گروه بین‌‌الملل مشرق- انتخابات ریاست‌جمهوری تایوان با حضور دو نامزد اصلی و یک نامزد دیگر برگزار شد. گمانه‌زنی‌ها حاکی از رشد محبوبیت حزب مخالف دولت بود، چرا که افکار عمومی در این کشور برخلاف حزب حاکم، مشکلات اقتصادی را ناشی از فشارهای چین با هدف اقناع تایوان به ادغام سیاسی در این کشور می‌داند. تحلیل‌گران پیش‌بینی‌ کرده بودند جزیره خودگردان تایوان، احتمالاً شاهد سقوط حزب «ملی‌گرا» و پیروزی حزب «ترقی‌‌خواه دموکراتیک» خواهد بود و اولین رئیس‌جمهور زن را با حضور تای اینوِن تجربه خواهد کرد. اینوِن از میان جنبش استقلال تایوان به عرصه سیاسی وارد شده و حالا با حدود 56% آرا، رئیس‌جمهور بعدی تایوان شده است.

همزمان انتخابات مجلس این کشور نیز برگزار شد که علاوه بر دو حزب اصلی یعنی ملی گرا و ترقی‌خواه، احزاب کوچک و حتی مستقل‌ها از شانس خوبی برخوردار بودند. مجلس این کشور که بعد از تغییرات قانون اساسی در آستانه هزاره جدید میلادی، از قدرت بیشتری برخوردار شده است، 113 کرسی دارد. حزب ملی‌گرا با 64 کرسی، اکثریت مجلس را در اختیار دارد اما نتایج انتخابات دیروز نشان می‌دهد حزب ترقی‌خواه دموکراتیک جای آن را گرفته است.

علاوه بر دو حزب اصلی، «حزب برتر خلق» نیز در این انتخابات حضور فعالی داشته و جیمز سونگ را به عنوان نامزد ریاست‌جمهوری معرفی کرد. او تلاش کرد با اعلام ایده‌هایی چون میانجیگری تایوان میان چین و آمریکا آرای مردم را جلب کند. وی سومین بار است که در چنین رقابتی شرکت می‌کند و تنها حدود 13% آرا را به خود اختصاص داد.

نام رسمی جزیره 23 میلیونی تایوان، «جمهوری چین» است که تمایز مکتب حاکم بر این کشور را با «جمهوری خلق چین» که در زبان انگلیسی با لقب «سرزمین اصلی» (main land) شناسانده می‌شود نشان می‌دهد. انقلاب چین در نیمه قرن بیستم میلادی، هیأت حاکمه به ریاست چیان‌‌کای‌شِک را که تمایلی به کمونیسم نداشتند، به تایوان گریزاند که در آنجا حکومتی خودگردان تشکیل دادند و تا حدود دو دهه، کرسی چین را در شورای امنیت سازمان ملل در اختیار داشتند. چین، تایوان را در صورت اعلام استقلال کامل از سرزمین اصلی به حمله نظامی تهدید کرده است. رئیس‌جمهور جدید در ماه مه سال جاری سوگند خواهد خورد و مسیر روابط آینده با چین را تعیین خواهد کرد.

چرا حزب رقیب، رأی آورد؟

حکومت هشت‌ساله مااینگ جیو به پایان رسیده و او دیگر طبق قانون اساسی تایوان امکان شرکت در دور بعد را نداشته است. این فرصت مناسبی برای حزب مقابل است. اما جدا از این،‌ مسائل دیگری نیز موجب وخامت بیشتر اوضاع حزب حاکم شد:

* حزب ملی‌گرا در تعیین نامزد خود برای این انتخابات،‌ عملکرد مناسبی نداشت. ابتدا قرار بود یک بانوی سیاستمدار به نام هان سیو چو به رقابت راه یابد، شاید با این هدف که بتواند در برابر رأی‌آوری نامزد زن حزب مقابل بایستد اما نهایتاً نامزد دیگری، خیلی دیر به کارزار انتخاباتی وارد شد. او مردی است با نام اریک چو که اختلاف محبوبیت او با نامزد حزب رقیب در بسیاری از نظرسنجی‌ها، دورقمی بود. نظرسنجی‌ها درست می‌گفتند. او با 30% آرا یعنی 26 درصد کمتر از اینون در جایگاه دوم ایستاد ور رسماً شکست خود را پذیرفت.

* افزایش تورم و کاهش رشد اقتصادی طی سال گذشته میلادی با وجود کاهش بیکاری، معادله را به ضرر حزب حاکم تغییر داده است. در بالا، آمار تغییر نرخ رشد اقتصادی و نرخ تورم را در ماه‌‌ها و سال‌های اخیر مشاهده می‌کنید.

* حزب رقیب، برخی از مشکلات کشور را به گردن چین می‌اندازد و بر این باور است که دولت آن کشور در حد توان خود اجازه ورود سرمایه‌گذاری و تأسیس کارخانجات خارجی در تایوان را نمی‌‌دهد. واقعیت آن است که چین بعد از کنارگذاشتن شعارهای مائو و تغییر راهبرد سیاسی و اقتصادی خود، انتظار داشت تایوان که میزبان مخالفان انقلاب کمونیستی چین بوده است، روی خوش به سرزمین اصلی نشان دهد. اما با وجود اینکه روابط دو کشور به صورت قابل توجهی بهبود یافته است، به دلیل خصومت‌های ریشه‌دوانده میان دو کشور و همچنین باقی‌ماندن رژیم سیاسی تک‌حزبی در چین، این اتفاق رخ نداد. برخی گروه‌‌ها در تایوان مدعی‌اند چین برای نزدیک‌کردن این کشور به خود، دست به کار اعمال فشار بر این جزیره خوگردان شده است.

گر چه حزب ملی‌گرا در سال‌های اخیر تلاش کرده خود را از اتهام تلاش برای ادغام سیاسی در چین مبرا نشان دهد، اما در این بحبوحه و در آستانه انتخابات، جیو رئیس‌جمهور تایوان در سنگاپور با شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین دیدار کرد. 7 نوامبر 2015 میلادی، دیداری تاریخی بعد از نزدیک به 70 سال رخ داد. طبیعی بود که این رخداد خبرساز، گزینه انتخاباتی موافقان و مخالفان تایوانیِ افزایش رابطه با چین را تحت تأثیر قرار داد و عکس محاسبات حزب حاکم، فضا را برای سقوط آن در انتخابات فراهم کرد.

تای اینوِن رقیب اصلی حزب حاکم پس از برگزاری میتینگ‌های انتخاباتی در جای‌‌جای تایپه پایتخت تایوان، آخرین سخنرانی تبلیغاتی خود را جمعه‌شب زیر باران در مقابل دفتر ریاست‌جمهوری برگزار کرد و آخرین قسمت این مسیر یعنی ورود به دفتر رئیس‌جمهور را به انتخاب مردم واگذاشت. او البته سرنوشت کشورش را به پیروزی خود پیوند زد:«‌مسأله فقط شکست‌دادن یک حزب دیگر نیست، بلکه مسأله اصلی، اقدام برای رفع موانع پیشِ‌روی تایوان است». احتمالاً منظور او از «مسیر پیشِ‌رو» همان روند مذاکرات با چین است که برای تدوین بسته‌های تجاری پی گرفته شده است. چین، با هدف ادغام نهایی تایوان در سرزمین اصلی، مُصر است که این روند ادامه یابد، هدفی که از سال 1949 میلادی در ذهن رهبران حزب کمونیست چین باقی مانده است.

در مقابل، اریک چو نامزد حزب حاکم هم سرنوشت کشورش را به حزبش پیوند زد:«اگر ما پیروز شویم، همه پیروز شده‌‌اند»، اما از روند مذاکرات با چین حمایت کرد:«ما حزبی هستیم که مسیر گذشته را به خوبی تجزیه و تحلیل می‌کنیم ... ما بر آنچه درست است مقاومت می‌کنیم،‌ اما باید نگاهی هم به اشتباهات گذشته داشته باشیم». وی احتمالاً به دلیل ریزش آرای حزبش، بر لزوم حفظ وحدت برای پیروزی تأکید کرد. رئیس‌جمهور مااینگ‌جیو در حمایت از وی، دستاوردهای خود را با گذشتگان مقایسه کرد تا پیروزی احزاب رقیب را به ضرر کشور نشان دهد.

رئیس‌جمهور و وزیر خارجه چین تا پیش از انتخابات به احتمال پیروزی سای اینگو وِن واکنش خاصی نشان نداده‌اند، جز اینکه مسئول روابط خارجی با تایوان در دولت چین، اخیراً از احتمال بروز چالش‌های اساسی در روابط دو کشور سخن گفت و این عملاً به معنای تهدید مردم تایوان به اعمال فشارهای جدید است. پس از اعلام نتایج اما دفتر روابط چین و تایوان در بیانیه قاطعانه‌ای اعلام کرد دستاوردها و صلحی که بر اثر تلاش‌‌های 8 سال گذشته به دست آمده است،‌ باید محترم شمرده شده و دولت چین هیچ‌گونه تلاشی از سوی دولت منتخب تایوان در جهت استقلال را تحمل نخواهد کرد.

افکار عمومی تایوان در آستانه انتخابات بر اثر یک اتفاق ظاهراً بی‌ارتباط با عرصه سیاسی، به رابطه با چین حساس شده است. ستاره 16 ساله پاپ در برنامه تلویزیونی کره‌ای، پرچم تایوان را تکان داد و چینی‌ها را تا آنجا به خشم آورد که مدیران برنامه، مجبور به بستن دفاتر خود در چین شده‌اند. وی مجبور به انتشار یک ویدئوی جدید و عذرخواهی از اقدام خود شد. جیو رئیس‌جمهور تایوان و دو نامزد اصلی انتخابات امروز، همگی اقدام ستاره پاپ را نادرست خواندند.

 گرچه پیروزی اینوِن با بهره‌گیری او از شعارهای ضدچینی صورت می‌گیرد، اما به دلیل هزینه‌های زیاد جنگ احتمالی و همچنین افزایش قدرت چین به ویژه در دو دهه اخیر، بعید است پیروزی وی روابط این دو کشور را تا آنجا پیچیده کند که به اعلام استقلال رسمی تایوان بیانجامد. تای حتی رسماً اعلام کرده که به به دنبال استقلال کامل نیست و به توافقات گذشته با پکن پایبند است. وی بعد از پیروزی در انتخابات بار دیگر اطمینان داد که «هر دو طرف وظیفه دارند نهایت تلاش خود را برای یافتن راه‌های مورد قبول دو طرف در مسیر تعامل محترمانه و  عمل متقابل انجام دهند و از رفتارهای تحریک‌آمیز و غیرقابل‌پیش‌بینی خودداری کنند».


منابع: