گروه جنگ نرم مشرق- این جریان ضداسلامی که آمریکا تا چندی قبل توجه چندانی به جنایات و پیشروی های آن در خاک عراق نداشت این روزها از سوی مقامات کاخ سفید مهم‌ترین تهدید امنیتی برای این کشور خوانده می شود، اما نکته جالب استفاده بهنیه داعش از فناوری‌های رسانه‌ای و به خصوص شبکه‌های اجتماعی آمریکایی برای رعب آفرینی و قدرت نمایی است.
اعضای داعش در دنیای مجازی استراتژی پیچیده‌ای را پی گرفته‌اند و با انتشار ویدیوهای بسیار باکیفیت و دارای تدوین حرفه ای که با امکانات خوبی تهیه شده‌اند تلاش می‌کنند قساوت و وحشی‌گری خود را به رخ مخاطب بکشند. این اقدامات با روش های مورد استفاده بن لادن رهبر به قتل رسیده القاعده قابل مقایسه نیست. زیرا کل فعالیت رسانه ای وی و همفکرانش محدود به انتشار نوارهای سخنرانی القاعده در سایت های اینترنتی و یکی دو مصاحبه با شبکه‌های تلویزیونی خاص بود. اما اعضای داعش علیرغم تحجر و جمود فکری و دشمنی با تمام مظاهر تمدن علاقه خاصی به استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی دارند.
برخی کارشناسان معتقدند این گروه تروریستی در حال اجرای یک بازی قدیمی به شیوه‌ای جدید است. روش‌های داعش اگر چه پیچیده و پرهیاهو به نظر می‌رسد، اما ممکن است تداوم آن به عاملی برای افزایش تنفر از این گروه و تضعیف آن بینجامد. انتشار ویدیوی سربریدن خبرنگار آمریکایی در شبکه های اجتماعی نشان داد که داعش در پیگیری مطالبات خود جدی است. اما از بعد فنی بعد از انتشار این ویدیو سایت های شبکه ای همچون یوتیوب و توییتر به سرعت برای پاک کردن عکس ها و فیلم های مربوط تلاش کردند.
این اولین بار بود که شبکه های اجتماعی آمریکایی با این سرعت و جدیت برای پاک کردن ویدیوی مربوط به یکی از جنایت های اعضای داعش تلاش می کردند و در زمانی که تروریست های این گروه در سوریه و عراق مسلمانان را قتل عام می کردند چنین جدیتی از آنان دیده نشده بود.
بررسی‌های فیلیپ اسمیت محقق دانشگاه مری لند در زمینه عملکرد گروه های جهادی نشان می دهد که در ماه گذشته میلادی فعالیت اعضای داعش و همفکران آنها در شبکه های اجتماعی به میزان چشمگیری افزایش یافته است. اعضای داعش در ماه جولای ویدیویی با زیرنویس انگلیسی در شبکه های اجتماعی منتشر کردند که نشان می داد کودکان کم سن و سال روزه شان را همراه با شبه نظامیان تروریست افطار می کنند. یک هفته بعد همزمان با عید فطر ویدیوی دیگری از همین گروه منتشر شد که نشان می داد اعضای داعش پایان ماه رمضان را با اعدام دسته جمعی گروهی از مخالفان خود جشن گرفته اند.
همچنین از ماه گذشته شاهد انتشار بولتن خبری آنلاین داعش هستیم که به زبان انگلیسی هم ترجمه و منتشر می شود. جی ام برگر کارشناسی که فعالیت‌های داعشی‌ها در شبکه های اجتماعی را رصد می کند می گوید این افراد از هزاران حساب کاربری در توییتر برای انتشار عقاید خود استفاده می کنند. برخی خود را شبه نظامی جا می زنند و برخی دیگر مدعی می شوند حامی آنها هستند و ارتباطی با داعش ندارند تا جلوی بسته شدن حساب کاربریشان را بگیرند.
این حساب ها پست های همدیگر را بازنشر می کنند و پیام های مختلفی را با مضامین مشابه برای حساب های مختلف دولتی، رسانه ای و حتی اشخاص مشهور مانند هنرمندان و خوانندگان ارسال می کنند. در بخش اعظم این پیام ها تصاویری از سربریدن اشخاص و متونی بر ضد آمریکا و کشورهای غربی وجود دارد.
