به گزارش گروه اجتماعی مشرق، سالم سازی فضای کار و تکریم جایگاه زنان در جامعه یکی از موضوعاتی است که هم اکنون نه تنها در جامعه ما تحت عنوان یک جامعه اسلامی بلکه در بسیاری از جوامع نیز به آن میپردازند و هر کدام از کشورها بر مبنای سیاستها و اهداف خود از جمله افزایش بهره وری در فضای کار، سالم سازی را در دستور کار خود قرار دادهاند.
در این میان کشور ما به عنوان یک جامعه اسلامی که دین مبین اسلام را همواره چراغ راه خود قرار داده است باید مانند بسیاری از امور پیشروی این مسیر باشد و اقداماتی را انجام دهد که از ایران به عنوان الگو در جهان نام برده شود.
با توجه به بحثهای اخیری که در جامعه ایجاد شده است خالی از لطف نیست مروری کوتاه بر قوانین و سیاستهایی که در راستای متناسب سازی محیط برای حفظ کرامت زنان از سال 66 تا کنون مصوب شده است، داشته باشیم.
آییننامه حفظ حدود و آداب اسلامی در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی
شورای عالی انقلاب فرهنگی 06/05/66
فصل اول: حفظ حدود و اخلاق اسلامی در برخوردها و معاشرتها
1. دانشجویان زن و مرد لازم است در کلاسهای درس در دو ردیف جداگانه بنشینند.
تبصره هر گاه دانشگاهی جدا کردن کلاسهای مخصوص زنان و مردان میسر باشد و مشکلی از لحاظ بودجه و کیفیت تحصیل به وجود نیاورد کلاسها باید جدا باشد.
2. در بیمارستانهای آموزشی باید کوشش شود که به تدریج بخشهای بیماران زن و مرد از یکدیگر جدا باشد و همچنین هر جا میسر است در اتاقهای عمل از اختلاط زن و مرد خودداری شود و حتیالمقدور از کادر پرستاری زن برای زنان و مرد برای مردان استفاده شود و مسائل شرعی رعایت گردد.
3- در آزمایشگاهها و بخشهای تزریقات هرگاه برای تزریق و پانسمان هم متخصص مرد بود و هم متخصص زن از متخصص مرد برای بیماران مرد و از متخصص زن برای بیماران زن استفاده شود.
4- در محلهای تردد و نصب اعلانات در دانشگاهها، هرگاه احتمال ازدحام رود، باید محلهای جداگانه برای زنان و مردان در نظر گرفته شود.
5- لازم است که دانشجویان زن و مرد از آزمایشگاهها و کارگاهها و سالنهای تشریح و اتاق کامپیوتر و غیره حتیالمقدور در نوبتهای خاص و بطور جداگانه استفاده کنند.
6- سالنهای طراحی و مدل (آتلیهها) و خود مدلها باید منطبق با شئون اسلامی باشد و محیط کار حتیالمقدور برای زنان و مردان جدا باشد.
7- دانشجویان زن و مرد لازم است در گروههای مجزا به کارهای گروهی دانشجویی از قبیل انجام پروژهها و طراحیها و کارهای عملی و مانند آن بپردازند. مگر اینکه مجزا کردن زن و مرد منجر به مختل شدن کار یا تعطیلی آن گردد.
8- دانشگاهها باید تدابیری اتخاذ کنند تا در محیطهای اداری با توجه به امکانات موجود از اختلاط غیرضروری زن و مرد تا جایی که منجر به اختلال و تعطیل کارها نشود جلوگیری به عمل آورد.
9- مسئولان مرد باید از منشیان مرد استفاده کنند.
10- در آن قسمت از دانشگاهها که عموم مراجعه کنندگان مرد هستند (از قبیل خوابگاهها) لازم است از کارمندان مرد استفاده شود و در آن قسمت که مراجعه کنندگان زن هستند از کارمندان زن.
11- اماکن عمومی مانند قرائتخانه کتابخانه و خوابگاهها و اطاقهای غذاخوری باید از برای زنان و مردان جدا باشد یا برای هر جنس از نوبت جداگانه استفاده شود.
تبصره: برای اماکن ورزشی نوبت استفاده مردان باید جدا از نوبت زنان باشد.
14- مسئول اجرای این آییننامه رؤسای دانشگاهها و مدارس عالی خواهند بود که میتوانند با کمک کمیتههای انضباطی یا هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری به تخلفات رسیدگی نمایند.
سیاستهای اشتغال زنان در جمهوری اسلامی(شورای عالی انقلاب فرهنگی 20/05/1371)
ضمن تأکید مجدد بر نقش زن در خانواده به عنوان شغل اصلی و ضرورت اشتغال مفید و مؤثر وی در این نهاد مقدس سیاستهای اشتغال زنان در جمهوری اسلامی ایران بدین شرح میباشد:
ماده 1. با توجه به قداست مقام مادری و تربیت نسل آینده و مدیریت خانه و با عنایت به اهمیت نقش زنان در فرآیند رشد فرهنگی و توسعه اقتصادی باید ارزش معنوی و مادی نقش زنان در خانواده و کار آنان در خانه در نظر گرفته شود.
ماده 4- شرایط و محیط کار اجتماعی بانوان باید به گونهای مهیا شود که زمینه رشد معنوی، علمی و حرفهای آنان فراهم شود و به دیانت، شخصیت، منزلت و سلامتی فکری و روحی و جسمی آنان لطمهای وارد نیاید.
ماده 10- با توجه به اهمیتی که نظام جمهوری اسلامی ایران به استحکام بنیان خانواده و نقش تربیتی و سازنده زنان در خانه قائل است مقررات و تسهیلات لازم به مناسبت «شغل مادرانه» در نظر گرفته شود از قبیل استفاده از مرخصی با حقوق تقلیل ساعت کار، مزایای بازنشستگی با سنوات کمتر خدمت، امنیت شغلی، برخورداری از تأمین اجتماعی در مواقع بیکاری، بیماری، پیری یا ناتوانی از کار.
