به گزارش مشرق، «میخائیل گورباچف» رهبر اتحاد جماهیر شوروی سابق در گفتوگو با نشریه آلمانی «اشپیگل» درباره مسایل هستهای و بحران در روابط آمریکا و روسیه موضعگیری کرد وی همچنین درباره امکان استفاده از تسلیحات هستهای ابراز نگرانی کرد.
وی گفت: «بحثها درباره خلعسلاح مدتهاست که جریان دارد. من میخواهم سرانجام کلمات به عملکردی منتهی شوند چرا که مسابقه تسلیحاتی موضوعی نیست که فقط به همین صورت ادامه داشته باشد بلکه ساخت سلاحهای بیشتر و افزایش قدرت تخریب را نیز به دنبال دارد. هم اکنون دهها هزار کلاهک هستهای بر روی سیستم های مختلف مانند هواپیما، موشک و زیردریایی وجود دارند.»
اشپیگل از گورباچف پرسید که آیا شما تصور میکردید که شوروی در دهه 1980 در معرض تهدید ناتو قرار دارد؟ که وی در این مورد گفت: «شرایط به گونهای بود که موشکهای هستهای هر چه نزدیکتر به مرزهای ما قرار گرفته بودند. این موشکها بسیار دقیق عمل میکردند و میتوانستند مراکز تصمیمگیری را هدف قرار دهند. برنامههای جامعی برای استفاده از این تصمیمگیریها در نظر گرفته شده بود و (همه اینها) وقوع جنگ هستهای را امکانپذیر کرده بود. حتی اشکال فنی میتوانست به (جنگ) منجر شود. همزمان مذاکرات خلعسلاح هم اصلا مطرح نبود.»
آخرین رهبر شوری سابق در ادامه گفت: «برای من روشن بود که رابطه با آمریکا و غرب آخرین بنبست است و خلع سلاح اتمی را به دنبال نخواهد داشت ضمن اینکه به بی اعتمادی و افزایش خصومت هم منجر میشود. به همین دلیل خلع سلاح هستهای مهمترین موضوع در سیاست خارجی اتحاد جماهیر شوروی بود. البته ما میدانستیم که موانع اقتصادی تا چه اندازه در مسابقه تسلیحاتی موثر بودند. برای ما روشن بود که تقابل هستهای فقط مردم ما را تهدید نمیکند بلکه تهدیدی برای همه بشریت است. فاجعه هستهای در نیروگاه چرنوبیل به ما نشان داد که جنگ هستهای چه پیامدهایی میتواند داشته باشد. پیامدهای این حمله برای ما غیر از مسایل اقتصادی، پیامدهای سیاسی و اخلاقی را هم در بر می گرفت.»
وی ضمن اشاره به مخالفت «رونالد ریگان» رئیسجمهور اسبق آمریکا با سلاحهای هستهای در عین حال گفت: «متاسفانه آمریکا از آن زمان دومین نقطه مهم در بیانیه مشترک ما را فراموش کرده است. مادهای که بنابر آن نه آمریکا و نه روسیه نباید در پی برتری نظامی باشند.»
وی در ادامه درباره رویکرد روسیه در برابر آمریکا گفت:« چندین دهه سپری شد اما متاسفانه برخی مسایل حل نشدند. «دوایت آیزنهاور» رئیسجمهور آمریکا در دهه 1950 آغاز این مسئله را به نام خود ثبت کرد و قدرت طلبی نظامی صنعتی همچنان از آن دوران تا زمان ریگان و جرج بوش پدر ادامه پیدا کرد.»
گورباچف در بخش دیگری از این گفتوگو افزود: «ما فقط از دنیای بدون تسلیحات هستهای صحبت نمیکنیم و از چنینچیزی به عنوان اهداف موقت یاد میکنیم. علاوه بر این ما امیدواریم که تسلیحات شیمیایی نابود شوند و ما به این هدف نزدیکیم. محدودیت سلاحهای متعارف هم یکی از اهداف ماست.»
رهبر شوروی سابق همچنین گفت:« اینکه تسلیحات هستهای نابود شوند در هر صورت هدفی درست است. تسلیحات اتمی قابل قبول نیستند.اینکه آنها میتوانند تمامیت تمدن را نابود کنند، از آنها ابزاری غیرانسانی ساخته است.تسلیحاتی شبیه به این هرگز در تاریخ سابقه نداشتهاند و نباید اجازه داد بعد از این هم وجود داشته باشند و اگر ما این کار را نکنیم، دیر یا زود از این تسلیحات استفاده خواهد شد.» وی با اشاره به افزایش شمار کشورهایی که سلاحهای هستهای در اختیار دارند در عین حال گفت: «آمریکا و روسیه تاکنون بزرگترین زرادخانهها را در اختیار دارند.»
وی ارتش ایالات متحده آمریکا را مانعی غیرقابل عبور برای دستیابی به جهان بدون تسلیحات اتمی دانست و گفت که اقدام در زمینه خلع سلاح جهانی نیازمند کاهش بودجه نظامی و ممنوعیت نظامی کردن فضاست در غیر این صورت مذاکرات برای تحقق جهان خالی از سلاحهای هستهای چیزی غیر از واژگان توخالی نخواهد بود.امنیت جهان هم کمتر خواهد شد و همه از جمله آنهایی که تلاش میکنند تا بر جهان چیره شوند بازنده خواهند بود. گورباچف همچنین گفت که اعتماد میان آمریکا و روسیه از بین رفته است.
گورباچف با ابراز نگرانی از جنگ هسته ای گفت: « من در این مورد بسیار نگرانم. وضعیت کنونی وحشتناک است.قدرتهای هستهای هم اکنون هزاران کلاهک هستهای دارند. تسلیحات هستهای هم در اروپا وجود دارند. سرعت کاهش ذخایر کاهش قابل ملاحظهای داشتهاند.ما شاهد آغاز جنگ تسلیحاتی جدید هستیم. نظامی شدن فضا بسیار خطرناک است. خطر توسعه سلاحهای هستهای هم بیشتر از گذشته است.همچنین پیمان جامع منع آزمایش نظامی لازمالاجرا نیست. در درجه اول به این دلیل که آمریکا آن را تصویب نکرده است و این موضوعی مهم است.»