گروه فرهنگی مشرق- مشکلات صنعت نشر در برنامه روز جمعه مناظره به بحث و نظر گذاشته شد. در ابتدای برنامه حمید باباوند، مدیر انتشارات همشهری با اشاره گزارش پخش شده در ابتدای برنامه گفت: به نظر می‌آید که یک گزارش کاملاً ژورنالیستی بوده و در مورد هنر نشر ما یک مفهوم غلطی داریم چرا که هنر، هنر نشر صنعت زیان‌دهی است که نیاز به حمایت دارد ولی این امر واقعیت نیست.
وی با بیان اینکه صنعت نشر در جمهوری اسلامی ایران اقتصاد بسیار خوبی داشته و کسانی هستند که در طبقه ناشر قرار می‌گیرند که کاملاً این صنعت اقتصادی و به‌صرفه است چرا که اگر به صرفه نبود ناشران در حوزه دیگر به فعالیت می‌کردند، افزود:اینکه صنعت نشر یک صنعت وابسته و ورشکسته باشد کاملاً اشتباه است. اینکه آیا دولت در زمینه نشر کار خوبی انجام داده و اتفاقات مناسبی رخ داده است باید بگویم متأسفانه در تمام سال‌های گذشته اتفاقی که افتاده به حمایت از صنعت نشر، غلط بوده است.
باباوند با بیان اینکه متوسط هر دو ماه یک چاپ صورت می‌گیرد و در واقع ناشران ترجیح می‌دهند به جای تیراژ 20 هزار تایی 2 هزار تا چاپ کنند ، اظهار کرد:در یک مقطعی کاغذ دولتی و کتاب خریداری می‌شد ولی هیچ کس برای توزیع قدم برنداشت؛ ما توصیه‌های بسیاری به معاونان وزارت ارشاد کردیم تا موضوع توزیع را جدی بگیرند ولی آنها هیچ اقدامی نکردند.
مدیر انتشارات همشهری در پاسخ به سؤال نظرسنجی مناظره بیان کرد: سؤال شما به شکل مبنایی غلط است چرا که قیمت کتاب ربطی به مخاطب ندارد؛قیمت کتاب مانع کتابخوانی نیست چرا که کتابخوانی باید با علاقه اشخاص گره بخورد.
وی تاکید کرد: بنده سؤال نظرسنجی شما را در شبکه اجتماعی به اشتراک گذاشتم که تنها یک الی دو نفر قیمت را تأثیرگذار دانستند و مابقی مخالف این موضوع بودند.
* افزایش دلار موجب مافیای کاغذ شد
در ادامه برنامه ، علی اکبر تورانیان عضو هیئت مدیره انجمن فرهنگی کتاب دانشگاهی با اشاره به اینکه در رابطه با گرانی کتاب، کاغذ به عنوان کالای استراتژیک تأثیر مستقیم دارد، گفت:ما از دولت خواهانیم که مانند گندم از کاغذ به عنوان فرهنگ حمایت کند؛ افزایش قیمت با توجه به تورم باعث سخت شدن دسترسی به کتاب می‌شود.
وی با تاکید براینکه در دهه‌های گذشته ابتدا تیراژ ما 7 هزار عدد و بعد از آن 5 هزار و به تدریج به هزار نسخه رسیده است که متأسفانه تیراژ کتاب دانشگاهی نیز به 200 تا 50 نسخه رسیده و این امر تأسف‌بار است، گفت:کتابها از بحث چاپخانه خارج شده و در حقیقت کتابها به ریسوگراف تبدیل شده است.
تورانیان تصریح کرد: زمانی که تیراژ کتاب کمتر می‌شود قیمت آن بیشتر خواهد شد و حتی ما شاهد هستیم که برخی دانشجویان برای تهیه کتاب یک کتاب گرفته و با هم استفاده می‌کنند به این شکل که 4 دانشجو یک کتاب تهیه می‌کنند لذاگرانی کاغذ نقش اساسی در قیمت کتاب دارد و توان ناشر را کم کرده است.
عضو هیئت مدیره انجمن فرهنگی کتاب دانشگاهی افزود: دولت باید توجه ویژه به موضوع کتاب و قیمت آن داشته و وزارت فرهنگ و ارشاد نقش محوری در این زمینه ایفا کند و همچنین وزارت تعاون نیز باید تنظیم بازار را برعهده گیرد.
و اظهارکرد: با افزایش دلار چاپخانه‌ها کاغذ را به ناشران ندادند در حقیقت مافیای کاغذ رخ داد و حرکتی خاص دنبال شده که اگر به آن رسیدگی نشود مشکلی جدی پیش خواهد آمد.
*انتشار 66 هزار و 15 کتاب در سال 92
در ادامه برنامه مناظره این هفته ، علی شجاعی صائین مدیر اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه براساس اطلاعات بانک کتاب ایران در سال گذشته 66 هزار و 15 کتاب در کشور منتشر شده که 11 هزار و 700 ناشر پروانه نشر دارند و حدوداً 3 هزار ناشر کتاب منتشر کرده‌اند که این آمارها نشان می‌دهد صنعت نشر کتاب پویا است ، گفت:صنعت نشر نخستین بخشی از کشور بوده که با آگاهی و تعامل با وزارت فرهنگ و ارشاد حذف یارانه را مطرح کرده و بحران جدی در زمینه نشر را پشت سر گذاشته است.
وی با تاکید براینکه در گذشته سیاست حمایت ساختاری در راستای صنعت نشر وجود نداشته و تنها در سطح رویی در سیاست حمایت محدود شده است و به به سمت صفر میل کرده‌ایم ، اظهار کرد:
مدیر اداره کتاب وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی اظهار داشت: باید فضای محصولات فرهنگی را بازبینی و حمایت از تولید محصولات فرهنگی رخ دهد.
*حذف سوبسید کاغذ موجب کاهش فساد می شود
در ادامه مناظره نادر قدیانی، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان با بیان اینکه در سال بیست و هفتم نمایشگاه کتاب هستیم، افزود: 112 ناشر از ابتدا در نمایشگاه در سال اول حضور داشتند که اکنون این تعداد افزایش یافته است که ما باید توجه ویژه به نمایشگاه کتاب داشته و از این امر حمایت کنیم.
وی افزود: مدیریت واحدی برای 27 سال آینده نمایشگاه دیده نشده بود چرا که مکان مصلی تهران مقدس است ولی برای این کار (نمایشگاه کتاب) ساخته نشده است و باید در این راستا اقدام جدی صورت گیرد چرا که ملت ایران آسایش می‌خواهند و برخی غرفه‌های نمایشگاه در فضای باز است.
وی ادامه داد: مورد دیگری که باید مدنظر قرار گیرد این است که ناشران تقاضا دارند سوبسید کاغذ برداشته شود. چرا که اگر این امر صورت گیرد فساد نیز کاهش یافته و تعداد ناشران افزایش خواهد یافت.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان افزود: بودجه‌ای که برای کتاب در نظر گرفتند در جاهای دیگر رفت نمی‌گوییم که چرا بودجه 100 هزار میلیاردی برای سینما و تئاتر در نظر گرفته شد ولی مطرح میکنیم که چرا بودجه کتاب جای دیگر رفت.