ماده 12. فرصتهای شغلی مناسب برای مادران خانهدار در محیط خانه و در کنار فرزندان بدون محدودیت وقت و با منظور کردن مزد در قبال کار و تسهیلات تعاونی ایجاد شود.
سیاستهای راهبردی اسلامی شدن مراکز آموزشی( شورای عالی انقلاب فرهنگی 25/05/1379)
توجه به حفظ عفاف در مراکز آموزشی به ویژه تنظیم روابط بین دانشجویان دختر و پسر و تلاش در جهت فراهم کردن زمینههای مناسب برای این منظور و کاهش اختلاط آنها.
ضوابط تأسیس و نظارت بر آموزشگاههای آزاد هنری (شورای عالی انقلاب فرهنگی 21/1/1380)
فصل پنجم: تخلفات
ماده 15- مواردی که مجوز آموزشگاه را لغو خواهد کرد:
1- تخلفات اخلاقی چون رواج بیبندوباری، ترویج فرهنگ مبتذل از طریق آثار مبتذل و ...
2- تشکیل کلاسهای مختلط.
فصل ششم: مقررات عمومی
ماده 21- بایستی کلیه کارکنان آموزشگاههای مخصوص بانوان به استثنای کادر نگهبانی، زن و کلیه کارکنان آموزشگاههای مخصوص آقایان مرد باشند.
آییننامه اجرایی قانون انطباق امور اداری و فنی مؤسسات پزشکی با موازین شرع مقدس (هیأت وزیران 14/6/1380)
ماده 6- در معاینههای مربوط به زنان و زایمان که در موارد ضرورت توسط افراد غیرهمجنس انجام میشود. حضور یکی از محارم بیمار یا یک نفر از کارکنان فنی زن الزامی است.
تبصره- در سایر معاینهها در صورت درخواست بیمار یا پزشک حضور یکی از محارم بیمار بلامانع است.
ماده 8- کلیه کارکنان موسسات پزشکی مکلف به رعایت پوشش کامل اسلامی هستیم.
ماده 11- در کلیه موسسات پزشکی قسمتهای مختص خانمها و آقایان شامل بخشهای رختکنها، پاویونها، غذاخوریها، اتاقهای بستری بیماران و امثال آنها باید از هم جدا باشند.
تبصره- در صورت فقدان امکانات کافی برای اجرای این ماده باید به هر نحو ممکن حریمها رعایت شود.
ماده 12- پوشش کارکنان فنی موسسات پزشکی در مواقع انجام کار در موسسه باید متناسب با کار مربوط و ضوابط اسلامی باشد.
تبصره- حدود و فرم کارکنان فنی مردم و زن متناسب با کار مربوط توسط شورا تدوین و ابلاغ میشود.
ماده 13- پوشش بیماران در طول مدت دریافت خدمات تشخیصی- درمانی و مراقبتی باید براساس تامین امنیت روانی بیمار و حفظ حریم او و رعایت کامل موازین شرعی، اخلاق پزشکی و متناسب با خدمات تخصصی باشد.
ماده 14- جا به جایی بیماران در موسسات پزشکی باید با رعایت پوشش کامل و در صورت امکان به همراه یکی از کارکنان همجنس یا یکی از محارم بیمار صورت گیرد.
سیاستهای بهبود وضع گذران اوقات فراغت زنان و دختران(شورای عالی انقلاب فرهنگی 20/2/1381)
1- اخلاق بوستانها، مراکز فرهنگی و تفریحی بانوان؛
3. ایجاد مجتمعهای چندمنظوره فرهنگی، هنری، ورزشی محفوظ و مستتر در تهران با امکانات گوناگون اعم از کتابخانه، سالن اجتماعات، سالن سینما، مهد کودک، وسایل شهربازی، غذاخوری، محل خرید و ... به عنوان یک حرکت آغازین و الگویی؛
سیاستهای کلی برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران(ابلاغی 20/9/1382 مقام معظم رهبری)
امور فرهنگی، علمی و فناوری:
سالمسازی فضای فرهنگی، رشد آگاهیها و فضایل اخلاقی و اهتمام به امر به معروف و نهی از منکر.
قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی (1394-1390)
ماده ب- کلیه دستگاههای اجرایی موظفند اقدامات لازم را برای اجرای طرح جامع فرهنگ عفاف و حجاب معمول داشته و نسبت به متناسبسازی محیط خدمتی با اقتضائات جامعه اسلامی اقدام نمایند.
ماده واحده مقررات سفرهای دانشجویی الحاقی به آییننامه حفظ حدود و آداب اسلامی در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی(شورای عالی انقلاب فرهنگی 25/9/1382)
ماده واحده: سفرهای دانشجویی مشمول مقررات ذیل خواهد بود:
2. برگزاری اردوهای مختلط (دختر و پسر) صرفاً با تأیید مکتوب مرجع صادر کننده مجوز قابل اجرا است.
3. در سفرهای دانشجویی، محل برگزاری اردو و مسیر آن در اطلاق مقررات به منزله محدوده دانشگاه محسوب در این مدت رعایت مقررات انضباطی دانشگاه و سایر مقررات مربوط الزامی است.
هر کدام از دستگاهها در مسیر گسترش فرهنگ عفاف و حجاب چه وظایفی دارند؟
راهبردهای گسترش فرهنگ عفاف و حجاب (شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ 4/5/1384)
ترغیب مسئولین و مدیران نسبت به مناسبسازی فیزیکی و فرهنگی محیط کار در ادارات، بانکها، مدارس، دانشگاهها، شرکتهای خصوصی برای شاغلین و مراجعین.
آییننامه راهکارهای اجرایی گسترش عفاف و حجاب (شورای فرهنگی عمومی کشور 13/10/1384)
در سال 1387 ابلاغیه مأموریت قائم مقامی وزیر ارشاد در مسئولیت ریاست جمهوری در محل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی لغو و به وزارت کشور واگذار شد. (دستور شماره 169493 مورخ 21/9/1387).
