات و عربستان فراهم آورده بود. پروژه اسقاط بشار اسد و مشارکت فعالانه ‏در اوایل بحران داخلی در سوریه بازتابی از این رقابت برای خارج کردن ایران از بازی بزرگ در خاورمیانه و ‏قطع اتصالات آن با گروه‌های مقاومت در لبنان و فلسطین اشغالی بود. فرصت بوجود آمده پس از سقوط بشار ‏اسد برای ابوظبی و ریاض در شرایط کنونی را می‌توان برابر همان «بشقاب طلایی» دانست که ترکی الفیصل ‏رئیس پیشین سازمان اطلاعات عربستان درباره حمله آمریکا به عراق و قرار گرفتن این کشور در حوزه نفوذ ایران ‏به کار گرفت. او گفته بود ایالات متحد آمریکا عراق را در یک بشقاب طلایی به ایران هدیه داد.

مدیریت تهدیدات نوظهور

به موازات مدیریت رفتار سوریه پسااسد از حیث تحرک فعالیت‌های ایران و گروه‌های همسو چه در داخل سوریه ‏و چه در محیط پیرامونی آن، مقامات امارات و عربستان در تلاشند تا ضمن استفاده از خلا قدرت پیش آمده ‏برای خارج کردن ایران از بازی، تهدیدات نوظهور منبعث از حضور اسلام‌گرایان سلفی و اخوانی، گروه‌های ‏جهادی، داعش و وضعیت شکننده سیاسی و اقتصادی سوریه را هم مدیریت کرده و مانع از بازگشت مجدد ‏سوریه به ورطه بحران داخلی گردند که می‌تواند مجدداً زمینه بازیابی نفوذ ایران را فراهم کند. حضور هیئت‌های ‏سیاسی به‌ویژه حضور وزیر خارجه عربستان در دمشق و دیدار با احمد الشرع بخشی از این دستور کار است. در ‏موضوع لبنان نیز تعیین رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر به‌عنوان بخشی از تقسیم‌کار آمریکا و عربستان ناظر بر تثبیت ‏روندهای در حال وقوع و مدیریت تهدیدات نوظهور است که بتواند پروسه سیاسی شکل گرفته را به سمت یک ‏خروجی مطمئن و قابل محاسبه هدایت کند.‏

بازیگری اقتصادی

سومین محور شکل‌دهنده به الگوی رفتاری امارات و عربستان منطق اقتصاد سیاسی است که بویژه با نسخه‌های ‏اقتصادی پسانفت در دستور کار بازیگران شورای همکاری خلیج فارس با چشم‌اندازهای ۲۰۳۰، ۲۰۳۵ و ۲۰۴۰ ‏قرار گرفته است. برای چندین دهه، امارات متحده عربی رهبر بلامنازع اقتصادی منطقه بوده و سرمایه‌گذاران ‏خارجی را جذب کرده است. بااین‌حال، اخیراً عربستان سعودی تلاش‌های خود را برای رقابت با دبی و معرفی ‏خود به عنوان رهبر جدید اقتصادی منطقه دوچندان کرده است. این رقابت می‌تواند ضمن تغییر اولویت‌های این ‏بازیگران برای منطقه، روندهای نوظهور در خاورمیانه را نیز با منطق اقتصاد و تجارت همراه سازد. البته این معادله ‏می‌تواند روابط عربستان و امارات را نیز دستخوش رقابت و حتی تنش کند.‏

سعودی‌ها مشتاق افزایش سهم خود از تجارت و سرمایه‌گذاری منطقه‌ای و بین‌المللی هستند و در موقعیتی قوی ‏برای جذب استعدادها و مقرهای شرکت‌ها قرار دارند. دورنمای سوریه و لبنان می‌تواند بخشی از این ‏سرمایه‌گذاری‌ها را به خود اختصاص دهد.

