به گزارش مشرق، محمدحسین جعفریان، مستندساز، نویسنده، شاعر و روزنامهنگار، در گفتوگو با تسنیم، با اشاره به مطالبات اهالی فرهنگ از رئیس دولت یازدهم گفت: به نظرم سختترین کاری که رئیس دولت یازدهم در حوزه فرهنگ دارد، مربوط به حوزه سینما است. این هنر سالهای سال است که بعد از مرتضی آوینی دغدغه سینمای انقلاب و رسیدن این حوزه به آرمانهای انقلاب را دارد. بیش از سه دهه از برگزاری جشنواره فیلم فجر میگذرد و در آخرین دوره آن که سال گذشته برگزار شد، همه مدیران، حتی خود آقای شمقدری اذعان داشتند که سینمای ما تا رسیدن به نقطه آرمانی و انقلابی فاصله بسیار دارد.
وی ادامه داد: در این میان این را هم باید در نظر داشته باشیم که هزینهها و مخارج هنگفتی خرج سینمای این کشور میشود. سختترین کار رئیس جمهور دولت آینده در حوزه سینما این است که باید سنخیت بین سینمای فعلی را با خواستهها و مطالبات فعلی مردم روشن کند. دغدغههای موجود در این حوزه مانند خانه سینما، انجمن صنفی و... را رفع کند و برای تولید آثار فاخر اقدام کند. همانطور که میدانیم در دنیای فعلی این زبان هنر و سینما است که به بهترین شیوه میتواند آرمانهای انقلاب را به دیگران منتقل کند.
تناقض شعار و ادعا با عملکرد مجریان فرهنگی
سازنده مستند «شیر دره پنجشیر» در ادامه به مدیریت نادرست در حوزه فرهنگ به ویژه سینما تأکید کرد و افزود: مدیریتهای غلط در سالهای گذشته سبب شده است تا شخصیتهایی که در حوزه فرهنگ انقلاب تلاش میکردند و دغدغه اعتلای آن را داشتند، شیوههای دیگری را اتخاذ کنند. عدهای چون از مدیریت و شیوه مدیران فرهنگی ناامید شده بودند، به انجام کارهای دیگری روی آوردند و عدهای دیگر نیز به کار خود ادامه دادند، اما در آثارشان یأس و ناامیدی از بهبود وضعیت موجود دیده میشود. زروئی نصرآبادی که چند روزی است در بیمارستان بستری شده و امیدوارم که حالش به زودی بهبود یابد، یکی از همین افراد است. سالها است که او تهران را رها کرده و به یکی از روستاها در حاشیه تهران رفته و در آنجا زندگی میکند. وقتی در نامهای دلیل آن را جویا شدم، گفت که شعار و ادعا در مراکزی که عهدهدار فرهنگ هستند، با آنچه که در عمل میبینیم، متفاوت است.
فیلمهایی که دردی از فرهنگ دوا نمیکند
جعفریان در ادامه به تأکیدات مقام معظم رهبری در حوزه سینما و فرهنگ اشاره کرد و یادآور شد: چندی پیش، یادواره هفت هزار شهید زن در تهران برگزار شد که حضرت آقا در پیامی که به این کنگره داده بودند بر تولید فیلم از روی زندگی این شهدا تأکید کردند. موضوع زندگی شهدا و فداکاران زن در هشت سال دفاع مقدس به دلیل اینکه در طی این چند سال به آن پرداخته نشده جذاب است و مردم تشنه شنیدن سرنوشت زندگی آنها که همانند افسانه است، هستند. نمونه این موارد را میتوان در استقبال مردم از کتاب «دا» دید. با وجود تأکیداتی که مقام معظم رهبری برای این امر داشتند، ما شاهد کلید خوردن تولید فیلم سینمایی «لاله» بعد از چند هفته از این یادواره هستیم.
به گفته این فعال عرصه فرهنگی، بودجههای هنگفتی برای تولید این فیلم در نظر گرفته شده است که میتواند بخشی از آن مشکل بسیاری از تولیدکنندگان فیلم در شهرستانها که برای اعتلای این فرهنگ تلاش میکنند، را برطرف کند. برای هزینهکرد این بودجه باید به این فکر کرد که آیا این تصویر واقعی از یک زن مسلمان ایرانی است؟ آیا برای تولید فیلم باید هزینه و توانایی کشور را برای این صرف کنیم که چهره و زندگی اولین زنی که در مسابقات رالی شرکت کرده است را نشان دهیم یا همانطور که حضرت آقا تأکید داشتند، چهره زن مسلمان ایران در طول این چند سال را به تصویر بکشیم؟ پرداختن به این نوع فیلمها چه دردی از فرهنگ ما را دوا خواهد کرد؟
وی افزود: یا فیلمهایی از جنس «یک خانواده محترم» هم همین وضعیت را دارد که تلاش میکند تا چهرهای مخدوش از ایران را نشان دهد. اکثر فیلمهایی که در دورههای گذشته در جشنوارهها موفق به دریافت جایزه میشدند، در تخریب چهره ایرانی مسلمان تلاش میکنند. سیدمحمد حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، برایم تعریف میکرد که وزیر فرهنگ کشور روسیه در تبادل فرهنگیای که قرار بود میان ما و آنها صورت گیرد، بر مبادلات فیلمهایی که در خود کشور تولید میشود و خانواده اصلی ایرانی را به تصویر میکشد، تأکید داشتند و میگفتند که فیلمهای دیگر سعی در تخریب شخصیت یک ایرانی مسلمان دارند و بیشتر سیاهنمایی میکنند. این وضعیت سینما است که همه هم به آن اذعان دارند.