8- نظارت و کنترل قانونی و اصولی بر وضعیت اماکن تفریحی و عمومی نظیر پارکها، سالنهای سینما، سالنها و اماکن ورزشی، کوهستانها، سواحل دریایی، جزایر مناطق آزاد تجاری، فرودگاهها، پایانهها و ... (با مشارکت نهادها و دستگاههای ذیربط).
11- کنترل و نظارت جدی بر رعایت حدود و ضوابط قانونی عفاف گونه اماکن.
16- نظارت مستمر بر اماکن تجاری، عمومی شامل فرودگاهها و مجتمعهای مسکونی، نمایشگاهها و ... بر نحوه پوشش و بازرسی از این اماکن در رفع بدحجابی (با همکاری دستگاههای ذیربط).
21- جلوگیری از فعالیت واحدهای صنفی متخلف که باعث مخدوش کردن علت عمومی میشوند.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
11- نظارت بر تشکلهای هنری مردمی، نمایشگاههای هنری و محافل هنری عمومی مانند کنسرتها و نمایشگاهها در جهت رعایت فرهنگ عفاف و حجاب.
17- نظارت دقیق و اصولی بر وضعیت فرهنگی اخلاقی سالنهای سینما و مراکز مربوط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
سازمان صدا و سیما
27- اتخاذ سیاستهای انضباطی در خصوص بازیگران زن صدا و سیما و جلوگیری از تجلیل و تبلیغ چهرههایی که در مناظر اجتماعی و عمومی با ظاهر و پوشش بد حضور پیدا میکنند.
نیروی انتظامی
3- همکاری با سازمانهای ذیربط در فضاسازی تبلیغی و فرهنگی در کلیه مسیرهای منتهی به کوهستانها و تفرجگاههای کوهستانی و سایر اماکن عمومی و تفریحی.
8- نظارت و کنترل قانونی و اصولی بر وضعیت اماکن تفریحی و عمومی نظیر پارکها، سالنهای سینما، سالنها و اماکن ورزشی، کوهستانها، سواحل دریایی، جزایر مناطق آزاد تجاری، فرودگاهها، پایانهها و ... (با مشارکت نهادها و دستگاههای ذیربط).
14- الزام برگزار کنندگان جشنها و مراسم عروسی به رعایت شئونات اسلامی و کنترل افراد شرکت کننده در آن و برخورد جدی با مراکز غیرقانونی و فاقد مجوز.
15- الزام آرایشگاهها به رعایت ضوابط شرعی و قوانین عفاف و کنترل نحوه ورود و خروج عروس و همراهان وی.
16- نظارت مستمر بر اماکن تجاری عمومی شامل: فرودگاهها و مجتمعهای مسکونی، نمایشگاهها و ... بر نحوه پوشش و بازرسی از این اماکن در رفع بدحجابی (با همکاری دستگاههای ذیربط).
19- توقیف خودروهای دولتی که سرنشینان آن شئونات اسلامی را رعایت نمیکنند.
21- جلوگیری از فعالیت واحدهای صنفی متخلف که باعث مخدوش کردن عفت عمومی میشوند.
10- محرمسازی محیطهای آموزشی و پرورشی و اداری به منظور ایجاد زمینه بروز نیازهای دختران با حفظ سادگی و موازین و ضوابط شرعی برای جلوگیری از خودنمایی آنها در مجامع عمومی.
سازمان تربیت بدنی
1- گسترش و بهینهسازی از فرهنگ عفاف در مراکز آموزشی و سالنهای ورزشی سازمان تربیت بدنی و افزایش ضریب اطمینان خانوادهها نسبت به رعایت حریم عفاف و حجاب در ورزشگاه و سالنهای مخصوص بانوان.
مرکز امور زنان و خانواده
2- اختصاص مراکز ورزشی مناسب برای بانوان جهت گذراندن اوقات فراغت و فضاسازی مناسب جهت برخورداری زنان از آزادی عمل در رعایت حجاب.
3- کنترل سالنها و مجتمعهای ورزشی بزرگ و کوچک از نظر رعایت پوشش و حجاب
شهرداری
9- افزایش تسهیلات حمل و نقل شهری ویژه بانوان به منظور تأمین آسایش بیشتر آنان (نظیر راهاندازی و توسعه تاکسی ویژه بانوان و ...).
10- رعایت موازین شرعی در ساختن اماکن مسکونی از نظر در معرض دید نبودن خانهها و دیده نشدن داخل خانه به هنگام باز شدن در.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
1. اجرای کامل قانون انطباق امور پزشکی با موازین شرع مقدس اسلام و ابلاغ دستورالعملهای اجرایی جهت نگهداری از بیماران و همراهان در محیطهای درمانی.
2. تنظیم و ابلاغ آییننامه انضباطی محیطهای دانشگاهی پیرو مصوبه شماره 502 مورخ 22/5/1381 شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر گسترش فرهنگ عفاف و حجاب.
3. طراحی و ساخت خوابگاههای دانشجویی متناسب با ارزشهای اسلامی.
4. نظارت بیشتر بر بیمارستانهای خصوصی به منظور ترویج فرهنگ حجاب و رعایت حقوق زنان بیمار.
وزارت کار و امور اجتماعی
1- ایجاد فضای مناسب برای کارکنان و بر داشتن زمینههای اختلاط زن و مرد در محیطهای کاری با توجه به فرهنگ عفاف و حجاب توسط کارفرمایان.
4- نظارت بر رعایت حریم عفاف و حجاب در کلاسها و دورههای آموزشی که ضرورتاً به صورت مختلط اداره میشود.
5- انجام تبلیغات، تهیه انواع بروشور، اطلاعیه و ... در خصوص رعایت حجاب اسلامی و جلوگیری از بیبندوباری در محیطهای کاری توسط وزارتخانهها.
وزارت کشور
9- وزارت کشور به عنوان نماینده رئیس جمهور بر کلیه ارگانها و وزارتخانهها جهت رعایت عفاف و حجاب نظارت نماید.
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
1- ترویج فرهنگ عفاف در حوزه سازمان و ادارات تابعه در سراسر کشور و نظارت بر رعایت حجاب اسلامی توسط شاغلان آن سازمان.
2- تهیه و تدوین دستورالعمل اجرایی توسط دفتر تدوین استانداردهای فنی و نظارت سازمان جهت: الف) دفاتر خدمات سیاحتی و گردشگری ب) اماکن اقامتی و پذیرایی وابسته ج) موزهها و بناهای تاریخی (اعم از داخلی و خارجی) و ... به منظور تعمیم فرهنگ عفاف در اماکن تحت نظارت بر حفظ حجاب اسلامی توسط کارکنان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و عدم ارائه خدمات به مراجعات متخلف (افراد بدحجاب و بیحجاب).
نیروی مقاومت بسیج
1. نیروهای بسیجی پس از کسب آموزشهای لازم در بعد نظارت اعم از محسوس و غیرمحسوس جامعه و مراکزی مانند «مدارس، دانشگاهها، مساجد و محلات و ادارات و ...» پیرامون مسئله عفاف بر اساس ضوابط قانونی اقدام نمایند.
4. همکاری بسیج به عنوان معتمد و ضابط قوه قضاییه و ناجا در اماکن عمومی جامعه.
5. ترویج فرهنگ عفاف در محیطهای مأموریتی خود نظیر: «ادارات، سازمانها، کارخانجات و ...» در بین کارمندان شاغلان و مراجعه کنندگان.
وزارت راه و ترابری
1. ترویج فرهنگ عفاف در حوزه وزارتخانه بر رعایت حجاب اسلامی توسط شاغلان در آن وزارتخانه و ادارات تابعه در سراسر کشور.
2. تهیه و تدوین دستورالعمل اجرایی برای هر یک از سازمانهای تابعه از قبیل: الف) سازمان هواپیمایی کشور ب) شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ج) سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور را به منظور تعمیم فرهنگ عفاف در اماکن تحت پوشش این سازمان.
4. شناسایی و ساماندهی شرکتها و مؤسسات حمل و نقل غیرمجاز، رسیدگی به تخلفات این گونه مراکز اعم از دارای مجوز و فاقد مجوز در خصوص عدم رعایت مقررات مصوب، معرفی متخلفین به مراجع ذیصلاح و جلوگیری از ادامه فعالیت آنان.
رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی
آییننامه نحوه تشکیل و اداره آموزشگاههای فنی و حرفهای آزاد مورخ 8/5/1385
فصل ششم- مقررات عمومی
ماده 34- پروانه تاسیس و کارت مدیرت آموزشگاه برای آموزش مردان صرفا به مردان و برای آموزش زنان به زنان داده میشود.تبصره- در مواردی که رعایت الزام این ماده به تشخیص سازمان میسر نباشد سازمان میتواند صدور پروانه را تا زمانی که صلاح بداند از مفاد این ماده مستثنی نماید. مشروط بر آنکه زنان و مردان به صورت مختلط نباشند و متقاضی از هر جهت صلاحیت لازم را داشته باشد.
ماده 35 آموزش کارآموزان زن صرفا توسط مربیان زن و آموزش کارآموزان مرد صرفا توسط مربیان مرد انجام شود.
تبصره- در صورت عدم وجود مربی واجد شرایط بنا به پیشنهاد اداره کل و تایید سازمان آموزشگاهها میتوانند در مدت زمان مشخص با نظارت سازمان از شمول این ماده مستثنی شوند.
«مصوبات ستاد صیانت از حریم امنیت عمومی و حقوق شهروندان»
سیاستهای کلان در امر گسترش فرهنگ حجاب و عفاف مورخ 2/2/1388
عموم نهادها
الف: سیاستهای کلان در امر گسترش فرهنگ حجاب و عفاف
3- برنامهریزی ابلاغ دستورالعملها، سازماندهی و نظارت بر رعایت شئونات اسلامی در دستگاههای دولتی و سازمانهای وابسته و همچنین نهادهای عمومی با تاکید بر مصوبه 427 شورای فرهنگ عمومی
نظارت، پیشگیری و برخورد قانونی با سازمانها، نهادها، اماکن، عوامل، افراد و جریانهایی که در جهت تخریب فضای سالم فرهنگی جامعه به دنبال هنجارشکنی میباشند.
دستورالعمل برنامههای درونسازمانی یازده گانه ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در دستگاههای اجرایی (ادارات دولتی و نهادهای عمومی) سال 1392
در تاریخ 13/12/91 به تصویب ستاد مرکزی صیانت رسید و ابلاغ شد. ذیلا به بخشی از برنامه پنجم آن اشاره میشود.
برنامه پنجم
رعایت الزامات اداری و شئونات اسلامی
تبصره 1- مدیران دستگاههای اجرایی در هر دستگاه نسبت به اجرای برنامههای درونسازمانی یازده گانه در حوزه حجاب و عفاف اهتمام ویژه به عمل آورند.
تبصره 2- به منظور کاهش اختلاط کارمندان زن و مرد نسبت به تفکیک و جداسازی محل کار آنان اقدام شود.
تبصره 3- نسبت به عدم به کارگیری منشی زن برای مدیران مرد اقدام لازم به عمل آید.
تبصره 4- جداسازی سرویس های ایاب و ذهاب و غذاخوری اقدام شود.
تبصره 5- مسئولین حراست با هماهنگی دبیر عفاف و حجاب دستگاه مربوطه پس از اطمینان از اقدامات فرهنگی و مشاورهای نسبت به کارکنان بدحجاب تذکر شفاهی و کتبی داده و در صورت عدم رعایت هیاتهای تخلفات اداری معرفی نمایند.
بند 20 از تخلفات اداری مصوبه 7/9/72 مجلس شورای اسلامی و ابلاغ رئیسجمهور وقت در تاریخ 22/9/72 «رعایت نکردن حجاب اسلامی» است.
تبصره 6- دبیر عفاف و حجاب گزارشات عادی از تخلفات کارکنان در حوزه عفاف و حجاب را به هیات رسیدگی به تخلفات اداری و گزارشات خاص را به جلسه ستاد صیانت دستگاه مربوطه ارجاع تا تصمیمگیری مناسب صورت گیرد.
