این خودروهای رزمی جدید، نوید بخش تحول ارتش روسیه در عرصه زرهی و به کارگیری پلتفرم های چند منظوره توسط آن هستند. براساس راهبرد اعلام شده از سوی وزارت دفاع روسیه، نیروی زمینی ارتش این کشور برنامه نوسازی خود را از طریق جایگزینی 70 درصد از تجهیزات موجود با پلتفرم های نسل جدید تا سال 2020 به اجرا در خواهد آورد که در این برنامه خودروهای زرهی نوین همچون آرماتا، بومرنگ و کورگانتس، نقش اساسی ایفا خواهند کرد.
تانک آرماتا
چنانچه روسیه به هر نحو بتواند پروژه جایگزینی خودروهای رزمی موجود با پلتفرم های نسل جدید را عملی ساخته و به صورت گسترده به اجرا درآورد ، ارتش این کشور اولین ارتشی در جهان خواهد بود که دارایی های زرهی خود را تحت چند پلتفرم مشترک و چند منظوره در می آورد.
پیش از ارائه تاریخچه به کارگیری خودروهای چند منظوره و بررسی ورود روسیه به این عرصه، لازم است که مفهومی تحت عنوان «پلتفرم های چند منظوره و مشترک زرهی» تعریف شود.
از دهه 80میلادی، تعریف جدید و متفاوتی برای خودروهای زرهی مطرح شده و طرح های گوناگونی براساس آن به توسعه و ساخت رسید. در این تعریف یا مفهوم، خودروی زرهی به گونه ای طراحی میشد که قابلیت نصب سیستم ها و تسلیحات متفاوت و به تبع آن ایفای نقش های گوناگون و متعدد را داشته باشد به صورتی که بتوان مدل های متفاوت ساخته شده براساس یک پلتفرم مشترک را جداگانه و در قالب تعاریفی مستقل و مشخص همچون نفربر ، زره پوش پیاده نظام و ... دسته بندی کرد.
چنین پلتفرمی، براساس یک شاسی با طراحی و ایضا سیستم های پایه ای ( پیشرانه ، تعلیق و .......) مشترک ساخته میشود و با توجه به کاربری و نقش تعیین شده، سیستم ها و تجهیزات رزمی مختلفی (در قالب انواع برجک با تسلیحات متفاوت) بر روی آن نصب میگردد. بدین صورت خودروهایی رزمی با پلتفرمی مشترک اما با قابلیت ها و تعاریف متفاوت خواهیم داشت.
زره پوش سنگین پیاده نظام T-15
مهمترین مزیت این نوع از پلتفرم های نظامی، کاهش هزینه و سهولت در نگهداری و پشتیبانی است که این قابلیت از تشابه در طراحی و سیستم های پایه ای مورد استفاده ناشی میشود. این مسئله با استراتژی کمیت شرقی (یا روسی) در تجهیزات تطبیق داشته و این امکان را به کشورهایی نظیر روسیه خواهد داد که پلتفرم چند منظوره را در مدل های مختلف و در تعداد بالا به تولید برسانند بدون آنکه در مورد مسائل نگهداری و پشتیبانی از آن نگرانی قابل توجهی داشته باشند.
مهمترین اصل که در طراحی این دست پلتفرم ها مطرح است ، قابلیت تطبیق آن جهت نصب تجهیزات و سیستم های مختلف در عین وجود اشتراکات (سیستم هایی همچون تعلیق ، پیشرانه ، جعبه دنده و ...) است.
ذکر این نکته ضروری است که پلتفرم های چند منظوره از سال ها قبل به جهت قابلیت ها و مزایا مورد توجه ارتش های جهان بوده اند، به عنوان مثال ایالات متحده امریکا به عنوان رقیب سنتی روسیه در زمینه نظامی و ایضا یکی از کشورهای پیشرو در عرصه زرهی ، از سال ها پیش (دهه هشتاد) استفاده از پلتفرم های چند منظوره زرهی همچون خودروی LAV-25 و پس از آن استرایکر را آغاز کرده و در طی سالیان متمادی مدل های متفاوتی از آن ها را در کاربری های مختلف به تولید رسانده و مورد استفاده قرار داده است.
در کنار ارتش امریکا ، ارتش های شرقی نظیر چین و غربی نظیر فنلاند ، سوئیس ، آلمان و ... نیز استفاده از این دست خودروها را در دستور کار خود قرارداده و تاکنون مدل های متنوعی را به تولید رسانده اند.علاوه بر این ، کشورهای سازنده این خودروها با ارائه و فروش آن ها به مشتریان خارجی سود قابل توجهی نیز کسب کرده اند.
به عنوان مثال خودروی ماژولار پیشرفته (AMV) محصول شرکت پاتریا تاکنون در حدود 1600 سفارش خرید و لیسانس تولید از کشورهای مختلف کسب کرده است که این مسئله به خوبی گویای اقبال به مفاهیمی چون خودروهای زرهی چندمنظوره است.
روسیه به عنوان یکی از کشورهای مطرح و صاحب سبک در زمینه زرهی، رقابت در ساخت خودروهای چند منظوره نظامی با کاربری گسترده را سال ها به رقبای غربی خود واگذار کرده بود تا آنکه با تغییر الزامات و نیاز ها و در نتیجه آن تغییر سبک طراحی و ساخت پلتفرم هایی همچون آرماتا و کورگانتس، روسیه نیز به میدان رقابت در ساخت خودروهای چند منظوره بازگشت.
خودروی AMV از صنایع پاتریا
پلتفرم بومرنگ
روسیه از دهه 50 و 60 میلادی (دوران اتحاد جماهیر شوروی) پلتفرم زرهی بی تی آر را در ابتدا در مدل شنی دار و پس از آن چرخ دار ارائه کرد. در طی چند دهه گذشته مدل های متفاوتی از سری بی تی آر از مدل بی تی آر 50 شنی دار تا مدل بی تی آر 90 چرخ دار توسعه داده شده و به ساخت رسیدند.
در طی بیش از پنج دهه توسعه این سری از خودروهای زرهی روسی ، فرم و اصول طراحی در آن ها تقریبا یکسان باقی مانده و تفاوت در مدل های مختلف عمدتا به بهینه سازی و نصب سیستم های جدید منتهی میشد تا آنکه به ساخت خودرویی کاملا متفاوت و جدید ختم شود. طراحان روس براساس مدل های مختلف سری بی تی آر ، خودروهای زرهی متفاوتی را در نقش های مختلف اما محدود ارائه دادند که شامل خودروی فرماندهی ، شناسایی ، حامل خمپاره انداز و ... بود.
با وجود اینکه تا امروز پلتفرم بی تی آر در چندین مدل و نقش مختلف به ساخت رسیده اما در جایگاه یک پلتفرم چند منظوره تمام عیار با کاربری های گسترده، دارای محدودیت هایی است که از طراحی آن ناشی میشود. لازم به ذکر است که در طی چند دهه توسعه، تلاش هایی برای رفع نواقص و بهبود قابلیت های سری بی تی آر و کاهش محدودیت های آن صورت گرفته است که یکی از آخرین موارد آن نصب برجک خودروی رزمی پیاده نظام بی ام پی 3 بر روی نفربر بی تی آر 90 و ساخت مدل بی تی آر 90 ام است که البته در حد نمونه آزمایشی باقی مانده و ابعاد عملیاتی پیدا نکرد.
برخی محدودیت ها از جمله محدودیت در تحرک موجب میگردد که سری نفربرهای بی تی آرجهت نصب برجک هایی با تسلیحات سنگین به منظور ساخت خودروهایی نظیر پشتیبانی آتش (مجهز به تسلیحاتی با کالیبر بالای 100 میلیمتر) گزینه های مناسبی نباشند.
در صورت نصب برجک های سنگین بر روی این نفربر به میزان قابل توجهی از سطح تحرک و قابلیت های حرکتی آن کاسته میشود. یکی از فرصت هایی که طراحان روسی را در زمینه طراحی و ساخت یک پلتفرم چند منظوره با کاربری گسترده یاری داد، همکاری با فرانسه در پروژه خودروی زرهی "اتم" بود.
اتم یک خودروی زرهی چند منظوره چرخ دار با قابلیت تطبیق با کاربری های مختلف است که در یک همکاری مشترک مابین روسیه و فرانسه براساس خودروی زرهی Nexter VBCI فرانسوی به ساخت رسید. در این همکاری روس ها به یک پلتفرم چند منظوره به سبک غربی دست یافتند که امکان نصب تجهیزات مختلف از جمله برجک های نیمه سنگین و سنگین با تسلیحات کالیبر بالا و به کارگیری در کاربری های مختلف را بدون کاهش قابل توجه سطح قابلیت ها از قبیل تحرک داشت و این مهمترین تجربه برای طراحان روس در جهت عبور از پلتفرم منسوخ بی تی آر و حرکت در راستای ساخت خودروهای نسل جدید چند منظوره چرخ دار و ایضا شنی دار بود.
خودروی زرهی اتم
خودرو زرهی اتم هر چند گزینه ای مناسب برای ساخت خانواده ای از خودروهای رزمی چرخ دار در کاربرهای گوناگون تحت یک پلتفرم مشترک بود اما به جهت توقف پروژه و عدم همکاری از سوی شریک اروپایی در تکمیل آن به نتیجه نهایی ختم نشد. با توجه به این مسئله طراحان روسی ، طراحی و ساخت بومی یک پلتفرم چندمنظوره چرخ دار به صورت داخلی را در دستور کار قرار دادند که در نهایت به ارائه خودروی بومرنگ ختم گردید.
البته در این میان با وجود طراحی و ساخت داخلی، نباید از تاثیر تجربه حاصل شده در همکاری با طرف فرانسوی در پروژه اتم و شناخت به دست آمده متخصصین روس از طراحی مدرن خودروهای زرهی چند منظوره غربی چشم پوشی کرد. خودروی زرهی بومرنگ یک خودروی چند منظوره با قابلیت استفاده در کاربری مختلف و دارای پیکربندی 8×8 (دارای 8 چرخ محرک) است که تاکنون دو نمونه از آن شامل نفربر زرهی و خودروی رزمی پیاده نظام ساخته شده و در معرض دید عموم قرار گرفته است.
بومرنگ مدل نفربر زرهی
این خودرو در کلاس وزنی 10 الی 25 تن از قابلیت نصب تجهیزات مختلف و توسعه کاربری به مدل هایی همچون آمبولانس زرهی ، حامل موشک ضد تانک ، حامل سامانه پدافندی ، حامل خمپاره انداز ، خودروی پشتیبانی آتش و خودروی فرماندهی و ... برخوردار است (مشابه خودروی استرایکر امریکایی).
در ساخت بومرنگ، طراحان روسی از سبک طراحی متداول خود (مشابه سری بی تی آر) فاصله گرفته و به سبک طراحی غربی نزدیک شده اند. پیشرانه و مجموعه انتقال قدرت این خودرو در بخش جلویی بدنه آن قرار داده شده و محفظه خدمه نیز در امتداد بخش میانی و عقبی خودرو قرار گرفته است.
در این خودروی زرهی ، ورود و خروج نفرات از طریق یک رمپ در عقب خودرو یا دریچه های موجود بر روی سقف آن صورت میگیرد ، این در حالی است که سری بی تی آر فاقد رمپ عقبی بودند و ورود و خروج خدمه و نفرات در آن ها از درب های جانبی صورت میگرفت که این مسئله با اشکالاتی همراه است که مهمترین آن خروج از طرفین خودرو و قرارگیری در معرض آتش مستقیم دشمن است. در نقطه مقابل در خروج از رمپ و درب عقبیکه در خودروی زرهی بومرنگ تعبیه شده، نیروها تا حد قابل توجهی از آتش مستقیم دشمن در امان میمانند.
بومرنگ مدل خودروی رزمی پیاده نظام
هم اکنون دو مدل خودروی رزمی از پلتفرم بومرنگ ساخته شده که تفاوت عمده آن ها در تسلیحات مورد استفاده و نتیجتا نقش آن ها است. نوع اول یک نفربر زرهی دارای یک برجک کوچک بدون سرنشین مجهز به تیربار 12.7 میلیمتری است و نوع دوم یک خودروی رزمی پیاده نظام مجهز به برجک EPOCH. این برجککه با نام گذاری اولیه ماژول رزمی جهانی (universal combat module) شناخته میشود علاوه بر خودروی بومرنگ در دیگر خودروهای رزمی نسل جدید روسیه همچون زره پوش سنگین پیاده نظام AT-15 و خودروی رزمی پیاه نظام کورگانتس 25 نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
EPOCH یک برجک بدون سرنشین مجهز به مجموعه تسلیحاتی شامل توپ 30 میلیمتری خودکار 2A42 با نرخ آتش 200 تا حداکثر 800 گلوله بر دقیقه ، تیربار 7.62 میلیمتریPKT به صورت هم محورباتوپ و دو مجموعه پرتابگر موشک هدایت شونده چند منظوره کورنت ای ام هر کدام با دو پرتابگر در طرفین برجک است.
برجک EPOCH در مراحل آزمایش و توسعه
میتوان گفت که موثرترین سلاح در مجموعه تسلیحاتی نصب شده بر برجک ، سامانه موشکی هدایت شونده کورنت ای ام است. این سامانه، نسل جدیدی از سامانه موشکی ضد زره کورنت و از محصولات دفتر طراحیKBP روسیه است که به منظوره مقابله با تانک های نسل جدید، ادوات زرهی مجهز به زره واکنشگر انفجاری، سنگرها و استحکامات و درگیری با اهداف پروازی کم سرعت در ارتفاع پست در طول شب و روز، در شرایط آب و هوایی نامساعد و در بردی بلند طراحی و ساخته شده.
این سامانه نسبت به نمونه های پیشین کورنت دارای برتری هایی است که عبارتند از :
1- قابلیت مقابله با اهداف در حالت خودکار پس از هدفگیری با استفاده از مکانیزم رهگیری خودکار هدفو در نتیجه کاهش بار کاری خدمه ، حذف خطای عامل انسانی ، افزایش احتمال انهدام اهداف و ایجاد قابلیت مهم شلیک کن فراموش کن
2- افزایش دو برابر برد از 5500 متر به 10000 متر و بهبود پنج برابری دقت در هدایت (fire and forget)
3- امکان شلیک تمامی موشک های خانواده کورنت (موشک های مورد استفاده در مدل های قبلی)
4- برخورداری از سه نوع موشک متفاوت جهت مقابله با اهداف مختلف (نوع شدیدالانفجارضد تانک (HEAT) با برد 8 کیلومتر و سر جنگی دو مرحله ایبا نفوذ 1100 الی 1300 میلیمتر ، دو نوع موشک شدیدالانفجار با سرهای جنگی از نوع هوا سوختی (ترموباریک) با قدرت انفجاری برابر با 7 الی 10 کیلوگرم تی ان تی و با برد 8 الی 10 کیلومتر)
5- قابلیت شلیک و هدایت همزمان دو موشک به سمت یک هدف از طریق یک پرتابگر به منظور حصول اطمینان از انهدام کامل هدف و همچنین مقابله با ادوات مجهز به سامانه حفاظت فعال (APS)
قابلیت مهمی که سامانه موشکی کورنت ای ام برای خدمه خودرو فراهم میکند ،امکان به کارگیری موشک ها به صورت شلیک کن ، فراموش کن است که با استفاده از مکانیزم رهگیری خودکار هدف ایجاد شده و با وجود این قابلیت خدمه امکان مقابله همزمان با دو هدف از طریق موشک هدایت شونده و ایضا دیگر تسلیحات نصب شده بر خوردرو را خواهند داشت که نرخ مقابله خودرو با اهداف را افزایش داده و بر توان رزمی خودرو تاثیر قابل توجهی میگذارد.
پس از تسلیحات ، مهمترین اجزای نصب شده بر برجک EPOCH مجموعه کنترل سلاح و آتش است. این سیستم از نوع کامپیوتری چند منظوره بوده و امکان کنترل و هدایت آتش توپ ، تیربار و موشک های هدایت شونده را دارد و مجهز به دو مجموعه مستقل نظارت و هدفگیری است که امکان جستجو ، کشف و مقابله با اهداف به صورت همزمان توسط فرمانده و توپچی خودرو را فراهم میکند.
مجموعه های نظارت و هدفگیری مورد استفاده از نوع چندکاناله هستند و از سیستم تصویربرداری تلویزیونی، تصویر برداری حرارتی، مسافت یاب لیزری برای تعیین فاصله از اهداف و مجموعه هدایتگر لیزری جهت سامانه موشکی هدایت شونده تشکیل شده اند.
علاوه بر مجموعه های نظارتی نصب شده بر برجک ، یک مجموعه کامل از دوربین ها در تمامی جهات خودرو نصب گردیده اند که یک میدان دید 360 درجه ای (به صورت پانورامیک) و کامل را برای خدمه ایجاد کرده و سطح اگاهی آن ها نسبت به محیط اطراف خودرو را بیش از پیش افزایش میدهند.
یکی از مواردی که در طراحی خودروی بومرنگ به صورت ویژه بدان پرداخته شده مبحث حفاظت خودرو در برابر تهدیدات است. بدنه خودروی رزمی بومرنگ با طراحی V شکل ساخته شده است.این نوع از طراحی جهت مقابله با تهدیدات انفجاری همچون مین و تله های انفجاری مورد استفاده قرار میگیرد و اساس آن بر انحراف موج و اثرات انفجاری از زیر خودرو به طرفین آن و کاهش تاثیرات تخریبی انفجار بر بدنه خودرو است.
بومرنگ مدل خودروی رزمی پیاده نظام
مورد بعدی که در طراحی این خودرو مورد توجه قرار گرفته ، قابلیت افزایش سطح حفاظت از طریق نصب صفحات زرهی افزودنی با امکان نصب و جداسازی است. بدین ترتیب در صورت نیاز امکان بهبود و ارتقای سطح حفاظت خودرو متناسب به تهدیدات فراهم است قابلیتی که سری نفربرهای بی تی آر فاقد آن بودند.
لازم به ذکر است که امکان نصب سیستم های حفاظت فعال (با مکانیزم های مقابله نرم یا سخت) جهت افزایش سطح حفاظت و دفع تهدید پرتابه های ضد زره بر روی خودروی رزمی بومرنگ وجود دارد.
