به گزارش مشرق، گزارش سالانه «ارزیابی تهدیدهای جهانی» که ارزیابی دستگاههای اطلاعاتی ایالات متحده از خطرات ادعایی علیه این کشور در سال پیشرو (۲۰۱۹) را بررسی میکند، شامگاه سهشنبه (9 بهمن) توسط «دنیل کوتس» مدیر اطلاعات ملی آمریکا در جلسه استماع کمیته اطلاعات مجلس سنای این کشور رونمایی شد.
در مقدمه این گزارش، ادعا شده که تهدیدها علیه امنیت ملی ایالات متحده طی سال جاری گسترش یافته و وخیمتر میشود و دلیل آن نیز رقابت فزاینده دولتهای روسیه و چین با آمریکا و متحدان سنتی این کشور عنوان شده است. این در حالی است که «دونالد ترامپ» از زمان بهدست گرفتن زمام ریاستجمهوری آمریکا، بارها جمهوری اسلامی ایران را تهدیدی جدی برای این کشور معرفی کرده است.
البته در گزارش ارزیابی تهدیدهای جهانی علیه آمریکا، هفتاد بار نام ایران تکرار و ادعاهای بیاساس همیشگی علیه جمهوری اسلامی مطرح شده که در این مطلب به بررسی آنها میپردازیم.
جامعه اطلاعاتی آمریکا با متهم کردن تهران به داشتن «رفتار خصمانه» علیه واشنگتن، در بخش «تهدیدات سایبری» ادعا میکند که دشمنان آمریکا در سال ۲۰۱۹ بیشتر از گذشته از ظرفیتهای سایبری – شامل جاسوسی، حمله و نفوذ مجازی – استفاده میکنند تا برتری سیاسی، اقتصادی و نظامی بر ایالات متحده و شرکایش پیدا کنند: «چین، روسیه، ایران و کره شمالی بهطور فزاینده از عملیاتهای سایبری بهره میبرند تا افراد و ماشینآلات را تهدید کرده، اطلاعاتی را سرقت کنند، بر شهروندان نفوذ پیدا کنند یا زیرساختهای حیاتی را مختل کنند».
این گزارش بهصورت خاص درباره تهدیدات سایبری ایران ادعا میکند: «ایران کماکان یک تهدید سایبری از نظر جاسوسی و تهاجمی بهشمار می رود. ایران بهطور فزایندهای از تکنیکهای پیچیده سایبری برای جاسوسی استفاده میکند. این کشور همچنین تلاش میکند تا ظرفیتهای تهاجمی سایبری ایجاد کند که آنها را قادر میسازد تا به زیرساختهای حیاتی در ایالات متحده و کشورهای متفق آن حمله کند. تهران همچنین از بسترهای رسانههای اجتماعی بهره میبرد تا مخاطبان آمریکایی و متحدانش را هدف بگیرد».
در ادامه ادعاهای این گزارش درباره حملات و نفوذ سایبری گروههای ایرانی در سیستم اداری آمریکا آمده است: «فعالان سایبری ایران، مقامات دولتی ایالات متحده، سازمانهای اداری و شرکتها را هدف میگیرند تا از آنها اطلاعات بهدست بیاورند و برای عملیاتهای سایبری آتی آماده شوند. ایران از گذشته در حال آمادهسازی خود برای حملات سایبری علیه ایالات متحده و متحدانش بوده است».
البته دستگاههای اطلاعاتی آمریکا در این گزارش به نوعی به توان سایبری ایران نیز اذعان میکنند: «این کشور قادر است (از طریق حملات سایبری) اثرات مخرب موقت و متمرکز ایجاد کند، مانند ایجاد اختلال چند روزه تا چند هفته در شبکههای شرکتی یک کمپانی بزرگ ، شبیه آنچه که در پایان 2016 و اوایل 2017 انجام داده و در حملهای علیه شبکههای خصوصی و دولتی سعودی، اطلاعاتی را پاک کردند».