* سازمان امور مالیاتی ناشران را دور می زنند
وی افزود: ما از کمیسیون فرهنگی و سازمان امور مالیاتی گله‌مند هستیم چرا که عملاً به گونه‌های مختلف ناشر را دور زدند و مالیات از ما و ناشران گرفتند.
*11 هزار و 700 ناشر در کشور مجوز نشر دارند
در ادامه مناظره نیلی، مدیرعامل مجمع ناشران با اشاره به اینکه 60 تا 70 هزار عنوان کتاب هر سال توسط آمار خانه کتاب اعلام می‌شود که باید بگویم اینکه علاقه‌مندان و خریداران بخواهند از محتوای این 60 تا 70 هزار عنوان کتاب مطلع شوند بسیار دشوار است، گفت:11 هزار و 700 ناشر در کشور مجوز نشر دارند که حدود 3 هزار کتابفروشی در کشور نیز وجود دارد که برای توزیع کتابهای ناشران مناسب نیست چرا که برخی از کتابفروشی‌ها نیز به لوازم‌التحریر فروشی تبدیل شده است و برخی دیگر بسیار کوچک است.
مدیرعامل مجمع ناشران گفت:اگر دولت بخواهد هوشمندانه‌تر و هدفمندانه‌تر در راستای هدف نشر گام بردارد باید زیرساخت توزیع را فراهم کند چرا که مشکل ناشران زیرساخت تولید است.
* امیدواریم دولت فعلی در زمینه صنعت نشر اهتمام ورزد
وی ادامه داد: دو سال و نیم است که فشار اقتصادی بر کشورمان بیشتر شده و ما در زمینه اهتمام جدی در راستای صنعت نشر نامه‌نگاری و مذاکره زیادی با وزیر ارشاد وقت کردیم که البته اهتمام جدی صورت نگرفت و مشکلات هنوز حاکم است که امیدواریم دولت فعلی در زمینه صنعت نشر اهتمام ورزد.
* قیمت کتاب در خریدکتاب تأثیر دارد
براین اساس در ادامه برنامه غلامحسین هادویان استاد دانشگاه و دبیر علمی اداره کتاب با تاکید براینکه مشکلات نشر مسائل مهم برای توسعه فرهنگ بوده است ، ادامه داد:وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در قالب‌ها و ابعاد مختلف از صنعت نشر حمایت کرده و ناشران این امر را می‌دانند.
وی ادامه داد: برگزاری نمایشگاه کتاب یکی از رویدادهای مهم بوده که فرصتی بی‌نظیر برای فروش کتاب است؛جشنوار‌ه‌های جایزه کتاب مانند جشنواره جلال آل احمد و پروین اعتصامی کمکی به بازار کتاب است.
استاد دانشگاه و دبیر علمی اداره کتاب افزود: در صحبت‌های دیگر صاحب‌نظران موضوع دسترسی دانشجویان به کتاب مطرح شد که بنده باید بگویم در این زمینه بن کتاب مطرح است که در اختیار ناشران و افراد قرار می‌گیرد تا بتوانند کتاب را به راحتی خریداری کنند و با توجه به تورمی که وجود ندارد دانشجو می‌تواند با استفاد از بن‌کارت‌ها کتاب خریداری کند.
هادویان در پاسخ به سؤال مناظره گفت: قیمت کتاب در خرید تأثیر دارد ولی در مطالعه به این شکل نیست.
* تمام اقدامات وزارت ارشاد درحوزه نشر درست نبوده است
در بخش دیگر برنامه ، غلامحسین هادویان، استاد دانشگاه و دبیر علمی اداره کتاب گفت: در مورد سوالی که گفتید این اقدامات وزارت ارشاد کافی بوده یا به جا است باید گفت که، وزارت ارشاد در قالب های مختلف از مسئله نشر حمایت داشت است.
وی خرید کتاب را از دیگر اقدامات حمایتی وزارت ارشاد دانست و ادامه داد: بحث خرید کتاب بصورت مدام اما با فراز و فرودهایی جزو سیاست های وزارت ارشاد بوده که آنها را به بخش‌هایی که لازم است ارسال میکند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: بن کتاب به مخاطب کمک میکند که با توجه به تورم و مخصوصا برای دانشجوها و قشر فرهیخته خرید کتاب سخت شده است و وزارت خانه تلاش کرده است که با بن کارت زمینه را برای آسایش آنها فراهم کند.
وی گفت: ما نمی‌گوییم که تمام اقداماتی که وزارت ارشاد انجام داده درست است.
*85 درصد کاغذ کشور از خارج وارد می‌شود
تورانیان در مورد سؤال برنامه مناظره گفت: در نظرسنجی هم مشخص شد که گرانی کاغذ تأثیر مستقیمی بر افرایش کاغذ داشته و منجر شده که طی سال‌های اخیر مردم توانسته‌اند به سختی کتاب بخرند.
وی با اشاره به اینکه 85 درصد کاغذ کشور از خارج وارد می‌شود اظهار کرد:صنایع داخلی جوابگوی تولید داخلی نیستندکه البته باید گفت این نتیجه قصوری بوده که طی سال‌های متمادی رفته و مسئولان هم توجه کافی نکردند. کارخانه‌های امروز ظرفیت تولید پایینی دارند.
تورانیان ادامه داد: باید راه را برای تجار باز کند. یکی از تاجران 5 ماه برای وارد کردن کاغذ از چین وقت صرف میکند.
* گرانی کاغذ تأثیر مستقیمی بر روند خرید کتاب می‌گذارد
شجاعی‌صائین در ادامه با توجه به سؤال برنامه مناظره گفت: گرانی کاغذ تأثیر مستقیمی بر روند خرید کتاب می‌گذارد، اما تنها مسئله موجود در این زمینه نیست. ما کتابخانه‌های رایگانی در کشور داریم که مخاطب ندارند و بیشتر به عنوان قرائت‌خانه استفاده می‌شوند.
وی ادامه داد: در تولید و تقاضا باید فکر کنیم. بسیاری از خانواده‌ها برای تحصیل فرزندان حاضراند شهریه سنگین پرداخت کنند، اما برای کتابهای غیردرسی هزینه نمی‌کنند. مشکل را باید در جاهای دیگر پیگیری کرد.
* اقتصاد نشر چندین برابر اقتصاد سینماست
قدیانی گفت: در دهه گذشته مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مسئله سینما و تئاتر توجه بسیاری داشته‌اند، درحالی که اقتصاد نشر چندین برابر اقتصاد سینماست و تأثیرگذاری فرهنگی نشر بسیار بالاتر از حوزه‌های دیگر است. ما شورای عالی سینما را تأسیس کردیم اما هیچ شورایی برای کتاب نداریم .
وی ادامه داد: آیا کتابی که به عنوان کتاب سال، کتاب رشد و یا کتاب غنی پور انتخاب می‌شود را ارشاد به خوبی خریداری میکند؟. نه، معمولا پس از یک سال و اندی از این برگزیده شدن کتابها خریداری می‌شوند که خوب ممکن است چاپ جدید با قیمت بالاتری باشد و اساسا خریداری نشود.
قدیانی ادامه داد: من قبول دارم که کاغذ طی سال‌های گذشته گران شده است اما آیا سایر مقولات گران نشده، آیا هزینه‌های اغذیه‌ای، حمل و نقل و پوشاک گران نشده است؟
*استقبال مردم از کتاب در فروشگاههای هایپراستار!
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تصریح کرد: من حمایت زیربنایی را قبول دارم و معتقدم نیازمند حمایت زیربنایی هستیم نه موردی زیرا اگر حمایت‌ها زیربنایی باشد ناشر می‌تواند امید داشته باشد که یک کتاب شاخص را طی 5 سال منتشر کند و از انتشار سطحی چند ماهه پرهیز کند اما بنده در 30 سال گذشته از حمایت‌های اداره کتاب بهره‌ای نبرده‌ام.
وی با اشاره به عرضه کتاب در فروشگاههای زنجیره‌ای گفت: معمولا در فروشگاههای شهروند و رفاه یک سری غرفه ایجاد می‌شود و از ناشران خاص که عمدتا وابسته به خود هستند کتاب عرضه می‌کندن بنابراین عرضه کتاب در این گونه فروشگاه‌ها سطحی است در مقابل در فروشگاههای هایپراستار که مدیریت آن خارجی است کتابها به خوبی عرضه می‌شود و در نتیجه استقبال خوبی نیز انجام می‌شود.
قدیانی افزود: در حوزه نشر دانشگاهی چند ماه پیش، بیش از 200 عنوان کتابهای خوب نویسندگان داخل کشور که عمدتا از اساتید دانشگاه‌های داخلی هستند توسط ناشران خارجی منتشر شد، اگر یک کتاب دانشگاهی به 50 نسخه منتشر می‌شود، قطعا این کتاب افست است و نشان می‌دهد که باید آسیب شناسی جدی‌تری داشته باشیم.
* تولید، توزیع، ترویج و تبلیغ سه ضلع صنعت نشر
میثم نیلی مدیر مجمع ناشران انقلاب اسلامی با ترسیم سه ضلع برای صنعت نشر گفت: تولید، توزیع، ترویج و تبلیغ سه ضلع این صنعت هستند که اگر هر یک از آنها حذف شوند صنعت نشر دچار مشکل می‌شود. در نتیجه ما حمایت میکنیم و نتیجه‌ای نمی‌گیریم چرا که یک حلقه مفقود شده است.
وی ادامه داد: اگر دولت در حمایت خود غیرهدفمند و غیرهوشمندانی عمل کند مسیر را اشتباه رفته است.
وی با اشاره به اینکه به نظر من خرید کتاب توسط دولت به عنوان یک عنصر نامطلوب جلوه بدهیم درست نیست، اظهار کرد: بسیاری از ناشران کتابهای خوب و شاخصی دارند که بازار پسند نیست مانند دانشنامه‌ها دولت باید از این آثار حمایت کند.
نیلی تصریح کرد: دولت در دوره گذشته یارانه‌ای که به کاغذ تعلق می‌گرفت حذف کرد و به مخاطب اختصاص داد این یارانه در قالب بن‌کارت به دانشجویان، طلاب و عموم مردم اختصاص پیدا کرد و پس از مدتی از اعتبار آن کاسته شد. بنابراین اتفاقی که باید در زیرساخت‌های کتاب رخ می‌داد انجام نشد و به حوزه‌های دیگر مانند سینما و ... منتقل شد.
* بسیاری از مشکلات حوزه نشر با مخاطب شناسی قابل رفع است
نیلی با بیان این مطلب که بسیاری از مشکلات حوزه نشر با مخاطب شناسی قابل رفع است به پرفروش‌های کتاب در حوزه‌های مختلف اشاره کرد و گفت: پرمخاطب‌ترین کتابها معمولا در حوزه‌هایی هستند که مردم به آنها علاقه‌مندند.
وی خطاب به حمید باباوند گفت: نشر همشهری زیرساخت مناسبی دارد و شما به عنوان یک ناشر حرفهای کار می‌کنید اما بسیاری از ناشران زیرساختی را که شما دارید ندارند، نشر کاری اقتصادی است اما لازمه‌اش حرفهای نگاه کردن به نشر است.
* اولین شرط صدور عضویت در اتحادیه ناشران، باید تأیید کتابفروشان باشد
قدیانی افزود: الآن پروانه نشر 11 هزار وجود دارد. من خاطرم هست که در سال 55 کتابفروشی‌ای در غرب تهران تأسیس کردم و به اتحادیه ناشران مراجعه و شماره پروانه‌ای به من داده شد. آن موقع پروانه نشر وجود نداشت و همه پراکنده کار می‌کردند. در این صورت افراد از تجربه کتابفروشی استفاده می‌کرد، رموز را یاد می‌گرفت و بعد به چاپ کتاب می‌پرداخت. بعد از انقلاب در بازنگری قوانین خیلی از اختیارات اتحادیه از دست ما رفت. ما به اتحادیه کتابفروشان مبدل شده‌ایم. اولین شرط صدور عضویت در اتحادیه ناشران، باید تأیید کتابفروشان باشد. این نشان می‌دهد که طرف کتابفروشی را آموخته و می‌تواند کتاب چاپ کند. الان به هر فردی که مدرک لیسانس داشته باشد، مجوز نشر می‌دهند.
در بخش دیگر برنامه مناظره این هفته ، باباوند در پاسخ به این پرسش که چرا حمایت‌ها نشر را ضعیف میکند و باید چه کرد تا از این وضعیت خارج شد؟ گفت: باید کارهای زیادی انجام داد. مثل اینکه بحث شبکه توزیع کتاب را سرمایه‌گذاری و مشکل موجود آن را حل کرد. در صنعت نشر فرانسه نگاه می‌کردم، یکی از اتفاقاتی که می‌افتد این بود که اولین خریداران کتاب کسانی هستند که قرار است آن را بفروشند.
* صدا و سیما برای فرهنگسازی خرید و مطالعه کتاب کاری کند !
تورانیان در پاسخ به این پرسش که برای فرهنگسازی برای خرید و مطالعه کتاب چه باید کرد؟ گفت:فکر می‌کنم در این زمینه باید فرهنگسازی کنیم و این اعتراض خود ما به کل مردم داشتیم که برای بسیاری از هزینه‌های زندگی هزینه صرف میکنیم، اما برای کتاب نه؟ صدا و سیما و دیگر نهادها باید کار کند.
* با راه‌اندازی باغ کتاب آن نمایشگاه دائمی ایجاد می شود
شجاعی‌صائین در پاسخ به این پرسش که نمایشگاه کتاب چرا دائمی نمیشود، افزود: انشاالله با راه‌اندازی باغ کتاب آن نمایشگاه دائمی ایجاد شود. طراحی که دوستان در این زمینه کردند، به نظر می‌رسد که راه افتادن این مرکز کمک به عرضه کتاب کمک خواهد کرد. در این صورت ما می‌توانیم نمایشگاه دائمی داشته باشیم، همچنین در استان‌ها هم باید نمایشگاه داشته باشیم. این مجموعه طی چند ماه آینده قابل بهره‌برداری است.
نادر قدیانی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر میزان حق‌التألیف‌ها گفت: حق‌التألیف‌ها نسبت به موضوع کتابها متفاوت است. برای کتابهای عمومی اعم از ادبی و کودک و نوجوان، 10 الی 15 درصد است، اما برای دایرة‌المعارف‌نویس‌ها متفاوت است و هر ناشری نمی‌تواند به تنهایی آن را پرداخت کند. با تیراژ کم،حق‌التألیف‌ها هم پایین آمده است، در این صورت نویسندگان نمی‌توانند از معاش خود برآیند و به شغل‌های دیگری می‌پردازند.
باباوند گفت: کتاب خوب حتما مخاطب خود را پیدا میکند، اگر ما از فروش کتاب می‌نالیم این نشان از عرضه کتاب نامناسب است و بسیار افرادی وجود دارند که به دنبال نوشته‌های جدید یک نویسنده هستند و لازم است بگوییم که کسانی که کتاب خوب منتشر نمی‌کند فضا را نامناسب می‌کنند و کافی است که یک دهه بگذرد تا همه چیز مشخص شود.
* تشکیل شورای سیاست گذاری برای کتابخوانی الزامی است
هادویان با بیان اینکه فرهنگ کتابخوانی مشکل فرهنگ ما است ، افزود : بحث گرانی کاغذ جدی نیست اما ما نمی‌بینیم که مردم تشنه خواندن کتاب باشند و مردم به دنبال زمانی برای خواندن کتاب باشند و کتابهای جیبی در همراهشان باشد و این فرهنگ وجود ندارد که کسی در جامعه باشد که در مترو از این فضا استفاده کند.
وی با اشاره به اینکه امسال سال فرهنگ است، گفت: باید شورای سیاست گذاری برای کتابخوانی ایجاد شود.
* حرفه ای ترین ناشران هیچ حمایتی دریافت نکرده اند
مدیر اداره کتاب و کتاب خوانی وزارت ارشاد با بیان اینکه من تا اندازه ای درگیر سیاست های وزارت ارشاد بوده ام لذا می توان گفت حرفه ای ترین ناشران و پرفروش ترین کتابها هیچ حمایتی را دریافت نکرده اند یا مقدار آن کم بوده است ، تصریح کرد :اگر بحث ترجمه‌ها را به خوبی پیگیری کنیم و ناشران در نمایشگاه‌های خارجی حضور پیدا کنند و از مترجم حمایت بشود قطعا گردش مالی نیز بهتر خواهد شد.
مجری برنامه سوالی در برنامه مطرح کرد مبنی براینکه دوازده هزار ناشر را آیا نمیشود با حذف مشکلات عضوگیری افزایش داد؟ و یا آیا در این صنف حمایت‌ها و رانت‌هایی وجود دارد که این اتفاقات می‌افتد؟
شجاعی در پاسخ به این سوال گفت: همین حالا 1000 تقاضا در نوبت هستند و بازار نشر ما پرجاذبه است و این به معنای وجود رانت نیست و حمایت ها از قبل هم کمتر شده است.
* بومی بودن انرژی هسته ای از وجود ناشران است
تورانیان گفت:اگر ما امروز افتخار میکنیم که انرژی هسته ای ما بومی است این افتخار از وجود ناشران است . در حدود سه دهه قبل منابع قبلی دانشگاهی ما بیست سال از دنیا عقب بود اما همین ناشرین تلاش کردند و این فاصله را کم کردند و اکنون دانشجویان همزمان از منابع علمی به روز سال 2014 استفاده می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه قرار نیست همه ناشران بازاری باشند گفت: کسانی هستند که مانند رزمندگان ما ایثار کرده اند و باید به آقای باباوند گفت که با یک گل بهار نمیشود و بخاطر یک بی نماز مسجد را نمی‌بندند چرا که در هر صنفی خطا وجود دارد امااین در کلیت صادق نیست.
*50 درصد کتاب‌هایی که امروزه منتشر می‌شوند از نظر محتوا بسیار ضعیف هستند
حجت الاسلام و المسلمین هادویان نیز در پاسخ به این پرسش که چرا تشنگی به کتاب اندک است، گفت: یکی از دلایل به کیفیت کتاب مرتبط است. 50 درصد کتاب‌هایی که امروزه منتشر می‌شوند از نظر محتوا بسیار ضعیف هستند و بسیاری از کتابها کتاب‌سازی شده اند. در این سالها به دلیل اینکه بسیاری از نرم افزارها در اختیار افراد قرار گرفت ما شاهد این هستیم که یک فرد با 20 سال سن اقدام به انتشار یک تفسیر 40 جلدی از قرآن کرده است و زمانی که این تفسیر را بررسی میکنیم متوجه می‌شویم که تمامی آثار دیگران را کپی کرده است.
* شهر آفتاب گزینه خوبی برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران است
شجاعی صائین گفت: ما برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران 120 هزار متر مربع بنای مفید در اختیار داریم به طور قطع نمی‌توان گفت که سال آینده در باغ کتاب برگزار می‌شود یا خیر شاید شهر آفتاب فضای مناسب‌تری باشد مسئولان پروژه شهر افتاب گفته‌اند که اگر منابع ریالی آنها تأمین شود تا پایان سال این مکان آماده بهره برداری است.
شجاعی صائین گفت: نمایشگاه کتاب تهران چندین نمایشگاه را در دل خود دارد. برای نمونه ما می‌توانیم به راحتی نمایشگاه بین المللی کتاب کودک و نوجوان را به صورت مجزا برگزار کنیم پس ما باید نمایشگاه کتاب را تفکیک کنیم و از دل آن چندین نمایشگاه مجزا بیرون بیاوریم لذا درصورتی که ناشران و کتاب فروشان ما براین نکته اذعان داشته باشند می‌توانیم نسبت به آن اقدام کنیم.
* رئیس جمهور بحث مالیات ناشران را پیگیری کند
در ادامه برنامه ، مجری از مهمانان سوالی پرسید مبنی براینکه اگر بخواهیم به دکتر روحانی، رئیس جمهور جمله‌ای بگوییم که آن را اجرا کنند، چه خواهید گفت؟
تورانیان گفت: مرد و مردانه و شفاف به بحث مالیات بپردازند و به ما این جواب را بدهند که آیا باید مالیات بپردازیم یا نه.
شجاعی صائین گفت: من باز به موضوع سیاست‌گذاری فرهنگی و همراهی بانکی در زمینه نشر کتاب تاکید دارم که باید دنبال شود.
قدیانی گفت: دقیقا در چنین روزی در سال گذشته، سه ساعت با مسئولین و رئیس جمهور در زمینه مالیات گفتگو کردیم و هیچ نتیجه‌ای هنوز حاصل نشده است و مسئله ما هنوز هم بحث مالیات است.
