اکنون بیش از 1000 روستا در سیستان و 2850 روستا در منطقه بلوچستان دچار بی آبی هستند و آب شرب مصرفی خود را از طریق چشمهها، قنات و رودخانههای محلی رفع میکنند که البته طبیعت با وجود یک دهه خشکسالی ، همین آبهای غیربهداشتی و گل آلود را نیز از مردم روستایی دریغ کرده است.
در همین راستا علی گل مرادی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی بیان کرد: شرایط زندگی در استان های جنوبی کشور طی چند دهه اخیر بسیار دشوار شده که این امر ریشه در عواملی دارد.
وی ضمن توضیح بیشتر مطلب فوق عنوان کرد: خشکسالی های مدوام سبب آسیب رساندن به این استان شده و آثار آن به خوبی خودنمایی می کند، علاوه بر این، نبود بسترهای لازم برای تأمین آب آشامیدنی و وجود محدودیت هایی برای توسعه بخش کشاورزی از جمله آثار مخرب تداوم این امر است.
گل مرادی سوء مدیریت را دومین معضل بروز اتفاقات مربوط به استان سیستان و بلوچستان دانست و افزود: برنامه جامعی در ارتباط با مدیریت منابع آبی کشور وجود ندارد و این امر باعث تشدید نارضایی مردم شده ، همچنین وجود پدیده های طبیعی از جمله مسئله ریزگردها بروز مشکلاتی برای این استان به همراه داشته است.
وی با بیان اینکه زیرساخت ها و اراضی کشور دستخوش عوامل طبیعی هستند، افزود: به دلیل مجاورت این استان با استانهای کویری کشور در برخی از فصول سال و با وزش بادهای فصلی، شاهد بروز پدیده ریزگردها و ایجاد معضلاتی شده ایم.
گل مرادی در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود محدودیتهایی در بخش تأمین آب آشامیدنی برخی از استانهای کشور اما همواره اخباری حاکی از صادرات آب به کشورهای همسایه به گوش می خورد، افزود: کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز همواره خواهان ارائه برنامه مدونی از سوی وزارت نیرو است و تا زمانی که مردم کشور از معضل کم آبی رنج می برند، صادرات مفهومی نخواهد داشت.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: مراودات تجاری بین کشورهای همسایه امری ضروری است اما این مراودات باید به گونه ای باشد که در زندگی مردم اخلالی ایجاد نکند.
وی در پایان با ارائه راهکاری جهت بهبود وضعیت مردم سیستان و بلوچستان افزود: می توان از طریق استفاده از ظرفیت خلیج فارس و مسئله شیرین سازی آب دریاها، تا اندازه ای مشکلات این استان را مرتفع ساخت.
در جدول زیر درصد اختلاف بارندگی در سال آبی جاری تا امروز 15 اسفند و مقایسه آن با سال آب گذشته را می توان دید .
درصد اختلاف بارندگی |
ارتفاع تجمعي بارش |
ارتفاع بارش |
حوضه آبريز |
حوضه آبريز ششگانه |
||||||
متوسط48ساله |
اختلاف با |
سال آبی |
سال آبی |
سال آبی |
سال آبی |
|||||
متوسط 48ساله |
سال آبی |
|||||||||
-35 |
-54 |
294 |
-227 |
417 |
190 |
24 |
2 |
مرزي غرب |
خليج فارس و دريای عمان |
|
-25 |
-45 |
271 |
-162 |
364 |
202 |
27 |
2 |
كرخه |
||
-26 |
-21 |
450 |
-88 |
421 |
333 |
16 |
10 |
كارون بزرگ |
||
-40 |
-32 |
307 |
-87 |
271 |
184 |
10 |
8 |
جراحی و زهره |
||
-27 |
-27 |
247 |
-67 |
247 |
180 |
7 |
6 |
حله رود و رودخانههای كوچك |
||
44 |
58 |
276 |
145 |
252 |
397 |
3 |
12 |
مند، كاريان و خنج |
||
88 |
74 |
158 |
126 |
171 |
297 |
1 |
8 |
كل، مهران و مسيلهای جنوبی |
||
27 |
60 |
165 |
79 |
131 |
210 |
1 |
16 |
بندرعباس، سديج |
||
53 |
536 |
58 |
75 |
14 |
89 |
5 |
3 |
رودخانههاي بلوچستان |
||
-4 |
-6 |
252 |
-15 |
258 |
243 |
11 |
8 |
جمع حوضه خليج فارس و درياي عمان |
||
-30 |
0 |
80 |
0 |
56 |
56 |
25 |
1 |
پترگان، خواف |
مرزی شرق |
|
-50 |
-46 |
50 |
-21 |
46 |
25 |
11 |
5 |
هامون، هيرمند |
||
15 |
26 |
47 |
11 |
43 |
54 |
5 |
13 |
هامون، مشكيل |
||
-22 |
-6 |
58 |
-3 |
48 |
45 |
13 |
6 |
جمع حوضه مرزی شرق |
تکمیل مجتمع های آبرسانی نیازمند 5هزار و500 میلیارد تومان اعتبار است
رقیمی مدیر دفتر برنامه ریزی و توسعه ی آب و فاضلاب کشور اظهار داشت: بیشتر شاهد مشکلات آبرسانی در بخش روستایی کشور هستیم به همین منظور مجتمع های آبرسانی در سطح روستاها ایجاد شد تا بدین طریق بتوان معضلات مربوط به این بخش ها را مرتفع ساخت.
