به گزارش مشرق، کسانی‌که در فاجعه «منا» در روز دهم ذی‌الحجه مصادف با روز اول عید قربان حضور داشتند، هیچ‌گاه جزئیات آن فاجعه دردناک را فراموش نمی‌کنند که به خاطر برنامه‌ریزی نامناسب مسئولان عربستانی ظرف تنها چند دقیقه صدها حاجی کشته شدند.
نیروهای امنیتی تمام راه‌های خروجی را به روی حجاج بسته بودند
«شعیب جبرئیل» از کشور نیجریه از جمله این حجاج است که در صحنه حضور داشت. وی درباره فاجعه روز عید قربان به خبرنگار فارس می‌گوید که نیروهای امنیتی عربستان تمام راه‌های خروجی را به روی حجاج بسته بودند.
جبرئیل تاکید می‌کند: این موضوع موجب جمع شدن حاجیان در خیابانی تنگ و تراکم شدید آنها در آن شد، در نتیجه شماری از آنها در اثر تراکم جمعیت خفه شدند.
وی از اظهارات مقامات عربستانی که مسئولیت این فاجعه را متوجه حجاج سیاه پوست و اتباع کشورهای آفریقایی کرده بودند، ابراز تعجب کرد و اظهار داشت: این دروغ محض است و عربستان به این طریق تلاش می‌کند، با درآمیختن اوراق، حقایق را تحریف کند.
اگر برنامه‌ریزی درستی وجود داشت، آن حادثه رخ نمی‌داد
در همین راستا، «عبد الله الفاروق» از نیجریه نیز که برادرش در فاجعه منا مفقود شده و در شرایط روحی و روانی بسیاری بدی به سر می‌برد، در گفت‌وگو با خبرنگار فارس به شدت به برنامه‌ریزی‌های مسئولان عربستان و تدابیر امنیتی اتخاذ شده از سوی آنان که موجب این فاجعه شد، اعتراض کرد.
الفاروق گفت: اگر برنامه‌ریزی درستی وجود داشت، هیچ‌گاه آن فاجعه رخ نمی‌داد و مسئولیت این حادثه برعهده مسئولان عربستان است که تلاش دارند، از آن شانه خالی کنند و حجاج را عامل این حادثه معرفی کنند.
شمار شهدای فاجعه منا بیش از اعلام حکومت عربستان است
«حسام الدین قرفی» از حجاج الجزایری که محل اقامت کاروانش مشرف به منطقه‌ای بود که فاجعه منا در آن رخ داد، مشاهدات خود را در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اینگونه نقل و افشا می‌کند که دلیل اصلی این فاجعه دردناک بستن یکی از راه‌ها به خاطر عبور کاروان یکی از شاهزادگان سعودی بود.
قرفی توضیح داد که مسئولیت این فاجعه دردناک برعهده نیروهای امنیتی عربستان به دلیل برنامه‌ریزی نادرست و بی‌تجربگی این نیروها بود که اغلب آنها را جوانانی کم سن و سال تشکیل می‌دادند و بیشتر اینگونه به نظر می‌رسیدند که نیروهای آموزشی دستگاه امنیت عربستان هستند.
وی بر این باور است که شمار قربانیان این فاجعه بیش از آن است که حکومت عربستان بطور رسمی آن را اعلام کرده است، چون یکی از مسئولان امنیتی عربستان تصاویر 1007 قربانی و مفقود را به یکی از دوستانش که همسرش در حادثه منا مفقود شده نشان داده است.
قرفی ابراز امیدواری کرد، مناسک در سال‌های آینده با امنیت بیشتری برگزار شود یا بخشی از مسئولیت تامین امنیت حجاج به کاروان‌ها و هیئت‌های با تجربه سپرده شود تا چنین فجایع تلخی رخ ندهد.
وقتی راه‌های خروجی بسته بود، چرا از ورود حجاج ممانعت نشد
از جهت دیگر، «مرعی محمد» از حجاج مصری که از شاهدان عینی فاجعه منا بود، نیز مسئولیت این حادثه را متوجه نیروهای امنیتی عربستان کرد که نتوانسته بودند، به مسیرهای تردد حجاج نظم و ترتیب دهند.