طرح V شکل بدنه خودرو و تاثیر آن در انحراف اثرات انفجاری
خودروی بومرنگ دارای سه خدمه (شامل فرمانده ، راننده و توپچی) است و ظرفیت حمل تا 8 الی 9 سرباز را دارد. این خودرو از دسته خودروهای آبی خاکی یا اصطلاحا دوزیست با قابلیت شناوری در آب است که نیروی محرکه آن در آب توسط دو مجموعه جت آبی که در عقب خودرو نصب شده و از طریق مجموعه انتقال قدرت از پیشرانه نیرو میگیرد، تامین میشود.
پیشرانه این خودرو از نوع دیزل توربوشارژ با توانی در حدود 500 اسب بخار است. سیستم تعلیق خودروی رزمی بومرنگ نیز ترکیبی از سیستم تعلیق مک فرسون و ضربه گیرهای دوگانه کمکی است.
پلتفرم کورگانتس 25
در بخش پلتفرم های شنی دار طراحان روس بیش از آنکه به دنبال ساخت و توسعه یک پلتفرم چند منظوره با کاربری گسترده باشند، پلتفرم های متنوع و متعددی را توسعه دادند که به عنوان نمونه میتوان از سری خودروهای رزمی پیاده نظام بی ام پی (در مدل های اول تا سوم) و همچنین خودروی زرهی MT-LB نام برد .
البته پلتفرم های مورد اشاره در مدل های مختلف در نقش هایمتفاوتی نیز بعضا به ساخت رسیدند ،نقش هایی همچون خودروی فرماندهی ، ارتباطی و شناسایی اما در نهایت کاربری های قابل دستیابی و ایجاد بر روی این پلتفرم ها به مراتب محدود تر از پلتفرم های چند منظوره نسل جدید بوده و هست.
در نتیجه نیاز به طراحی پلتفرمی جدید براساس الزامات حال و آینده میادین نبرد زمینی وجود داشت. پاسخ طراحان روس به این نیاز ارائه پلتفرم کورگانتس بود. کورگانتس در کلاس وزنی 25 تن توسط صنایع ماشین سازی کورگان روسیه ارائه شده و براساس اطلاعاتی که تا کنون منتشر شده است در چندین مدل مختلف با کاربری گوناگون توسعه داده خواهد شد.
تاکنون تنها دو نمونه از این پلتفرم در نقش نفربر زرهی و خودروی رزمی پیاده نظام ساخته شده و در مراسم رژه در معرض دید عموم قرار گرفته است.
کورگانتس 25 مدل نفربر زرهی
البته پیش از رژه روز پیروزی در میدان سرخ مسکو ، خودروی رزمی پیاده نظام کورگانتس 25برای اولین بار در بخش اختصاصی و غیر عمومی نمایشگاه دفاعیRAE 2013 روسیه در نیژنی تاگیل که با حضور رهبران سیاسی و نظامی روسیه برگزار شد، به صورت ویژه رونمایی شده بود. هر دو نمونه رونمایی شده از خودروی کورگانتس 25 از یک طرح و همچنین سیستم های پایه ای مشترک برخوردارند.
بدنه این خودرو ها از صفحات سبک زرهی ساخته شده و سطحی از حفاظت را به صورت پایه ای و بدون نیاز به نصب زره افزودنی ارائه میدهد، در کنار آن بخش های جانبی خودرو نیز با بلوک های زرهی قابل نصب و جداسازی (ماژولار) تقویت شده اند.
مهمترین نکته در طراحی پلتفرم کورگانتس که امکان ساخت نمونه های مختلف در کاربری های متفاوت را ایجاد کرده است ، قابلیت تطبیق آن با تجهیزات مختلف و ایضا وجود قابلیت نصب زره به صورت مقابل نصب و جداسازی (ماژولار) است که امکان افزودن صفحات و افزایش سطح حفاظت در صورت لزوم و براساس نقش و کاربری خودرو را فراهم می آورد.
در طراحی این خودرو ، جایگاه راننده در سمت چپ بخش جلویی ، محفظه پیشرانه در سمت راست بخش جلویی و محفظه نیروها (با ظرفیت 6 الی 8 نفربسته به مدل نفربر زرهی یا خودروی رزمی پیاده نظام) نیز در بخش عقب خودرو واقع شده اند.
علاوه بر رمپ، جهت ورود و خروج خدمه و ایضا نیرو ها ، در بخش فوقانی بدنه خودرو چندین دریچه نیز تعبیه شده که هر کدام از آن ها دارای بلوک نظارتی مستقلشامل پریسکوپ های نظارت در روز و ایضا دید در شب هستند.
به جز سیستم های نظارتی نصب شده بر برجک و بلوک های نظارتی (پریسکوپ های) نصب شده بر شاسی ، خودروهای زرهی کورگانتس نیز همچون خودروهای بومرنگ به سیستم تصویر برداری 360 درجه ای مجهز هستند که دوربین های آن در تمامی جهات (طرفین ، جلو و عقب خودرو) نصب گردیده است.
کورگانتس 25 مدل خودروی رزمی پیاده نظام
خودروهای زرهی کورگانتس 25 علاوه بر برخورداری از حفاظت زرهی به سیستم های حفاظت فعال نیز مجهز هستند. مدل نفربر زرهی این خودروها به سیستم حفاظت فعال با مکانیزم مقابله نرم (اخلال و انحراف موشک ها) مجهز است که اجزای آن بر روی برجک خودرو نصب گردیده ،حال آنکه در مدل خودروی رزمی پیاده نظام، یک مجموعه دوگانه حفاظتی با دو مکانیزم مقابله نرم و ایضا سخت (رهگیری و انهدام پرتابه تهدید پیش از اصابت به خودرو) در نظر گرفته شده است که اجزای آن علاوه بر برجک بر روی شاسی نیز قرار گرفته اند.
سیستم حفاظت فعال با مکانیزم مقابله سخا، Afghanit نام دارد. این سیستم شامل یک مجموعه حسگر (راداری) جهت کشف و رهگیری هدف و یک مجموعه 16 عددی از تیوب های پرتابگر مهمات دفاعی است.
عملکرد این سیستم بدین صورت است که به محض کشف پرتابه تهدید ، رهگیری و تعیین نقطه مقابله توسط سیستم ، پرتابگری که در جهت تهدید قرار دارد فعال شده و مهمات دفاعی ررا به سمت تهدید (موشک یا راکت ضد تانک) شلیک میکند که در نهایت مهمات دفاعی (که خود یک پرتابه است) در مقابل یا در کناره پرتابه تهدید منفجر شده و آن را پیش از اصابت به خودرو منهدم میکند.
لازم به ذکر است که روسیه چند دهه قبل سیستمی با عملکرد مشابه با نام Drozd را به ساخت رساند که در نبرد افغانستان نیز به صورت موفقیت آمیز مورد استفاده عملیاتی قرار گرفت. به نظر میرسد سیستم جدید نمونه ای توسعه یافته از سیستم Drozd باشد.
برجک نصب شده بر مدل نفربر زرهی کورگانتس
در مجموع خودروی رزمی پیاده نظام کورگانتس 25 با برخورداری از سیستم حفاظت فعال دوگانه (با مکانیزم مقابله سخت و نرم) ، امکان مقابله و دفع طیف گسترده ای از تهدیدات شامل موشک هایی همچون تاو ، اسپایک ، جاولین و ..... را خواهد داشت.
این مسئله قابلیت بقای خودرو در میدان نبرد را به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد چرا که بخش عمده ای از تهدیدات بر علیه یک خودروی زرهی در میدان نبرد از سوی موشک ها و به طور کلی پرتابه های ضد زره اعمال میشود.خودروی زرهی کورگانتس 25 با طولی در حدود 7 متر دارای هفت محور است و به نسبت خودروهای رزمی روسی همچون بی ام ی 3 از یک محور بیشتر برخوردار.
افزایش تعداد محور ها نسبت به خودروهای رزمی پیشین، به دلیل افزایش وزن خودرو تا میزان 25 تن و تقسیم بهتر وزن میان محور ها صورت گرفته است.
پیشرانه این خودروهای رزمی در حدود 800 اسب بخار قدرت دارد که برای یک خودروی زرهی در کلاس 25 تن ، نسبت قدرت به وزنی در حدود 32 اسب بخار بر تن را فراهم میکند. نسبت قدرت به وزن یکی از معیارهای تحرک خودرو های زرهی است در نتیجه میتوان انتظار داشت که با نسبت قدرت به وزن گفته شده ، خودروی کورگانتس 25 از سطح تحرک بالایی برخوردار باشد.
سیستم تعلیق این خودرو ها از نوع میله پیچشی (torsion bar)است که در عین سادگی از مقاومت مطلوبی برخوردار است. خودروی رزمی کورگانتس 25 از نوع خودروهای دوزیست بوده و نیروی حرکتی آن در داخل آب از طریق دو محرک از نوع جت آبی که در بخش عقبی خودرو و به صورت داخلی تعبیه شده اند ، تامین میشود. دریچه های ورود آب این سیستم ها در کف خودرو و دو خروجی آن ها نیز در عقب خودرو قرار گرفته اند.
علاوه بر تجهیزات و سیستم هایی که مورد اشاره قرار گرفتند ، خودروهای زرهی کورگانتس به سیستم هایی همچون اطفاء خودکار حریق ، حفاظت ش.م.ر ، سیستم ناوبری ماهواره ای و ...... نیز مجهز خواهند بود.
پلتفرم آرماتا
پلتفرم شنی دار آرماتا در کلاس 50 تن یکیدیگر از پلتفرم های چند منظوره و جدیدی است که در رژه روز پیروزی در میدان سرخ مسکو در دو نمونه تانک اصلی میدان نبرد T-14 و زره پوش سنگین پیاده نظام T-15 در معرض دید عموم قرار گرفت. تانک اصلی میدان نبرد آرماتا به منظور جایگزینی با تانک های موجود در ارتش روسیه همچون تی 80 و تی 72 ارائه شده است.
طراحان روسی در طراحی تانک آرماتا از الگوی های طراحی متداول تانک های روسی که در چند دهه گذشته دنبال شده ، فاصله گرفته اند و طرحی کاملا متفاوت ارائه داده اند. در تانک آرماتا جایگاه خدمه از داخل برجک حذف شده و به صورت کامل به کپسولی زرهی در داخل شاسی منتقل شده است. این نوع طراحی دارای چندین مزیت است.
تانک T-14 آرماتا
مزیت نخست حذف خدمه از برجک و در نتیجه کوچک سازی برجک و نیاز کمتر به افزایش سطح حفاظت آن است در نتیجه وزن کاهش یافته ناشی از کوچک شدن برجک را میتوان به تقویت و افزایش سطح حفاظت شاسی اختصاص داد.مزیت دوم امکان ساخت یک کپسول زرهی در درون شاسی (یک محفظه ایزوله) جهت جایگیری خدمه اس به اینصورت امکان جداسازی بخش سرنشین دار از دیگر بخش های تانک فراهم شده و سطح ایمنی و حفاظت خدمه خصوصا در برابر تهدید انفجار مهمات داخل تانک افزایش میابد.
مزیت سوم آن است که با کاهش ابعاد برجک و بی سرنشین کردن آن ، وظیفه بارگذاری از خدمه ساقط شده و بر عهده یک سیستم بارگذار خودکار قرار میگیرد در نتیجه تعداد خدمه به سه نفر کاهش میابد. البته نبود خدمه بارگذار و کاهش تعداد خدمه به سه نفر پیشتر نیز در تانک های روسی همچون تی 72 و تی 90 نیز صورت گرفته بود اما اینبار در قالب طرحی متفاوت ارائه شده است.
تانک T-14 آرماتا
سلاح اصلی تانک آرماتا ، توپ 125 میلیمتری بدون خان مدل 2A82-1M است که قابلیت شلیک انواع مهمات از جمله موشک های توپ پرتاب هدایت لیزری را دارد. این توپ نسل جدید توپ های بدون خان روسی است که از دقت و سرعت بالاتری در شلیک مهمات برخوردار است.
سلاح ثانویه این تانک نیز یک قبضه تیربار در داخل یک جایگاه تسلیحاتی کنترل از داخل است که در بالای برجک نصب شده. سیستم کنترل آتش و سلاح این تانک دارای دو مجموعه نظارت و هدفگیری مستقل برای توپچی است (اصطلاحا سیستم کنترل آتش دوکاناله). سیستم نظارت و هدفگیری توپچی در سمت چپ بخش جلویی برجک و سیستم نظارت و هدفگیری دید وسیع (پانورامیک) فرمانده در سمت راست بخش فوقانی برجک قرار گرفته اند. برخورداری از دو مجموعه مستقل نظارت و هدفگیری ، قابلیت شکارچی- قاتل(Hunter-Killer) را برای تانک فراهم میکند.
در این قابلیت ، فرمانده و توپچی به صورت همزمان و مستقل امکان جستجو و کشف اهداف را دارند و در صورت کشف هدفی با اولویت مقابله بالاتر ، فرمانده امکان به دست گرفتن کنترل سلاح و مقابله با آن به صورت مستقل از توپچی را خواهد داشت. مزیت این کار در افزایش قابلیت مقابله با اهداف و کاهش مدت زمان این کار است. حفاظت زرهی این تانک با نصب ترکیبی از صفحات زرهی واکنشگر ، کامپوزیتی و قفسی تامین میشود.
زره قفسی جهت تامین حفاظت بخش عقبی شاسی تانک (محل قرارگیری محفظه پیشرانه) در برابر اصابت پرتابه هایی همچون آر پی جی 7 نصب گردیده. به جز حفاظت زرهی ، تانک آرماتا دارای جنبه های حفاظتی دیگری نیز هست که سیستم حفاظت فعال Afghanit را شامل میشود. ویژگی های این سیستم در متن فوق در بخش معرفی خودروی کورگانتس مورد اشاره قرار گرفت.
