در خصوص احیای  دریاچه ارومیه از سال‌های گذشته تاکنون گزینه‌های زیادی مطرح‌شده ، برخی از کارشناسان معتقدند احیای دریاچه ارومیه امکان‌پذیر نیست اما در مقابل این بحث کارشناسان دیگری اعتقاددارند دریاچه ارومیه می‌تواند و باید احیا شود.

این در حالی است که امروز دریاچه ارومیه بیش از ۹۵ درصد از وسعت خود را از دست داده و به دلیل حجم و غلظت بالای نمک تبخیر آب را افزایش می‌دهد. حال با این شرایط انتقال آب از سایر کشورهای همسایه چقدر می‌تواند تن تشنه این دریاچه را سیراب کند.

دریاچه وان با ۱۲۰ کیلومتر درازا، ۸۰ کیلومتر پهنا و ژرفای میانگین ۱۷۱ متری (ژرف‌ترین بخش آن ۴۵۱ متر است) و مساحت ۳٬۷۵۵ کیلومترمربعی بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ترکیه لقب دارد.

فاصله طولی دو دریاچه ارومیه و وان که روزهایی کاملا متفاوت را سپری می‌کنند، حدود ۱۷۰ کیلومتر است، در نظر گرفتن این فاصله کم به‌اضافه شرایط مطلوب فعلی وان ترکیه سبب شده متولیان احیای دریاچه ارومیه انگشت‌بر روی طرحی بگذارند که مخالف و موافقان زیادی دارد اما باید منتظر ماند و دید دریاچه ارومیه با نسخه جدید نجات می‌یابد یا نه؟

انتقال آب از گرجستان و ارمنستان از دیگر گزینه‌هایی است که از سوی برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در راستای احیای دریاچه ارومیه مطرح می‌شود، گزینه‌هایی که بین خود همین نمایندگان مجلس شورای اسلامی مخالفانی دارد.

انتقال آب از وان به دریاچه ارومیه از سه بعد در دست بررسی است

نماینده مجری طرح احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی در خصوص انتقال آب از وان به دریاچه ارومیه عنوان می کند که در حال حاضر عملی شدن طرح مخالف و موافقان متعددی دارد، این در حالی است که این طرح یکی از ده‌ها طرحی است که از قبل مطرح بود و در این موقعیت زمانی به دلیل امکان‌پذیر بودن در دست بررسی است.

هادی بهادری بابیان اینکه این طرح از سه بعد اجرایی، سیاسی و زیست‌محیطی در دست بررسی است اظهار داشت: مهم‌ترین بعد بررسی این طرح ابعاد زیست‌محیطی آن است که این موضوع در دست مطالعه بوده و در صورت نتایج مثبت این مطالعات سایر مباحث طرح مطرح و بررسی خواهد شد.

وی با تأکید بر ضرورت مشارکت همگانی در بحث احیای دریاچه ارومیه گفت: دریاچه ارومیه هم‌اکنون بیش از ۹۵ درصد از وسعت خود را ازدست‌داده و روزهای بحرانی را سپری می‌کند بنابراین ستاد احیای دریاچه ارومیه هر طرحی که بتواند موجب نجات این تالاب بین‌المللی شود را تحت بررسی و مطالعه قرار می‌دهد که انتقال آب از وان یکی از این طرح‌هاست.

بهادری در خصوص مسائل زیست‌محیطی مطرح در قالب این طرح گفت: آب دریاچه وان ارومیه دارای PH ۱۰ بوده درحالی‌که PH دریاچه ارومیه هفت است، بحث دیگر اینکه آب دریاچه وان ۲۴ گرم در لیتر املاح دارد اگر بخواهیم ۱۰ میلیارد مترمکعب آب از وان به دریاچه ارومیه منتقل کنیم حجم بسیار بالایی املاح باید منتقل شود که این موضوعات به همراه سایر مسائل زیست‌محیطی در دست مطالعه و بررسی است.

نماینده مجری طرح احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی با اشاره به اینکه در صورت نتایج مثبت مطالعات زیست‌محیطی انتقال آب از وان به دریاچه ارومیه مشکلی در ابعاد اجرایی و سیاسی نخوادم داشت افزود: ارتفاع دریاچه وان ترکیه ۳۵۰ متر بالاتر از دریاچه ارومیه است به این دلیل انتقال آب هزینه چندانی نخواهد داشت.

۱۰ میلیارد مترمکعب آب از وان به دریاچه ارومیه منتقل می‌شود

بهادی اعتبار پیش‌بینی‌شده برای اجرایی شدن این طرح را یک میلیارد دلار عنوان کرد و گفت: دریاچه وان ترکیه ۷۰۰ میلیارد مترمکعب آب دارد که اگر ۱۰ میلیارد مترمکعب به دریاچه منتقل شود امید به احیای این تالاب ارزشمند بیشتر شده و با انتقال هر یک میلیارد مترمکعب آب ۲۷ سانتیمتر آب دریاچه ارومیه بالا می‌آید.

نماینده مجری طرح احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی با اشاره به نزدیکی دو دریاچه وان و ارومیه به یکدیگر و ارتفاع بالای وان نسبت به دریاچه ارومیه این طرح را عملی و منطقی دانست و گفت: باید منتظر نتایج مطالعات زیست‌محیطی بود.

بهادی در خصوص بحث‌های انتقال آب از گرجستان به دریاچه ارومیه نیز گفت: انتقال آب از گرجستان به دریاچه ارومیه به‌هیچ‌وجه منطقی نیست .

درعین‌حال دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز با حمایت و تائید از انتقال آب از وان به دریاچه ارومیه گفت: با توجه به اینکه ارتفاع دریاچه وان ترکیه ۳۵۰ متر از دریاچه ارومیه بالاتر است، انتقال آب از این کشور هزینه چندانی ندارد البته این طرح فعلاً در حد مطالعات بوده و درصورتی‌که مطالعات زیست‌محیطی، شیمیایی و بیولوژی آن مثبت باشد کار انتقال انجام می‌شود.

عیسی کلانتری بابیان اینکه فاصله دو دریاچه ۱۷۰ کیلومتر است به هزینه انتقال آب اشاره کرد و اظهار داشت: انتقال آب از وان ترکیه به دریاچه ارومیه هزینه چندانی ندارد چون دریاچه وان، ۳۵۰ متر از دریاچه ارومیه بالاتر است.

کلانتری تأکید کرد: بنابراین پس از مطالعه در مورد اینکه آیا ساختار آب دریاچه وان ترکیه و دریاچه ارومیه با یکدیگر همخوانی دارد یا نه؟ که این نیز، سه تا چهار ماه به طول می‌انجامد، مذاکرات فنی و سیاسی بین دو کشور انجام می‌شود.

مخالف شدید انتقال آب از وان به دریاچه ارومیه هستم

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی از مخالفان شدید طرح انتقال آب از وان به دریاچه ارومیه بوده و معتقد است انتقال آب از ترکیه تنها سود اقتصادی برای کشور همسایه به دنبال داشته و آبی از وان به دریاچه ارومیه منتقل نمی‌شود.

نادر قاضی پور بابیان اینکه کشور ترکیه به ایران بدهکار است افزود: با طرح انتقال آب از وان به دریاچه ارومیه نمی‌خواهند پول ایران را بدهند بلکه قصد دارند با پول کشورمان مناطق هم‌مرز با ایران را آباد کرده و هزینه لوله‌گذاری به این مناطق را انجام دهند.

وی بابیان اینکه ترکیه می‌خواهد با این طرح هزینه‌های توسعه و آبادانی مناطق مرزی کشور خود اعم از لوله‌گذاری و ... را با  پولی که با ایران بدهکار است جبران و تأمین کند افزود: در صورت لوله‌گذاری و انتقال آب، انفجار لوله توسط گروهک های مستقر در مرز، مانع انتقال آب به کشورمان شده و آب را به مناطق  خود هدایت خواهند کرد.

وی انتقال آب از کشورهای همسایه برای احیای دریاچه ارومیه را طرح‌هایی غیرعملی خواند و خواستار مدیریت منابع آبی داخل کشور و احیای آن از طریق همین منابع و آب‌های مرزی کشور شد.

حال با این اختلاف نظرهای مسئولان و نمایندگان مجلسط، باید منتظر ماند و دید آیا با تجویز نسخه جدید نجات دریاچه ارومیه ، وان می‌تواند دومین دریاچه شور دنیا را سیراب کند سؤالی که پاسخ آن منوط به گذر زمان است.