تبصره 7- دبیر عفاف و حجاب دستگاه با کمک حراست کارکنانی را که نسبت به ارائه خدمات و تسهیلات به مراجعین باحجاب کوتاهی میکنند ارشاد و در صورت تکرار تخلف به هیات رسیدگی به تخلفات معرفی نماید.
مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.ir ارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.
در این میان کشور ما به عنوان یک جامعه اسلامی که دین مبین اسلام را همواره چراغ راه خود قرار داده است باید مانند بسیاری از امور پیشروی این مسیر باشد و اقداماتی را انجام دهد که از ایران به عنوان الگو در جهان نام برده شود.
با توجه به بحثهای اخیری که در جامعه ایجاد شده است خالی از لطف نیست مروری کوتاه بر قوانین و سیاستهایی که در راستای متناسب سازی محیط برای حفظ کرامت زنان از سال 66 تا کنون مصوب شده است، داشته باشیم.
آییننامه حفظ حدود و آداب اسلامی در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی
شورای عالی انقلاب فرهنگی 06/05/66
فصل اول: حفظ حدود و اخلاق اسلامی در برخوردها و معاشرتها
1. دانشجویان زن و مرد لازم است در کلاسهای درس در دو ردیف جداگانه بنشینند.
تبصره هر گاه دانشگاهی جدا کردن کلاسهای مخصوص زنان و مردان میسر باشد و مشکلی از لحاظ بودجه و کیفیت تحصیل به وجود نیاورد کلاسها باید جدا باشد.
2. در بیمارستانهای آموزشی باید کوشش شود که به تدریج بخشهای بیماران زن و مرد از یکدیگر جدا باشد و همچنین هر جا میسر است در اتاقهای عمل از اختلاط زن و مرد خودداری شود و حتیالمقدور از کادر پرستاری زن برای زنان و مرد برای مردان استفاده شود و مسائل شرعی رعایت گردد.
3- در آزمایشگاهها و بخشهای تزریقات هرگاه برای تزریق و پانسمان هم متخصص مرد بود و هم متخصص زن از متخصص مرد برای بیماران مرد و از متخصص زن برای بیماران زن استفاده شود.
4- در محلهای تردد و نصب اعلانات در دانشگاهها، هرگاه احتمال ازدحام رود، باید محلهای جداگانه برای زنان و مردان در نظر گرفته شود.
5- لازم است که دانشجویان زن و مرد از آزمایشگاهها و کارگاهها و سالنهای تشریح و اتاق کامپیوتر و غیره حتیالمقدور در نوبتهای خاص و بطور جداگانه استفاده کنند.
6- سالنهای طراحی و مدل (آتلیهها) و خود مدلها باید منطبق با شئون اسلامی باشد و محیط کار حتیالمقدور برای زنان و مردان جدا باشد.
7- دانشجویان زن و مرد لازم است در گروههای مجزا به کارهای گروهی دانشجویی از قبیل انجام پروژهها و طراحیها و کارهای عملی و مانند آن بپردازند. مگر اینکه مجزا کردن زن و مرد منجر به مختل شدن کار یا تعطیلی آن گردد.
8- دانشگاهها باید تدابیری اتخاذ کنند تا در محیطهای اداری با توجه به امکانات موجود از اختلاط غیرضروری زن و مرد تا جایی که منجر به اختلال و تعطیل کارها نشود جلوگیری به عمل آورد.
9- مسئولان مرد باید از منشیان مرد استفاده کنند.
10- در آن قسمت از دانشگاهها که عموم مراجعه کنندگان مرد هستند (از قبیل خوابگاهها) لازم است از کارمندان مرد استفاده شود و در آن قسمت که مراجعه کنندگان زن هستند از کارمندان زن.
11- اماکن عمومی مانند قرائتخانه کتابخانه و خوابگاهها و اطاقهای غذاخوری باید از برای زنان و مردان جدا باشد یا برای هر جنس از نوبت جداگانه استفاده شود.
تبصره: برای اماکن ورزشی نوبت استفاده مردان باید جدا از نوبت زنان باشد.
14- مسئول اجرای این آییننامه رؤسای دانشگاهها و مدارس عالی خواهند بود که میتوانند با کمک کمیتههای انضباطی یا هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری به تخلفات رسیدگی نمایند.
سیاستهای اشتغال زنان در جمهوری اسلامی(شورای عالی انقلاب فرهنگی 20/05/1371)
ضمن تأکید مجدد بر نقش زن در خانواده به عنوان شغل اصلی و ضرورت اشتغال مفید و مؤثر وی در این نهاد مقدس سیاستهای اشتغال زنان در جمهوری اسلامی ایران بدین شرح میباشد:
ماده 1. با توجه به قداست مقام مادری و تربیت نسل آینده و مدیریت خانه و با عنایت به اهمیت نقش زنان در فرآیند رشد فرهنگی و توسعه اقتصادی باید ارزش معنوی و مادی نقش زنان در خانواده و کار آنان در خانه در نظر گرفته شود.
ماده 4- شرایط و محیط کار اجتماعی بانوان باید به گونهای مهیا شود که زمینه رشد معنوی، علمی و حرفهای آنان فراهم شود و به دیانت، شخصیت، منزلت و سلامتی فکری و روحی و جسمی آنان لطمهای وارد نیاید.
ماده 10- با توجه به اهمیتی که نظام جمهوری اسلامی ایران به استحکام بنیان خانواده و نقش تربیتی و سازنده زنان در خانه قائل است مقررات و تسهیلات لازم به مناسبت «شغل مادرانه» در نظر گرفته شود از قبیل استفاده از مرخصی با حقوق تقلیل ساعت کار، مزایای بازنشستگی با سنوات کمتر خدمت، امنیت شغلی، برخورداری از تأمین اجتماعی در مواقع بیکاری، بیماری، پیری یا ناتوانی از کار.
ماده 12. فرصتهای شغلی مناسب برای مادران خانهدار در محیط خانه و در کنار فرزندان بدون محدودیت وقت و با منظور کردن مزد در قبال کار و تسهیلات تعاونی ایجاد شود.