اهمیت عامل اقتصاد برای عربستان و امارات در مزیت نسبی‌ای است که ‏این دو بازیگر می‌توانند در نسبت با رقبا به عرصه آورند و کارت‌های چانه‌زنی خود را افزایش دهند. همچنین ‏اقتصاد به‌عنوان اهرم فشار سیاسی در شرایطی که حوزه شام با شکنندگی اقتصادی مواجه است، می‌تواند تبعیت ‏سیاسی را نیز برای این دو کشور به همراه داشته باشد.‏

*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 15
  • در انتظار بررسی: 0
  • غیر قابل انتشار: 3
  • IR ۱۲:۰۱ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۲
    3 0
    این‌ها رو که میدونیم. راهبرد گام به گام بدهید
  • IR ۱۲:۰۴ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۲
    4 4
    توکل به خدا و جوانان سوریه
    • IR ۱۴:۴۴ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۲
      2 0
      جوانان سوریه
    • IR ۱۷:۴۹ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۲
      1 1
      تحولات منطقه اینگونه که ساده سازی کرده اید نخواهد ماند.
    • US ۱۸:۲۴ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۲
      2 3
      لابد خیال کردی جوانان سوریه کشورشون رو میگذارند روی سینی تقدیم میکننو به شماها!
  • IR ۱۲:۱۹ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۲
    2 0
    حالا اینها میرن جارو میکنن
  • IT ۱۲:۲۸ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۲
    4 0
    بازیگری عربستان و امارات در سوریه فقط به دستور و برنامه ریزی گنده لات محله امریکاست حاجی. یعنی خاک بر سر مسلمانی ما، اونا جنگ رو بر منطقه حادث میکنن، سلاحش ما مسلمانان، ساختن پس از جنگ هم با مسلمانان. یعنی منابع ملی کشورهای مسلمان بالاخره تمام خواهد شد.
  • کارگر IR ۱۲:۵۷ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۲
    1 1
    ترکی فیصل رئیس استخبارات عربستان وعده نصرت به منافقین هم داد ! دلارهای نفتی سرازیر فرقه شده میتینگ های بزرگ راه انداختند. سیاستمدار تا مزقونچی را خریدند تا مجیز گوی قجر شوند . حالا هم در توهم تکرار گسیل تحریر شام به دمشق دورخیز فتح تهران دارند ! نظام دلخوش به مداحان و بازگشت به وضع سابق !
  • IR ۱۴:۴۲ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۲
    0 1
    به نطر من اگر پای اسد بیگی به هفت تپه باز شد مردم در خوزستان اجازه دارند طرع را بکشند .. یعنی برند پیداش کنند خودشو فامیلشو و رییس سازپان خصوصی سازی را بکشند اشکالی هم نداره .. ازادند .. امیدوارم سپاه دخالت نکنه ..
  • شاهرخ IR ۱۵:۳۰ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۲
    1 0
    احساس پیروزی از لبنان تا سوریه و غزه
  • IR ۲۰:۱۳ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۲
    2 0
    اقتصاد عربستان و امارات و قطر روی هم نمی توانند تحولی در اقتصاد سوریه ایجاد کنند و خرج کردن در آنجا ریختن پول در چاه است و اقتصاد این کشورها را نابود می کند چون سوریه عملا تجزیه شده بین ترکیه و اسراییل و امریکا و اقلیتهای دینی و نژادی. ترکیه و اسراییل و کردها ر کدام ادعای ارضی دارند
  • IR ۰۰:۱۴ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۳
    1 3
    سوریه تمام شد بهتر هم شد تمام شد دخالت در کشور دیگه نتایج خوبی ندارد ( غرب اینکارو انجام میده ولی قرار نیست الگوی ما باشد و الان ترکیه و قطر ) چند سال دیگه سوریه وضع خوبی خواهد داشت
  • IR ۰۰:۱۶ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۳
    0 2
    در این مقطع زمانی حرف اول اقتصاد کنار قدرت نظامی میزند زمانه عوض شده است و شماها نمیتونین با الکوی گذشته پیش برید همین امارات کوچک الان تو کلی کشور منطقه و شمال افریقا و افریقا تاثیر گذار است اول سرمایه جذب کرد رفاه اورد رفت سراغ منافع در خارج کشور
  • IR ۰۰:۱۸ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۳
    0 2
    هیچ اتفاقی توسط جوانان سوری نمیوفته و بیوفته دیگه شماها جایی ندارید چون نتایج دخالت شما هر جا اقتصاد رو ضعیف کرده بود این نسخه برا سن بالا ها که در کشور دیگه بودند جواب داد ولی نسل جدید زرنگ هستند و حواسشون هست
  • CN ۰۸:۴۶ - ۱۴۰۳/۱۱/۱۳
    3 0
    بزودی گروهای طرفدار ترکیه و قطر از یکسو و طرفداران سعودی و امارات از سوی دیگر کما فی السابق به جان هم افتاده و مردم عافیت طلب سوریه لفنه خواهند شد.

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس