کد خبر 336015
تاریخ انتشار: ۲۵ مرداد ۱۳۹۳ - ۲۱:۲۵

مذاکره دوجانبه ایران و آمریکا که دو هفته گذشته در وین برگزار شد، صدر اخبار تعاملات هسته ای قرار گرفت و با ارزیابی دو طرف سازنده و مفید خوانده شد. این در حالی است که هر کدام از روسای دولت های حاکم بر تهران و واشنگتن با موضع گیری هایی متفاوت پیش بینی آینده مذاکرات را با ابهام مواجه کرده اند.

به گزارش مشرق، بررسی و تحلیل عملکرد دولت های حاکم بر تهران و واشنگتن و مواجه این دولت ها با تندروهای داخلی از محورهای مصاحبه  با محمدفرهاد کلینی کارشناس ارشد مسائل استراتژیک قرار گرفت.

او در ارزیابی خود از عملکرد غرب در برخورد و تعامل با ایران، متذکر شد:«غرب هنوز نتوانسته است به واقع بینی جدید در خصوص ایران دست پیدا کند». او همچنین تاکید کرد که در حوزه سیاست داخلی ایران، تندروی وجود ندارد و تصمیم گیری در مورد مذاکرات هسته ای در ید هیچ گروه و دسته سیاسی خاصی نبوده بلکه تابعی از منافع ملی است.

عمكلرد دولت هاي حاكم بر تهران و واشنگتن در برخورد با برخی تندروی ها در داخل کشورها در آستانه برگزاري نخستين دور مذاكرات پس از تمدید مهلت 4ماهه را چگونه ارزيابي مي كنيد؟

قبل از هر چيز بايد به اين اشاره كرد كه ما در دوران جديد شاهد مختصات جديدي هستيم که آن پيگيري موضوع حل و فصل مذاكرات هسته اي ايران از طريق مذاكرات چند جانبه و دو جانبه است. بر اساس توافقاتي كه تاکنون انجام شده مكانيزم دوجانبه داراي كاركردهای مخصوص به خود است.

این رویه همواره وجود داشته است ولی در شرایط جدید با توجه به نبود روابط رسمی بین ایران وآمریکا ملاقات ها بر خلاف سنت گذشته شکل گرفت و تاکنون ادامه یافته است و چنانكه ميدانید هم اكنون طرفين در حال برنامه ريزي هستند كه قبل از برگزاری اجلاس نيويورك بتوانند مذاكرات دوجانبه خود را با کلیه طرف ها دنبال كنند. البته با توجه به اينكه آمريكا حامل تحريم هاي يك جانبه عليه ايران است و اين مهم بر روند مذاكرات همواره تاثیرگذار بوده، در نتيجه اين نوع از گفت و گو های دو جانبه با آمریکا از اهميت به سزايي برخوردار است.

از اين منظر در اجلاس گذشته بيشتر اعضاي گروه 1+5 معتقد بودند اگر ايران و آمريكا بتوانند به تفاهم مشخص برسند آنها نيز مي توانند از روند مذاكرات حمايت كنند. البته بايد دید تعهدي كه تيم مذاكره كننده آمريكا بر اساس مسئوليت هايش دنبال مي كند به چه ميزان اعتبار دارد كما اينكه شاهد بوديم بعد از مذاكرات وين6،  وندي شرمن معاون سياسي وزارت امور خارجه آمريكا مجبور شد براي پاسخ به كنگره خود را آماده كند و در اين خصوص در جلسات استماعي متفاوتی شركت كرد. او سعي كرد با ادبياتي مختلف موضوع مذاكرات را در كنگره مطرح كند و در برخی قسمت های گزارش ارائه شده به کنگره ما شاهد تناقضاتي بوديم.

از اين جهت نگاه حاکم بر كنگره تحت تاثير بخشی از لابي صهیونیسم و و برخي جمهوري خواهان تندرو است. این گروه ها سعي مي كنند مذاكرات را به بن بست برسانند. تقريبا مي توان گفت نگاه كنگره نزديك به انتخابات ميان دوره اي مجلس نمايندگان آمريكا، نگاهي منفی وكنترل كننده وگاهی هم كند كننده ولی در نهایت بازدارنده و بر اساس برد و باخت است. کنگره تلاش می کند دولت اوباما قبل از نوامبر(زمان برگزاری انتخابات میان دوره ای مجلس نمایندگان آمریکا) شاخص هاي خاص و موفقيت آميزي را در كارنامه خود ثبت نكند. تندروها در تل آویو و کنگره آشیانه دارند.

تاثير انتخابات ميان دوره اي مجلس نمايندگان آمريكا بر روند مذاكرات چيست؟ آيا تندروهاي كنگره در نتیجه نگرانی از موفقيت كارنامه اوباما مخالف مذاکره با ایران هستند یا اینکه رسیدن به توافق نهایی را تهدیدی برای حیات آمریکا در منطقه تلقی می کنند؟

سطح تلاش هايي كه از سوي كنگره دنبال مي شود منطبق بر شرايط حقيقي نيست بلكه بيشتر تابع دكترين مبتني بر منافع حزبی وغیر ملی ودر چارچوب لابی آیپک است كه این موضع را در رابطه با ایران بلکه در کلیه روند روابط خارجی آمریکا می توان مشاهده کرد.

تلاش رهبران کنگره تاثیرگذاری حداکثری بر جذب حمایت لابی آیپک و تحریک افکار عمومی به نفع خود است تا بتوانند اكثريت دموكرات ها را در سنا به هنگام انتخابات آتی تحت تاثير قرار دهند . اما در ايران ما بايد چند نكته را در نظر بگيريم. بخشی از تحريم هاي يك جانبه امريكا علیه ایران مصوبه و به صورت قانون درآمده است چون این مصوبات به قانون تبدیل شده اعمال هرگونه اصلاحيه منوط به ایفای نقش کنگره است.

دولت اوباما در اين خصوص مي تواند تاثیرگذار باشد، بخشي از تحريم ها را  اعمال نكند، دستور اجرا ندهد و شرايط عملا تبديل به يك نوع تعليق در تحريم ها شود. در روند مذاکرات جدبد و طي مدتی که دولت یازدهم برسرکار آمده، در حوزه آژانس و نحوه تعاملات با سازمان انرژي اتمي همکار با ارزشی شکل گرفته است که تاکنوناین حسن نیت ایران کاملا به حساب نیامده است.اقای امانو بزودی به تهران خواهند امد و لازم است تا تعاملات با ایران بدرستی منعکس شود.

غرب تلاش می کند از این تعامل مهم به سادگی عبور و آن را كم ارزشي تلقي كند چون اين نحوه تعامل از سوی ایران باعث میشود تا تبلیغات و اتهام های واهی در  چارچوب  ابهام منفی هسته اي بی اثر شود. اگرچه اين نوع رفتار غرب بیشتر تابع تئوري بازي سياسي است و هنوز تابع يك واقع بيني جديد و کافی نیست. بنظرم باید تاکید و تکرار کنم که غرب هنوز موفق نشده واقع بيني جديدی در خصوص ايران را بدست آورد. در گفتگو های قبلی خود با رسانه های دیگر اشاره کردم که بایستی برای واقع بینی معیار لازم است. تا در سیستم مذاکراتی راه مانور های بیهوده گرفته شود.

مذاكرات ايران و امريكا چه تاثيري بر كل روند مذاکرات هسته اي دارد؟

انتظار ایران از دستگاه وزارت خارجه امريكا براي پيگيري جدي تر تعاملات تاكنون برآورده نشده و این عدم رضايت در بيانات و صحبت ها مطرح شده است. چند روز گذشته بعد از مذاكرات دوجانبه ايران و امريكا و اعلام نظر مقامات دو طرف مبني بر سازنده بودن مذاكرات، شاهد اظهارنظر عجیب آقاي اوباما بوديم، ایشان گفتند اميدشان براي رسيدن به توافق زير 50 درصد است.

این موضع گیری با موضع گیری های پیشین برابر نبود. با این وجود ما شاهد موضعگیری رهبری انقلاب بودیم آنجا که اعلام کردند امید به مذاکرات را جدی نمی بینند. این پاسخی روشن است و دولت آمریکا باید مطلع باشد که تغییر مواضع و موضع گیری های سینوسی که از ثبات کافی برخوردار نیست برای تهران همیشه مورد سوال است. موضع گیری اخیر رهبری انقلاب در چمع سفرای کشورمان حامل جمع بندی از رفتار های سینوسی آمریکا بود.

تحلیل شما  از فرمایشات رهبری چیست؟ پیام رهبری به دولت در سخنرانی اخیرشان چیست؟ این سخنان می تواند دستاویزی برای مخالفان مذاکرات هسته ای قرار بگیرد تا بطن اظهارات ایشان را نادیده گرفته و به ادامه مخالفت بپردازند؟

بحث استفاده و سواستفاده مطرح نیست. موضوع هسته ای موضوعی جامع و تابع منافع ملی ایران است. این موضوع، موضوعی نیست که دستآویز هر گروه و دولتی قرار بگیرد. بخشی از تحلیل محتوای سخنان رهبری صرفا بر اساس دیپلماسی رسانه ای نیست که بخواهیم بر اساس موضع سنجی آن را قضاوت کنیم.

موضوع هسته ای ایران مقتضایی دارد که لازم نیست برخی جزئیات آن رسانه ای شود. برخی تاکتیک ها و شیوه های چانه زنی هست که نباید مطرح شود، آن دوره که آقای جلیلی هم مسوول مذاکرات بودند بخش زیادی از محتوای مذاکرات مطرح نمی شد. از این منظر به نظر می رسد که ادراک رهبری از روند مذاکرات جمع جبری از مواضع امریکا است و البته این ادراک نگاه موضعی و تاکتیکی نیست که تنها در این دوره مورد توجه قرر بگیرد.

می توان مدعی شد که سخنرانی رئیس جمهور در همایش سفرای جمهوری اسلامی پیرامون تند روی ها حامل پیام بین المللی بود؟

من در مسائل داخلی دخالت نمی کنم. البته این به این معنا نیست که نگاهی به سیاست داخلی ندارم اما مواردی که مطرح شد می توانست بهتر بیان شود، می توانست دقیق تر بیان شود به هر حال نقطه نظر ایشان با توجه به شرایطی بوده که خودشان احساس کرده اند.به نظر من مخالفت و موافقت با مذاکره هسته ای در ید گروه ها و دسته ها نیست. کشور تابع برنامه عالی و چشم انداز خودش است.

مکانیزم های تصمیم گیری در سطح شورای عالی امنیت ملی و سران سه قوه عمل می کند و اینطور نیست که ما بخواهیم بر اساس یکسری مواضع روزمره در مورد آن صحبت کنیم. به این ترتیب وضع موجود کشور بیانگر همان مسیری است که اتخاذ شده و دنبال می شود. به همین منوال هست که مقام معظم رهبری از تیم مذاکره کننده حمایت کردند.

تمدید مذاکرات منجر به تاخیری شده که ممکن است به نفع طرف های مذاکره کننده نباشد، این تاخیر هم از سمت روحانی و هم از سمت ظریف مورد توجه قرار گرفته و این دو نسبت به استمرار آن هشدار داده اند. موافق هستید که این تاخیر می تواند بحران زا باشد؟

تلفیق موضوع زمان مذاکرات با مدیریت تمام فرصت ها و تهدیدها، روش مناسبی نیست. ایران از ابتدا اعلام کرده که معطوف به نتیجه مذاکره می کند. این که کشورهایی بخواهند شمشیر «داکلموس» را بر سر جامعه نگاه دارند از سوی ایران قابل قبول نیست.

وزیر امورخارجه کشورمان هم اخیرا اعلام کردند که انتظار به نتیجه رسیدن همه مسایل طی ماه های آینده بعید است و البته ممکن است اصولی تفاهم شود ولی باتوجه به دامنه جزئیات نبایستی انتظار فوری وبزرگ داشت. تحمل وتاخیر یک شکل دارد ولی جهت گیری خاص خود را دارد طرف ایرانی بر اساس نرمش قهرمانانه حرکت می کند و رئیس جمهور کشورمان هم اعلام کردند که هیچ گونه نرمش ذلیلانه ای رخ نداده و خطوط قرمز همچنان حفظ می شود.

مهلت 4ماهه باقی مانده مذاکرات، تا چه حد فضای عملی در اختیار تندروها قرار داده که بتوانند مانع از رسیدن به توافق نهایی شوند؟

من در ایران افراطی و تندرو نمی بینم، نگاه من نگاه کلان است، نگاه صرف روزمره و تاکتیکی نیست. فکر نمی کنم در ایران و در خصوص موضوع هسته ای تندروی داشته باشیم. من این تندروی را بیشتر در فضای بین المللی و در تلاویو می بینم. خیلی از اقایانی که زمانی در دهه گذشته مواضع دیگری داشتند اکنون نگاه دیگری دارند.

این طبیعی است انسان سنگ نیست. فهم است همه در حال رشد ودگرگونی هستیم.چو دریای محبت تلاطم کند گنه خویش را گم کند.این حقیت زندگی است. من کلیپ اقای روحانی را در سالگرد دولت ایشان چند بار دیگر دیدم حاوی پند های مهمی برای همه است و نباید همه چیز را سخت گرفت.

در نتیجه خطاب حسن روحانی به ساختارشکنان و تخریبگران شامل تندروها نمی شد؟

من فکر می کنم آقای روحانی هم بعد از موضع گیری اولیه، موضع تکمیلی دیگری در هیئت دولت داشتند و ما باید کل مواضع را در نظر بگیریم. چینش یک نظر و تصویر لحظه ای بیانگر همه ابعاد و مواضع نیست.

بنده هم ممکن است انتقاداتی داشته باشم ولی هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد. دولت نباید گرفتار حرف های حاشیه ای شود رسیدگی به مسایل اصلی مهم است و وظیفه جامعه خبری کشورمان اجماع آفرینی است. بصورت نفسانی حذف راحت ترین کار است ولی ما باید که دوست بداریم یاران را ...

به نظر نمی رسد رئیس جمهور در موضع گیری خود چرخش و عقب نشینی داشته باشد..

بحث کوتاه آمدن و عقب نشینی نیست ایشان مرز انتقاد و تخریب را تبیین کردند. طبیعی است که کسی با تخریب مذاکرات و مصوبه ای که دستور رهبری است موافق نیست. هرکسی بخواهد اعمال نفوذ و دخالت کند در این حوزه طبیعتا با او برخورد قانونی خواهد شد. منزلت انتقاد ارزش خاص خود را دارد و نادیده گرفتن منویات عالی کشور پیامد های خاص خود را دارد.

این تخریب گران تندرو نیستند؟

من اینطور فکر نمی کنم. به عنوان مثال آقای افروغ را شما می توانید مدعی شوید که تخریبگر هست؟ من اینطور فکر نمی کنم. از سوی دیگر نمایندگان مجلس حق دارند که انتقاد کنند ولی بایستی قانونی و منصفانه باشد و اگر همراه با بازی خطوط حزبی شد بدیهی است که ارزش مواضع خود را از سطح ارزشی ومنافع ملی کاهش می دهند و جامعه هم قضاوت خواهد کرد.

مردم کشورمان بسیار تیز بین وهوشیار به موضوعات نگاه می کنند. ملت حاضر در صحنه یکی از معانی آن حضور ذهنی بموقع و دقیق بر اساس منافع ملی و همپا با تحولات کشور است و همواره دیده ایم که چگونه مسیر محاسبات را تغییر داده اند.

منبع: ایسکانیوز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس