به گزارش ویژه نامه ضیافت مشرق به نقل از فارس، همواره پرسش‌های بسیاری درخصوص آیات مختلف قرآن کریم در ذهن افراد بسیاری نقش می‌بندد که پاسخ‌های مناسبی باید برای آنها داده شود. از این پس قرار است برای بالا بردن سطح آگاهی و معرفت دینی و قرآنی مخاطبان ارجمند، پرسش‌هایی را از آیات مختلف، طرح و پاسخ آنها را از محضر علامه شعرانی ذکر کنیم البته ترتیب سؤالات براساس سوره‌های قرآن کریم خواهد بود.
*** سوره مبارکه «بقره»
«إِن تَرَکَ خَیْرًا الْوَصِیَّةُ»
وصیت به چه معناست و آیا شامل منجزات مریض نیز می‌شود؟
جواب: وصیت در لغت به معنای طلب انجام فعل از غیر است و برفعل خود انسان اطلاق نمی‌شود، ولی قید فعل به پس از مرگ، اصطلاح فقهاء است نه معنای لغوی. پس منجزات مریض در حال احتضار و اقرار او، وصیت محسوب نمی‌شوند، ولی از آنجایی که اجرای آن به دست دیگری و پس از مرگ اوست، غالباً اطلاق لفظ وصیت بر آن صحیح و در بسیاری از اخبار آن اطلاق شده است.
«فَمَن بَدَّلَهُ بَعْدَ مَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى الَّذِینَ یُبَدِّلُونَهُ»
چرا وصی به خاطر عدم انجام وصیت مجازات شود؟
جواب: ثواب و عقاب اخروی مترتب بر فعل اختیاری است و کسی که حق خدا و مردم را عمداً ترک کرده و حج نگزارده و خمس نداده و وصیت نیز نکرده، حتی اگر وارث حق او را ادا کند مستحق عقاب است مگر به تفضل الهی، و به عکس اگر وصیتی کند و وصی به آن عمل نکند او را عقاب نمی‌کنند. و در زمان ما جماعتی از متظاهرین به علم که از اصول بی‌خبرند می‌گویند: اگر وصی قضای دینِ میت را نکند میت مؤاخذه می‌شود و اگر وارث قضای دین میت کند بدون آنکه میت او را وصی کرده باشد، میت عقوبت نمی‌شود. (پس می‌توان گفت که معیار ثواب و عقاب، انجام و عدم انجام وظیفه است)
«فَمَنْ خَافَ مِن مُّوصٍ جَنَفًا أَوْ إِثْمًا»
فرق بین جنف و اثم چیست؟
جواب: جنف انحراف ناآگاهانه از حق به باطل، ولی اثر انحراف عامدانه و عالمانه است و لذا مقابل اثم یعنی انحراف آگاهانه، جنف به معنای انحراف سهوی قرار می‌گیرد.
«کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ»
روزه پیشینیان چگونه بوده است؟
جواب: روزه مسیحیان چنانکه از کتب خود آنها معلوم می‌شود بین طوایف آنها محل اختلاف است. پیروان پاپ چند روز قبل از عید پاک روزه می‌گیرند و آن را «کارم» می‌گویند و پروتستان‌ها هیچ روزه واجب ندارند. و یهود روز دهم ماه اول شرعی که عاشورای تاریخ آنان است یک روز روزه واجب و در سایر ایام سال روزه مستحب، بدون وقت معین و اندازه خاص دارند و معتقدند که حضرت موسی (ع) چهل روز را روزه گرفت، اما آنها این را بر خود واجب نمی‌دانند.
«وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ»
اگر دعا مستجاب است، چرا بسیاری از دعاهای ما مستجاب نمی‌شوند؟
جواب: یکی از شرایط استجابت دعا، حسن ظن بلکه یقین به اجابت است که در کتاب «عدة‌الداعی» ذکر شده است. چنانکه در کارهای دنیا کسی که با تردید و شک اقدام کند، البته پیروزی نیابد و به مقصد نرسد، مگر آنکه با امید تامّ و اعتماد کامل اقدام کند و در توسل به اسباب روحانی، امید، جدیت و حسن عقیده واجب است. بنابراین افرادی که روحیه‌ای ضعیف دارند همت از مردان خدا می‌طلبند که همت آنان از اجابت متخلف نمی‌شود.
و مردمی که در تأثیر دعا و استجابت آن شک می‌کنند به علت آن است که باطناً مادی هستند و تصور می‌کنند که دعا با شک هم مانند داروهای طبی مؤثر است.
«وَلاَ تَأْکُلُواْ أَمْوَالَکُم بَیْنَکُم بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُواْ بِهَا إِلَى الْحُکَّامِ لِتَأْکُلُواْ فَرِیقًا مِّنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالإِثْمِ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ»
چرا حکم لاتأکلوا، در این آیه مقید به علم (وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ) شده است؟
جواب: چون تکلیف مشروط به علم است و موضوع هر حکم باید قبل از آن معین باشد. پس باید اول باطل معلوم باشد تا نهی بدان تعلق گیرد و چون باطل، به معنای حرام شرعی است، نهی لاتأکلوا ارشاد یا تأکید است، مثل اطیعوالله و اطیعوا الرسول. پس اگر ندانیم معامله‌ای حرام یا باطل است، با این آیه نمی‌توان حرمت آن را ثابت کرد.
روزه مسیحیان چنانکه از کتب خود آنها معلوم می‌شود، بین طوایف آنها محل اختلاف است. پیروان پاپ چند روز قبل از عید پاک روزه می‌گیرند و آن را «کارم» می‌گویند و پروتستان‌ها هیچ روزه واجبی ندارند.
