مشرق-

شاید اغراق نباشد که بگوییم خارجی‌ها از مربی گرفته تا بازیکن بمب‌های متحرک فوتبال کشورمان هستند و ورزش اول ایران در دهه‌های گذشته کم از دست موبورها و چشم آبی‌هایی که از آن طرف آب برای ادامه فوتبالشان به ایران آمده‌اند، ضربه نخورده است. نگاهی به پرونده‌های همین یک سال اخیری که باشگاه‌های ایرانی در فیفا داشته‌اند گویای همه چیز است، از محرومیت از نقل و انتقالات گرفته تا پرداخت جریمه‌های آنچنانی که تمام آن از بودجه عمومی و بیت‌المال پرداخته شده، تنها نمونه‌هایی کوچکی از بلاها و دردسرهایی است که فوتبال ایران از دست خارجی‌ها کشیده است. با این حال نمی‌توان منکر تأثیرگذاری مثبت خارجی‌ها در فوتبال کشورمان بود و همه آنها را به چوب راند، البته حضور بازیکن یا مربی خارجی بی‌کیفیت یکی از معضلاتی است که در سال‌های اخیر گریبانگیر فوتبال بوده و سبب شده تا تیم‌های زیادی از حضور آنها متضرر شوند. 

در روزهای اخیر هم با توجه به فصل نقل و انتقالات زمستانی، خبرهایی از تلاش برخی باشگاه برای قرارداد با بازیکنان و مربیان خارجی در جهت تقویت تیم‌شان برای ادامه مسابقات لیگ به گوش می‌رسد. در چنین شرایطی باید مسئولان باشگاه‌ها و فدراسیون فوتبال با چشمانی باز و هوشیارتر از قبل نسبت به بررسی رزومه و نوع قراردادی که می‌بنندند، اقدام کنند تا تجربیات تلخ محرومیت‌ها و جریمه‌های سنگین فیفا و همچنین سوءاستفاده‌هایی در این زمینه که توسط برخی دلال‌ها صورت می‌گیرد، تکرار نشود. محرومیت استقلال، تراکتور و پرسپولیس از نقل و انتقالات توسط فیفا و پرداخت جریمه‌های چندده میلیاردی از بیت‌المال به فوتبالیست‌های خارجی در یک سال گذشته از جمله ضربه‌هایی است که فوتبال کشورمان از قراردادهای بی‌ضابطه با خارجی‌های بی‌کیفیت متحمل شده و همچنان پرونده‌های زیادی از شکایت‌های خارجی‌ها از تیم‌های ایرانی در فدراسیون جهانی فوتبال مفتوح است که در صورت عدم توجه تیم‌ها، عواقب بیشتری برای فوتبال در آینده به همراه خواهد داشت. 

در چنین شرایطی باید با درس گرفتن از تجربه‌های تلخی که حضور برخی خارجی‌ها در فوتبال داشته، نسبت به جلوگیری از تکرار حاشیه‌هایی از این قبیل که هزینه‌های سنگینی را به بیت‌المال تحمیل می‌کند، اقدام کرد. بدیهی است که با ادامه این وضعیت می‌توان پیش‌بینی کرد که هرچند وقت یک‌بار یک بازیکن خارجی پرونده به دست برای گرفتن مطالباتش به فیفا برود و حکم محرومیت یک تیم ایرانی را بگیرد و علاوه بر این چند برابر مبلغی را که قرارداد داشته از باشگاه ایرانی با حکم فیفا مطالبه کند، آن هم بازیکنانی که حتی یک دقیقه هم به میدان نرفته‌اند، اما رقم‌های کلانی را با کشاندن پرونده قراردادشان به فیفا دریافت کرده‌اند. یکی از نمونه‌های بارز چنین پرونده‌هایی ژوزه، سرمربی پرتغالی پرسپولیس بود که بابت پنج ماه حضور در جمع سرخپوشان که ناموفق هم بود، توانست 10 میلیارد از باشگاه ایرانی بگیرد، پولی که از بیت‌المال و به جبران سوءمدیریت‌های مدیران وقت پرسپولیس در قرارداد با چنین مربیانی پرداخت شد. 

ریشه چنین معضلاتی را باید در سوءمدیریت‌های حاکم بر فوتبال ایران جست‌وجو کرد، مدیرانی که قراردادهایشان با خارجی‌ها نه بر اساس منافع ملی، بلکه بر پایه منفعت‌های شخصی که ردپای دلال‌ها در آن دیده می‌شود، بسته شده‌اند. در چنین قراردادهایی بیشتر از آنکه کیفیت و رزومه بازیکن مورد توجه قرار گیرد، به پورسانت و پولی که به جیب دلالان و همچنین برخی مسئولان مرتبط می‌رود، توجه می‌شود. جولان دلالان در فوتبال ایران که برخی مدیران باشگاه‌ها نیز با آنها همراه هستند، سبب شده تا تیم‌ها به میدانی برای جولان خارجی‌های بی‌کیفیت و ارزان تبدیل شود. در ادامه عدم عمل به تعهدات به این بازیکنان باعث می‌شود تا پای فیفا هم به چنین قراردادهایی باز شود. عدم برخورد با مدیرانی که پای چنین بازیکنان خارجی بی‌کیفیتی را به فوتبال کشورمان باز کرده‌اند هم مزید بر علت شده تا چنین هزینه‌هایی بیشتر از قبل بر دوش فوتبال بیفتد. 

در همین راستا و در روزهایی که خبرهایی درباره حضور برخی بازیکنان بی‌کیفیت خارجی در تیم‌های لیگ برتری مانند استقلال به گوش می‌رسد و ردپای دلالان در آن نیز پررنگ است، باید مسئولان وزارت ورزش، فدراسیون فوتبال و نهادهای نظارتی نسبت به چنین قراردادهایی حساس شوند و اجازه ندهند برخی مدیران و دلال‌ها با کشاندن پای خارجی‌های بی‌کیفیت و ضعیف به ایران، منافع مالی خودشان را تأمین و هزینه‌های سنگینی را به بیت‌المال تحمیل کنند، مسئله‌ای که با توجه به حیف و میل‌ها و بذل و بخشش‌هایی که در سال‌های اخیر به پای بازیکنان و مربیان خارجی بی‌کیفیت شده، ضروری و به نوعی پاسداری از بیت‌المال است.

* سعید احمدیان (روزنامه جوان)