اوضاع مناسب نبود و بارقه امیدی نبود تا اینکه آیت الله سیستانی مرجع دینی عراقی که در حوادث عراق نقش برجسته ای ایفا کرده است در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۴ فتوای جهاد کفایی را صادر کرد. این فتوا زمانی صادر شد که ارتش عراق از هم فروپاشیده بود.
به این ترتیب هزاران عراقی از فتوای آیت الله سیستانی استقبال کردند و راهی مراکز آموزشی شدند تا به جبهه ها اعزام شوند.
به این ترتیب حشد الشعبی یا همان نیروهای مردمی عراق شکل گرفتند. نیروهای مردمی از هزاران جوان عراقی تشکیل می شود که در گروههای نظامی مختلف فعالیت می کنند. این نیروها در گروههای بزرگ و اصلی که قبل از فتوا وجود داشتند تقسیم شدند.
برخی از این گروههای تشکیل دهنده حشد الشعبی را می توان به شرح زیر دانست؛
سرایا السلام
هسته اصلی آن همان جیش المهدی وابسته به مقتدا صدر بود که در سال ۲۰۰۷ فعالیت هایش تعلیق شده بود و با نام جدید در ژوئن ۲۰۱۴ متولد شد. این نیروها تحت فرمان مقتدا صدر رهبر جریان صدر هستند و شخصیت های جریان صدر در حمایت مالی از این گروه مشارکت دارند. این گروه معمولا از مراقد مقدس شیعیان حمایت می کنند. در نبردهای جرف الصخر و البحیرات با توجه به نزدیکی به مراکز مقدس مشارکت کرده اند. سلاح آنها سبک و متوسط است.
سازمان بدر
سازمان بدر از محبوبیت بالایی میان شیعیان عراق برخوردار است. این سازمان که دبیر کل آن هادی العامری است در سال ۲۰۱۲ از مجلس اعلای اسلامی که رهبری کنونی آن را عمار حکیم تشکیل می دهد جدا شد. تعداد نیروهای سازمان بدر دهها هزار نفر است و جوانان عراقی زیادی پس از فتوای آیت الله سیستانی به آن ملحق شدند. این سازمان سلاح سنگین در اختیار دارد و از مهارت نظامی بالایی برخوردار است. سازمان بدر را می توان یکی از قوی ترین نیروهای مردمی دانست که ارتباط قوی با ارتش عراق دارند.
گردانهای حزب الله عراق
این گردانها در جنگ از نظم ویژه ای برخوردارند و در نبردهای دیالی و بلد مشارکت داشته اند. نقش اساسی در جرف الصخر در شمال استان بابل عراق داشته اند. سلاح آنها سبک و متوسط است.
جنبش حزب الله النجباء
این گروه در ۲۰۱۳ از عصائب اهل الحق جدا شد. رهبر آن شیخ اکرم الکعبی است. وی تیپ عمار بن یاسر در سوریه را هدایت می کند. النجباء از توان نظامی خوبی برخوردار هستند. در نبردهای النباعی و الضابطیه سامرا با سلاح سبک مشارکت کرده اند و سلاح متوسط دارند و از حمایت آتش سنگین ارتش عراق برخوردارند.
گردانهای سید الشهداء
دبیر کل آن الحاج ولاء است. تعداد نیروها آن سه تا چهار هزار نفر است. در میان عراقی ها از محبوبیت خاصی برخوردارند. خدمات اجتماعی زیادی دارند. در نبردهای سامراء و آمرلی نقش آفرینی کرده اند. نیروهای این گردانها اغلب از قشر دانشگاهی هستند. آنها تخصص های نظامی در سطح عالی دارند اما سلاح آنها سبک و متوسط است و با ارتش عراق برای آتشبار سنگین هماهنگی قوی دارند.
سرایا الجهاد و البناء
این گروه همزمان با فتوای آیت الله سیستانی شکل گرفت و به عنوان شاخه نظامی گروه سیاسی جهاد و البناء که در سال ۲۰۱۱ شکل گرفته بود، مطرح شدند. دبیر کل آنها حسن الساری است. تعداد نیروهای آن بالغ بر سه هزار نفر است و در نبرد از شایستگی خاصی برخوردارند. در نبردهای مناطق الرواشد، السعدیه و الجویزرات مشارکت کرده اند. در نبرد ابوغریب نیز مشارکت دارند. سلاح آنها سبک و متوسط و در آتش سنگین با ارتش عراق هماهنگ هستند.
گردانهای تیار الرسالی
پس از فتوای آیت الله سیستانی شکل گرفت. دبیر کل آن شیخ عدنان الشحمانی است. در نبردهای الضابطیه مشارکت کرده اند و سلاح آنها سبک و متوسط است و از حمایت آتشبار سنگین ارتش عراق برخوردارند. در منطقه المعامل در الکرمه-فلوجه و آزادسازی آن نقش فعالی داشته اند.
گردانهای الخراسانی
در سال ۲۰۱۳ به عنوان شاخه نظامی حزب الطلیعه اسلامی و با هدف دفاع از مقدسات در سوریه شکل گرفتند. تعداد نیروهای آن سه هزار نفر است. در آزادسازی منطقه عزیز بلد و آمرلی مشارکت کرده اند و سلاح آنها سبک و متوسط و هماهنگ با ارتش عراق در آتشبار سنگین هستند.
گردانهای عاشورا
همزمان با فتوای آیت الله سیستانی مطرح شد به عنوان شاخه نظامی مجلس اعلای اسلامی عراق. تعداد نیروهای آن حدود پنج هزار نفر است که از نظم خوبی برخورداند و توان و تجربه نظامی خوبی دارند. در نبردهای بلد و الضابطیه با سلاح سبک و متوسط و حمایت آتشبار سنگین ارتش عراق شرکت کرده اند.
گردانهای العتبات
پس از فتوای آیت الله سیستانی شکل گرفت. گردان نظامی وابسته به عتبات شیعه عراق هستند. از تعدادی از سرایا که بارزترین آن تولیت حضرت عباس(ع) به فرماندهی شیخ میثم تشکیل شده است. نیروهای آن حدود پنج هزار نفر است و در نبردهای جرف الصخر و سید غریب در منطقه بلد مشارکت کرده اند. سلاح آنها سبک و متوسط است و از سوی ارتش عراق حمایت می شوند. همچنین سرایا تولیت حضرت علی(ع) به فرماندهی شیخ کریم و سرایا امام حسین(ع) به فرماندهی شیخ مهدی در بیشتر نبردهای نیروهای مردمی مشارکت کرده اند.
گروههای دیگر
گروههای کوچک دیگری نیز وجود دارند که عبارتند از؛ فيلق الوعد الصادق، ولواء أسد الله الغالب، وكتائب أنصار الحجة، ولواء القارعة، وسرايا الزهراء، وسرايا أنصار العقيدة، و كتائب الغضب، و حركة الأبدال، و لواء المنتظر، و كتائب درع الشيعة، و جيش المختار، و حزب الله الثائرون.
امروز ۱۳ ژوئن دومین سالروز حشد الشعبی است اما کینه توزانی که چشم دیدن نیروهای مردمی عراق را ندارند هیچگاه بیکار ننشسته اند و با حمایت برخی کشورهای عرب منطقه علیه نیروهای مردمی فعالیت می کنند. اما نکته مسلم این است که نیروی مردمی نیروهای بود که در زمان مناسب با فتوایی مهم شکل گرفت تا عراق را با پیروزی های متوالی خود نجات دهد. این نیروها به مثابه سدی محکم در برابر داعش و حامی قوی ارتش عراق بود.
واقعیت این است که نیروهای مردمی، تشکلی کاملا ملی هستند که هدفشان نجات عراق است و اینکه علیه آنها تبلیغ شود ظلم بزرگی است. این نیروها جان خود را بر کف دست گذاشته اند تا داعش را از عراق بیرون کنند.
نیروی مردمی عراق بالاخره نیروی انسانی است و از خطا مصون نیست اما این نباید سبب شود که جانفشانی های این نیرو زیر سئوال برده شود.
در نبرد آزادسازی فلوجه که هنوز ادامه دارد این نیروهای مردمی بودند که در پاکسازی اطراف فلوجه نقش مهمی ایفا کردند.
نیروهای مردمی به مثابه کابوس برای داعش هستند و قطعا حضور آنها در هر نبردی وحشت در میان دشمن ایجاد می کند. تبلیغات علیه این نیروی مردمی و ملی عراق باید متوقف شود و زمینه حضور آنها در نبردهای سرنوشت ساز به ویژه نبرد در موصل باید هموار شود.