سیاستهای راهبردی اسلامی شدن مراکز آموزشی( شورای عالی انقلاب فرهنگی 25/05/1379)
توجه به حفظ عفاف در مراکز آموزشی به ویژه تنظیم روابط بین دانشجویان دختر و پسر و تلاش در جهت فراهم کردن زمینههای مناسب برای این منظور و کاهش اختلاط آنها.
ضوابط تأسیس و نظارت بر آموزشگاههای آزاد هنری (شورای عالی انقلاب فرهنگی 21/1/1380)
فصل پنجم: تخلفات
ماده 15- مواردی که مجوز آموزشگاه را لغو خواهد کرد:
1- تخلفات اخلاقی چون رواج بیبندوباری، ترویج فرهنگ مبتذل از طریق آثار مبتذل و ...
2- تشکیل کلاسهای مختلط.
فصل ششم: مقررات عمومی
ماده 21- بایستی کلیه کارکنان آموزشگاههای مخصوص بانوان به استثنای کادر نگهبانی، زن و کلیه کارکنان آموزشگاههای مخصوص آقایان مرد باشند.
آییننامه اجرایی قانون انطباق امور اداری و فنی مؤسسات پزشکی با موازین شرع مقدس (هیأت وزیران 14/6/1380)
ماده 6- در معاینههای مربوط به زنان و زایمان که در موارد ضرورت توسط افراد غیرهمجنس انجام میشود. حضور یکی از محارم بیمار یا یک نفر از کارکنان فنی زن الزامی است.
تبصره- در سایر معاینهها در صورت درخواست بیمار یا پزشک حضور یکی از محارم بیمار بلامانع است.
ماده 8- کلیه کارکنان موسسات پزشکی مکلف به رعایت پوشش کامل اسلامی هستیم.
ماده 11- در کلیه موسسات پزشکی قسمتهای مختص خانمها و آقایان شامل بخشهای رختکنها، پاویونها، غذاخوریها، اتاقهای بستری بیماران و امثال آنها باید از هم جدا باشند.
تبصره- در صورت فقدان امکانات کافی برای اجرای این ماده باید به هر نحو ممکن حریمها رعایت شود.
ماده 12- پوشش کارکنان فنی موسسات پزشکی در مواقع انجام کار در موسسه باید متناسب با کار مربوط و ضوابط اسلامی باشد.
تبصره- حدود و فرم کارکنان فنی مردم و زن متناسب با کار مربوط توسط شورا تدوین و ابلاغ میشود.
ماده 13- پوشش بیماران در طول مدت دریافت خدمات تشخیصی- درمانی و مراقبتی باید براساس تامین امنیت روانی بیمار و حفظ حریم او و رعایت کامل موازین شرعی، اخلاق پزشکی و متناسب با خدمات تخصصی باشد.
ماده 14- جا به جایی بیماران در موسسات پزشکی باید با رعایت پوشش کامل و در صورت امکان به همراه یکی از کارکنان همجنس یا یکی از محارم بیمار صورت گیرد.
سیاستهای بهبود وضع گذران اوقات فراغت زنان و دختران(شورای عالی انقلاب فرهنگی 20/2/1381)
1- اخلاق بوستانها، مراکز فرهنگی و تفریحی بانوان؛
3. ایجاد مجتمعهای چندمنظوره فرهنگی، هنری، ورزشی محفوظ و مستتر در تهران با امکانات گوناگون اعم از کتابخانه، سالن اجتماعات، سالن سینما، مهد کودک، وسایل شهربازی، غذاخوری، محل خرید و ... به عنوان یک حرکت آغازین و الگویی؛
سیاستهای کلی برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران(ابلاغی 20/9/1382 مقام معظم رهبری)
امور فرهنگی، علمی و فناوری:
سالمسازی فضای فرهنگی، رشد آگاهیها و فضایل اخلاقی و اهتمام به امر به معروف و نهی از منکر.
قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی (1394-1390)
ماده ب- کلیه دستگاههای اجرایی موظفند اقدامات لازم را برای اجرای طرح جامع فرهنگ عفاف و حجاب معمول داشته و نسبت به متناسبسازی محیط خدمتی با اقتضائات جامعه اسلامی اقدام نمایند.
ماده واحده مقررات سفرهای دانشجویی الحاقی به آییننامه حفظ حدود و آداب اسلامی در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی(شورای عالی انقلاب فرهنگی 25/9/1382)
ماده واحده: سفرهای دانشجویی مشمول مقررات ذیل خواهد بود:
2. برگزاری اردوهای مختلط (دختر و پسر) صرفاً با تأیید مکتوب مرجع صادر کننده مجوز قابل اجرا است.
3. در سفرهای دانشجویی، محل برگزاری اردو و مسیر آن در اطلاق مقررات به منزله محدوده دانشگاه محسوب در این مدت رعایت مقررات انضباطی دانشگاه و سایر مقررات مربوط الزامی است.
هر کدام از دستگاهها در مسیر گسترش فرهنگ عفاف و حجاب چه وظایفی دارند؟
راهبردهای گسترش فرهنگ عفاف و حجاب (شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ 4/5/1384)
ترغیب مسئولین و مدیران نسبت به مناسبسازی فیزیکی و فرهنگی محیط کار در ادارات، بانکها، مدارس، دانشگاهها، شرکتهای خصوصی برای شاغلین و مراجعین.
آییننامه راهکارهای اجرایی گسترش عفاف و حجاب (شورای فرهنگی عمومی کشور 13/10/1384)
در سال 1387 ابلاغیه مأموریت قائم مقامی وزیر ارشاد در مسئولیت ریاست جمهوری در محل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی لغو و به وزارت کشور واگذار شد. (دستور شماره 169493 مورخ 21/9/1387).
8- نظارت و کنترل قانونی و اصولی بر وضعیت اماکن تفریحی و عمومی نظیر پارکها، سالنهای سینما، سالنها و اماکن ورزشی، کوهستانها، سواحل دریایی، جزایر مناطق آزاد تجاری، فرودگاهها، پایانهها و ... (با مشارکت نهادها و دستگاههای ذیربط).