دولت یازدهم طفیلیها را از حوزه فرهنگ پاک کند
جعفریان ادامه داد: البته باید این نکته را حتماً ذکر کنم که در طول سالهای گذشته کمتر وزیر فرهنگی را دیدهام که همانند آقای حسینی، وزیر ارشاد فعلی، برای فرهنگ دل بسوزاند و تلاش کند با تمام آنچه که در دست خود دارد، برای اعتلای فرهنگ این جامعه و سوق دادن آن به سمت اسلام و قرآن تلاش کند، اما همگی اذعان دارند که در بسیاری از مواقع رشته امور از دست این مسئولان هم خارج میشود و به دست کسان دیگری میافتد. بنا بر آنچه که تاکنون گفتهایم، رئیس جمهور آینده باید فرهنگ این سرزمین را از وجود طفیلیهایی که نه بر اساس ضوابط که بر مبنای روابط بر امور حاکم شدهاند، پاک کند. البته باید این را هم متذکر شد که رونق سینما و اعتلای محتوای آثار در چند سال گذشته رو به رشد بوه است.
جفای عمومی در حق «شعر»
جعفریان که بخش دیگری از فعالیتهای اصلی خود را در حوزه شعر میداند، به بخش دیگری از حوزه گسترده فرهنگ، با عنوان "ادبیات" اشاره کرد و یادآور شد: در این حوزه، بزرگترین جفایی که در حق عرصههای مختلف ادبی شده است، متوجه حوزه «شعر» است. ما در طی سالهای اخیر شاهد یک جفای عمومی در حوزه شعر هستیم؛ هم از طرف رسانهها و بالاتر از آن صدا و سیما و هم از طرف مسئولان کشوری. بدون اغراق میتوان گفت که با تمام کژتابیهایی که فعالیتهای اخیر در حوزه شعر داشتیم و بیشتر جنبه نمایشی داشت تا علمی و کاربردی، اما توجه ویژهای به «شعر» به عنوان میراث ملی این کشور شد. جشنوارههایی که برای شاعران برگزار شد، منجر به معرفی بیشتر شاعران کلاسیک شد که از این موارد میتوان به «ژولیده نیشابوری» و «وحشی بافقی» اشاره کرد.
بودجه را برای اعتلای فرهنگ ملی صرف کنیم
سراینده «پنجرههای رو به دریا» با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری به حوزه شعر و اعتلای این شاخه از ادبیات، گفت: در یکی از نشستهایی که حضرت آقا با شاعران داشتند، بر این نکته تلاش کردند که بهتر است هزینه و بودجه را در حوزهای صرف کنیم که در جهان سرآمد هستیم، به عبارت دیگر منظور ایشان این بود که اگرچه ما در حوزه رمان و نمایشنامهنویسی در رتبههای اول دنیا نیستیم، اما در حوزه شعر اگر اول نباشیم حتماً یکی از بهترینها هستیم. اگر از شما بپرسند که 10 چهره فرهنگی و علمی کشور خود را نام ببرید، اسامیای که ابتدا در ذهن شما متصور میشود، فردوسی، حافظ، مولوی و ... است. اگر در این میان دانشمندانی مانند ابوعلی سینا را هم نام ببرید، باز هم به حوزه شعر اشاره کردهاید، چرا که ابن سینا هم در کنار طب و فلسفه، دستی بر شعر دارد.
وی در ادامه با انتقاد از نگاه رایج در حوزه فرهنگ یادآور شد: به جز حضرت آقا که اینقدر به شعر اهتمام ویژه دارند و حاضر میشوند که در طی یک سال یک یا چند دیدار با شاعران داشته باشند، دیگر مسئولان چنین اهتمامی را ندارند. حتی بخشدار و فرماندار یک شهر حاضر نمیشوند که جلسهای با شاعران بگذارند. تا چند سال گذشته، کسانی که ماکارونی را به شیوههای مختلف تولید میکردند و یا یک رباط میساختند، جزء نخبه شناسایی میشوند، اما نوجوانی که از 17 سالگی شعر خوب میگوید، جزء این دسته قرار نمیگیرد که البته این موضوع با انتقاد من در جلسه شاعران با رهبر معظم انقلاب در دست پیگیری قرار دارد.
نویسنده کتاب «در پایتخت فراموشی» به برگزاری جشنواره شعر فجر اشاره کرد و افزود: رشد جشنواره شعر فجر را با فیلم فجر مقایسه کنید، برگزاری این جشنواره به برگزاریای فرمایشی و تنها برای رفع تکلیف مبدل شده است، بدون اینکه به رفع نیازها و کشف استعدادهای جدید در حوزه شعر بپردازد.
وی در ادامه به حوزه نشر اشاره کرد و گفت: در حوزه نشر نیز رئیس جمهور آینده با مشکلات بسیاری مواجه است، چرا که گرانیهای اخیر و مشکلات کاغذ در سال گذشته تأثیر منفیای بر روند چاپ و نشر گذاشت و سبب شد که کتاب بیش از هر زمان دیگری، از سبد فرهنگی خانوار خارج شود، هرچند فعالیتهایی برای بهبود این وضعیت انجام شده است. در این میان کاندیدای ریاست جمهوری باید برنامههای فرهنگی خود را به روشنی بیان کنند و تنها به تشریح برنامههای سیاسی و اقتصادی خود نپردازند.