به گزارش مشرق، «دیوید آلبرایت» رئیس موسسه علوم و امنیت بینالملل در واشنگتن در خصوص مذاکرات هستهای ایران و 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین بعلاوه آلمان) برای رسیدن به توافق جامع نهایی میگوید فرمولی که به ایران اجازه دهد 6 هزار سانتریفیوژ ابتدایی خود را به کار بیاندازد اما تنها 500 کیلوگرم از اورانیوم با درصد غنای پایین خود را حفظ کند، تضمین میدهد که ایران نمیتواند سوخت لازم برای تسلیحات هستهای را بدون آنکه کسی متوجه شود برای یک سال تولید کند.
آلبرایت که به صورت مداوم در کنگره آمریکا در خصوص ایران شواهدی ارائه میدهد در 23 فوریه به المانیتور گفت که نگرانیهایی درباره مذاکرات و چگونگی بررسی ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای ایران دارد و تصریح کرد که مهم است که ذخایر اورانیوم با درصد غنای پایین ایران را زیر یکهزار و 500 کیلوگرم نگاه داریم تا غنیسازی تا سطح 90 درصد که برای ساخت تسلیحات هستهای است، برای ایران دشوار شود.
طبق این گزارش، آلبرایت در تحلیل جدیدترین گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره ایران به این نکته اشاره کرد که ایران میانگین تولید ماهیانه اورانیوم با درصد غنای 3.5 درصدی خود را از 233 کیلوگرم به حدود 206 کیلوگرم کاهش داده است.
المانیتور گزارش کرد که ایران این اقدام را از طریق کاهش خروجی سانتریفیوژها صورت داده است و آلبرایت معتقد است که ایران احتمالاً از این مسئله برای حفظ شمار زیادی سانتریفیوژها خود بهره خواهد برد.
«ایلان گلدنبرگ» یکی از مقامات سابق دولت اوباما که مدیریت برنامه خاورمیانه در مرکز امنیت جدید آمریکا را برعهده دارد، تصریح کرد: هدف آمریکا نباید تمرکز بر یک عنصر مثلا تعداد سانتریفیوژها باشد بلکه باید بر رسیدن به توافقی متمرکز شود که شرایطی را به وجود آورد که مانع از تلاش ایران برای گریز آشکار یا پنهان برای تسلیحاتی شدن شود.
المانیتور گزارش کرد که مسئله زمان گریز هستهای یکی از مسائلی است که ذهن نمایندگان کنگره آمریکا را به خود مشغول کرده است.
«رابرت اینهورن» یکی از مذاکرهکنندگان سابق هسته ای به المانیتور گفت: زمان گریز یک سال، حداقل تقاضای سیاسی برای توافق است. عناصر دیگر باید ارزیابی شوند که شامل مدت زمان اجرای توافق، محدودیتهایی که باید بر تحقیق و توسعه برنامه هستهای ایران گذاشته شود و سرنوشت فوردو و رأکتور آب سنگین اراک، وضعیت سانتریفیوژهای اضافی و جزئیات راستیآزمایی ناخوانده و رفع مسئله ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای ایران و کاهش تحریمهای ایران میشوند.
با اینحال، «گری سیمور» که خود یکی از مذاکرهکنندگان سابق برنامه هستهای ایران بوده است میگوید که 6 هزار سانتریفیوژ «IR-1» و 500 کیلوگرم اورانیوم با درصد غنای پایین، زمان گریز را برای مدت هفت ماه به تعویق میاندازد.
«اولی هاینونن» معاون سابق مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی که هماکنون یکی از اعضای موسسه بلفر است میگوید که 6 هزار سانتریفیوژ زیاد است.
ایران اورانیوم طبیعی کافی برای تأمین سوخت برای رأکتور بوشهر ندارد و در عوض مقادیر زیادی اورانیوم با درصد غنای بالا در سراسر جهان وجود دارد که ایران میتواند برای استفاده رأکتور خود که ایزوتوپهای پزشکی تولید میکند از این اورانیومها استفاده کند.
المانیتور در پایان با اشاره به تمامی اظهارنظرات مقامات در خصوص توافق نهایی هستهای ایران و 1+5 نتیجهگیری کرد، بعید است ایران که هزینه زیادی را صرف برنامه هستهای خود کرده است و فرصتهای زیاد تجاری و سرمایهگذاری را از دست داده است، حاضر شود با کاهش چشمگیر سانتریفیوژهای خود موافقت کند و در عوض تلاش میکند تا جای ممکن سانتریفیوژهای خود را حفظ کند و ابزارآلات و شیوههای دیگری را برای اطمینان دادن به غرب از اینکه قصد تسلیحات هسته ای را ندارد، پیشنهاد دهد.