11- کنترل و نظارت جدی بر رعایت حدود و ضوابط قانونی عفاف گونه اماکن.
16- نظارت مستمر بر اماکن تجاری، عمومی شامل فرودگاهها و مجتمعهای مسکونی، نمایشگاهها و ... بر نحوه پوشش و بازرسی از این اماکن در رفع بدحجابی (با همکاری دستگاههای ذیربط).
21- جلوگیری از فعالیت واحدهای صنفی متخلف که باعث مخدوش کردن علت عمومی میشوند.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
11- نظارت بر تشکلهای هنری مردمی، نمایشگاههای هنری و محافل هنری عمومی مانند کنسرتها و نمایشگاهها در جهت رعایت فرهنگ عفاف و حجاب.
17- نظارت دقیق و اصولی بر وضعیت فرهنگی اخلاقی سالنهای سینما و مراکز مربوط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
سازمان صدا و سیما
27- اتخاذ سیاستهای انضباطی در خصوص بازیگران زن صدا و سیما و جلوگیری از تجلیل و تبلیغ چهرههایی که در مناظر اجتماعی و عمومی با ظاهر و پوشش بد حضور پیدا میکنند.
نیروی انتظامی
3- همکاری با سازمانهای ذیربط در فضاسازی تبلیغی و فرهنگی در کلیه مسیرهای منتهی به کوهستانها و تفرجگاههای کوهستانی و سایر اماکن عمومی و تفریحی.
8- نظارت و کنترل قانونی و اصولی بر وضعیت اماکن تفریحی و عمومی نظیر پارکها، سالنهای سینما، سالنها و اماکن ورزشی، کوهستانها، سواحل دریایی، جزایر مناطق آزاد تجاری، فرودگاهها، پایانهها و ... (با مشارکت نهادها و دستگاههای ذیربط).
14- الزام برگزار کنندگان جشنها و مراسم عروسی به رعایت شئونات اسلامی و کنترل افراد شرکت کننده در آن و برخورد جدی با مراکز غیرقانونی و فاقد مجوز.
15- الزام آرایشگاهها به رعایت ضوابط شرعی و قوانین عفاف و کنترل نحوه ورود و خروج عروس و همراهان وی.
16- نظارت مستمر بر اماکن تجاری عمومی شامل: فرودگاهها و مجتمعهای مسکونی، نمایشگاهها و ... بر نحوه پوشش و بازرسی از این اماکن در رفع بدحجابی (با همکاری دستگاههای ذیربط).
19- توقیف خودروهای دولتی که سرنشینان آن شئونات اسلامی را رعایت نمیکنند.
21- جلوگیری از فعالیت واحدهای صنفی متخلف که باعث مخدوش کردن عفت عمومی میشوند.
10- محرمسازی محیطهای آموزشی و پرورشی و اداری به منظور ایجاد زمینه بروز نیازهای دختران با حفظ سادگی و موازین و ضوابط شرعی برای جلوگیری از خودنمایی آنها در مجامع عمومی.
سازمان تربیت بدنی
1- گسترش و بهینهسازی از فرهنگ عفاف در مراکز آموزشی و سالنهای ورزشی سازمان تربیت بدنی و افزایش ضریب اطمینان خانوادهها نسبت به رعایت حریم عفاف و حجاب در ورزشگاه و سالنهای مخصوص بانوان.
مرکز امور زنان و خانواده
2- اختصاص مراکز ورزشی مناسب برای بانوان جهت گذراندن اوقات فراغت و فضاسازی مناسب جهت برخورداری زنان از آزادی عمل در رعایت حجاب.
3- کنترل سالنها و مجتمعهای ورزشی بزرگ و کوچک از نظر رعایت پوشش و حجاب
شهرداری
9- افزایش تسهیلات حمل و نقل شهری ویژه بانوان به منظور تأمین آسایش بیشتر آنان (نظیر راهاندازی و توسعه تاکسی ویژه بانوان و ...).
10- رعایت موازین شرعی در ساختن اماکن مسکونی از نظر در معرض دید نبودن خانهها و دیده نشدن داخل خانه به هنگام باز شدن در.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
1. اجرای کامل قانون انطباق امور پزشکی با موازین شرع مقدس اسلام و ابلاغ دستورالعملهای اجرایی جهت نگهداری از بیماران و همراهان در محیطهای درمانی.
2. تنظیم و ابلاغ آییننامه انضباطی محیطهای دانشگاهی پیرو مصوبه شماره 502 مورخ 22/5/1381 شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر گسترش فرهنگ عفاف و حجاب.
3. طراحی و ساخت خوابگاههای دانشجویی متناسب با ارزشهای اسلامی.
4. نظارت بیشتر بر بیمارستانهای خصوصی به منظور ترویج فرهنگ حجاب و رعایت حقوق زنان بیمار.
وزارت کار و امور اجتماعی
1- ایجاد فضای مناسب برای کارکنان و بر داشتن زمینههای اختلاط زن و مرد در محیطهای کاری با توجه به فرهنگ عفاف و حجاب توسط کارفرمایان.
4- نظارت بر رعایت حریم عفاف و حجاب در کلاسها و دورههای آموزشی که ضرورتاً به صورت مختلط اداره میشود.
5- انجام تبلیغات، تهیه انواع بروشور، اطلاعیه و ... در خصوص رعایت حجاب اسلامی و جلوگیری از بیبندوباری در محیطهای کاری توسط وزارتخانهها.
وزارت کشور
9- وزارت کشور به عنوان نماینده رئیس جمهور بر کلیه ارگانها و وزارتخانهها جهت رعایت عفاف و حجاب نظارت نماید.
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
1- ترویج فرهنگ عفاف در حوزه سازمان و ادارات تابعه در سراسر کشور و نظارت بر رعایت حجاب اسلامی توسط شاغلان آن سازمان.
2- تهیه و تدوین دستورالعمل اجرایی توسط دفتر تدوین استانداردهای فنی و نظارت سازمان جهت: الف) دفاتر خدمات سیاحتی و گردشگری ب) اماکن اقامتی و پذیرایی وابسته ج) موزهها و بناهای تاریخی (اعم از داخلی و خارجی) و ... به منظور تعمیم فرهنگ عفاف در اماکن تحت نظارت بر حفظ حجاب اسلامی توسط کارکنان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و عدم ارائه خدمات به مراجعات متخلف (افراد بدحجاب و بیحجاب).