این گزارش درباره استفاده ایران از شبکههای اجتماعی برای پیشبرد اهدافش علیه آمریکا مدعی است: «ایران که از پویشهای رسانههای اجتماعی برای هدف گرفتن مخاطبان در ایالات متحده و دولتهای متفق آن استفاده کرده است، پیامهایی را در راستای منافع خود به آنها ارسال میکند و (در سال جاری) نیز به بهرهگرفتن از عملیاتهای نفوذ آنلاین جهت پیشبرد اهداف خود ادامه خواهد داد».
ایران، یکی از بزرگترین قربانیان حملات سایبری
ادعاهای گزارش ارزیابی تهدیدهای جهانی علیه آمریکا در حالی ایران را به انجام حملات سایبری علیه واشنگتن و دیگر متحدانش متهم میکند که جمهوری اسلامی از زمان پیروزی انقلاب و در برهههای حساس بارها از سوی ایالات متحده و دستنشاندههای آن در منطقه از جمله رژیم صهیونیستی مورد حملات مخرب و گسترده سایبری قرار گرفته که از مهمترین آنها میتوان به ویروس «استاکسنت» اشاره کرد که توسط صهیونیستها علیه تاسیسات هستهای ایران بهکار گرفته شد و خساراتی را هم بهبار آورد.
مدیریت اطلاعات ملی آمریکا در بخش «سلاحهای کشتار جمعی و عدم اشاعه» در این گزارش، برخلاف ادعاهای ترامپ و نخستوزیر رژیم صهیونیستی، با تایید اینکه جمهوری اسلامی ایران بهدنبال ساخت بمب اتمی نیست، میگوید: «ما به ارزیابی اینکه ایران هماکنون در حال انجام فعالیتهایی است که از نظر ما برای توسعه و ساخت تسلیحات اتمی ضروری میباشد، ادامه میدهیم. با اینحال، مقامات ایرانی علنا تهدید کردهاند که اگر ایران از عواید ملموس تجاری و سرمایهگذاری که از توافق انتظار داشت بهرهمند نشود، بخشی از تعهدات اجرایی خود ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را به عقب برگردانده – و فعالیتهای هستهای را که برجام محدود کرده بود، از سر میگیرند».
در حالی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی بارها تایید کرده که ایران حتی بعد از خروج دولت ترامپ از برجام، به مفاد توافق پایبند بوده اما آمریکاییها در این گزارش مدعی هستند: «در ژوئن 2018، مقامات ایرانی مقدمات توسعه ظرفیتها برای ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته را که تحت برجام مجاز است، آغاز کردند. در ژوئن 2018 همچنین سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد که تمایل دارد تولید هگزافلورید اورانیوم (UF6) را از سر بگیرد و زیرساختهای لازم برای توسعه ظرفیتهای غنیسازی در چارچوب برجام را مهیا کند».
در حالی که خود دولت آمریکا بود که برخلاف وعدههایی که در برجام داده بود، مانع بهرهمندی ایران از عواید اقتصادی و تجاری توافق هستهای شد، اما تلاش ایران برای زندهنگهداشتن برجام و پایبندی به آن را بهنوعی مذموم نشان میدهند: «ایران به همکاری با دیگر اعضای برجام – چین، اتحادیه اروپا، آلمان، روسیه و بریتانیا – ادامه میدهد تا روشهایی را برای کسب منافع اقتصادی از آن ادامه میدهد. تداوم اجرای برجام توسط ایران، مدت زمانی که آنها نیاز داشتند تا مواد کافی برای ساخت سلاح اتمی تولید کنند را از چند ماه به یک سال طولانی کرد».
دستگاههای اطلاعاتی آمریکا کماکان با تکرار مواضع مداخلهجویانه در برنامه موشکی ایران، آن را در عدم تطابق با معاهدات بینالمللی اعلام میکند، و این در حالی است که این کشور تنها دولتی است که از بمب اتمی و موشکهای دوربرد علیه یک ملت دیگر استفاده کرد است. در این گزارش آمده است: «برنامه موشکی بالستیک ایران که شامل بزرگترین زرادخانه از موشکهای بالستیک در منطقه است، هنوز هم تهدیدی برای کشورهای خاورمیانه بهحساب میآید.
