گروه بین الملل مشرق - به درخواست نماینده دائم اوکراین در سازمان ملل متحد، پنجمین نشست شورای امنیت در خصوص بحران اوکراین در نیویورک برگزار شد تا به صورت ویژه، مساله همهپرسی انضمام سرزمینی کریمه به روسیه را که قرار است در 16 مارس برگزار شود، مورد بررسی قرار داده و گزارش جفری فلتمن، معاون دبیرکل ملل متحد در امور سیاسی راجع به تحولات اوکراین ارائه شود. در این نشست که به صورت غیررسمی و پشت درهای بسته برگزار شد، نماینده دائم روسیه نیز به صورت فعال حضور داشت تا به انتقادها و مواضع سایر اعضای دائم و غیردائم که رویکردی در حمایت از اوکراین جدید دارند، پاسخ داده و از منافع روسیه و حکومت کریمه دفاع نماید. www.mashreghnews.ir
امریکا و اروپائیهای عضو شورا، موضعی نزدیک علیه مشروعیت اعلام همهپرسی کریمه اتخاذ کرده و بر لغو آن تاکید نمودهاند و همچنین روسیه را به عنوان عامل اصلی این تحولات سرزنش و مورد حمله سیاسی و حقوقی قرار دادهاند. این کشورها و متحدینشان در این زمینه به قانون اساسی اوکراین استناد شده و مصوبه پارلمان کریمه در خصوص همهپرسی جدائی از اوکراین و انضمام به روسیه را به دلیل مغایرت با این قانون، نامشروع شمردند. با این حال، روسیه ضمن مشروع شمردن اقدامات پارلمان کریمه دائر بر تصویب قانون انضمام کریمه به روسیه و احاله تائید این قانون به همهپرسی ساکنان این منطقه، از اقدامات جمهوری خودمختار مذکور برای حمایت ویژه از جمعیت این منطقه در برابر کودتای نرم در اوکراین دفاع کرده و مبنای مشروعیت آن را حقوق بینالمللی مردم کریمه و لزوم حمایت از حقوق اقلیتهای قومی و همچنین مبنا بودن تصمیم مردم برای مشروعیت ایجاد و تعیین دولت حامی و متبوع دانسته است. www.mashreghnews.ir
گفتنی است که این نشست شورا نیز همانند دیگر تلاشها طی 10 روز اخیر، ناکام ماند و دستاورد مشخصی برای حامیان نامشروعبودن رفراندوم کریمه در پی نداشت. www.mashreghnews.ir
روسیه، پیش از این نیز در نشست قبلی شورای امنیت که به صورت رسمی و دوشنبه یک هفته قبل برگزار شده بود، مبانی حقوقی مشروعیت حضور نظامی خود در این منطقه را تشریح نمود و ادعاهای مخالفین اقدام این کشور را نادرست شمرد. نماینده روسیه در شورای امنیت، درخواست دولت قانونی ساقط شده اوکراین و حکومت کریمه برای دفاع از شهروندان، تامین امنیت و مقابله با ترور و خشونت علیه مردم این منطقه را در کنار دکترین دفاع مشروع در حمایت از اتباع، مبنای استدلال خود برای مشروعیت حضور نظامی در کریمه قرار داد. نشست مذکور با وجود جدال سیاسی و حقوقی طرفین، بدون هیچ گونه نتیجهای به پایان رسید و حتی شورا قادر به صدور یک بیانیه نیز نشد و تنها گزارشی خبری از آن در وب گاه سازمان ملل متحد منتشر گردید. www.mashreghnews.ir
گفتنی است که شورای امنیت با وجود همراهی نزدیک اعضای دائم و غیردائم علیه روسیه و حکومت کریمه، قادر به اتخاذ تصمیم جدی و معتبر علیه تحولات جاری نیستند و وتوی روسیه، مانع هرگونه اتخاذ تصمیم در این زمینه به زیان این کشور خواهد شد. از همین روست که مقامات غربی عضو شورا، در تلاشند با استمرار جلسات شورا و تشکیل زنجیرهای جلسات آن، روسیه را از نظر عملیات روانی در معرض فشار قرار داده و موجبات تعدیل مواضع این کشور را فراهم کنند. در کنار اقدامات داخل این شورا که عمدتاً به برگزاری نشستهائی کمتر از دو ساعت بسنده میشود، این کشورها از طرق تعلیق گفتگوهای در حال انجام با روسیه در امور مختلف اقتصادی و سیاسی، و همچنین تهدید به تحریم اقتصادی، مالی، حقوقبشری و حتی تحریم نشستهای بینالمللی که قرار است در شهرهای روسیه برگزار شوند، درصدد جبران کاستیهای ناشی از ناتوانی شورای امنیت برآمدهاند. www.mashreghnews.ir
اما نکته مهم، ثبات قدم روسیه در قبال این فشارها و استفاده از عمل متقابل است به طوری که در برابر هر کنش غرب، واکنشهای مشابه و متناسب را اتخاذ کرده است. در شرایط حاضر، برگ برنده در دست روسیه بوده و به رغم تنها بودن این کشور در جدال سیاسی و بینالمللی جاری، اما غرب در تاثیرگذاری بر وضعتی موجود و تحول در کوتاه مدت، مستاصل شده است. www.mashreghnews.ir
کلیت حقوق بینالملل موجود و نبود قواعد و هنجارهای معینی که مانع از مشروعیت رفراندوم گروهی قومی (اکثریت روسی ساکن کریمه) برای تعیین سرنوشت سیاسی گردد بلکه ظرفیتهای حقوقی در زمینه حق تعیین سرنوشت ملتها، از جمله عناصری هستند که فضائی دوپهلو را در خصوص مشروعیت و عدم مشروعیت رفراندوم مذکور و موضوع و نتیجه آن (به ویژه انضمام کریمه به سرزمین روسیه) پدید آورده است. در این فضای مبهم، به همان میزان که غرب از حقوق موجود علیه روسیه و حکومت کریمه استفاده میکند، روسیه نیز میتواند به حقوق موجود برای توجیه مشروعیت اقدام خود و دفاع از قانونی بودن عملکرد حکومت کریمه استفاده نماید. علاوه بر این، بارها شورای امنیت به منزله ابزار تامین و تضمین منافع غرب عمل نموده است و این بار، از معدود مواردی است که ظرفیتهای این شورا با ساختار و نظام تصمیمگیری وتوئی آن، علیه منافع غرب به فعلیت درآمد؛ تا شاید زمینهای فراهم آید تا غرب به تحول در ساختار این شورا، به عنوان گامی برای عادلانهسازی نظام مدیریت جهانی تن دهد. www.mashreghnews.ir