تاکنون نیز به این سوال که چرا دولت و حامیان غربی‌اش نتوانسته‌اند با وجود تعهدات خود بر طومار تروریسم افغانستان خط پایان بکشند، پاسخی قطعی داده نشده و بیشتر با حدس و گمان‌ها به آن پرداخته می‌شود.
تنها موردی که به عنوان یک نظریه معقول بین صاحب نظران افغانستان قابل توجه است، انگشتهای انتقادی است که به سوی دولت و حامیان غربی افغانستان نشانه رفته است.
از تحلیلگران نظامی و سیاست خارجی و داخلی افغانستان گرفته تا فعالان مدنی و مردم این کشور با اطمینان دولت کابل و غربی‌ها را در مبارزه با تروریسم ناکام و مسئول می‌دانند و حتی در مواردی آنها را به حمایت و تجهیز گروه‌های تروریستی متهم می‌کنند.
بدین منظور به سراغ تعدادی از صاحب نظران سیاسی، نظامی و مدنی رفتیم در مورد چگونگی رشد گروه‌های افراطی در این کشور به بحث و گفت‌وگو نشسته است.
آمریکا در صدد ایجاد نفاق، تفرقه و جنگ داخلی در افغانستان است
ژنرال «عتیق الله امرخیل» آگاه نظامی در افغانستان بر این باور است که در شرایط کنونی از دولت افغانستان نمی‌توان توقع داشت که به صورت کامل امنیت را این کشور تأمین کند چرا که افغانستان در شرایط جنگی به سر می‌برد.
امرخیل با اشاره به این مطلب که وقتی حضور یک 150 هزار نیروی آمریکا در افغانستان کارساز نباشد، اکنون با 8 هزار نیروی خود چکار می‌تواند بکند.
وی اذعان داشت که آمریکا برای آوردن صلح و ثبات در افغانستان اراده صادقی نداشته و حتی تلاش دارد تا زمینه جنگ، تروریسم و نفاق را در این کشور مساعد سازد.
آگاه مسائل نظامی افغانستان گفت: آمریکا می‌خواهد که مردم افغانستان با هم جنگ کنند و ناامنی و بی‌ثباتی در این کشور باوجود حضور 150 هزار نیروی نظامی آمریکایی در افغانستان این مسئله را تصدیق می‌کند.
امرخیل اذعان کرد که اگر آمریکا صادقانه خواستار ریشه‌کن کردن تروریسم و خاموش کردن آتش جنگ در افغانستان است، بایستی به عنوان یک کشور قدرتمند بر پاکستان که به گفته وی لانه و حامی تروریسم است، فشار آورده تا این کشور حملات خود را دیگر در افغانستان سازمان‌دهی نکند.
به گمان ژنرال افغان، بی‌توجهی آمریکا نسبت به دخالتهای پاکستان در افغانستان نشان می‌دهد که آمریکا در تلاش است تا بین مردم افغانستان تفرقه بیندازد و همواره آتش جنگ را در این کشور شعله‌ور نگه دارد.
دولت افغانستان و حامیان غربی‌اش اراده قاطع و صادقی در محو تروریسم در منطقه ندارند
«بشیر بیژن» آگاه امور سیاسی در افغانستان، بر این عقیده است که اراده قاطع و صادقی که بتواند از ترور در افغانستان جلوگیری کند در دولت این کشور و حامیان غربی‌اش به ویژه آمریکا وجود ندارد.
بیژن خاطر نشان کرد که دولت افغانستان و جامعه بین‌الملل هیچ توجیه منطقی که بتواند گمانه‌زنی‌های منفی در مورد آنها رد کند، وجود ندارد.
وی گفت که در حال حاضر سوءظن‌ها به آمریکا نه تنها در میان افغانها بلکه در تمام کشورهای منطقه افزایش پیدا کرده و اگر آمریکا و ناتو نتواند فعالیت مثبتی در راستای تأمین امنیت و کنترل تروریسم داشته باشد، ایی سوءبرداشتها افزایش پیدا خواهد کرد.
آگاه سیاسی افغانستان در بخشی از صحبتهای خود دلیل دیگر تقویت تروریسم در منطقه را عدم اتحاد مردم افغانستان و قوم‌گرایی در این کشور دانست.
وی همچنین ضمن تأیید و ستایش هرگونه حرکت عدالت‌خواهانه اظهار داشت: در حادثه دیروز کابل نقش افرادی که به عنوان ستون پنجم در حکومت افغانستان فعالیت دارند و همچنین وجود افراد سودجو و فرصت طلبی که در بدنه تشکیلات اجتماعی با استفاده ابزاری از مردم از احساسات پاک آنان سوء استفاده کردند، محسوس است.
بیژن اذعان کرد: سوءظن‌ها به آمریکا که گرداننده سازمان نظامی ناتو است، بسیار افزایش پیدا کرده و در صورت ادامه عدم صداقت در راستای مبارزه با تروریسم، جایگاهش را از دست خواهد داد.
آگاه سیاسی افغان از مردم این کشور خواست تا دیگر ابزار دست سودجویان و دلالان سیاسی نشده و تنها راه برون‌رفت از مشکلات کنونی را ایجاد اتحاد بیشتر بین مردم دانست.
مهار تروریسم در افغانستان مستلزم اراده آمریکا و همپیمانانش است
«میرزا محمد یارمند» معاون سابق وزارت کشور افغانستان، نیز با اذعان به این مسئله که هیچ کشوری تاکنون نتوانسته در زمینه مهار تروریسم قاطعانه برخورد کند، خاطر نشان کرد که مهار تروریسم در افغانستان امر ساده‌ای نیست و تمام کشورهای جهان حتی کشورهای اروپایی در مهار کامل تروریسم ناکام هستند.
نظامی افغان با اشاره به حوادث اخیر در اروپا گفت: شاهد بودیم که در چند روز گذشته کشورهای غربی که از لحاظ امکانات اطلاعاتی پیشرفته تأمین هستند نیز نتوانستند در مهار تروریسم در کشورشان موفق ظاهر شوند و افغانستان هم از این امر مستثنی نیست.
وی در بخش دیگر از اظهاراتش افزود: به دلیل عدم توانایی دولت افغانستان در کنترل مرزهای خود به ویژه مرزهای افغانستان با پاکستان، جنگهای طولانی مدت و مشکلات داخلی افزایش یافته و از سویی زمینه سربازگیری تروریست‌ها و سازمان‌دهی حملات تروریستی مساعد شود.
معاون سابق وزارت کشور افغانستان اظهار داشت که نیروهای افغان با وجود این که گذشت بیشتر از یک دهه از سقوط طالبان در افغانستان تاکنون نتوانسته اند در زمینه مبارزه با تروریسم و آوردن صلح مفید عمل کنند.
یارمند ادامه داد: نباید فراموش کرد که مهار تروریسم یک کار ساده‌ای نیست و این امر مستلزم اراده و تعهد تمام کشورهای حاضر در افغانستان از جمله آمریکا و همپیمانانش اشت.
در حادثه تروریستی کابل، دولت افغانستان مسئول است
«مرتضی تقوی» یکی از فعالان اجتماعی استان قندوز افغانستان، نیز در یادداشتی موضع و تحلیل خود از حادثه دهمزنگ کابل را چنین نگاشته است: حادثه کابل یکی از حوادث سنگین تاریخ کشور ماست که قوم و مذهب خاص را نشانه گرفت. عمق این فاجعه در قالب الفاظ نمی‌گنجد و من فقط می‌توانم این چند جمله را بگویم که مسئولیت حادثه بر عهده دولت است و جای شک نیست در عدم تأمین امنیت و حتی بایکوت رسانه‌ای نقش مهمی داشته است.
ثانیا در افغانستان تظاهرات و حقوق شهروندی در قالب مدنیت همیشه محکوم است؛ در وادی گرگها باید گرگ باشی تا دریده نشوی چون هیج گوش شنوا و چشم بینایی وجود ندارد.
ثالثا اقلیتهای قومی ومذهبی پیش از هر چیز به وحدت درونی نیاز دارد تا اینکه بتواند در تمام امور سرنوشت‌ساز کشور خود سهیم باشد.