اقدامات ایران روی وسیله پرتاب فضایی (موشکهای ماهوارهبر) – ازجمله سیمرغ – زمان رسیدن به فناوری موشکهای بالستیک بین قارهای را کاهش میدهد. زیرا ماهوارهبرها فناوری مشابهی با موشکهای قارهپیما دارند».
گزارش ارزیابی تهدیدات جهانی علیه آمریکا، آشکارا ایران را به ساخت سلاح شیمیایی متهم میکند: «ایالات متحده در سال 2018 اعلام کرد که ایران در ناسازگاری با تعهداتش تحت کنوانسیون منع تسلیحات شیمیایی است و همچنان نگران هستیم که ایران در حال ساخت عاملهای (شیمیایی) ناتوانکننده برای مصارف تهاجمی است و در زمان تصویب کنوانسیون، تمام ظرفیتهای عاملهای تسلیحات شیمیایی خود را افشا نکرد».
موشک ماهوارهبر سیمرغ
در بخش مربوط به تروریسم این گزارش، جمهوری اسلامی ایران به حمایت از تروریسم متهم شده است: «ایران قریب به یقین به توسعه و حفظ توانمندیهای تروریستی بهعنوان گزینهای برای بازدارندگی یا انتقامجویی از دشمنان خود ادامه خواهد داد. در نیمه 2018، بلژیک و آلمان طرح احتمالی وزارت امنیت و اطلاعات ایران برای انفجار در گردهمایی گروه معارضان ایرانی در پاریس – نشستی که شرکتکنندگان برجستهای از اتحادیه اروپا و آمریکا نیز داشت – خنثی کردند».
مدیریت اطلاعات ملی آمریکا در بخش ضد اطلاعات در این گزارش با ادعای اینکه ایران، کوبا، روسیه و چین تهدیدهای مستمر اطلاعاتی علیه واشنگتن هستند، میگوید: «ما ارزیابی میکنیم که دستگاههای اطلاعاتی ایران و کوبا به هدف گرفتن ایالات متحده که آن را تهدید اصلی خود میدانند، ادامه خواهند داد. ایران به بازداشت ناعادلانه شهروندان ایرانی ادامه میدهد و هنوز هم درباره پرونده رابرت لوینسون مامور سابق پلیس فدرال اطلاعاتی ارائه نمیدهد».
این گزارش در بخش انرژی و اقتصاد با اشاره به مشکلات تولید نفت در برخی کشورهای صادرکننده مانند لیبی، نیجریه و ونزوئلا و همچنین اقدامات ناعادلانه واشنگتن در تحریم خرید نفت ایران از سوی مشتریان، ادعا میکند که افزایش بهای نفت میتواند آن کاهش صادرات را جبران کرده و به کشورهای مذکور سود برساند.
نهادهای اطلاعاتی آمریکا درباره تهدیدهای منطقهای، ایران را بخشی از تهدیدها در منطقه غرب آسیا دانسته و مدعی هستند: «جاهطلبیهای منطقهای ایران و توانمندیهای نظامی ارتقایافته این کشور قریب به یقین منافع آمریکا در سال پیشرو را تهدید میکند؛ امری که ناشی از طرز تفکر تهران درباره افزایش خصومت آمریکا، سعودی و اسرائیل، همچنین تداوم ناامنی مرزی و نفوذ تندروها است».
درحالی که جمهوری اسلامی، بارها تاکید کرده هدف از کمک به عراق و سوریه در مبارزه با گروههای تروریستی مانند داعش، النصره و القاعده، نجات مردم این کشور از ظلم و ستم و قتل و غارت بوده است اما گزارش ارزیابی تهدیدهای جهانی علیه آمریکا ادعا میکند: «ما ارزیابی کردیم که ایران تلاش خواهد کرد تا دستاوردهای میدانی در عراق و سوریه را به نفوذ بلندمدت سیاسی، امنیتی، اجتماعی و اقتصادی تبدیل کند، همزمان با اینکه از طریق حوثیها در یمن به فشار آوردن علیه عربستان سعودی و امارات عربی متحده ادامه میدهد.