نیروی مقاومت بسیج
1. نیروهای بسیجی پس از کسب آموزشهای لازم در بعد نظارت اعم از محسوس و غیرمحسوس جامعه و مراکزی مانند «مدارس، دانشگاهها، مساجد و محلات و ادارات و ...» پیرامون مسئله عفاف بر اساس ضوابط قانونی اقدام نمایند.
4. همکاری بسیج به عنوان معتمد و ضابط قوه قضاییه و ناجا در اماکن عمومی جامعه.
5. ترویج فرهنگ عفاف در محیطهای مأموریتی خود نظیر: «ادارات، سازمانها، کارخانجات و ...» در بین کارمندان شاغلان و مراجعه کنندگان.
وزارت راه و ترابری
1. ترویج فرهنگ عفاف در حوزه وزارتخانه بر رعایت حجاب اسلامی توسط شاغلان در آن وزارتخانه و ادارات تابعه در سراسر کشور.
2. تهیه و تدوین دستورالعمل اجرایی برای هر یک از سازمانهای تابعه از قبیل: الف) سازمان هواپیمایی کشور ب) شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ج) سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور را به منظور تعمیم فرهنگ عفاف در اماکن تحت پوشش این سازمان.
4. شناسایی و ساماندهی شرکتها و مؤسسات حمل و نقل غیرمجاز، رسیدگی به تخلفات این گونه مراکز اعم از دارای مجوز و فاقد مجوز در خصوص عدم رعایت مقررات مصوب، معرفی متخلفین به مراجع ذیصلاح و جلوگیری از ادامه فعالیت آنان.
رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی
آییننامه نحوه تشکیل و اداره آموزشگاههای فنی و حرفهای آزاد مورخ 8/5/1385
فصل ششم- مقررات عمومی
ماده 34- پروانه تاسیس و کارت مدیرت آموزشگاه برای آموزش مردان صرفا به مردان و برای آموزش زنان به زنان داده میشود.تبصره- در مواردی که رعایت الزام این ماده به تشخیص سازمان میسر نباشد سازمان میتواند صدور پروانه را تا زمانی که صلاح بداند از مفاد این ماده مستثنی نماید. مشروط بر آنکه زنان و مردان به صورت مختلط نباشند و متقاضی از هر جهت صلاحیت لازم را داشته باشد.
ماده 35 آموزش کارآموزان زن صرفا توسط مربیان زن و آموزش کارآموزان مرد صرفا توسط مربیان مرد انجام شود.
تبصره- در صورت عدم وجود مربی واجد شرایط بنا به پیشنهاد اداره کل و تایید سازمان آموزشگاهها میتوانند در مدت زمان مشخص با نظارت سازمان از شمول این ماده مستثنی شوند.
«مصوبات ستاد صیانت از حریم امنیت عمومی و حقوق شهروندان»
سیاستهای کلان در امر گسترش فرهنگ حجاب و عفاف مورخ 2/2/1388
عموم نهادها
الف: سیاستهای کلان در امر گسترش فرهنگ حجاب و عفاف
3- برنامهریزی ابلاغ دستورالعملها، سازماندهی و نظارت بر رعایت شئونات اسلامی در دستگاههای دولتی و سازمانهای وابسته و همچنین نهادهای عمومی با تاکید بر مصوبه 427 شورای فرهنگ عمومی
نظارت، پیشگیری و برخورد قانونی با سازمانها، نهادها، اماکن، عوامل، افراد و جریانهایی که در جهت تخریب فضای سالم فرهنگی جامعه به دنبال هنجارشکنی میباشند.
دستورالعمل برنامههای درونسازمانی یازده گانه ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در دستگاههای اجرایی (ادارات دولتی و نهادهای عمومی) سال 1392
در تاریخ 13/12/91 به تصویب ستاد مرکزی صیانت رسید و ابلاغ شد. ذیلا به بخشی از برنامه پنجم آن اشاره میشود.
برنامه پنجم
رعایت الزامات اداری و شئونات اسلامی
تبصره 1- مدیران دستگاههای اجرایی در هر دستگاه نسبت به اجرای برنامههای درونسازمانی یازده گانه در حوزه حجاب و عفاف اهتمام ویژه به عمل آورند.
تبصره 2- به منظور کاهش اختلاط کارمندان زن و مرد نسبت به تفکیک و جداسازی محل کار آنان اقدام شود.
تبصره 3- نسبت به عدم به کارگیری منشی زن برای مدیران مرد اقدام لازم به عمل آید.
تبصره 4- جداسازی سرویس های ایاب و ذهاب و غذاخوری اقدام شود.
تبصره 5- مسئولین حراست با هماهنگی دبیر عفاف و حجاب دستگاه مربوطه پس از اطمینان از اقدامات فرهنگی و مشاورهای نسبت به کارکنان بدحجاب تذکر شفاهی و کتبی داده و در صورت عدم رعایت هیاتهای تخلفات اداری معرفی نمایند.
بند 20 از تخلفات اداری مصوبه 7/9/72 مجلس شورای اسلامی و ابلاغ رئیسجمهور وقت در تاریخ 22/9/72 «رعایت نکردن حجاب اسلامی» است.
تبصره 6- دبیر عفاف و حجاب گزارشات عادی از تخلفات کارکنان در حوزه عفاف و حجاب را به هیات رسیدگی به تخلفات اداری و گزارشات خاص را به جلسه ستاد صیانت دستگاه مربوطه ارجاع تا تصمیمگیری مناسب صورت گیرد.
تبصره 7- دبیر عفاف و حجاب دستگاه با کمک حراست کارکنانی را که نسبت به ارائه خدمات و تسهیلات به مراجعین باحجاب کوتاهی میکنند ارشاد و در صورت تکرار تخلف به هیات رسیدگی به تخلفات معرفی نماید.
مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.ir ارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.