دوره جديد نشريه «منشور برادري» به صاحب امتيازي و مديرمسئولي محمد مهدي عبد خدايي و سردبيري عبدالحميد عبدخدايي منتشر شد.
در شماره اول دوره جديد که تاريخ 18 دي ماه را بر خود دارد، مطالب متنوعي درباره شهيد سيد مجتبي نواب صفوي و ديگر ياران وي در فدائيان اسلام آورده شده است.
محمدمهدي عبدخدايي کيست؟
محمدمهدي عبدخدايي فرزند مرحوم آيتالله آقاي شيخ غلامحسين تبريزي در ارديبهشت ماه سال 1315 در مشهد مقدس چشم به جهان گشود.وي ده سال بيشتر نداشت که پس از اعدام انقلابي کسروي، در منزل خودشان با نواب صفوي آشنا گشت؛ وي در همان زمان در جلساتي که نواب با پدرش داشت، شرکت داشت.
محمدمهدي در دوران نوجواني به تهران رفت و در بازار تهران مشغول به کار شد، در همان زمان به عضويت فدائيان اسلام در آمد.
زماني که رهبر فدائيان اسلام به دستور مصدق در زندان به سر مي برد، عبدخدايي به فرمان سيد عبدالحسين واحدي مأموريت يافت تا دکتر فاطمي، مشاور و رابط مصدق با دربار پهلوي را ترور نمايد.
عبدخدايي پس از ترور فاطمي که تنها به مجروح شدن منجر گرديد به علت سن کم به 20 ماه زندان محکوم شد؛ وي پس از آزادي به تحصيل علوم ديني پرداخت و در تمام فعاليتهاي فدائيان اسلام شرکت نمود.
پس از شهادت سيدمجتبي نوابصفوي، تحت تعقيب مأموران رژيم قرار گرفت و پس از دستگيري به 8 سال زندان محکوم گرديد، که 4 سال آن را در زندان برازجان گذراند.
وي پس از مدتي ازدواج نمود و در زمان اوج مبارزات توفنده مردم عليه رژيم پهلوي به جرگه مبارزان پيوست.
محمد مهدي عبدخدايي در سال 1358 نشريه منشور برادري را مجدداً به چاپ رساند و اينک به عنوان صاحب امتياز اين نشريه و استاد دانشگاه مشغول فعاليت ميباشد.
فدائيان اسلام چه کساني بودند؟
در دوران رضاشاه اعمال فشار و هجمه حکومت و طرفداران آن به اسلام و تشيع همه جانبه و سراسر تخريبگرانه بود. بر همين اساس هم بود که پس از سقوط ديکتاتور و آغاز سلطنت محمدرضاشاه جريانات اسلامگرا گسترش چشمگيري داشته مردم دربند ِ در چنين فضايي بود که زمينههاي شکلگيري و فعاليت جمعيت فدائيان اسلام فراهم شد.
مهمترين جرياني که موجبات تأسيس سريع جمعيت فدائيان اسلام را فراهم آورد تفکرات و اقدامات فکري ـ فرهنگي و تبليغاتي احمد کسروي و پيروان او بر ضد دين اسلام و تشيع بود. احمد کسروي که در تمام دوران سلطنت رضاشاه بر فعاليتهاي ضد مذهبياش ادامه داده بود، پس از شهريور 1320 نيز اين روند را تداوم بخشيد. او در برخي آثارش مانند شيعيگري و ورجاوند بنياد و غيره حملات توهينآميز شديدي را متوجه دين اسلام و به ويژه مذهب تشيع کرده و درباره برخي از ائمه اطهار سخنان ناروا و اهانتآميزي ذکر کرده بود و در همان حال با حمايت گروهي از پيروانش از برخورد فيزيکي نيز با مخالفان خود اجتناب نميکرد. تا جايي که طي سالهاي 1320ـ 1324 ش اعتراضات فراواني از سوي علما و روحانيون و مردم مسلمان کشور از اقشار مختلف به دنبال آورد. در چنين اوضاعي بود که سيد مجتبي نواب صفوي پس از هشدارهايي چند در 8 ارديبهشت 1324 به احمد کسروي حمله کرده او را مجروح و روانه بيمارستان ساخت و خود دستگير و مدتي زنداني شد.
در همان سال 1324 جمعيت فدائيان اسلام اعلام موجوديت کرد. و هنگامي که کسروي حاضر نشد از اقدامات ضد ديني خود عدول کند نهايتاً در 20 اسفند 1324 همراه با منشي خود حدادپور توسط سيد حسين امامي و سيد عليمحمد امامي از اعضاي فدائيان اسلام به قتل رسيد.
از جمله اقدامات نواب صفوي و جمعيت فدائيان اسلام در سال 1327 دفاع از حقوق ملت مظلوم فلسطين و اعلام آمادگي آنان براي اعزام به آن کشور و دفاع از فلسطينيان در برابر تجاوز کاريهاي دولت جديدالتأسيس اسرائيل بود.
در جريان سوء قصد به شاه در 15 بهمن 1327 فدائيان اسلام و شخص نواب صفوي نيز تحت تعقيب قرار گرفتند.
به دنبال آشکارتر شدن نقش گسترده هژير در تقلبات صورت گرفته در انتخابات دوره شانزدهم مجلس شوراي ملي، در روز 13 آبان 1328 سيد حسين امامي از اعضاي فدائيان اسلام او را در مسجد سپهسالار هدف گلوله قرار داده به قتل رسانيد. سيد حسين امامي دستگير، محاکمه و در 17 آبان 1328 اعدام شد.
از جمله مهمترين اعضاي جمعيت فدائيان اسلام در سالهاي پاياني دهه 1320عبارت بودند: 1. سيد مجتبي نواب صفوي 2. سيد عبدالحسين واحدي 3. سيد حسين هاشمي 4. ابوالقاسم گازري 5. ميرزا ابوالقاسم رفيعي 6. احمد عشقي 7. سيد محمد واحدي 8. محمد نيکبين 9.علي احرار 10. سيد حسن و سيد حسين امامي 11. خليل طهماسبي 12. جعفر امامي 13. شمس قناتآبادي 14. اميرعبدالله کرباسچيان 15. اسماعيل زينساز 16. کاظم نيکنژاد 17. دکتر محمد شريف 18. استاد محمد بناء 19. عباس کاظمي 20 شيخ مهدي دولابي و دهها تن ديگر که اسامي تمام آنان در اين مقال نميگنجد.
از ديگر اقدامات مهم و سرنوشتساز فدائيان اسلام در 16 اسفند 1329 ترور سپهبد حاجيعلي رزمآرا نخستوزير وقت بود. رزمآرا از آغاز نخستوزيري در 5 تير 1329 تلاشهاي پيدا و پنهان بسياري را براي جلوگيري از ملي شدن صنعت نفت آغاز کرده و در راه تلاشهاي پيگير نمايندگان مجلس و مردم کشور از اقشار مختلف براي ملي کردن صنعت نفت مانعتراشيهاي بسيار ميکرد. تا جايي که به نظر ميرسيد درشرايط پشتيباني انگلستان و دربار و نيز آمريکاييان از رزمآرا موضوع ملي کردن صنعت نفت با مشکلي جدي روبهرو شده باشد. در چنين وضعيتي بود که با موافقت ضمني آيتالله کاشاني و گروههاي سياسي طرفدار جبهه ملي فدائيان اسلام طرح ترور رزمآرا را مورد توجه قرار داده و در 16 اسفند 1329 خليل طهماسبي او را در مسجد سپهسالار به قتل رسانيد.
مدت کوتاهي پس از قتل رزمآرا نمايندگان مجلس شوراي ملي قانون ملي شدن صنعت نفت ايران را تصويب کردند. خليل طهماسبي پس از ماهها زندان نهايتاً طبق مصوبه مجلس شوراي ملي در 16 مرداد 1331 بيگناه شناخته شد و چند ماه بعد در 19 آبان 1331 در ميان استقبال گسترده مردم از زندان آزاد شد. 15 با اين احوال در واپسين ماههاي نخستوزيري حسين علا (اسفند 1329) بسياري از اعضاي برجسته و هواداران جمعيت فدائيان اسلام دستگير شدند.
از جمله اقدامات فدائيان اسلام ترور نافرجام دکتر حسين فاطمي توسط محمدمهدي عبدخدايي در بهمن 1330 بود که عمدتاً به خاطر سختگيريهاي دولت در حق زندانيان فدائيان اسلام صورت عملي به خود گرفت. عبدخدايي دستگير و محاکمه و به دو سال زندان محکوم شد.
در سال 1331 بسياري از اعضاي زنداني فدائيان اسلام از زندان آزاد شده بودند اما نواب صفوي از درون زندان فعاليتهاي سياسي ـ فرهنگي آنان را تحت کنترل داشته هدايت ميکرد. از جمله اقدامات فدائيان اسلام انتشار نشريه منشور برادري بود که پس از 14 شماره توقيف شد. از ديگر اقدامات فدائيان اسلام از واپسين سالهاي دهه 1330 و در تمام دوران نخستوزيري دکتر مصدق مبارزه و مخالفت فکري ـ فرهنگي و نيز برخوردهاي فيزيکي با اعضا و هواداران حزب توده بود.
نواب صفوي پس از 20 ماه زندان نهايتاً در 14 بهمن 1331 آزاد شد و به زودي به مخالفت پيگير خود با دربار، جبهه ملي، طرفداران کاشاني، حزب توده ادامه داد و موضع آنان را بر خلاف مصالح کشور و مردم ارزيابي کرد و براي مقابله با مخالفان خود و حملاتي که در نشريات مختلف بر ضد فدائيان اسلام صورت ميگرفت با سرپرستي عبدالحسين واحدي «کميته مجازات فدائيان اسلام» شکل گرفت.
مظفرذوالقدر مأمور ترور حسين علاء نخستوزير وقت شد که در آستانه عزيمت به عراق و شرکت در کنفرانس پيمان نظامي سنتو بود. اما حسين علاء از سوء قصد جان سالم به در برد و به دنبال آن نواب صفوي و بسياري از اعضاي برجسته فدائيان اسلام در 1 آذر 1334 دستگير و به سرعت محاکمه شدند. سيد عبدالحسين واحدي نيز طي يک درگيري لفظي با تيمور بختيار رئيس فرمانداري نظامي تهران در دفتر کار او در 7 آذر 1334 به قتل رسيد. سيد مجتبي نواب صفوي نيز به همراه سه تن از همرزمانش: سيد محمد واحدي، خليل طهماسبي و مظفر ذوالقدر در 27 دي 1334 اعدام شدند.