البته در برخی مواقع هم داعشی ها برای جلب توجه غربی ها و کاستن از شدت نفرت از خود اقدامات دیگری هم انجام می دهند. از جمله پس از درگذشت رابین ویلیامز کمدین غربی برخی از آنها مطالبی در مورد فیلم های محبوب خود با بازی وی نوشتند. برخی از آنها هم با شیشه های خالی یک شرکت تولیدکننده غربی مواد غذایی در عراق و سوریه عکس گرفته و آنها را در شبکه های اجتماعی منتشر کردند.
این بازی دوگانه باعث شوکه شدن مخاطب می شود. در همان زمانی که برخی طرفداران و تروریست های داعش با شیشه های خالی مواد غذایی عکس می گرفتند، دیگر همتایان آنها عکسی از پسرکی که با سر یک اعدامی به دست داعش بازی می کرد را در توییتر منتشر کردند. این کار به سرعت از سوی جان کری وزیر خارجه آمریکا محکوم شد.
استفاده گسترده عناصر داعش از شبکه های اجتماعی آمریکا دولت آمریکا را به فکر انداخته تا از همین طریق با آنها مقابله کند. وزارت خارجه آمریکا به این منظور از مرکز استراتژیک ارتباطات ضدتروریسم خود استفاده می کند. این مرکز در سال 2011 به دستور اوباما تاسیس شده است. کاخ سفید از شبکه های اجتماعی هم برای ضدتبلیغ علیه داعش بهره می گیرد و از جمله در فیس بوک صفحه ای توسط مرکز یاد شده ایجاد شده است.
هدف اصلی از این اقدامات آن است که افراد جدیدی به جمع نیروهای داعش ملحق نشوند. ویلیام مک کانتس یکی از مقامات سابق وزارت خارجه آمریکا که برای راه اندازی مرکز استراتژیک ارتباطات ضدتروریسم همکاری کرده، گفته است: یکی از سختی‌های این کار روشنگری در مورد تروریست های داعش است بدون آنکه این کار عملا موجب جلب بیشتر توجهات به آنان شود. قرار نیست این اقدامات در عمل باعث افزایش بازدید از نمایه های کاربران داعش شود.
البته داعشی ها هم نسبت به این تبلیغات بی‌توجه نبوده‌اند و تلاش کرده اند در حساب های کاربری خود به خصوص در سایت توییتر به آنها پاسخ داده یا مقابله به مثل کنند. در مواردی هم هر دو طرف از هش تگ های مشابهی برای حمله به یکدیگر و نگارش مطالبی برای رد دیدگاه های طرف مقابل استفاده کرده اند. اما تلاش برای به انزواکشاندن رسانه ای گروه داعش از سوی آمریکایی ها پس از سربریدن جیمز فولی خبرنگار آمریکایی تشدید شد. آمریکایی ها با انتخاب هش تگ ISISMediaBlackout از همگان خواستند تا تصاویر جنایت های داعشی ها را بیش از این به اشتراک نگذارند.
به نظر می رسد طی هفته های آینده تداوم فعالیت های آنلاین به چالشی جدی برای داعشی ها مبدل شود. سایت هایی مانند فیس بوک، توییتر و یوتیوب مدتی است به طور گسترده در تلاشند تا مانع انتشارعکس ها و ویدیوهای گروه داعش شوند و البته کاخ سفید هم به طور جدی از این درخواست ها حمایت کرده است.
در مقابل داعشی‌ها در تلاشند با انتشار گسترده و بی وقفه تصاویر وحشی گری های خود ترفند آمریکایی ها را خنثی کنند. بعد از پاک شدن هر حساب کاربری چندین حساب کاربری مشابه مثل قارچ سبز می شود و با تداوم این وضعیت داعشی ها به استفاده از شبکه‌های اجتماعی با کنترل کمتر مانند فرندیکا و دیاسپورا روی آورده اند. البته مدیران این شبکه ها هم می گویند در تلاش هستند تا حساب‌های کاربری وابسته به داعش را شناسایی و پاکسازی کنند.