میثم نیلی گفت: وزیر صنعت معدن و تجارت خود را مامور کنند که بحث کاغذ را سامان بدهد.
هادویان گفت:با به بحث فرهنگی‌سازی و نشر آن توجه بیشتری کنند.
نتیجه سوال نظرسنجی مبنی بر اینکه قیمت کتاب به چه میزان در مطالعات شما تاثیر دارد؟ 1 – زیاد 2 – کم ؛ با 74 درصد نظر مخاطبان ، رای به گزینه یک داده شد.
وی با بیان اینکه صنعت نشر در جمهوری اسلامی ایران اقتصاد بسیار خوبی داشته و کسانی هستند که در طبقه ناشر قرار می‌گیرند که کاملاً این صنعت اقتصادی و به‌صرفه است چرا که اگر به صرفه نبود ناشران در حوزه دیگر به فعالیت می‌کردند، افزود:اینکه صنعت نشر یک صنعت وابسته و ورشکسته باشد کاملاً اشتباه است. اینکه آیا دولت در زمینه نشر کار خوبی انجام داده و اتفاقات مناسبی رخ داده است باید بگویم متأسفانه در تمام سال‌های گذشته اتفاقی که افتاده به حمایت از صنعت نشر، غلط بوده است.
مدیر انتشارات همشهری در پاسخ به سؤال نظرسنجی مناظره بیان کرد: سؤال شما به شکل مبنایی غلط است چرا که قیمت کتاب ربطی به مخاطب ندارد؛قیمت کتاب مانع کتابخوانی نیست چرا که کتابخوانی باید با علاقه اشخاص گره بخورد.
وی تاکید کرد: بنده سؤال نظرسنجی شما را در شبکه اجتماعی به اشتراک گذاشتم که تنها یک الی دو نفر قیمت را تأثیرگذار دانستند و مابقی مخالف این موضوع بودند.
* افزایش دلار موجب مافیای کاغذ شد
در ادامه برنامه ، علی اکبر تورانیان عضو هیئت مدیره انجمن فرهنگی کتاب دانشگاهی با اشاره به اینکه در رابطه با گرانی کتاب، کاغذ به عنوان کالای استراتژیک تأثیر مستقیم دارد، گفت:ما از دولت خواهانیم که مانند گندم از کاغذ به عنوان فرهنگ حمایت کند؛ افزایش قیمت با توجه به تورم باعث سخت شدن دسترسی به کتاب می‌شود.
وی با تاکید براینکه در دهه‌های گذشته ابتدا تیراژ ما 7 هزار عدد و بعد از آن 5 هزار و به تدریج به هزار نسخه رسیده است که متأسفانه تیراژ کتاب دانشگاهی نیز به 200 تا 50 نسخه رسیده و این امر تأسف‌بار است، گفت:کتابها از بحث چاپخانه خارج شده و در حقیقت کتابها به ریسوگراف تبدیل شده است.
تورانیان تصریح کرد: زمانی که تیراژ کتاب کمتر می‌شود قیمت آن بیشتر خواهد شد و حتی ما شاهد هستیم که برخی دانشجویان برای تهیه کتاب یک کتاب گرفته و با هم استفاده می‌کنند به این شکل که 4 دانشجو یک کتاب تهیه می‌کنند لذاگرانی کاغذ نقش اساسی در قیمت کتاب دارد و توان ناشر را کم کرده است.
عضو هیئت مدیره انجمن فرهنگی کتاب دانشگاهی افزود: دولت باید توجه ویژه به موضوع کتاب و قیمت آن داشته و وزارت فرهنگ و ارشاد نقش محوری در این زمینه ایفا کند و همچنین وزارت تعاون نیز باید تنظیم بازار را برعهده گیرد.
و اظهارکرد: با افزایش دلار چاپخانه‌ها کاغذ را به ناشران ندادند در حقیقت مافیای کاغذ رخ داد و حرکتی خاص دنبال شده که اگر به آن رسیدگی نشود مشکلی جدی پیش خواهد آمد.
*انتشار 66 هزار و 15 کتاب در سال 92
در ادامه برنامه مناظره این هفته ، علی شجاعی صائین مدیر اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه براساس اطلاعات بانک کتاب ایران در سال گذشته 66 هزار و 15 کتاب در کشور منتشر شده که 11 هزار و 700 ناشر پروانه نشر دارند و حدوداً 3 هزار ناشر کتاب منتشر کرده‌اند که این آمارها نشان می‌دهد صنعت نشر کتاب پویا است ، گفت:صنعت نشر نخستین بخشی از کشور بوده که با آگاهی و تعامل با وزارت فرهنگ و ارشاد حذف یارانه را مطرح کرده و بحران جدی در زمینه نشر را پشت سر گذاشته است.
وی با تاکید براینکه در گذشته سیاست حمایت ساختاری در راستای صنعت نشر وجود نداشته و تنها در سطح رویی در سیاست حمایت محدود شده است و به به سمت صفر میل کرده‌ایم ، اظهار کرد:
مدیر اداره کتاب وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی اظهار داشت: باید فضای محصولات فرهنگی را بازبینی و حمایت از تولید محصولات فرهنگی رخ دهد.
در ادامه مناظره نادر قدیانی، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان با بیان اینکه در سال بیست و هفتم نمایشگاه کتاب هستیم، افزود: 112 ناشر از ابتدا در نمایشگاه در سال اول حضور داشتند که اکنون این تعداد افزایش یافته است که ما باید توجه ویژه به نمایشگاه کتاب داشته و از این امر حمایت کنیم.
وی افزود: مدیریت واحدی برای 27 سال آینده نمایشگاه دیده نشده بود چرا که مکان مصلی تهران مقدس است ولی برای این کار (نمایشگاه کتاب) ساخته نشده است و باید در این راستا اقدام جدی صورت گیرد چرا که ملت ایران آسایش می‌خواهند و برخی غرفه‌های نمایشگاه در فضای باز است.
وی ادامه داد: مورد دیگری که باید مدنظر قرار گیرد این است که ناشران تقاضا دارند سوبسید کاغذ برداشته شود. چرا که اگر این امر صورت گیرد فساد نیز کاهش یافته و تعداد ناشران افزایش خواهد یافت.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان افزود: بودجه‌ای که برای کتاب در نظر گرفتند در جاهای دیگر رفت نمی‌گوییم که چرا بودجه 100 هزار میلیاردی برای سینما و تئاتر در نظر گرفته شد ولی مطرح میکنیم که چرا بودجه کتاب جای دیگر رفت.
* سازمان امور مالیاتی ناشران را دور می زنند
وی افزود: ما از کمیسیون فرهنگی و سازمان امور مالیاتی گله‌مند هستیم چرا که عملاً به گونه‌های مختلف ناشر را دور زدند و مالیات از ما و ناشران گرفتند.
*11 هزار و 700 ناشر در کشور مجوز نشر دارند
در ادامه مناظره نیلی، مدیرعامل مجمع ناشران با اشاره به اینکه 60 تا 70 هزار عنوان کتاب هر سال توسط آمار خانه کتاب اعلام می‌شود که باید بگویم اینکه علاقه‌مندان و خریداران بخواهند از محتوای این 60 تا 70 هزار عنوان کتاب مطلع شوند بسیار دشوار است، گفت:11 هزار و 700 ناشر در کشور مجوز نشر دارند که حدود 3 هزار کتابفروشی در کشور نیز وجود دارد که برای توزیع کتابهای ناشران مناسب نیست چرا که برخی از کتابفروشی‌ها نیز به لوازم‌التحریر فروشی تبدیل شده است و برخی دیگر بسیار کوچک است.
مدیرعامل مجمع ناشران گفت:اگر دولت بخواهد هوشمندانه‌تر و هدفمندانه‌تر در راستای هدف نشر گام بردارد باید زیرساخت توزیع را فراهم کند چرا که مشکل ناشران زیرساخت تولید است.
* امیدواریم دولت فعلی در زمینه صنعت نشر اهتمام ورزد
وی ادامه داد: دو سال و نیم است که فشار اقتصادی بر کشورمان بیشتر شده و ما در زمینه اهتمام جدی در راستای صنعت نشر نامه‌نگاری و مذاکره زیادی با وزیر ارشاد وقت کردیم که البته اهتمام جدی صورت نگرفت و مشکلات هنوز حاکم است که امیدواریم دولت فعلی در زمینه صنعت نشر اهتمام ورزد.
* قیمت کتاب در خریدکتاب تأثیر دارد
براین اساس در ادامه برنامه غلامحسین هادویان استاد دانشگاه و دبیر علمی اداره کتاب با تاکید براینکه مشکلات نشر مسائل مهم برای توسعه فرهنگ بوده است ، ادامه داد:وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در قالب‌ها و ابعاد مختلف از صنعت نشر حمایت کرده و ناشران این امر را می‌دانند.
وی ادامه داد: برگزاری نمایشگاه کتاب یکی از رویدادهای مهم بوده که فرصتی بی‌نظیر برای فروش کتاب است؛جشنوار‌ه‌های جایزه کتاب مانند جشنواره جلال آل احمد و پروین اعتصامی کمکی به بازار کتاب است.
استاد دانشگاه و دبیر علمی اداره کتاب افزود: در صحبت‌های دیگر صاحب‌نظران موضوع دسترسی دانشجویان به کتاب مطرح شد که بنده باید بگویم در این زمینه بن کتاب مطرح است که در اختیار ناشران و افراد قرار می‌گیرد تا بتوانند کتاب را به راحتی خریداری کنند و با توجه به تورمی که وجود ندارد دانشجو می‌تواند با استفاد از بن‌کارت‌ها کتاب خریداری کند.
هادویان در پاسخ به سؤال مناظره گفت: قیمت کتاب در خرید تأثیر دارد ولی در مطالعه به این شکل نیست.
* تمام اقدامات وزارت ارشاد درحوزه نشر درست نبوده است
در بخش دیگر برنامه ، غلامحسین هادویان، استاد دانشگاه و دبیر علمی اداره کتاب گفت: در مورد سوالی که گفتید این اقدامات وزارت ارشاد کافی بوده یا به جا است باید گفت که، وزارت ارشاد در قالب های مختلف از مسئله نشر حمایت داشت است.
وی خرید کتاب را از دیگر اقدامات حمایتی وزارت ارشاد دانست و ادامه داد: بحث خرید کتاب بصورت مدام اما با فراز و فرودهایی جزو سیاست های وزارت ارشاد بوده که آنها را به بخش‌هایی که لازم است ارسال میکند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: بن کتاب به مخاطب کمک میکند که با توجه به تورم و مخصوصا برای دانشجوها و قشر فرهیخته خرید کتاب سخت شده است و وزارت خانه تلاش کرده است که با بن کارت زمینه را برای آسایش آنها فراهم کند.
وی گفت: ما نمی‌گوییم که تمام اقداماتی که وزارت ارشاد انجام داده درست است.
*85 درصد کاغذ کشور از خارج وارد می‌شود
تورانیان در مورد سؤال برنامه مناظره گفت: در نظرسنجی هم مشخص شد که گرانی کاغذ تأثیر مستقیمی بر افرایش کاغذ داشته و منجر شده که طی سال‌های اخیر مردم توانسته‌اند به سختی کتاب بخرند.
وی با اشاره به اینکه 85 درصد کاغذ کشور از خارج وارد می‌شود اظهار کرد:صنایع داخلی جوابگوی تولید داخلی نیستندکه البته باید گفت این نتیجه قصوری بوده که طی سال‌های متمادی رفته و مسئولان هم توجه کافی نکردند. کارخانه‌های امروز ظرفیت تولید پایینی دارند.
تورانیان ادامه داد: باید راه را برای تجار باز کند. یکی از تاجران 5 ماه برای وارد کردن کاغذ از چین وقت صرف میکند.
* گرانی کاغذ تأثیر مستقیمی بر روند خرید کتاب می‌گذارد
شجاعی‌صائین در ادامه با توجه به سؤال برنامه مناظره گفت: گرانی کاغذ تأثیر مستقیمی بر روند خرید کتاب می‌گذارد، اما تنها مسئله موجود در این زمینه نیست. ما کتابخانه‌های رایگانی در کشور داریم که مخاطب ندارند و بیشتر به عنوان قرائت‌خانه استفاده می‌شوند.
وی ادامه داد: در تولید و تقاضا باید فکر کنیم. بسیاری از خانواده‌ها برای تحصیل فرزندان حاضراند شهریه سنگین پرداخت کنند، اما برای کتابهای غیردرسی هزینه نمی‌کنند. مشکل را باید در جاهای دیگر پیگیری کرد.
قدیانی گفت: در دهه گذشته مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مسئله سینما و تئاتر توجه بسیاری داشته‌اند، درحالی که اقتصاد نشر چندین برابر اقتصاد سینماست و تأثیرگذاری فرهنگی نشر بسیار بالاتر از حوزه‌های دیگر است. ما شورای عالی سینما را تأسیس کردیم اما هیچ شورایی برای کتاب نداریم .
وی ادامه داد: آیا کتابی که به عنوان کتاب سال، کتاب رشد و یا کتاب غنی پور انتخاب می‌شود را ارشاد به خوبی خریداری میکند؟. نه، معمولا پس از یک سال و اندی از این برگزیده شدن کتابها خریداری می‌شوند که خوب ممکن است چاپ جدید با قیمت بالاتری باشد و اساسا خریداری نشود.
قدیانی ادامه داد: من قبول دارم که کاغذ طی سال‌های گذشته گران شده است اما آیا سایر مقولات گران نشده، آیا هزینه‌های اغذیه‌ای، حمل و نقل و پوشاک گران نشده است؟
*استقبال مردم از کتاب در فروشگاههای هایپراستار!
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تصریح کرد: من حمایت زیربنایی را قبول دارم و معتقدم نیازمند حمایت زیربنایی هستیم نه موردی زیرا اگر حمایت‌ها زیربنایی باشد ناشر می‌تواند امید داشته باشد که یک کتاب شاخص را طی 5 سال منتشر کند و از انتشار سطحی چند ماهه پرهیز کند اما بنده در 30 سال گذشته از حمایت‌های اداره کتاب بهره‌ای نبرده‌ام.
وی با اشاره به عرضه کتاب در فروشگاههای زنجیره‌ای گفت: معمولا در فروشگاههای شهروند و رفاه یک سری غرفه ایجاد می‌شود و از ناشران خاص که عمدتا وابسته به خود هستند کتاب عرضه می‌کندن بنابراین عرضه کتاب در این گونه فروشگاه‌ها سطحی است در مقابل در فروشگاههای هایپراستار که مدیریت آن خارجی است کتابها به خوبی عرضه می‌شود و در نتیجه استقبال خوبی نیز انجام می‌شود.
قدیانی افزود: در حوزه نشر دانشگاهی چند ماه پیش، بیش از 200 عنوان کتابهای خوب نویسندگان داخل کشور که عمدتا از اساتید دانشگاه‌های داخلی هستند توسط ناشران خارجی منتشر شد، اگر یک کتاب دانشگاهی به 50 نسخه منتشر می‌شود، قطعا این کتاب افست است و نشان می‌دهد که باید آسیب شناسی جدی‌تری داشته باشیم.
* تولید، توزیع، ترویج و تبلیغ سه ضلع صنعت نشر
میثم نیلی مدیر مجمع ناشران انقلاب اسلامی با ترسیم سه ضلع برای صنعت نشر گفت: تولید، توزیع، ترویج و تبلیغ سه ضلع این صنعت هستند که اگر هر یک از آنها حذف شوند صنعت نشر دچار مشکل می‌شود. در نتیجه ما حمایت میکنیم و نتیجه‌ای نمی‌گیریم چرا که یک حلقه مفقود شده است.
وی ادامه داد: اگر دولت در حمایت خود غیرهدفمند و غیرهوشمندانی عمل کند مسیر را اشتباه رفته است.
وی با اشاره به اینکه به نظر من خرید کتاب توسط دولت به عنوان یک عنصر نامطلوب جلوه بدهیم درست نیست، اظهار کرد: بسیاری از ناشران کتابهای خوب و شاخصی دارند که بازار پسند نیست مانند دانشنامه‌ها دولت باید از این آثار حمایت کند.
نیلی تصریح کرد: دولت در دوره گذشته یارانه‌ای که به کاغذ تعلق می‌گرفت حذف کرد و به مخاطب اختصاص داد این یارانه در قالب بن‌کارت به دانشجویان، طلاب و عموم مردم اختصاص پیدا کرد و پس از مدتی از اعتبار آن کاسته شد. بنابراین اتفاقی که باید در زیرساخت‌های کتاب رخ می‌داد انجام نشد و به حوزه‌های دیگر مانند سینما و ... منتقل شد.
* بسیاری از مشکلات حوزه نشر با مخاطب شناسی قابل رفع است
نیلی با بیان این مطلب که بسیاری از مشکلات حوزه نشر با مخاطب شناسی قابل رفع است به پرفروش‌های کتاب در حوزه‌های مختلف اشاره کرد و گفت: پرمخاطب‌ترین کتابها معمولا در حوزه‌هایی هستند که مردم به آنها علاقه‌مندند.
وی خطاب به حمید باباوند گفت: نشر همشهری زیرساخت مناسبی دارد و شما به عنوان یک ناشر حرفهای کار می‌کنید اما بسیاری از ناشران زیرساختی را که شما دارید ندارند، نشر کاری اقتصادی است اما لازمه‌اش حرفهای نگاه کردن به نشر است.
* اولین شرط صدور عضویت در اتحادیه ناشران، باید تأیید کتابفروشان باشد
قدیانی افزود: الآن پروانه نشر 11 هزار وجود دارد. من خاطرم هست که در سال 55 کتابفروشی‌ای در غرب تهران تأسیس کردم و به اتحادیه ناشران مراجعه و شماره پروانه‌ای به من داده شد. آن موقع پروانه نشر وجود نداشت و همه پراکنده کار می‌کردند. در این صورت افراد از تجربه کتابفروشی استفاده می‌کرد، رموز را یاد می‌گرفت و بعد به چاپ کتاب می‌پرداخت. بعد از انقلاب در بازنگری قوانین خیلی از اختیارات اتحادیه از دست ما رفت. ما به اتحادیه کتابفروشان مبدل شده‌ایم. اولین شرط صدور عضویت در اتحادیه ناشران، باید تأیید کتابفروشان باشد. این نشان می‌دهد که طرف کتابفروشی را آموخته و می‌تواند کتاب چاپ کند. الان به هر فردی که مدرک لیسانس داشته باشد، مجوز نشر می‌دهند.
در بخش دیگر برنامه مناظره این هفته ، باباوند در پاسخ به این پرسش که چرا حمایت‌ها نشر را ضعیف میکند و باید چه کرد تا از این وضعیت خارج شد؟ گفت: باید کارهای زیادی انجام داد. مثل اینکه بحث شبکه توزیع کتاب را سرمایه‌گذاری و مشکل موجود آن را حل کرد. در صنعت نشر فرانسه نگاه می‌کردم، یکی از اتفاقاتی که می‌افتد این بود که اولین خریداران کتاب کسانی هستند که قرار است آن را بفروشند.
* صدا و سیما برای فرهنگسازی خرید و مطالعه کتاب کاری کند !
تورانیان در پاسخ به این پرسش که برای فرهنگسازی برای خرید و مطالعه کتاب چه باید کرد؟ گفت:فکر می‌کنم در این زمینه باید فرهنگسازی کنیم و این اعتراض خود ما به کل مردم داشتیم که برای بسیاری از هزینه‌های زندگی هزینه صرف میکنیم، اما برای کتاب نه؟ صدا و سیما و دیگر نهادها باید کار کند.
* با راه‌اندازی باغ کتاب آن نمایشگاه دائمی ایجاد می شود
شجاعی‌صائین در پاسخ به این پرسش که نمایشگاه کتاب چرا دائمی نمیشود، افزود: انشاالله با راه‌اندازی باغ کتاب آن نمایشگاه دائمی ایجاد شود. طراحی که دوستان در این زمینه کردند، به نظر می‌رسد که راه افتادن این مرکز کمک به عرضه کتاب کمک خواهد کرد. در این صورت ما می‌توانیم نمایشگاه دائمی داشته باشیم، همچنین در استان‌ها هم باید نمایشگاه داشته باشیم. این مجموعه طی چند ماه آینده قابل بهره‌برداری است.