در عراق، شبهنظامیان کمیته بسیج مردمی (حشد الشعبی) تحت حمایت ایران هنوز هم تهدید اصلی برای کارکنان آمریکایی هستند و انتظار داریم که درپی کاهش خطر داعش علیه این گروه شبهنظامی، تشکیل دولت عراق، درخواست برخی گروههای تحتالحمایه ایران برای خروج آمریکا و بالاگرفتن تنشها بین ایالات متحده و ایران، این تهدید نیز افزایش یابد».
آمریکاییها در این گزارش مدعی هستند که ایران تلاش میکند نفوذ خود در سوریه را تثبیت کرده و با افزایش نفوذ این کشور در منطقه، در سال جاری خطر وقوع درگیری نظامی با رژیم صهیونیستی نیز بیشتر شود: «ایران به تلاش برای ایجاد پایگاههای دائمی در سوریه و بستن قراردادهای اقتصادی با این کشور ادامه میدهد و احتمالا میخواهد که شبکهای از مبارزان خارجی در سوریه ایجاد کند. ارزیابی ما این است که ایران سعی میکند از درگیری مسلحانه با اسرائیل اجتناب کند».
انتقام موشکی سپاه پاسداران از تروریستهای عامل حمله اهواز
این گزارش همچنین انتقام موشکی و پهپادی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از تروریستهای عامل حمله به رژه نظامی در اهواز را «پیامی به دشمنان بالقوه» دانسته و اذعان میکند که این اقدام، «عزم تهران در انتقام گیری، زمانی که مورد حمله قرار میگیرد و همچنین ظرفیتهای نظامی ارتقا یافته ایران و توانایی برای اعمال قدرت» را نشان میدهد.
مدیریت اطلاعات ملی آمریکا با تکرار ادعای ارسال سلاح از سوی ایران برای گروههای مقاومت و انصارالله در یمن، مینویسد: «حمایت ایران از حوثیها شامل تامین موشکهای بالستیک برای آنها، خطر افزایش درگیریها را داشته و تهدیدی جدی برای شرکا و منافع آمریکا در منطقه است. ایران به ارائه کمکهایی ادامه میدهد که حوثیها را قادر میسازد به کشتیها در نزدیکی تنگه بابالمندب حمله کرده و عملیاتهای هوایی را با استفاده از موشکهای باستیک و پهپاد در داخل خاک عربستان سعودی و امارات عربی متحده اجرا کنند».
این گزارش تا اینجا هم به ادعاهای بیاساس خود بسنده نکرده و حتی پیشرفت نظامی ایران را تهدیدی برای امنیت آمریکا عنوان میکند: «ایران به توسعه توانمندیهای نظامی خود ادامه میدهد که نیروهای آمریکایی و متحدانش در منطقه را تهدید میکند. این مسئله همچنین احتمال ایجاد مزاحمت برای کشتیهای جنگی و شناورهای تجاری آمریکا و متحدانش در خلیج فارس، تنگه هرمز و خلیج عمان را افزایش میدهد».
نهادهای اطلاعاتی آمریکا اذعان میکنند که ایران دارای بزرگترین نیروی موشکی بالستیک در منطقه غرب آسیا است و تا فاصله دو هزار کیلومتری در بُرد موشکهایش قرار دارد: «تحویل سامانههای پدافند موشکی روسی S-300 به ایران در سال 2016، پیشرفتهترین سیستم دفاع هوایی دوربرد را در اختیار ایران قرار داد. همچنین ایران در داخل نیز در حال تولید سامانههای میانبرد سام و توسعه سامانههای دوربرد سام است».
با درنظر گرفتن تصویری که این گزارش ارائه داده، تهدیدهایی که اعلام شده کاملا متفاوت با آن چیزی است که ترامپ گفته است. روسیه به عنوان تهدیدی ویرانگر نشان داده شده و چین نیز یک تهدید بلند مدت است و شکست آمریکا برای سرمایه گذاری کافی در تحقیق و توسعه در فناوریهای کلیدی شاید بزرگترین نگرانی بوده و به رقبا این اجازه را میدهد تا فاصله فناوری خود را کاهش دهند.