به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، زمانی نه چندان دور، ارتش انگلستان به عنوان نیرومند ترین ارتش جهان، منافع امپراطوری اشغالگر بریتانیا را در سرتاسر دنیا تامین می کرد اما امروزه کار به جایی رسیده است که بسیاری از کارشناسان و حتی کشورهای متحد آمریکا، نسبت به کاهش چشمگیر نیروهای مسلح انگلستان هشدار داده اند.

ارتش انگلستان در قرن 19 میلادی در اوج قدرت جهانی خود بود. مستعمرات این کشور در تمام کره زمین، خصوصا در آفریقا و شبه قاره هند توسط ارتش انگلستان خصوصا نیروی دریایی انگلستان تامین می شد. با آغاز قرن بیستم میلادی، ظهور قدرت جدیدی به نام آلمان در قاره اروپا باعث شد تا انگلیسی ها خطر را در نزدیک خود حس کنند و با شروع جنگ اول جهانی با فرانسه و روسیه و سپس آمریکا وارد یک اتحاد نظامی بشوند.

ارتش انگلستان در سال 1918 میلادی یعنی سال آخر جنگ اول جهانی، دارای نیروی انسانی در حدود چهار میلیون و 500 هزار نفر بود. در فاصله دو جنگ جهانی این رقم شدیدا کاهش پیدا کرده و به حدود بیش از 300 هزار نفر رسید. با شروع جنگ دوم جهانی حجم نیروهای نظامی انگلستان دوباره افزایش شدیدی پیدا کرده در سال 1945 میلادی این رقم به چهار میلیون و 900 هزار نفر رسید.


با پایان جنگ دوم جهانی، انگلستان به عنوان یکی از کشورهای پیروز از نبرد خارج شد اما حجم آسیب های وارده به اقتصاد و صنعت این کشور به حدی بالا بود که انگلستان به نوعی موقعیت خود به عنوان قدرت اول جهانی را از دست داد. در سالهای بعد و خصوصا در دهه 1950 میلادی حجم کل ارتش انگلستان در تمام بخش ها شدیدا کاهش یافت. نیروی دریایی انگلستان که تا قبل از جنگ دوم جهانی به عنوان قوی ترین یگان دریایی جهان شناخته می شد ناچار شد تا حجم زیادی از شناورهای سطحی و زیر سطحی خود را کاهش داده و عملا به یک بازیگر کوچک در مقایسه با آمریکا یا شوروی سابق بدل شد.

انگلستان حجم زیادی از ناوهای هواپیمابر، ناوشکن ها، و زیردریایی های خود را در دهه 1950 به دلیل مشکلات اقتصادی از خدمت خارج کرده و عمده آنها را براق اوراق شدن به فروش رساند. در ادامه نیز انگلیسی ها به ناوگانی بسیار کوچک تر از ناوشکن ها و ناوهای محافظ به همراه ناوهای هواپیمابر سبک روی آوردند. در عین حال با پیشرفت های زیادی که در بخش ضد هوایی صورت گرفته بود، بحث حمل سلاح اتمی از نیروی هوایی انگلستان گرفته شده و به نیروی دریایی سپرده شد.

زیردریایی های اتمی شاید تنها بخشی از نیروی دریایی انگلستان بود که به معنای واقعی قدرت بازدارندگی را برای انگلیس ایجاد می کرد.

در بخش هوایی هم انگلیسی ها به دلایل مسائل مالی حجم زیادی از جنگنده ها و بمب افکن های خود را در بعد از جنگ جهانی از خدمت خارج کرده و به عصر جت وارد شدند. در سالهای پس از جنگ دوم جهانی، صنایع این کشور در بحث هواپیماهای جنگی بسیار پیشرفته ظاهر شد اما کمک به دلیل مسائل مالی و نفوذ گسترده آمریکا و شوروی سابق پرنده های ساخت انگلستان مشتری زیادی در سطح جهان پیدا نکرد.

وضعیت ارتش انگلستان در جنگ سرد و پس از آن

به طور کلی در طول جنگ سرد نیروهای مسلح انگلستان استعداد انسانی خود را بین عدد 300 الی 400 هزار نفر حفظ کرد. حضور نظامی این کشور در عمده مناطقی از آسیا جنوب شرق و آفریقا رو به کاهش رفته و به غیر برخی از پایگاه ها در هنگ کنگ، جبر الطارق و فالکلند انگلیسی ها از عمده مناطق جهان خارج شدند. در دهه 1960 نیز سیستم نظام وظیفه نیز در انگلستان پایان یافته و ارتش حرفه ای جایگزین آن شد. دکترین دفاعی انگلستان از آن زمان به این سو بر اساس داشتن یک ارتش کوچک با سطح آموزش و فناوری بالا بوده است.

با پایان جنگ سرد اما روند کاهش حجم نیروی های نظامی انگلستان کاهش بیشتری گرفت و حتی حضور نظامی در دو کشور افغانستان و عراق هم نتوانست افزایش آنچنانی را برای انگلیسی ها به همراه داشته باشد.

جالب است بدانید که این کاهش هزینه ها برای نمونه باعث شده است که نیروی دریایی انگلستان از سال 2010 میلادی تا به این لحظه فاقد ناوهواپیمابر باشد. قرار است دو فروند ناو هواپیمابر کلاس "ملکه الیزابت!" ساخته شده و در سالهای 2017 و 2020 وارد خدمت شوند.
 
زیردریایی های انگلستان کلا 10 فروند بوده که شامل 6 زیردریایی تهاجمی و 4 فروند حامل موشک های قاره پیما است. نیروی دریایی انگلستان دارای 6 فروند ناوشکن و 13 ناو محافظ است. انگلستان مدتی قبل و با مطرح شدن مسئله استقلال اسکاتلند در آستانه از دست دادن پایگاه های زیر سطحی خود در آنجا بود که با رای نزدیک مردم اسکاتلند به ماندن در اتحاد با لندن این پایگاه ها حفظ شدند.

تعداد اسکادران های نیروی هوایی انگلستان هم از 13 اسکادران در سال 2000 میلادی، به 9 اسکادران در سال 2013 میلادی کاهش یافته است.


جالب است بدانید که در سال 2014 میلادی تعداد آرایشگرها در انگلستان از اعضای ارتش این کشور بیشتر بوده است. بر اساس گزارشی که در روزنامه دیلی تلگراف منتشر شده است 185 هزار نفر در انگلستان در شغل آرایش گری به کار مشغول بوده و این در حالی است که کل پرسنل ارتش انگلستان در همین زمان در حدود 159 هزار نفر است.


اما اخبار بد برای ارتش انگلستان به همین جا نیز ختم نشده و این کاهش ها ادامه دارد. بر اساس برنامه انگلیسی ها، استعداد انسانی ارتش این کشور به این شکل خواهد بود : 82 هزار نفر در نیروی زمینی، 30 هزار نفر در نیروی دریایی و 35 هزار نفر در نیروی هوایی که بر روی هم به عدد 147 هزار نفر می رسد.

در این حال فرماندهان و برخی سیاسیون انگلیسی بر این عقیده هستند که ارتش انگلستان به دلیل بهره گیری از تکنولوژی های پیشرفته کاهش نیروی انسانی خود را جبران می کند اما بسیاری از کارشناسان و حتی متحدین انگلستان در شرایط فعلی و خصوصا با بحث تحولات صورت گرفته در اوکراین، از این شرایط در ارتش انگلستان ابراز نگرانی کرده است.

فرید زکریا تحلیلگر و مجری مشهور شبکه سی‌ان‌ان نیز چندی پیش در یادداشتی با تاکید بر اینکه انگلیس دیگر قدرت جهانی نیست،‌ نوشت: «در چند سال آینده،‌ ارتش بریتانیا به 80 هزار نفر کاهش می‌یابد. گزارش بنیاد نیروهای پادشاهی متحده پیش بینی می‌کند که تعداد ارتش شاید تا 50 هزار نفر هم کاهش یابد».

او در مطلبی که در ستون نظرات واشنگتن پست منتشر شده، افزود: «این تعداد کمترین میزان از سال 1770 تاکنون بوده و همانطور که دیوید روتکپف در مجله فارن پالسی تاکید کرده، تقریبا برابر با تعداد نیروهای اداره پلیس نیویورک است».

تحلیلگر آمریکایی در ادامه نوشت: مرکز مطالعات بین المللی و استراتژی نتیجه‌گیری کرده که "طی 5 سال اخیر 8 تا 9 درصد کاهش بودجه دفاعی انگلیس سبب کاهش 20 تا 30 درصدی توانمندی متعارف نظامی این کشور شده است". جای تعجب نیست که انگلیس در حملات هوایی به داعش، تبدیل به متحدی بی‌میل و جزئی شده است.



ژنرال ریموند اودیرنو فرمانده نیروی زمینی آمریکا نیز از کاهش بودجه دفاعی انگلیس که موجب بررسی فوری چگونگی استقرار نظامیان انگلیسی در کنار نظامیان آمریکایی در درگیری های احتمالی آینده شده است، به شدت ابراز نگرانی کرد.

 ژنرال  اودیرنو در مصاحبه ای، خواستار حفظ بودجه دفاعی انگلیس دست کم معادل دو درصد تولید ناخالص ملی این کشور شد. وی با هشدار درباره پیامدهای کاهش بودجه دفاعی انگلیس گفت: "ممکن است نظامیان انگلیسی در نهایت به جای مبارزه در کنار نظامیان آمریکایی مجبور شوند در قالب واحدهای نظامی آمریکا فعالیت کنند."

اودیرنو با اشاره به درگیری های گذشته در عراق و افغانستان تاکید کرده بود که: « در گذشته واحدهای نظامی انگلیس در کنار واحدهای نظامی آمریکا همکاری می کردند. در حال حاضر ممکن است یک تیپ از نظامیان انگلیسی مجبور به فعالیت در چارچوب یک لشکر آمریکایی شود، یا حتی یک گردان از نظامیان انگلیسی در یک تیپ از نظامیان آمریکایی گنجانده شود. هر چند وزارت دفاع انگلیس در این باره اظهارنظر نکرده است، اما این وزارتخانه قبلاً اعلام کرده بود طرح های فعلی نشان می دهد بودجه دفاعی انگلیس در سطح دو درصد (که مورد توافق ناتو است)در سال مالی کنونی و آینده حفظ خواهد شد.

این در حالی است که ژنرال بن هاجز، فرمانده ارتش آمریکا در اروپا در دسامبر2014 با ابراز نگرانی درباره احتمال کاهش بودجه نظامی انگلیس به کمتر از حدی که ناتو تعیین کرده است گفت ارتش انگلیس پول کافی برای تامین نیازهای خود را ندارد."

در حقیقت باید گفت که در صورت حذف سلاح های اتمی از توان نظامی انگلستان واقعا ارتش این کشور در حد یک کشور عادی قرار خواهد گرفت و حتی از وضعیت فعلی خود هم بسیار بیشتر سقوط می کند. با توجه به شرایط فعلی و باقی ماندن اختلافات در بحث اوکراین و همچنین رشد بیش از پیش پدیده تروریسم در منطقه خاورمیانه -که البته دولت انگلستان هم از بانیان این ایجاد و رشد بوده است - باید دید که آیا ارتش انگلستان در آینده توان دفاع از خود را خواهد داشت ؟ به نظر شیر انگلیسی یال و دم و اشکم خود را برای همیشه از دست داده است!