پرتابگر های سیستم Afghanit در تانک آرماتا در بخش زیرین کناره های برجک و به تعداد 10 عدد نصب شده اند. موضوعی که در مورد این پرتابگر ها مورد بحث است تعداد و نحوه قرارگیری آن ها و نتیجتا زاویه تحت پوشش آن ها است. به نظر میرسد که پرتابگر های سیستم حفاظت فعال نصب شده بر تانک آرماتا قابلیت پوشش تمامی زوایا (خصوصا زوایای عقبی تانک) را نداشته باشند. بنا بر گفته منابع مختلف این ضعف از طریق گردش برجک و قرارگیری پرتابگر ها در زاویه جدید بر طرف میشود.
نمای جانبی برجک آرماتا و پرتابگرهای مهمات دفاعی سیستم حفاظت فعال
تانک آرماتا دارای مجموعه کاملی از حسگرها (اپتیکال و راداری) جهت جستجو و کشف اهداف است. شماری از این حسگرها به سیستم حفاظت فعال نصب شده بر تانک تعلق دارند. به ادعای برخی منابع تانک آرماتا قابلیت کشف و رهگیری همزمان تا 40 هدف زمینی و 25 هدف هوایی با استفاده از حسگر های خود را دارد.
تانک آرماتا در برجک دارای چهار مجموعه پرتابگر نارنجک های دودزا است که دو عدد بر روی پایه های گردان و دو عدد به سمت بالا و به صورت ثابت قرار گرفته اند. این پرتابگر ها بخشی از سیستم حفاظت فعال با مکانیزم مقابله نرم این تانک هستند که وظیفه ایجاد پوشش استتاری دود و اخلال در هدایت تهدیداتی همچون موشک های هدایت لیزری را بر عهده دارند.
تانک T-14 دارای سه خدمه است که توپچی ، فرمانده و راننده را شامل میشوند. این سه خدمه در یک کپسول زرهی در بخش جلویی شاسی قرار میگیرند. جایگاه فرمانده در سمت راست بخش جلویی و جایگاه راننده در سمت چپ بخش جلویی شاسی است. جایگاه توپچی نیز در پشت سر جایگاه راننده قرار دارد.
تانک آرماتا دارای هفت محور است که یک محور بیش از تانک های روسی نظیر تی 90 و تی 72 (با شش محور) است . این مسئله به افزایش وزن این تانک به 50 تن (و بیش از آن) و نیاز به تغییر و بهبود تقسیم وزن میان محورها مرتبط است ، دقیقا مشابه موردی که در خودروی رزمی کورگانتس شاهد آن هستیم.
پیشرانه این تانک به گفته منابع مختلف از نوع دیزلی توربوشارژ مدل A-82-2 است که قابلیت تولید توانی برابر با 1500 اسب بخار را دارد اما به دلایلی از جمله کاهش مصرف سوخت (و نتیجتا افزایش برد) ، این توان به 1200 اسب بخار محدود شده است. در آخر لازم به ذکر است که تانک آرماتا مشابه دیگر تانک های روسی از سیستم تعلیق میله پیچشی (torsion bar)برخوردار است.
نمای نزدیک از برجک بدون سرنشین آرماتا و اجزای نصب شده بر آن
خودروی دیگری که بر پایه پلتفرم آرماتا ساخته شده ، زره پوش سنگین پیاده نظام T-15 است. این خودرو از شاسی تغییر یافته تانک آرماتا بهره میبرد و در نقش با خودروی رزمی پیاده نظام کورگانتس 25 قابل مقایسه است با این تفاوت که سطح حفاظت بالاتری دارد. تفاوت عمده در شاسی خودرو نسبت به شاسی تانک آرماتا ، تغییر محل قرارگیری پیشرانه از عقب شاسی به جلوی آن است بدین صورت امکان تعبیه رمپ عقبی و ایجاد محفظه سرنشینان در عقب خودرو فراهم شده.
زره پوش سنگین T-15
برجک نصب شده بر زره پوش سنگین T-15
تفاوت دیگر شامل تغییر در سطوح حفاظتی و بلوک های زرهی مورد استفاده در بخش های مختلف این خودروی زرهی است. برجک نصب شده بر این خودرو همان برجک مورد استفاده در خودرو های رزمی پیاده نظام کورگانتس 25 با نام EPOCH است که پیشتر بدان پرداخته شد. زره پوش سنگینT-15 همچون تانک آرماتا از سیستم حفاظت فعال Afghanit بهره میبرد.