مرعی محمد که با خبرنگار فارس گفت‌وگو می‌کرد، این سئوال را مطرح کرد که چرا نیروهای امنیتی عربستان اقدام به بستن تمام راه‌های خروجی کردند، اما راه‌های ورودی را باز گذاشتند؟
وی همچنین از کوتاهی نیروهای امنیتی عربستان در توجیه و راهنمایی حجاج انتقاد کرد و گفت: هر سئوالی که از آنها می‌کردید، با پاسخ «نمی‌دانم» مواجه می‌شدید، به همین دلیل کسانی که عامل این فاجعه تلخ شدند، باید مجازات شوند.
مرعی محمد تاکید کرد که از زمان وقوع فاجعه منا اعضای بعثه مصر لحظه‌ای جست‌وجو جهت یافتن حجاج مفقود این کشور را رها نکرده‌اند.
نیروهای مستقر در منا، بی‌تجربه و جوان بودند
«مولای بلهادف» از حجاج الجزایری که در لحظه وقوع فاجعه منا در محل حضور داشت، اما موفق به خارج کردن خود از تراکم جمعیت شد، در گفت‌وگو با فارس تاکید کرد که نیروهای امنیتی عربستان مسئولیت این فاجعه را برعهده دارند، چون این نیروها وقتی از بسته شدن خروجی‌ها مطلع شدند، می‌بایست مانع ورود کاروان‌های دیگر شوند.
بلهادف با بیان اینکه آنچه در منا رخ داد، به دلیل برنامه‌ریزی‌های نادرست بوده است، افزود: نیروهای امنیتی عربستان تجربه و مهارت لازم را نداشتند و اغلب آنها جوانان بی‌تجربه بودند و به نظر می‌رسید، نیروهای آموزشی پلیس عربستان هستند.
وی از حکومت عربستان خواست عاملان این جنایت دردناک را صرف نظر از نام و نشان و منصب‌شان مجازات کند.
مفقود شدن دختر 17 ساله خانواده بنگلادشی
«محمد سلطان»،از حجاج بنگلادشی که در بطن فاجعه منا حضور داشت، دیده‌های خود را اینگونه برای خبرنگار فارس در ریاض نقل می‌کند: در زمان فاجعه من و همسرم و دو پسر و دختر 17 ساله‌ام «نوال» در خیابان العرب در مشعر منا در حرکت بودیم که آن فاجعه تلخ رخ داد و ما به لطف خدا از آن جان سالم به در بردیم.
محمد سلطان می‌گوید: در ابتدا دختر را گم کردیم و تلاش‌های برادرش برای پیدا کردن وی به نتیجه نرسید و وی در اثر تراکم جمعیت و کمبود اکسیژن بیهوش و سپس به بیمارستان منتقل شد.
«سیف الله» یکی از پسران این حاجی بنگلادشی نیز می‌گوید: برای یافتن خواهر و برادرم از روزی که فاجعه منا رخ داد، جست‌وجو را آغاز کردیم و پس از جست‌وجوی فراوان برادرم را در بیمارستان «نمره» در عرفات یافتیم، اما خواهرم تاکنون مفقود است و خبری از وی به دست نیاورده‌ایم.
عدم اطلاع از مادر 80 ساله نزیه
خانواده فلسطینی «جباره» که از شهر کفر اللبن از توابع استان طولکرم در شمال کرانه باختری برای ادای مناسک حج راهی عربستان شده بودند، نیز با سرنوشتی مشابه سرنوشت خانواده محمد سلطان مواجه شده‌اند.
خانواده جباره متشکل از نزیه و مادرش و برادر و عمه‌اش برای رمی جمرات راه منا را در پیش می‌گیرند که فاجعه تراکم جمعیت پیش می‌آید و در نتیجه آن نزیه بیهوش و سپس به بیمارستان بعثه الجزایر منتقل می‌شود، در این بین عمه و خواهر نزیه به کرانه باختری بازگشته‌اند، اما مادر 80 ساله وی همچنان مفقود است.
