سرویس سیاست مشرق - قوه مقننه که از یک سو وظیفه نظارت بر اجرای امور را بر عهده دارد یکی از ناظرین اصلی اجرای برجام است. چندی پیش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی چگونگی اجرایی شدن برجام در 6 ماه اول آن را طی گزارشی بررسی کرد که حاوی نکات مهمی بود.[1]
گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نشان میداد که اجرای برجام به طور ناقص بوده است. درواقع گرچه ایران تعهدات خود را بهخوبی انجام داده است اما طرف غربی بخصوص آمریکاییها با اجرای ناقص و بعضاً با ایجاد چالش در گذرگاههای مهم اجرای برجام روند صحیح اجرایی شدن آن را مسدود کردهاند و گاه دیده میشود که مانند حوزههای بانکی اجرای برجام با مشکلات عدیدهای روبروست و در برخی از مواقع نیز آمریکاییها با اقدامات متقابل مانند ایجاد تحریمهای جدید و همچنین استفاده از تحریمهای اولیه علیه تحریمهای ثانویه برجام را بیخاصیت کردهاند.
اما در این شرایطی که کمیسیون امنیت ملی مجلس اعلام میکند که برجام ناقص اجرا شده و در برخی از موارد اجرای برجام با توجه به کارشکنی آمریکاییها بیخاصیت شده است 200 نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در اقدامی جالب توجه با صدور بیانیهای از تیم مذاکره کننده هسته ای قدردانی میکنند.[2]
در این بیانیه ضمن اشاره به گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس آمده است: «مجلس شورای اسلامی ضمن قدردانی از وزارت امور خارجه به خاطر توجه دقیق و باور راسخ به منویات مقام معظم رهبری و اجرای مصوبات قانونی در رابطه با برجام و تشکر از اهتمام آن وزارتخانه به اراه گزارشهای منظم مجلس شورای اسلامی در زمانهای مقرر سپاس عمیق خود را از کلیه دستگاههای دخیل در امر مذکرات برجام به خصوص دستگاه دیپلماسی که کماکان ماموریت اصلی در فرایند اجرای برجام از جمله پیگیری دقیق اجرای تعهدات متقابل از سوی طرفهای 5+1 را به عهده دارند، ابراز مینماید.»
اما سئوال اینجاست که واقعا این 200 نماینده از چه چیزی تقدیر کردهاند و آیا به خوبی محتوای این گزارش را مطالعه کردهاند؟ آیا به اجرای ناقص برجام و خنثی شدن آن یا اینکه پیگیری مداوم تیم هستهای کشورمان که تا به امروز ثمر قابل توجهی نداشته با خبر هستند. این در شرایطی است که با روی کار آمدن رئیسجمهور جدید و منتخب آمریکا وی تهدیداتی جهت لغو برجام مطرح کرده است. برجامی که تا به اینجای کار آنقدر ناقص اجرا شده است که حتی علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز بیان داشته است که بانکهای بزرگ با ایران مراودات تجاری و مالی ندارند زیرا به شدت از مجازاتهای وزارت خزانهداری زمان اوباما که تا دو ماه دیگر بر صدر امور کاخ سفید است، واهمه و ترس دارند. [3]
از سوی دیگر بنا بر شروطی که رهبر معظم انقلاب در پذیرش برجام در نامه به حسن روحانی مطرح کردند، قرار بود که اوباما سند کتبی مبنی بر اجرای تعهدات برجام را امضاء کند تا ضمانت اجرایی برای دورههای پسا اوباما از سوی آمریکاییها در اختیار کشورمان قرار بگیرد اما متاسفانه این مسئله نیز از سوی تیم هستهای کشورمان اجرا نشد تا امروز بیشتر ترس از بهم زدن بازی برجام از سوی دولتمردان و تیم هستهای حس شود.[4] تا جایی این روند بهوجود آمده است که دولت چرخش جالبی از آمریکا به سوی اتحادیه اروپا داشته و رسانه های حامی دولت در خصوص عمل غرب به تعهداتش به سخنان فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا استناد کرده اند.
به هر جهت به نظر میرسد که نمایندگان مجلس ضمن اشراف بیشتر به امور برجام مسئله تقدیر تشکر و تشویق تیم هستهای را بایستی در زمان مطلوب خود به جای بیاورند و در این زمان که همه جا نسبت به عمل صحیح به برجام از دولت انتقاد میشود، به وظیفه نظارتی خود عمل کنند و از تیم هستهای بخواهند تا نسبت به اجرای صحیح برجام تلاش بیشتری کند.
انتقادات درباره برجام آنقدر بالا رفته که رئیس جمهور به منتقدان با ادبیات و لحن قابل تاملی پاسخ می دهد. مانند مثالی که وی درباره سیب و گلابی برجام زد و یا استفاده از کنایه زبان آذری « اللهم بیر بیر» در استان البرز که به معنی «صبر کنید یکی یکی»؛ با زبان بی زبانی اعلام کرد تا آمریکا نخواهد، برجام ثمری ندارد.[5]