وی ادامه داد: در گذشته با فاصله کوتاهی از روستا، چاهی حفر و بدین وسیله مسئله تأمین آب شرب روستاییان انجام می شد، اما به مرور زمان و با افت شدید سفره های آب زیرزمینی، این منابع از مدار بهره برداری خارج شدند.
رقیمی تصریح کرد: به منظور بهبود این مسئله توسعه مجتمع های آبرسانی پیشنهاد می شود، هم اکنون نیز شاهد وجود بزرگترین مجتمع آبرسانی کشور در استان سیستان و بلوچستان هستیم.
به گفته وی معضلات مربوط به منابع آبی این استان مربوط به سالیان دور بوده و این کم توجهی نشأت گرفته از ماهیت و نوع اقلیم استان سیستان و بلوچستان بوده و به منظور رسیدگی به این موضوع، تکمیل مجتمع های آبرسانی در این استان در دستور کار قرار گرفته است.
وی با اشاره به دو طرح اساسی این استان عنوان کرد: به علت فقر شدید منابع آبی، دو سد پیشین و زیردان احداث شده که در این میان تأمین منابع آبی 260 روستا از طریق سد زیردان مطابق با برنامه ها، پیش بینی شده است.
رقیمی افزود: اقدامات اجرایی 2 طرح بزرگ آبرسانی به روستاها از طریق سد پیشین و سد زیردان انجام و آب از سدها منتقل شده و به علت فقر منابع آبی محلی، چاره ای جز طرح های آبرسانی وجود ندارد.
وی تصریح کرد: قرار بر این است بنابر لایحه بودجه سال آتی، برای دو سد زیردان و پیشین به ترتیب اعتباری بالغ بر 52 میلیارد و 26 میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی تخصیص داده شود.
رئیس آبفا روستایی کشور اذعان داشت: 10 میلیارد تومان از اسناد خزانه به این بخش اختصاص یافته و احتمال تخصیص مجدد این اسناد نیز در راستای رفع معضلات این استان وجود دارد.
وی در پایان بیان کرد: تکمیل کل مجتمع های آبرسانی نیازمند 5 هزار و 500 میلیارد تومان اعتبار بوده که از این میزان حدد 20 درصد آن که شامل هزار و 100 میلیارد تومان مربوط به استان سیستان و بلوچستان است.
در جدول زیر می توانید آمار و اطلاعات روستاهای استان سیستان و بلوچستان و وضعیت موجود ومهم ترین شاخص های آب روستایی در مقایسه با کشور را مشاهده کنید .
|
||||||
ردیف |
عنوان |
واحد |
تا پایان سال 1394 |
درصد استان از کشور |
||
استان |
کشور |
|||||
1 |
تعداد کل روستاها |
روستا |
6553 |
60315 |
11 |
|
2 |
تعداد روستاهای برخوردار از آب آشامیدنی سالم |
روستا |
2707 |
45723 |
5.5 |
|
3 |
تعداد روستاهای غیر برخوردار از آب آشامیدنی سالم |
روستا |
3846 |
14592 |
27.4 |
|
4 |
تعداد روستاهای آبرسانی سیار |
روستا |
1020 |
6582 |
15.7 |
|
5 |
تعداد روستاهای بالای 20 خانوار |
روستا |
2956 |
37587 |
7.8 |
|
6 |
تعداد روستاهای بالای 20 خانوار غیر برخوردار از آب آشامیدنی سالم |
روستا |
1105 |
5106 |
23.2 |
|
7 |
نسبت جمعیت روستایی به شهری |
درصد |
51 |
27 |
||
8 |
جمعیت کل روستاها |
نفر |
1288160 |
21142458 |
6 |
|
9 |
جمعیت روستایی برخورداراز آب آشامیدنی سالم |
نفر |
945575 |
19581563 |
4.5 |
|
10 |
جمعیت روستایی غیر برخوردار از آب آشامیدنی سالم |
نفر |
342585 |
1560895 |
23.9 |
|
11 |
شاخص بهره مندی از آب آشامیدنی سالم |
درصد |
63.2 |
72 |
||
12 |
درصد جمعیت درصورت حذف جمعیت کلان شهر زاهدان |
درصد |
73 |
27 |
||
13 |
طول شبکه توزیع |
کیلومتر |
8535.1 |
162781 |
5.2 |
|
14 |
طول خطوط انتقال |
کیلومتر |
5881.71 |
93498 |
6.3 |
|
15 |
تعداد مشترکین |
فقره |
157237 |
4975782 |
3.2 |
|
16 |
حجم مخازن |
متر مکعب |
192576 |
3480029 |
5.5 |
|