نادر قدیانی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر میزان حق‌التألیف‌ها گفت: حق‌التألیف‌ها نسبت به موضوع کتابها متفاوت است. برای کتابهای عمومی اعم از ادبی و کودک و نوجوان، 10 الی 15 درصد است، اما برای دایرة‌المعارف‌نویس‌ها متفاوت است و هر ناشری نمی‌تواند به تنهایی آن را پرداخت کند. با تیراژ کم،حق‌التألیف‌ها هم پایین آمده است، در این صورت نویسندگان نمی‌توانند از معاش خود برآیند و به شغل‌های دیگری می‌پردازند.
باباوند گفت: کتاب خوب حتما مخاطب خود را پیدا میکند، اگر ما از فروش کتاب می‌نالیم این نشان از عرضه کتاب نامناسب است و بسیار افرادی وجود دارند که به دنبال نوشته‌های جدید یک نویسنده هستند و لازم است بگوییم که کسانی که کتاب خوب منتشر نمی‌کند فضا را نامناسب می‌کنند و کافی است که یک دهه بگذرد تا همه چیز مشخص شود.
* تشکیل شورای سیاست گذاری برای کتابخوانی الزامی است
هادویان با بیان اینکه فرهنگ کتابخوانی مشکل فرهنگ ما است ، افزود : بحث گرانی کاغذ جدی نیست اما ما نمی‌بینیم که مردم تشنه خواندن کتاب باشند و مردم به دنبال زمانی برای خواندن کتاب باشند و کتابهای جیبی در همراهشان باشد و این فرهنگ وجود ندارد که کسی در جامعه باشد که در مترو از این فضا استفاده کند.
وی با اشاره به اینکه امسال سال فرهنگ است، گفت: باید شورای سیاست گذاری برای کتابخوانی ایجاد شود.
* حرفه ای ترین ناشران هیچ حمایتی دریافت نکرده اند
مدیر اداره کتاب و کتاب خوانی وزارت ارشاد با بیان اینکه من تا اندازه ای درگیر سیاست های وزارت ارشاد بوده ام لذا می توان گفت حرفه ای ترین ناشران و پرفروش ترین کتابها هیچ حمایتی را دریافت نکرده اند یا مقدار آن کم بوده است ، تصریح کرد :اگر بحث ترجمه‌ها را به خوبی پیگیری کنیم و ناشران در نمایشگاه‌های خارجی حضور پیدا کنند و از مترجم حمایت بشود قطعا گردش مالی نیز بهتر خواهد شد.
مجری برنامه سوالی در برنامه مطرح کرد مبنی براینکه دوازده هزار ناشر را آیا نمیشود با حذف مشکلات عضوگیری افزایش داد؟ و یا آیا در این صنف حمایت‌ها و رانت‌هایی وجود دارد که این اتفاقات می‌افتد؟
شجاعی در پاسخ به این سوال گفت: همین حالا 1000 تقاضا در نوبت هستند و بازار نشر ما پرجاذبه است و این به معنای وجود رانت نیست و حمایت ها از قبل هم کمتر شده است.
* بومی بودن انرژی هسته ای از وجود ناشران است
تورانیان گفت:اگر ما امروز افتخار میکنیم که انرژی هسته ای ما بومی است این افتخار از وجود ناشران است . در حدود سه دهه قبل منابع قبلی دانشگاهی ما بیست سال از دنیا عقب بود اما همین ناشرین تلاش کردند و این فاصله را کم کردند و اکنون دانشجویان همزمان از منابع علمی به روز سال 2014 استفاده می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه قرار نیست همه ناشران بازاری باشند گفت: کسانی هستند که مانند رزمندگان ما ایثار کرده اند و باید به آقای باباوند گفت که با یک گل بهار نمیشود و بخاطر یک بی نماز مسجد را نمی‌بندند چرا که در هر صنفی خطا وجود دارد امااین در کلیت صادق نیست.
*50 درصد کتاب‌هایی که امروزه منتشر می‌شوند از نظر محتوا بسیار ضعیف هستند
حجت الاسلام و المسلمین هادویان نیز در پاسخ به این پرسش که چرا تشنگی به کتاب اندک است، گفت: یکی از دلایل به کیفیت کتاب مرتبط است. 50 درصد کتاب‌هایی که امروزه منتشر می‌شوند از نظر محتوا بسیار ضعیف هستند و بسیاری از کتابها کتاب‌سازی شده اند. در این سالها به دلیل اینکه بسیاری از نرم افزارها در اختیار افراد قرار گرفت ما شاهد این هستیم که یک فرد با 20 سال سن اقدام به انتشار یک تفسیر 40 جلدی از قرآن کرده است و زمانی که این تفسیر را بررسی میکنیم متوجه می‌شویم که تمامی آثار دیگران را کپی کرده است.
* شهر آفتاب گزینه خوبی برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران است
شجاعی صائین گفت: ما برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران 120 هزار متر مربع بنای مفید در اختیار داریم به طور قطع نمی‌توان گفت که سال آینده در باغ کتاب برگزار می‌شود یا خیر شاید شهر آفتاب فضای مناسب‌تری باشد مسئولان پروژه شهر افتاب گفته‌اند که اگر منابع ریالی آنها تأمین شود تا پایان سال این مکان آماده بهره برداری است.
شجاعی صائین گفت: نمایشگاه کتاب تهران چندین نمایشگاه را در دل خود دارد. برای نمونه ما می‌توانیم به راحتی نمایشگاه بین المللی کتاب کودک و نوجوان را به صورت مجزا برگزار کنیم پس ما باید نمایشگاه کتاب را تفکیک کنیم و از دل آن چندین نمایشگاه مجزا بیرون بیاوریم لذا درصورتی که ناشران و کتاب فروشان ما براین نکته اذعان داشته باشند می‌توانیم نسبت به آن اقدام کنیم.
* رئیس جمهور بحث مالیات ناشران را پیگیری کند
در ادامه برنامه ، مجری از مهمانان سوالی پرسید مبنی براینکه اگر بخواهیم به دکتر روحانی، رئیس جمهور جمله‌ای بگوییم که آن را اجرا کنند، چه خواهید گفت؟
تورانیان گفت: مرد و مردانه و شفاف به بحث مالیات بپردازند و به ما این جواب را بدهند که آیا باید مالیات بپردازیم یا نه.
شجاعی صائین گفت: من باز به موضوع سیاست‌گذاری فرهنگی و همراهی بانکی در زمینه نشر کتاب تاکید دارم که باید دنبال شود.
قدیانی گفت: دقیقا در چنین روزی در سال گذشته، سه ساعت با مسئولین و رئیس جمهور در زمینه مالیات گفتگو کردیم و هیچ نتیجه‌ای هنوز حاصل نشده است و مسئله ما هنوز هم بحث مالیات است.
میثم نیلی گفت: وزیر صنعت معدن و تجارت خود را مامور کنند که بحث کاغذ را سامان بدهد.
هادویان گفت:با به بحث فرهنگی‌سازی و نشر آن توجه بیشتری کنند.
نتیجه سوال نظرسنجی مبنی بر اینکه قیمت کتاب به چه میزان در مطالعات شما تاثیر دارد؟ 1 – زیاد 2 – کم ؛ با 74 درصد نظر مخاطبان ، رای به گزینه یک داده شد.
